گفتگو با خانم ليلا خالد، عضو دفتر سياسي جبهه خلق براي آزادي فلسطين
درآمد
پايمردي شهيد دكتر شقاقي در تلاش مداوم براي نيل به هدف بلند جهاد مقاومت در چارچوب ارزش‌هاي اسلامي، نشان دهنده عمق باور قلبي، آگاهي عميق و خلوص اين مبارز خستگي‌‌ناپذير بود. اين خصوصيات، نقش تعيين كننده در گرايش ديگران به همراهي و همدلي با اهداف اين شهيد و جنبشي داشت كه بنياد نهاد. خانم ليلا خالد عضو و سخنگوي دفتر سياسي جبهه خلق براي آزادي فلسطين، چنان از اين شهيد سخن مي‌گويد كه نمي‌توان باور كرد او فقط يك بار با شهيد دكتر شقاقي ملاقات داشته است.
خانم ليلا خالد، آيا شما شناخت شخصي از دكتر فتحي شقاقي دبير كل و بنيانگذار جنبش جهاد اسلامي داريد؟
من يك بار با ايشان ملاقات داشته‌ام اما اين بدان معني نيست كه شخصا ايشان را مي‌شناسم و در واقع من از ايشان شناخت شخصي ندارم.
پس شما تا چه حد ايشان را مي‌شناسيد؟
او دبير كل جنبشي است كه با روش مقاومت مسلحانه بر ضد اسرائيل اشغالگر در سرزمين فلسطين مبارزه مي‌نمايد و اين نشان دهنده آن است كه ايشان بنيانگذار حزب و دبير كل آن نيز بوده و عمليات مقاومت را به همراه رهبري حزب بر عهده داشته است و اين شخصي است كه نسبت به مسأله فلسطين و ملت آن و نسبت به مسائل و مشكلات امت اسلامي ايمان داشته و معتقد بوده كه شايسته است آدمي جان خود را در راه اهداف والاي ملت فلسطين در رويارويي با بزرگ‌ترين قدرت منطقه كه از سوي ايالات متحده آمريكا پشتيباني مي‌شود، فدا نمايد و همين مسأله گوياي آن است كه شخصيتي كه اين چنين ترور شد. براي رژيم اشغالگر خطرساز بوده و دشمن صهيونيستي و تروريست مبادرت به تصفيه نيروهايي كرده كه نسبت به مبارزه با اشغالگران ايمان داشته‌اند. شهيد دكتر فتحي شقاقي از جمله رهبران و مرداني است كه معتقد بوده كه تنها راه آزادي سرزمين و انسان همانا مقاومت مي‌باشد.
آيا شما موضعگيري يا سخن به خصوصي از شهيد به ياد داريد تا آن را در اين ديدار برايمان بيان كنيد؟
شكي نيست كه ايشان در تمامي مصاحبه‌ها و ميزگردها ـ گرچه تعداد آن زياد هم نبود ـ همواره بر اصول ملي پاي مي‌فشرد و معتقد بود كه هيچ راهي براي سازش يا عقب‌نشيني از حقوق مسلم وجود ندارد و بدين ترتيب او جزو كساني بود كه سرسختانه نسبت به هر گونه برقراري رابطه با رژيم صهيونيستي مقاومت مي‌نمود و به همين دليل نيز ترور شد و اين روشي بود كه شهيد دكتر شقاقي تا آخرين لحظات زندگي همواره بر آن پاي فشرد.
به عنوان يكي از قديمي‌ترين زنان مبارز در مسأله فلسطين چگونه تشكيل جنبش جهاد اسلامي توسط دكتر فتحي شقاقي به سمع شما رسيد؟
برادران ما در سطح جامعه فلسطين كاملا يكديگر را مي‌شناسند و كسي هم نگفته است كه دكتر فتحي شقاقي ناگهاني به تأسيس و تشكيل جنبش جهاد اسلامي پرداخته، زيرا او پيش از آن هم شخصي مبارز بود اما در جامعه ما كساني كه به تشكيل هر حزب و دسته‌اي مبادرت مي‌ورزند، اشخاص معروف و شناخته شده‌اي هستند. بنابراين هنگامي كه با خبر تأسيس اين جنبش مواجه شديم، به هيچ وجه براي ما دور از انتظار نبود بلكه تشكيل چنين جنبشي از مسائل لازم و ضروري نيز بود.
