داروهای ضدافسردگی یک مرور کوتاه ولی کامل

داروهای ضدافسردگی در رده‌های مختلفی قرار دارند. این رده‌ها عبارتند از مهارکننده‌های مونوآمین اکسیداز (MAOIها)، داروهای ضدافسردگی سه حلقه‌ای (TCAها) و سایر مهارکننده‌های جذب مجدّد سروتونین- نوراپینفرین (SNRIها) و مهارکننده‌های جذب مجدّد سروتونین (SSRIها). تمام داروهای ضدافسردگی تقریباً اثر مشابهی بر روی افسردگی دارند، هر چند بیماران مختلف ممکن است به یک دارو، واکنش بهتری نسبت به داروی دیگر نشان دهند.
معمولاً دو تا سه هفته طول می‌کشد تا تأثیر داروهای ضدافسردگی آشکار گردد. درابتدا، فقط ممکن است اثرات جانبی آن‌ها (مثل تهوّع، خواب آلودگی، افزایش وزن) بروز کند. امّا در اغلب موارد، این اثرات جانبی، که از دارویی به داروی دیگر متفاوت است، ظرف یک یا دو هفته بهبود می‌یابد یا به طور کلّی مرتفع می‌شود. داروهای جدید ضدافسردگی، اثرات جانبی کمتری نسبت به داروهای قدیمی‌تر دارند.
هنگامی که مصرف داروهای ضدافسردگی به طور ناگهانی قطع گردد، ممکن است باعث عوارض ترک مصرف نظیر تهوّع، سردرد و سرگیجه شود.
به طور کلّی توصیه می‌شود که بیماران به هنگام مصرف داروهای ضدافسردگی از مصرف الکل خودداری کنند. مصرف تعدادی از داروهای دیگر نیز ممکن است با داروهای ضدافسردگی تداخل داشته باشد. از این رو، بیماران باید پیش از شروع مصرف هر داروی ضدافسردگی جدیدی، پزشک خود را از تمام داروهایی که مصرف می‌کنند آگاه سازند.
بی‌خطر بودن مصرف داروهای ضدافسردگی در دوران بارداری هنوز به طور کامل شناخته نشده است. پاروکستین که از SSRI هاست احتمالاً با نقص‌های هنگام تولّد ارتباط دارد. خانم‌هایی که داروهای ضدافسردگی مصرف می‌کنند و پرستار و یا باردار هستند و یا می‌خواهند باردار شوند باید با پزشک متخصص زنان و زایمان مشورت کنند.
فلوکستین که از SSRI هاست، تنها داروی ضدافسردگی است که مصرفش برای کودکان به تأئید رسیده است. با وجود این، مراقبت نزدیک از هر کودکی که داروی ضدافسردگی مصرف می‌کند، به خاطر افزایش بالقوه خطر بروز فکر خودکشی به شدّت توصیه می‌شود. داروهای ضدافسردگی معمولاً در بیماران مسن‌تر نیز همانند بیماران جوان‌تر تأثیر می‌گذارد.

