بي خطر برنزه شويد

اجازه بدهيد يک چيز را واضح بگوييم؛ چيزي به اسم برنزه شدن بي خطر وجود ندارد. وقتي زير آفتاب مي خوابيد خودتان را در معرض مشکلات بسياري قرار مي دهيد. ايجاد لک روي پوست و پيري زودرس پوست، ايجاد سوختگي هاي دردناک و ابتلا به سرطان پوست از جمله ي اين مشکلات هستند. هر ساله هزاران مورد جديد از سرطان پوست گزارش مي شود که اکثر آنها مربوط به افرادي است که زير آفتاب مراقبت خوبي از پوست خود نداشته اند. اما چطور مي توانيم تقريبا و نسبتاً بي خطر برنزه شويم؟

اصطلاحات برنزه کردن
 

اولين قدم اين است که با برخي واژه ها و اصطلاحات خاص اين موضوع آشنا شويد. تعريف واژه ي «برنزه کردن» آن قدرها هم ساده نيست. برنزه شدن زماني اتفاق مي افتد که پوست، پرتوهاي فرابنفش (که معمولاً اشعه ي UV ناميده مي شود) را جذب کند. در واکنش به اين اشعه، پوست ماده يي به نام ملانين توليد مي کند که موجب تيرگي لايه ي بيروني پوست مي شود. با اين که خيلي ها تصور مي کنند که برنزه شدن ما را زيباتر نشان مي دهد اما در واقع برنزه شدن نشانه ي آسيب ديدگي؛ پوست است؛ درست مثل مراحل اوليه ي سوختگي. شاخص UV واژه يي فرضي است که به راه تعيين ميزان اصابت اشعه هاي UV به سطح زمين در يک زمان خاص از روز توسط دانشمندان اطلاق مي شود. UV نوري نامريي است که هميشه وجود دارد، اما در درجات و شدت هاي مختلف. در کل دو نوع اشعه ي UV وجود دارد؛ UVA و UVB که هر دوي آنها هم مضر هستند به همين دليل حتماً مواد برنزه کننده بايد در برابر اين دو اشعه محافظت داشته باشد. شاخص واقعي از صفر تا ده تعيين مي شود، به همين دليل روزي که قصد آفتاب گرفتن داريد بد نيست که از شبکه هاي هواشناسي شاخص UV آن روز را چک کنيد. هر چه رقم بالاتر باشد، يعني ميزان قرار گرفتن شما در معرض پرتوهاي فرابنفش بيشتر خواهد بود. بنابراين در روزهايي که شاخص UV بالاست، بايد خيلي مراقب نور خورشيد باشيد. اگر به مدت زيادي زير آفتاب بمانيد، مطمئناً شديداً مي سوزيد و پوست خواهيد انداخت. SPF، عامل محافظت از خورشيد همه ي کرم هاي ضد آفتاب عددي بين چهار تا سي ارائه مي کنند و شما بايد ببينيد که کدام براي پوست شما مناسب تر است. اکثر متخصصين پوست توصيه مي کنند که از کرم هاي ضد آفتاب با SPF حداقل پانزده استفاده کنيد. اما ميزان محافظتي که يک فرد نياز دارد معمولاً به سابقه ي آفتاب گرفتن او وابسته است. براي مثال، افراديکه رنگ پوست روشني دارند حتماً بايد از کرم هايي با SPF سي استفاده کنند، در حالي که براي آنها که رنگ پوست تيره تري دارند، ضد آفتاب با SPF چهار هم کافي است. بهتر است از متخصص پوست سؤال کنيد که چه ميزان SPF براي پوست شما مناسب است. اين اطلاعات را مي توانيد از داروخانه ها هم دريافت کنيد.