بله، همينطور است به عقيده آگاهان گويا در بحبوحه‌ي تشكيل جنبش جهاد اسلامي توسط دكتر فتحي شقاقي، جامعه فلسطيني دستخوش تغييرات و دگرگوني‌هايي در شيوه مبارزاتي ملت فلسطين بوده است. حال نظر شما در باب نقش دكتر شقاقي در اصلاح شيوه مقاومت ملت فلسطين به ويژه به صحنه آوردن نيروهاي مسلمان مؤمن در مبارزه مسلحانه، چيست؟
در واقع نيروهاي مؤمن و مسلمان از زمان شيخ عزالدين قسام در سال‌هاي 1935 و 1936 جنبش مسلحانه‌اي را رهبري كردند و ورود ايشان به صحنه مبارزه چيز جديدي نيست و عموماً جامعه عربي و جامعه فلسطيني يك جامعه با فرهنگ بالاي اسلامي نيست اما تشكيل اين جنبش به نوعي معرف عقيده و ايمان اين جامعه بوده كه تا پيش از آن اين مسأله چندان سابقه نداشته است و اين جنبش در واقع وارد مبارزه مسلحانه گشت و پس از اشغال فلسطين، زنان و مردان بسياري براي مبارزه وارد اين جنبش شدند و نيروهاي مسلمان به طور رسمي از سال 1982 به بعد در صحنه مبارزه ظاهر گشتند و اين مسأله داراي تاثير به سزايي بود. همانند اثري كه انقلاب اسلامي ايران در سطح منطقه به وجود آورد و از آن پس بود كه نيروهاي مسلمان تحت پرچم جنبش جهاد اسلامي به طور رسمي پاي به عرضه ظهور نهادند.
به عنوان يكي از شخصيت‌هاي مبارز فلسطيني به نظر شما جايگاه فلسطين از ديدگاه دكتر شقاقي در كجا قرار دارد؟
فلسطين همواره افكار تمام آزادي‌خواهان فلسطين را به خود مشغول داشته و درباره دكتر فتحي شقاقي نيز چنين است. مسأله فلسطين و ملت فلسطين، سرزمين فلسطين و فلسطين اشغال شده زيرا فلسطين سرزمين عربي است. به همين دليل اين مسأله لب تفكر و تلاش و جهاد شهيد دكتر شقاقي و نيز همه گروه‌هاي مبارز را تشكيل مي‌داد.
شما تأثير افكار دكتر فتحي شقاقي را بر ديگر احزاب و گروه‌ها و شيوه‌ي مقاومت و نحوه‌ي تفكر و روش مبارزه مسلحانه آنها چگونه ارزيابي مي‌نمائيد؟
من به عنوان سخنگوي سازماني با مقاومت مسلحانه از سال 1976 صحبت مي‌كنم و آن جبهه خلق براي آزادي فلسطين مي‌باشد كه شيوه مبارزه مسلحانه را براي آزادي سرزمين‌هاي اشغالي، برگزيد همچنين جنبش فتح كه براي آزادي فلسطين مبارزه مي‌كرد اما از سال 1982 به مبارزه سياسي و صلح و سازش روي آورد و روش خود را تغيير داد كه ما آن را نپذيرفته و رد كرديم.
سپس جنبش جهاد اسلامي به وجود آمد كه بر همان شيوه مبارزه مسلحانه بود كه همانا شيوه مبارزاتي جبهه خلق براي آزادي فلسطين بود. اما جهاد اسلامي بر اين معنا تكيه كرد كه با اين دشمن هرگز نمي‌توان صلح و سازش و گفتگو كرد و بدان نيز اعتراف نمود و اين مسأله را بارها از طريق شركت در مبارزه چه مبارزه سياسي و چه مبارزه مسلحانه به اثبات رساند.