۲- درباره داروهای ضدافسردگی
 

داروهای ضدافسردگی داروهایی هستند که برای درمان افسردگی حاد و برخی اختلالات دیگر (مثل اختلالات شخصیت و اختلال اضطراب) مورد استفاده قرار می‌گیرند. این داروها در صورتی که مطابق دستور پزشک مصرف شوند، اعتیادآور نیستند. داروهای ضدافسردگی معمولاً به شکل قرص هستند و نحوه مصرف آن‌ها یکبار تا چند بار در روز است.
اعصاب توسط ناقل‌های عصبی بین یکدیگر پیام رد و بدل می‌کنند. برای هر پیام، تعداد زیادی ناقل عصبی آزاد می‌شود. بسیاری از ناقل‌های عصبی به «گیرنده‌ها» بر روی سایر اعصاب می‌چسبند. این گیرنده‌ها پیام‌ها را می‌خوانند. برخی از ناقل‌های عصبی نیز بدون آن که به گیرنده‌ها چسبیده شوند و خوانده شوند به سلول‌های عصبی باز گردانده می‌شوند. این فرایند که به آن «جذب مجدد» گفته می‌شود به اعصاب اجازه می‌دهد تا به جای آن که به تولید مداوم ناقل‌های عصبی بیشتر بپردازند، از همان ناقل‌ها دوباره استفاده کنند.
تأثیر داروهای ضدافسردگی از طریق افزایش سطح ناقل‌های عصبی سروتونین، نوراپینفرین و دوپامین (که جمعاً به ‌آن‌ها مونوآمین گفته می‌شود) در سیناپس‌های (فواصل بین عصب‌ها) مغز است. مونوآمین‌ها در افکار، هیجانات، حافظه و تنظیم برخی کارکردهای بدن دخالت دارند. هنگامی که سطح این مواد شیمیایی خیلی پائین باشد، فرد دچار افسردگی می‌شود.
سطح مونوآمین‌ها از طریق مسدود کردن گیرنده‌هایی که پیام‌ها را می‌خوانند (مسدود کننده‌های گیرنده) و یا جلوگیری از جذب مجدّد مواد شیمیایی (مهارکننده‌های جذب مجدّد) قابل افزایش است. هنگامی که گیرنده‌ها مسدود شوند و یا از جذب مجدّد جلوگیری شود، مونوآمین‌ها در مغز افزایش می‌یابند.
تأثیر داروهای ضدافسردگی بر روی مواد شیمیایی مغز ممکن است آنی نباشد. آغاز واکنش بیمار به دارو درمانی ممکن است چند هفته به طول بیانجامد. در ابتدا، فقط اثرات جانبی (مثل تهوّع، بیخوابی، خشک شدن زبان، خستگی) ممکن است پدیدار گردند. در اغلب موارد، اثرات جانبی پس از یک یا دو هفته بهبود می‌یابند یا به طور کلّی مرتفع می‌شوند. داروهای جدید ضدافسردگی دارای اثرات جانبی کمتری نسبت به داروهای قدیمی‌تر هستند.
بیمار باید حداقل به مدّت شش ماه به مصرف داروهای ضدافسردگی بپردازد.این زمان به دارو درمانی مجال تأثیر می‌دهد و خطر بازگشت بیماری را کاهش می‌دهد. مصرف داروهای ضدافسردگی، بسته به شرایط درمان، ممکن است ماه‌ها یا سال‌ها ادامه یابد.
داروهای ضدافسردگی باید دقیقاً همان گونه که تجویز شده‌اند مصرف شوند تا تأثیر مطلوب را داشته باشند. حذف یک نوبت مصرف می‌تواند باعث جلوگیری از عملکرد مناسب دارو گردد. همچنین قطع مصرف داروهای ضدافسردگی حتماً باید با مشورت پزشک صورت گیرد. بسیاری از مردم، به هنگام مواجه شدن اولیه با اثرات جانبی و عدم دستیابی به تأثیرات مثبت فوری، مصرف داروهای ضدافسردگی را قطع می‌کنند و به آن‌ها زمان لازم برای اثربخشی را نمی‌دهند. هنگامی که مصرف داروهای ضدافسردگی به طور ناگهانی قطع گردد، ممکن است عوارض ترک مصرف دارو (مثل تهوّع، سردرد، سرگیجه) بروز کند. از این عوارض معمولاً می‌توان با متوقف کردن تدریجی مصرف دارو جلوگیری کرد.
بیماران باید آگاهی داشته باشند که پزشک ممکن است برای حصول بهترین نتیجه با کمترین اثرات جانبی، به تغییر و تنظیم مقدار مصرف دارو بپردازد. به علاوه، اداره دارو و غذا (FDA) در آمریکا اعلام نموده است که داروهای ضدافسردگی ممکن است باعث افزایش خطر بروز افکار خودکشی در برخی بیماران گردد و بدین جهت، تمام کسانی که از طریق مصرف این داروها تحت درمان قرار دارند باید از نزدیک برای تغییرات غیرعادی رفتاری مورد مراقبت قرار گیرند.

