بيماري هايي که ممکن است کودکان هم به آن مبتلا شوند
بيشتر ما فکر مي کنيم که برخي بيماري ها تنها مخصوص بزرگسالان است و کودکان به آن مبتلا نمي شوند. ولي اين درست نيست و کودکان هم با مشکلاتي نظير کلسترول بالا و آب مرواريد روبه رو مي شوند. در اين جا هشت بيماري را توضيح داده ايم که برخلاف باور عموم، کودکان هم به آن ها دچار مي شوند. بيماري هايي که به طور معمول کودکان را درگير مي کنند سرماخوردگي، گوش درد، گلودرد يا اسهال هستند يا دست کم ما اين طور فکر مي کنيم. ولي اين انسان هاي کوچک هم در معرض خطر ابتلا به فشار خون، ديابت نوع (2) و کلسترول بالا هستند؛
کلسترول بالا
زمينه ابتلا به بيماري هاي قلبي-عروقي در کودکي شکل مي گيرد. پژوهش ها نشان داده که يک سوم از بزرگسالان کلسترول بالا دارند يا در مرز ابتلا به اين عارضه هستند.شکي دانشگاه سن لوئيس مي گويد: «با کالبد شکافي جسد کودکان بين (10تا 12)ساله ديده مي شود که در رگ هاي آنها پلاک هاي چربي تشکيل شده است و اين به معناي آن است که کودکان ما در بزرگسالي در معرض خطر ابتلا به بيماري هاي قلبي-عروقي هستند و شايد اين خطر در دهه ي (20 يا 30)زندگي، به جاي دهه ي (50 يا 60)آن ها را تهديد کند.» به طور کلي، کلسترول بالا هيچ علامت مشخصي ندارد و به همين دليل فهميدن اين که آيا کودک شما کلسترول بالا دارد يا خير کار آساني نيست. کودکاني که در خانواده آن ها پيشينه کلسترول بالا وجود دارد و آن هايي که يکي از پدر و مادر يا پدربزرگ و مادربزرگ آنها کلسترول بالا دارد يا پس از سن (55)سالگي سکته قلبي کرده اند، بايد از نظر وجود اين فاکتور خطرساز و بيماري هاي قلبي بررسي شوند. دکتر هالر ادامه مي دهد: «همچنين، کودکاني که داراي اضافه وزن هستند، در رژيم غذايي آن ها از چربي هاي اشباع خيلي استفاده مي شود و بي تحرک اند نيز بايد بيشتر از کودکان لاغر سطح کلسترول خون شان بررسي گردد.
آپنه در خواب
ممکن است کودکان هم در خواب خورخور کنند. دکتر «شارون کمينکر»، متخصص کودکان و استاديار دانشکده پزشکي دانشگاه UCLA مي گويد: «ما عادت کرده ايم که بيماري هايي چون آپنه تنفسي در خواب و انسداد مجاري تنفسي فوقاني را در بزرگسالان ببينيم ولي در کودکان هم بسيار شايع است».علت اين امر بزرگ بودن لوزه ها در بسياري از کودکان است که مي تواند جلوي ورود اکسيژن را بگيرد و اين اتفاق در خواب بيشتر روي مي دهد. نشانه هاي اين وضعيت عبارت است از خورخور با صداي بلند، نفس کشيدن منقطع و خستگي. اين کودکان به صورت ناخودآگاه بيدار مي شوند تا اکسيژن به طور کامل وارد مجاري تنفسي شان شود و بيشتر اوقات در همان لحظه است که خورخور نمي کنند. دکتر کمينکر ادامه مي دهد: «اين عارضه را بيش از بيش در کودکان مي بينيم و يک علت آن اين است که عده کمتري از کودکان لوزه هايشان جراحي مي شود.»