نسل فعلي و نسل‌هاي آينده چگونه مي‌توانند از تزهاي شهيد دكتر فتحي شقاقي استفاده برند و آيا طرح‌ها و تزهاي ايشان تا به امروز همچنان زنده و پويا هستند يا خير؟
طبيعتاً افكار ايشان همچنان زنده و پويا است زيرا جنبش جهاد اسلامي همچنان به حركت خود ادامه مي‌دهد و با همكاري و مشاركت ديگر گروه‌هاي فلسطيني بر مبارزه و جهاد براي آزادي سرزمين فلسطين ادامه مي‌دهد. به همين دليل اين افكار در عالم واقع مستمر و پويا است و من بر اين نكته تأكيد مي‌كنم كه اين شيوه مبارزاتي شيوه زندگي و تاريخ نيز مي‌باشد. اين مسأله صرفاً يك نظريه نيست بلكه كاملاً عملي است و من معتقدم كه نسل‌هاي آينده نيز از افكار مبارزه و جهاد در برابر دشمنان نيز استفاده خواهند كرد.
آيا زماني كه خبر شهادت دكتر فتحي شقاقي را شنيديد، به ياد داريد كجا بوديد؟
من در سوريه بودم. پس از سال 1982 از لبنان به سوريه منتقل شديم و در سوريه زندگي مي‌كردم.
آيا حول و حوش خبري كه به شما رسيد، جزئيات ديگري به ياد داريد؟ اين خبر از كدام منبع به شما رسيد و اوضاع و احوال در آن زمان چگونه بود؟
اين خبر برايمان بسيار دردناك بود و حتي شنيدم كه برخي مي‌گفتند چرا ايشان به خارج سفر كرد آيا نمي‌دانست كه مورد سوءقصد قرار مي‌گيرد؟
زيرا ترور هر يك از رهبران فلسطيني به ويژه رهبران تاريخي و مهم زيان و خسارت بزرگي براي ملت ما به حساب مي‌آيد و از دست دادن فتحي شقاقي خسارتي بزرگ براي ملت فلسطيني و امت عربي و اسلامي بود.
و از اين رو مي‌گويم كه خبر ترور ايشان فاجعه بزرگي بود اما اين راهي است كه همه ما هنگامي كه شيوه مبارزه را در رويارويي با دشمن انتخاب كرديم، مي‌پيماييم و همان گونه كه شهيد ابوعلي مصطفي مي‌گويد ما طرح‌هاي شهادتيم.
در سخنان خود به شهيد ابوعلي مصطفي اشاره نموديد و ما در اين شماره يادواره‌اي از ايشان را در رابطه با دكتر فتحي شقاقي آورده‌ايم. آيا ميان اين دو دبير كل روابط عميقي وجود داشت لطفاً توضيح دهيد؟
من نمي‌توانم در اين باره سخن خاصي بگويم، اما مي‌دانم كه روابط محكمي ميان ايشان بود.
اگر سخن ديگري داريد بفرماييد.
در پايان سخنم به شهيدانمان مي‌گويم ما بر عهد خويش پابرجاييم حتي اگر همه دنيا بر عليه ما متحد شده و توطئه كنند، سلاح خود را بر زمين نمي‌گذاريم. ما نسبت به عربي بودن سرزمين فلسطين ايمان داشته و پرچم شهيدان اين مسير را همچنان برافراشته نگه مي‌داريم و هرگز از موضع و هدفي كه براي آن سلاح بدست گرفته‌ايم، عقب نمي‌نشينيم و آن بازگشت آوارگان فلسطيني به وطن خويش است و اين هدف روياي همه شهيدان ما بوده كه براي تحقق آن به شهادت رسيده‌اند.
منبع: ماهنامه شاهد یاران، شماره 26