۳- انواع و تفاوت‌های داروهای ضدافسردگی
 

با وجودی که تمام داروهای ضدافسردگی تقریباً به یک اندازه موثرند امّا انواع و اقسام آن‌ها به بازار عرضه می‌شود. به طور کلّی، داروهای ضدافسردگی بر حسب این که بر کدامیک از ناقل‌های عصبی و چگونه اثر می‌گذارند، به رده‌های مختلفی تقسیم می‌گردند.
مهار کننده‌های مونوآمین اکسیداز (MAOIها) نخستین داروهای ضدافسردگی بودند که ساخته شدند. اثر بخشی آن‌ها از طریق مسدود کردن آنزیم‌های مونوآمین اکسیداز (مواد شیمیایی که ناقل‌های عصبی را می‌شکنند) است. در حال حاضر، MAOIها به ندرت تجویز می‌شوند زیرا از یک سو مصرف آن‌ها به همراه برخی غذاها می‌تواند باعث مشکلات جدّی سلامتی گردد و از سوی دیگر، اثرات جانبی داروهای جدید ضدافسردگی به مراتب کمتر است. با وجود این، MAOIها برای برخی اختلالات خاص، به ویژه هنگامی که سایر داروهای ضدافسردگی کارایی نداشته باشند، بسیار موثر هستند.
MAOIها شامل ایزوکربوکسازید (با نام تجاری مارپلان)، فنلزین (با نام تجاری ناردیل) و ترانیل سیپرومین (با نام تجاری پارنات) می‌باشند.
داروهای ضدافسردگی سه حلقه‌ای (TCAها) برای سال‌های متمادی تنها جایگزین موجود برای MAOIها بودند. TCAها از جذب مجدّد ناقل‌های عصبی نوراپینفرین، سروتونین و با درجه کمتری، دوپامین در مغز جلوگیری می‌کنند. پزشکان معمولاً TCAها را کمتر به عنوان نخستین دارو برای درمان تجویز می‌کنند زیرا داروهای جدیدتر ضدافسردگی اثرات جانبی کمتری دارند.
داروهای ضدافسردگی سه حلقه‌ای شامل آمیتریپتیلین (با نام تجاری الاویل و اِندپ)، آموکساپین (با نام تجاری آسندین)، دزیپرامین (با نام تجاری نورپرامین)، دوکسپین (با نام‌های تجاری سینکوان و آداپین)، ایمیپرامین (با نام تجاری توفرانیل)، نورتریپتیلین (با نام‌های تجاری‌ آونتیل و پاملور)، پروتریپتیلین (با نام تجاری ویواستیل) و تریمیپرامین (با نام تجاری سورمونتیل) می‌باشند.
علاوه بر این‌ها، داروی کلومیپرامین (با نام تجاری آنافرانیل) نیز به صورت غیررسمی تجویز می‌شود. بدین معنی که به منظوری غیر از منظور اصلی تجویز می‌شود زیرا هنوز تأئید اداره دارو و غذا (FDA) را به دست نیاورده است.
مهار کننده‌های جذب مجدّد سروتونین (SSRIها) داروهای ضدافسردگی جدیدتری هستند که از MAOI ها و TCAها، اثرات جانبی کمتری دارند. اثر بخشی آن‌ها از طریق مسدود کردن جذب مجدّد سروتونین بدون تأثیر گذاشتن بر سطح نوراپینفرین یا دوپامین است.
SSRIها شامل سیتالوپرام (با نام تجاری سلکسا)، اسیتالوپرام (با نام تجاری لکساپرو)، فلوکستین (با نام‌های تجاری پروزاک و سارافم)، پاروکستین (با نام تجاری پاکسیل) و سرترالین (با نام تجاری زولافت) می‌باشند. در برخی موارد، فلووکسامین (لوواکس) نیز ممکن است به صورت غیررسمی تجویز شود.
مهارکننده‌های جذب مجدّد نوراپینفرین و دوپامین (NDRIها) از طریق مسدود کردن جذب مجدّد دوپامین و نوراپینفرین، بدون تأثیرگذاری بر سطح سروتونین، اثر می‌کنند. این کار باعث اجتناب از بسیاری از تأثیرات جانبی مرتبط با سروتونین (مثل تأثیرات جانبی جنسی) می‌گردد. تنها NDRI موجود در آمریکا بوپروپیون (با نام تجاری ولبوترین) است.
مهارکننده‌های جدب مجدّد سروتونین و نوراپینفرین (SNRIها)، جذب مجدّد سروتونین و نوراپینفرین را بدون اثرگذاری بر سطح دوپامین، مسدود می‌کنند. این داروهای ضدافسردگی شامل دولوکستین (با نام تجاری سیمبالتا) و ونلافاکسین (با نام تجاری افکسور) می‌باشند. TCAها نیز در اصل جزء SNRI ها هستند.
تعدیل کننده‌های نوراپینفرین- سروتونین، برخی گیرنده‌های خاص را که سروتونین و نوراپینفرین دریافت می‌کنند، مسدود می‌نمایند. تنها دارویی از این دسته که در آمریکا عرضه می‌شود میرتازاپین (رمرون) است.
برخی داروهای ضدافسردگی هم جذب مجدّد و هم گیرنده‌های سروتونین را مسدود می‌کنند. این تعدیل کننده‌های سروتونین شامل نفازودون (سِرزون) و ترازودون (دسیرل) می‌باشند.
داروهای جدیدتر ضدافسردگی نیز در آزمایشگاه‌های مختلف در دست ساخت است.