احتمال خطر را ارزيابي کنيد
 

از آنجا که هدف شما برنزه شدن است نه سوختن، بايد چند دقيقه را صرف ارزيابي ميزان خطري کنيد که متوجه شماست.
اول بايد تعيين کنيد که چه نوع پوستي داريد. کساني که پوست و چشم هاي روشن دارند بايد بيشتر مراقب آفتاب سوختگي باشند. اکثر اين افراد تا پانزده دقيقه هم ممکن است بسوزند. هرچه تيره تر باشيد، مي توانيد مقدار بيشتري از نور خورشيد را بدون سوختگي تحمل کنيد.
بعد بايد ببينيد تا چه ميزان به خط استوا نزديک هستيد. نگران نباشيد؛ لازم نيست طول و عرض را دقيق محاسبه کنيد. همين کافي است که بدانيد که هرچه به خط استوا نزديک تر باشيد، احتمال آفتاب سوختگي هم در شما بالاتر مي رود.
وقتي به ارتفاعات بالا سفر مي کنيد بايد خيلي مراقب باشيد. هر هزار فوت که بالا مي رويد پرتوهاي UV پنج درصد افزايش مي يابند.
ليستي از کليه داروهاي مصرفي تان تهيه کنيد. اکثر داروها حاوي مواد شيميايي هستند که باعث مي شود پوست به اشعه ي UV حساس تر باشد. براي مثال، آنتي بيوتيک ها، آنتي هيستامين ها، قرص هاي ضدبارداري، قرص هاي ضدافسردگي و اغلب داروهاي مخصوص جوش و آکنه باعث مي شوند پوست تان به جاي اينکه برنزه شود، بسوزد. اگر تصور مي کنيد که برخي از داروهايي که استفاده مي کنيد جزو اين دسته از داروها هستند، بايد از کرم ضد آفتابي با SPF بالاتر استفاده کنيد.

احتياط کنيد
 

هدف شما اين است که ايمن و بي خطر برنزه شويد، اما از آنجا که مي دانيم چنين چيزي غير ممکن است، حداقل بايد ببينيم که چطور مي توانيم از سوختگي جلوگيري کنيم. خيلي ها باور دارند که آفتاب سوختگي بعدها به برنزگي تبديل مي شود. اين به هيچ وجه واقعيت ندارد. در آفتاب سوختگي در واقع دسته يي رگ خوني شکسته مي شود و روي پوست برنزگي ايجاد مي کند. با اينکه ابتلا به آفتاب سوختگي قبل از سن 21 سالگي خيلي مضر است و احتمال ابتلا به سرطان پوست را بالا مي برد، اما آفتاب سوختگي در هر سني مي تواند خطرات جبران ناپذيري به همراه داشته باشد. اين عوارض جانبي عبارتند از کم شدن رطوبت پوست، از بين رفتن قابليت ارتجاعي پوست و ايجاد لک بر روي پوست. بنابراين اگر مي خواهيد سالم و بي خطر برنزه شويد، بايد برخي احتياطات را مدنظر قرار دهيد. سعي کنيد بين ساعت ده صبح تا چهار بعد از ظهر از خورشيد دوري کنيد، چون در اين ساعات اشعه ي UV در بيشترين حد است. حتماً از کرم ضد آفتاب و ضد آب استفاده کنيد. اگر فکر مي کنيد هنگام شنا به ضد آفتاب نياز نداريد، بايد در فکرتان تجديد نظر کنيد. اشعه ي UV تا 9 فوت زير آب نيز نفوذ مي کند.
هر بيست دقيقه يک بار ضد آفتاب خود را تجديد کنيد. حتي در روزهايي که به نظر ابري مي رسند نيز ضد آفتاب بزنيد، چون ابرها فقط مي توانند جلوي بيست درصد اشعه را بگيرند.
لباس هايي که مي پوشيد هم مي تواند بر سوختن يا برنزه شدن شما تاثير بگذارند. وقتي شنا مي کنيد بهتر است از لباس شناي گشادتر استفاده کنيد که شفاف نباشد. بهتر است رنگ هاي روشن بپوشيد، چون رنگ هاي تيره، نور خورشيد را جذب مي کنند. اکثر متخصصين پوست توصيه مي کنند زير آفتاب حتماً از کلاه استفاده کنيد.
عينک آفتابي را هم نبايد فراموش کنيد. مهم نيست عينک آفتابي که مي خريد حتماً گران باشد فقط کافي است که از چشمانتان در برابر اشعه هاي UVA و UVB محافظت کند. قرار گرفتن چشم ها در برابر آفتاب مي تواند موجب کم شدن بينايي و آسيب به قرنيه شود.
منبع: نشريه 7 روز زندگي، شماره 103