آب مروايد (کاتاراکت)
در کودکان، آب مرواريد مادرزادي به نابينايي منجر مي شود که در آن عدسي چشم شفافيت خود را از دست مي دهد. امروزه تعداد بسياري از کودکان-نه همه آن ها- در همان روزهاي اول تولد از لحاظ اين عارضه بررسي مي شوند. ولي با اين حال، درصد بالايي از نوزادان تا پس از (6)هفتگي آب مرواريدشان تشخيص داده نمي شود و اين در حالي است که چشم پزشکان عمل جراحي را پيش از (6) هفتگي توصيه مي کنند. به طور معمول، هيچ پيشينه فاميلي يا ناهنجاري ديگري در اين نوزادان وجود ندارد. درمان اين عارضه جراحي و استفاده از لنزهاي تماسي يا عينک براي تصحيح ديد است.
فشار خون بالا
پزشکان مي گويند که هر روز کودکان بيشتري مبتلا به فشار خون هستند،
تشخيص داده مي شوند. و علت اوليه آن داشتن اضافه وزن در اين کودکان است. هر قدر شاخص توده بدني بيشتر باشد، قلب بايد براي حجم بزرگتري از رگ ها و عضلات خون پمپ کند. بنابراين، قلب بايد سخت تر و سريع تر کار کند تاخون بيشتري را به جريان بيندازد. ولي چاقي در کودکان تنها عامل خطرساز ابتلا به فشار خون نيست. کودکاني که در خانواده شان سابقه پرفشاري خون وجود دارد، آن هايي که ناراحتي کليه دارند و گروهي که فشار و استرس بسيار دارند هم در معرض خطر داشتن فشار خون بالا هستند. نژادهاي آفريقايي و امريکاي لاتين هم بيشتر به پرفشاري خون مبتلا مي شود. کودکي که فشار خون بالا داشته باشد، نشانه هايي مانند گيجي، سردرد و استفراغ دارد ولي در بيشتر موارد پرفشاري خون يک بيماري خاموش است. لازم است که کودکان سه سال به بالا مرتب معاينه شوند.
عفونت هاي مجاري ادراري
بيشتر زنان به عفونت هاي مجاري ادراري مبتلا مي شوند و بسياري از آن ها بيش از يک بار با اين مشکل رو به رو مي شوند، ولي عفونت هاي دستگاه ادراري (UTI) بسياري از کودکان را هم مبتلا مي کند. دختران بيش از پسران به اين بيماري مبتلا مي شوند، چرا که مجاري ادرارشان کوتاه تر است و بيشتر در تماس با باکتري ها قرار دارد. همچنين، ننوشيدن مايعات کافي هم کودک را مستعد ابتلا به عفونت ادراري مي کند.
دکتر هالر در اين باره توضيح مي دهد: «نوشيدن مايعات باعث مي شود باکتري ها از بدن خارج شوند و در محل باقي نماند تا توليد عفونت کنند. اگر کودک شما شکايت کرد که هنگام ادرار کردن سوزش دارد يا ناحيه تناسلي اش مي خارد، امکان اين که به عفونت ادراري مبتلا شده باشد، بسيار است. در بچه هايي که نمي توانند حرف بزنند به حرکات آن ها دقت کنيد و ببينيد که آيا بي قراري مي کنند و به خود مي پيچند يا خير. ديگر نشانه هاي عفونت ادراري عبارت است از درد شکم، تکرار ادرار، ادراري که بوي تند و بسيار بدي دارد و تب. پزشک براي کودک شما آنتي بيوتيک تجويز خواهد کرد و به دختر بچه ها توصيه مي کند پس از دستشويي رفتن از جلو به پشت خودشان را بشويند تا مدفوع مجراي ادرار را آلوده نکند.»