۴- بیماری‌هایی که با داروهای ضدافسردگی درمان می‌شوند
 

تمام داروهای ضدافسردگی تقریباً اثر مشابهی بر روی افسردگی دارند، هر چند بیماران مختلف ممکن است به یک دارو، واکنش بهتری نسبت به داروی دیگر نشان دهند. انتخاب این که از کدام داروی ضدافسردگی استفاده شود به عوامل چندی بستگی دارد که از آن جمله می‌توان به نشانه‌های بیمار، اثرات جانبی یک داروی خاص و اختلالات دیگری که بیمار ممکن است داشته باشد، اشاره کرد.
داروهای ضدافسردگی ممکن است برای درمان عوارض مربوط به افسردگی، همراه با داروهای دیگر تجویز گردند. برای مثال، افسردگی اگر همراه با نشانه‌های روان‌پریشی (مثل توهم و هذیان) باشد، معمولاً از طریق تجویز داروهای ضدافسردگی همراه با داروهای ضدجنون درمان می‌شود.
داروهای ضدافسردگی علاوه بر درمان افسردگی، کاربردهای درمانی بالقوه دیگری نیز دارند. برخی از آن‌ها مورد تأئید اداره دارو و غذا (FDA) قرار گرفته و برخی دیگر به صورت غیررسمی تجویز می‌گردند. یعنی با وجودی که به طور مشخص برای درمان یک وضعیت خاص مورد تأئید قرار نگرفته‌اند امّا اثربخشی آن‌ها در سطح وسیعی مورد پذیرش قرار گرفته و تجویز می‌گردند.
اختلالات دیگری که ممکن است با داروهای ضدافسردگی درمان گردند عبارتند از:
افسرده‌خویی. شکل مزمن از افسردگی. معمولاً SSRI ها برای درمان آن تجویز می‌گردند.
اختلال دوقطبی. نوعی اختلال خلق و خو که مشخصه‌اش الگوهای متناوب شیدایی (مانیا) و افسردگی است. داروهای ضدافسردگی ممکن است بعد یا همزمان با داروهای تثبیت کننده خلق و خو، مورد استفاده قرار گیرند.
اختلال عاطفی فصلی. نوعی اختلال خلق و خو که مشخصه‌اش الگوهای تکرار شونده افسردگی در خلال برخی فصل‌های خاص سال، به ویژه اواخر پائیز و زمستان است. بوپروپیون (با نام تجاری ولبوترین) اخیراً مجوز اداره دارو و غذای آمریکا را برای مصرف در مورد این اختلال به دست آورده است. این دارو جزء NDRI هاست.
اختلال اضطراب. انواع گوناگونی از اختلالات اضطراب شامل اختلال وسواس (OCD)، اختلال استرس پس از سانحه (PTSD)، اختلال اضطراب تعمیم یافته (GAD) و اختلال هراس، با داروهای ضدافسردگی درمان می‌شوند. این اختلالات معمولاً با داروهای ضدافسردگی سه حلقه‌ای (‌TCAها) و SSRI ها درمان می‌شوند.
پراشتهایی روانی. نوعی اختلال تغذیه که مشخصه‌اش مصرف دوره‌ای، کنترل نشده و سریع مقادیر زیاد غذا در مدتی کوتاه و به دنبال آن احساس گناه، افسردگی یا بیزاری از خود و روی آوردن به روش‌های غیرمعمول برای تخلیه (مثل استفاده از مسهل یا ایجاد استفراغ) است. این اختلال با TCAها، SSRIها و MAOIها درمان می‌گردد.
اختلال نقص توجه/ بیش‌فعالی (ADHD). از بوپروپیون که جزء ‌NDRI هاست ممکن است برای درمان ADHD استفاده شود.
اوتیسم. این اختلال رشد که مشخصه‌اش تمایل به مجذوب خود بودن و وجود مشکلات در ارتباطات و رفتار است، به وسیله SSRI ها درمان می‌گردد.
اختلال مرزی شخصیت. این اختلال شخصیت که مشخصه‌اش رفتار تکانشی (رفتار ناگهانی و برنامه‌ریزی نشده) و فرایندهای ناسالم فکری است توسط SSRI ها درمان می‌شود.
بی‌اختیاری ادرار. معمولاً TCA ها برای درمان این مورد تجویز می‌گردند.
اختلالات درد مزمن. بسیاری از اختلالات دردهای مزمن (مثل درد عصبی و سردردهای میگرنی) با TCAها و SNRI ها درمان می‌شوند.
علاوه بر موارد فوق، بوپروپیون به بیمارانی که در تلاش برای ترک سیگار هستند نیز داده می‌شود.

۵- نکات مورد توجه در ارتباط با داروهای ضدافسردگی
 

تمام داروهای ضدافسردگی ممکن است خطر تشنّج را در برخی از بیماران از جمله آن‌هایی که صرع دارند، افزایش دهند. SSRI ها و SNRI های غیرسه حلقه‌ای معمولاً برای بیمارانی که دارای سابقه تشنّج هستند مناسب‌ترند.
بیمارانی که دارای مشکل پروستات (مثلاً بزرگ شدن پروستات)، انواع خاصی از گلوکوم (یک نوع بیماری چشمی که به آن «آب سبز» هم گفته می‌شود) یا مشکلات قلبی باشند معمولاً مورد تجویز داروهای ضدافسردگی سه حلقه‌ای (TCAها) قرار نمی‌گیرند. معمولاً از بیمارانی که مشکل قلبی یا سن بالاتر از ۴۰ سال داشته باشند، قبل از تجویز TCAها نوار قلب گرفته می‌شود.
مصرف بوپروپیون که جزء NDRI هاست برای بیمارانی که دارای سابقه ضربه مغزی، غدّه در سلسله اعصاب مرکزی یا اختلال تغذیه‌ای فعال باشند توصیه نمی‌شود. بوپروپیون حتی در بیمارانی که چنین سابقه‌هایی نداشته باشند نیز می‌تواند باعث تشنّج گردد.
MAOIها معمولاً برای بیمارانی که دارای فشار خون بالا و نارسائی احتقانی قلب هستند تجویز نمی‌گردند. همچنین تعدیل کننده‌های سروتونین معمولاً برای کسانی که بیماری قلبی دارند توصیه نمی‌شود.