ديابت نوع (2)
اين بيماري که بر توان طبيعي بدن براي توليد انسولين تاثير مي گذارد، زماني بيماري بزرگسالان به شمار مي آمد، ولي حالا به طور گسترده کودکان را هدف گرفته است. کمابيش (20)درصد از کودکاني که ديابت دارند، مبتلا به ديابت نوع (2)هستند و مهمترين علت بروز اين بيماري باز هم چاقي کودکان است. پژوهش ها نشان داده اند که حدود (85)درصد از کودکاني که ديابت نوع (2)دارند، در زمان تشخيص اضافه وزن داشته اند. در کودکان چاق پانکراس يا همان لوزالمعده که وظيفه ترشح انسولين در خون را به عهده دارد، در هنگام غذاخوردن به خاطر وارد شدن بيشتر گلوکز به خون، مجبور است مرتب مقداربيشتري انسولين ترشح کند تا پاسخگوي مقداراضافي غذايي که بي رويه وارد بدن مي شود، باشد. همچنين امکان ابتلا به ديابت در کودکاني که در خانواده شان سابقه بيماري ديابت وجود دارد نيز بالاتر است. اگر کودکتان اين فاکتورهاي خطر ساز را دارد با پزشک مشورت کنيد و اگر دچار خستگي مزمن است، زياد تشنه مي شود و تکرار ادرار دارد يا ناگهاني و به شدت وزن کم کرده يا وزنش اضافه شده حتما به پزشک مراجعه کنيد.
ريزش مو
ريزش مو فقط مخصوص بزرگسالان نيست بلکه کودکان هم حتي پيش از آن که دبستان را تمام کنند، مي توانند دچار ريزش مو شوند که علت بيشتر آن ها عفونت هاي قارچي است که از کودکي به کودک ديگر منتقل مي شود. ممکن است ببينيد که موي سر کودکتان در ناحيه خاصي ريخته و پوست سر در آن ناحيه پوسته پوسته شده است. نوع ديگر بيماري آلوپسيا نام دارد که در آن بدن به علتي نامعلوم بر ضد فوليکول هاي مو واکنش نشان مي دهد و باعث ريزش مو در همه نقاط بدن مي شود. بالاخره ممکن است ريزش مو به دليل وارد آمدن ضربه به سر يا کشيدن مو باشد. حال، پرسش اين است که چه کسي در معرض خطر ريزش مو قرار دارد؟ بچه هايي که به مدرسه مي روند چون ممکن است از کلاه و برس يکديگر استفاده کنند بيشتر در معرض خطر هستند، چرا که عفونت هاي قارچي از اين راه منتقل مي شوند. کودکاني که عصبي هستند ممکن است موهاي خود را بکشند يا بکنند. آلوپسيا هم هنوز علت شناخته شده اي ندارد و نمي توان گفت چه کساني بيشتر به آن مبتلا مي شوند.
افسردگي
باورش سخت است ولي (15)درصد از کودکان و بزرگسالان نشانه هايي از افسردگي دارند. خستگي مزمن، بي علاقگي به مدرسه يا هم کلاسي ها، وزن کم کردن يا چاق شدن و اختلال در خواب از نشانه هاي افسردگي است. بعضي کودکان هم از درد معده يا سردرد شکايت دارند.
کودکاني که حادثه استرس آوري مانند طلاق والدين و مرگ آنها را پشت سرگذاشته اند و آن هايي که در خانواده شان سابقه افسردگي هست بيشتر به اين بيماري مبتلا مي شوند. افزون بر اين، ژنتيک هم درابتلا به افسردگي تاثيري مهم دارد.
بيشتر موارد
کودکاني که والدين افسرده دارند، اعتماد به نفس خوبي ندارند؛ چرا که والدين به آن ها توجه نمي کنند، چون خودشان بيمار بوده و نمي توانند اين کار را انجام دهند. و در طولاني مدت اين وضعيت اعتماد به نفس کودک را خدشه دار مي کند. درمان کودکان هم مانند بزرگسالان با دارو و درمان شناختي-رفتاري است.
منبع:دنياي سلامت شمار 48