۶- اثرات جانبی احتمالی داروهای ضدافسردگی
 

داروهای ضدافسردگی جدیدتر معمولاً مطمئن‌ترند و توسط بیماران بهتر تحمل می‌شوند. اغلب اثرات جانبی این داروها موقتی و بسته به مقدار مصرف است. بدین معنی که با کاهش مقدار مصرف، بهتر و با افزایش آن، بدتر می‌شوند.
اداره دارو و غذای آمریکا (FDA) هشدار داده است که داروهای ضدافسردگی می‌توانند خطر خودکشی را در برخی افراد خاص افزایش دهند. دلیل این اثر جانبی به درستی شناخته شده نیست. امّا شاید دلیل آن این باشد که داروهای ضدافسردگی غالباً پیش از آن که اثرات جانبی افسردگی مثل غمگینی یا اضطراب را تخفیف دهند، اثرات جانبی فیزیکی (جسمی) افسردگی مثل خستگی را بهبود می‌بخشند. در برخی موارد، این به افرادی که سابقه اقدام به خودکشی داشته‌اند، انرژی دوباره‌ای برای انجام عمل خود می‌دهد. به این جهت، این نکته حائز اهمیت است که افرادی که داروهای ضدافسردگی مصرف می‌کنند باید برای رفتارهای غیرمعمول، مورد مراقبت قرار داشته باشند.
اثرات جانبی غالباً در خلال مراحل اولیه درمان با داروهای ضدافسردگی روی می‌دهد. پزشک معمولاً توصیه‌های لازم را برای چگونگی مدیریت آن‌ها به بیمار می‌کند. این اثرات جانبی عبارتند از:
تهوّع. اگر دارو همراه با غذا مصرف شود کاهش می‌یابد.
افزایش وزن. خوردن غذاهای سالم و ورزش کردن می‌تواند این اثر جانبی را کاهش دهد. این اثر جانبی بیشتر با مصرف TCAها روی می‌دهد.
خستگی. مصرف دارو قبل از خواب می‌تواند این اثر جانبی را کاهش دهد.
بیخوابی. مصرف دارو در صبح‌ها می‌تواند به تخفیف این اثر جانبی کمک کند. این اثر جانبی بیشتر با مصرف SSRIها روی می‌دهد.
خشکی دهان. جرعه جرعه آب خوردن، یخ مکیدن و آدامس جویدن می‌تواند به تخفیف این اثر جانبی کمک کند. این اثر جانبی بیشتر با مصرف TCAها روی می‌دهد.
یبوست. خوردن مواد فیبردار به کاهش این اثر جانبی کمک می‌کند. این اثر جانبی بیشتر با مصرف TCAها روی می‌دهد.
سرگیجه. مصرف دارو قبل از خواب می‌تواند به کاهش این اثر جانبی کمک کند.
بیقراری. ورزش کردن می‌تواند به کاهش این اثر جانبی که بیشتر با مصرف SSRIها روی می‌دهد، کمک می‌کند.
اختلال جنسی. شامل کاهش میل جنسی و مشکل در رسیدن به اوج لذت در فعالیت جنسی (ارگاسم) است. این اثر جانبی به احتمال زیاد به هنگام مصرف SSRIها روی می‌دهد. تغییر داروی ضدافسردگی به دارویی که به اختلال جنسی ارتباطی نداشته باشد، مثل بوپروپیون، نفازودون یا میرتازاپین، و یا SNRIها می‌تواند به کاهش این اثر جانبی کمک کند.
چنانچه مصرف داروهای ضدافسردگی به طور ناگهانی قطع گردد، بیمار ممکن است با عوارض ترک مصرف روبرو شود. این عوارض معمولاً با خارج شدن دارو از سیستم بدن بیمار یا پس از آن که بدن بیمار فرصت کافی برای تنظیم خود با تغییر دارو را به دست آورد، از میان می‌رود. عوارض ترک مصرف، تقریباً همان اثرات جانبی دارو درمانی به علاوه سردرد، تحریک‌پذیری، اسهال و احساس سوزش است.
عارضه سروتونین، هر چند بسیار نادر است، امّا یک خطر جدّی در هر نوع دارو درمانی که باعث افزایش سطح سروتونین می‌شود است و باید هر چه سریع‌تر تشخیص داده شود. این عارضه غالباً بر اثر تأثیر متقابل دارویی (مثلاً مصرف همزمان MAOIها یا TCAها و SSRIها) روی می‌دهد. این وضعیت ممکن است نهایتاً به از بین رفتن عضلات و از کار افتادگی کبد بیانجامد. نشانه‌های اولیه شامل گیجی و سرخ شدن صورت است.
بوپروپیون که جزء NDRI هاست، کمترین اثر جانبی در زمینه امور جنسی را دارد و معمولاً باعث افزایش وزن نیز نمی‌شود. این دارو در موارد نادر، ممکن است باعث دلشوره یا بیقراری حرکتی (ناتوانی برای آرام نشستن) شود. اثرات جانبی متداول بوپروپیون شامل ورم روده و عرق کردن زیاد است.
SNRIها در موارد نادری ممکن است باعث افزایش فشار خون، افزایش ضربان قلب و گیجی شوند.
نفازودون که تعدیل‌کننده سروتونین است می‌تواند باعث گیجی یا تغییر دید (مثل تاری) گردد. نفازودون نباید برای بیمارانی که مشکل کبدی دارند تجویز شود. اداره دارو و غذا (FDA) در سال ۲۰۰۲ هشداری در مورد خطر از کارافتادگی کبد در بیمارانی که با نفازودون مداوا می‌شوند صادر کرد.
ترازودون که تعدیل‌کننده سروتونین است نیز می‌تواند باعث خواب‌آلودگی شدید شود و هر چند از طرف FDA برای درمان بیخوابی مورد تأئید قرار نگرفته است امّا مقدار کمی از آن همراه با دیگر داروهای ضدافسردگی بدین منظور تجویز می‌گردد. سایر اثرات جانبی ترازودون شامل سرگیجه، منگی، خشکی دهان و تاری دید است. این دارو همچنین می‌تواند باعث وخیم‌تر شدن مشکلات قلبی گردد. به علاوه، ترازودون تنها داروی ضدافسردگی است که می‌تواند باعث نعوظ دائم و دردناک در مردان گردد. نعوظ دائم ناشی از مصرف ترازودون ممکن است به خودی خود مرتفع نگردد و به عمل جراحی نیاز داشته باشد.

۷- داروهای ضدافسردگی و تداخل دارویی
 

معمولاً مصرف الکل در زمانی که هر نوع داروی ضدافسردگی در حال استفاده باشد توصیه نمی‌گردد. داروهایی که بر کبد تأثیر می‌گذارند ممکن است باعث افزایش سطح اغلب داروهای ضدافسردگی در سیستم بدن گردند و این امر به نوبه خود، اثرات خطرناکی نظیر مصرف بیش از حدّ دارو به همراه داشته باشد. این امر خصوصاً در مورد داروهای ضدافسردگی سه حلقه‌ای (TCAها) صادق است.
سایمتیدین (با نام تجاری تاگامت) که برای درمان سوزش سردل و ترش‌کردگی مصرف می‌شود می‌تواند اثربخشی بسیاری از داروهای ضدافسردگی مثل دسیپرامین، دوکسپین، ایمیپرامین، پاروکستین و سرترالین را افزایش دهد.
از سوی دیگر، کشیدن سیگار می‌تواند باعث کاهش اثربخشی برخی TCAها گردد. بعضی از TCAها ممکن است حساسیت پوست به نور خورشید را افزایش دهند. به طور کلّی توصیه می‌شود که بیمارانی که از این دارو استفاده می‌کنند، هنگام خروج از خانه، لباس‌هایی بپوشند که مانع تابش مستقیم نور خورشید به بدنشان شود. برخی داروها، مثل بعضی آنتی‌اسیدهای خاص، ممکن است اثر بخشی بعضی از SSRIها را کاهش دهند.
MAOI ها می‌توانند تداخل خطرناکی با سایر داروها داشته باشند و بدین خاطر به هنگام مصرف آن‌ها باید محدودیت‌هایی بر روی رژیم غذایی و مصرف سایر داروها اعمال گردد.

۸- عوارض مصرف بیش از اندازه داروهای ضدافسردگی
 

داروهای جدیدتر ضدافسردگی عموماً در صورت مصرف بیش از اندازه، خطرات کمتری از داروهای قدیمی‌تر دارند. بسیاری از این داروهای جدید باعث اثرات جانبی ناخوشایندی می‌گردند امّا معمولاً در صورت مصرف بیش از اندازه تجویز شده از سوی پزشک، مهلک نیستند. در اغلب موارد، عوارض مصرف بیش از اندازه، مشابه اثرات جانبی دارو، امّا شدیدتر است.
داروهای ضدافسردگی سه حلقه‌ای (TCAها) در صورت مصرف بیش از اندازه، می‌توانند بسیار خطرناک باشند و احتمالاً باعث مرگ بیمار شوند. در صورت بروز هر یک از عوارض مصرف بیش از اندازه دارو باید فوراً به پزشک یا مرکز درمانی مراجعه کرد. عوارض مصرف بیش از اندازه داروهای ضدافسردگی عبارتند از:
تپش سریع قلب
تشنج
خشکی مخاط
پوست خشک و داغ
باز شدن مردمک چشم
بیقراری
توهم
فشار خون بالا
تپش نامنظم قلب (آریتمی)
عوارض مصرف بیش از اندازه بوپروپیون که جزء NDRI هاست عبارتند از:
تشنج
توهم
از دست دادن تمرکز
تپش سریع قلب
مصرف بیش از اندازه ونلافاکسین که جزء SNRI هاست ممکن است باعث عارضه‌ای نشود. امّا اگر عارضه‌ای داشته باشد به شکل خواب آلودگی، افزایش ضربان قلب، حافظه ضعیف و لرزه اندام‌ها (خفیف‌تر از تشنج) ظاهر می‌گردد. عوارض مصرف بیش از اندازه نفازودون که یک تعدیل کننده سروتونین است شامل فشار خون پائین و خواب آلودگی مفرط می‌باشد.

۹- نکاتی در مورد مصرف داروهای ضدافسردگی در دوران بارداری
 

مصرف داروهای ضدافسردگی در دوران بارداری و دوران شیردهی مادر باید تحت نظر پزشک و با احتیاط ویژه صورت گیرد. اغلب داروهای ضدافسردگی ظاهراً ارتباطی با افزایش خطر نقص‌های هنگام تولد یا سقط جنین ندارند. امّا ذکر این نکته حائز اهمیت است که پاروکستین که جزء SSRI هاست احتمال بیشتری دارد که با نقص‌های هنگام تولد ارتباط داشته باشد و برخی داروهای ضد افسردگی نیز ممکن است با کاهش وزن نوزاد بی‌ارتباط نباشند.
مصرف اغلب داروهای ضدافسردگی ظاهراً در دوران شیردهی بلامانع است. با وجودی که مقداری از مواد دارویی از طریق شیر مادر دفع می‌شود امّا ظاهراً آسیبی به کودک نمی‌رساند. شایان ذکر است که مزایا و خطرات احتمالی داروهای ضدافسردگی باید برای هر بیمار به طور جداگانه ارزیابی می‌گردد. MAOI ها و داروهای ضدافسردگی سه حلقه‌ای احتمالاً خطرات بیشتری از SSRIها به همراه دارند. هر خانمی که داروی ضدافسردگی مصرف می‌کند و پرستار یا باردار است و یا برای باردار شدن برنامه‌ریزی کرده است باید با پزشک متخصص زنان و زایمان در این مورد مشورت کند.

۱۰- نکاتی در مورد مصرف داروهای ضدافسردگی در دوران کودکی
 

فلوکستین که جزء SSRI هاست تنها داروی ضدافسردگی است که مصرفش برای کودکان بلا مانع تشخیص داده شده است، هر چند سایر SSRI ها (و فقط SSRI ها) نیز ممکن است برای کودکان تجویز گردند. با وجود این، چون اداره دارو و غذا اعلام کرده است که مصرف داروهای ضدافسردگی، ممکن است خطر بروز افکار مربوط به خودکشی را افزایش دهد، مراقبت نزدیک از هر کودکی که داروی ضدافسردگی مصرف می‌کند به شدّت توصیه می‌شود.

۱۱- نکاتی در مورد مصرف داروهای ضدافسردگی در دوران بزرگسالی
 

اثر بخشی داروهای ضدافسردگی در بزرگسالان مشابه جوانان است. هر چند بیماران مسن‌تر ممکن است نسبت به اثرات جانبی دارو حساستر باشند و بدین خاطر معمولاً بهتراست با اندازه مصرف کمتری شروع به خوردن دارو کنند. اثر بخشی داروهای ضدافسردگی دراین بیماران ممکن است به زمان بیشتری نیاز داشته باشد. داروهای ضدافسردگی سه حلقه‌ای به خاطر اثرات جانبی‌شان برای بیماران مسن تجویز نمی‌گردند.

۱۲- سوالاتی برای پرسیدن از پزشک در مورد داروهای ضدافسردگی
 

بیماران در صورتی که پرسش‌های خود را از قبل آماده کنند می‌توانند بحث معنی‌دارتری با پزشک خود در مورد وضعیت بیماریشان داشته باشند.سوالات زیر در همین رابطه تهیه شده است:
۱- آیا مصرف داروهای ضدافسردگی برای وضعیت من مناسب است؟
۲- داروهای ضدافسردگی دقیقاً چقدر وضعیت مرا بهبود خواهند بخشید؟
۳- آیا مطمئنید که من به داروهای ضدافسردگی نیاز دارم؟
۴- کدام داروی ضدافسردگی برای من مناسب است؟
۵- اگر مصرف داروی ضدافسردگی اثربخش نبود، چه باید کرد؟
۶- از کی باید منتظر بروز علائم بهبودی باشم؟
۷- کدام اثرات جانبی را باید فوراً به شما اطلاع دهم؟
۸- اگر اثرات جانبی دارو ازحدّ تحمل من فراتر بود، باید چه کنم؟
۹- اگر تصادفاً یک نوبت مصرف دارو را فراموش کنم چه اتفاقی می‌افتد؟
۱۰- اگر در دوره‌ای که داروی ضدافسردگی مصرف می‌کنم، باردار شوم چه اتفاقی می‌افتد؟
منبع:www.e-pedian.com
ارسال توسط کاربر محترم سایت :mina_k_h