17 روش كنترل آن
درد طاقتفرسا و نبضدار اين بيمارى اغلب در شبها ايجاد مىشود و پوست را قرمز و داغ و مفصل درگير را متورم و حساس مىكند و بدتر از همه حملهاش مىتواند روزها طول بكشد.
از نظر علمى، نقرس به وسيله اسيد اوريك اضافى ايجاد مىشود. ما همگى اين ماده را در جريان خون داريم، اما در بيماران نقرسى يا توليد اين ماده زياد است و يا توليد آن طبيعى است ولى دفع آن كافى نيست، كه در هر دو حالت، اضافى آن به صورت كريستالهاى كوچك و مشكلزا درمىآيد و باعث التهاب مفاصل مىشود.
اغلب انگشت شست پا، هدف اصلى است اما تقريبا همهى مفاصل بدن مىتواند مبتلا شود. هر كس مىتواند دچار نقرس شود ولى افراد مذكر ميان سال بيشترين درصد ابتلا را دارند. اين افراد ممكن است اضافه وزن و يا سابقه فاميلى اين بيمارى را داشته باشند. اگر شما مبتلا به اين بيمارى هستيد اين بايدها و نبايدها را كه توسط متخصصان ما توصيه شده، دنبال كنيد:
استراحت كنيد.
در طول حملات حاد، مفصل درگير را بالا و در حالت استراحت نگه داريد. شما احتمالا در انجام اين توصيه مشكل نداريد چرا كه درد آنقدر شديد است كه مفصل شما حتى تحمل سنگينى يك ورق كاغذ را ندارد.
ايبوبروفن مصرف كنيد.
علت درد، التهاب بسيار زياد اطراف مفصل درگير است. ايبوبروفن، داروى انتخابى كاهش التهاب مىباشد. طبق دستور روى شيشه دارو، عمل كنيد. اما اگر مقدار دارو براى تسكين درد كافى نبود براى مصرف بيشتر با پزشكتان مشورت كنيد.
از مصرف آسپيرين و استامينوفن خوددارى كنيد.
همهى ضد دردها مثل هم نيستند. آسپيرين با ممانعت از ترشح و دفع اسيد اوريك، نقرس را بدتر مىكند و استامينوفن داراى خواص ضد التهاب كافى نيست.
يخ درمانى كنيد.
اگر مفصل درگير، به تماس حساس نيست، از يخ استفاده كنيد. يخ داراى اثرات تسكين دهنده و بىحس كننده مىباشد. يخ را روى مفصل دردناك به مدت ده دقيقه بگذاريد؛ آن را با ابر يا حوله بپوشانيد. به اندازه نياز تكرار كنيد.
از غذاهاى داراى پورين زياد پرهيز كنيد.
دكتر روبرت ورتمن »استاديار و نايب رئيس بخش روماتولوژى )مفصل شناسى( دانشگاه ويسكوسنين« مىگويد: غذاهايى كه حاوى مادهاى به نام پورين مىباشند سطح اسيد اوريك خون را بالا مىبرند.
اين غذاها به احتمال زياد در صورت داشتن 150 تا 1000 ميلىگرم پورين در هر صد گرم مىتوانند نقرس را بدتر كنند. اين غذاها عبارتند از: غذاهاى پر پروتئين حيوانى نظير آب گوشت، شاه ماهى، جگر، قلوه و مشتقات گوشت، گوش چرخ كرده، صدف دو كفهاى و نان شيرين.
مصرف غذاهاى ديگر حاوى پورين را محدود كنيد.
غذاهايى كه ممكن است داراى مقادير متوسط پورين باشند و باعث نقرس شوند را نيز محدود كنيد (از 50 تا 150 ميلىگرم در 100 گرم). در موارد نقرس شديد، كاهش مصرف آنها به يك وعده در روز ضرورى است. اين غذاها شامل لوبياى خشك، گل كلم، عدس، قارچ، حريره، جوى دوسر، اسفناج، نخود خشك، غلات، جانوران صدفدار دريايى، نان تمام غلهاى و مخمرها هستند.
در همين دسته ماهى، گوشت قرمز و گوشت مرغ قرار دارد، مصرف آنها را به 90 گرم در پنج روز هفته محدود كنيد.
آب زياد بخوريد.
روبرت ديويس «استاد فيزيولوژى دانشگاه پنىسيلويا» مىگويد: مقادير زياد آب مىتواند باعث خارج كردن اسيد اضافى از سيستم بدن شود. وى آب ساده را توصيه مىكند. اغلب مردم به اندازه كافى آب نمىخورند. براى بهترين نتيجه در روز 5 تا 6 ليوان آب بخوريد.
آب فراوان همچنين در افراد نقرسى مستعد به سنگ كليه باعث دفع سنگها مىشود.
چاى گياهى را در نظر بگيريد.
راه ديگر تأمين مايعات بدن، چاى گياهى است. اين چاىها فاقد كافئين و انرژى مىباشند بنابراين مصرف زياد آنها باعث زيادى وزن نمىشود.
به هيچ وجه الكل مصرف نكنيد.
الكل از ترشح اسيد اوريك جلوگيرى مىكند و توليد آن را هم افزايش مىدهد. آب جو زيانآورتر است چرا كه حاوى پورين بالاترى نسبت به شراب و ديگر مشروبات الكى است.
فشار خون را كنترل كنيد.
اگر علاوه بر نقرس، فشار خون هم داريد، مشكلاتتان دو چندان شده است؛ چرا كه داروهايى كه براى كاهش فشار خون تجويز مىشوند مثل مدرها )ادرار آورها( باعث بالا رفتن سطح اسيد اوريك خون مىشوند. بنابراين برنامهريزى براى كاهش طبيعى فشار خون عاقلانه است. وزن خود را كم كنيد، مصرف سديم را كاهش دهيد و ورزش كنيد، اما بدون مشورت پزشك هيچگونه دارويى را قطع نكنيد.
از رژيمهاى مد روز پرهيز كنيد.
اگر اضافه وزن داريد، كم كردن وزن اجبارى است. افراد سنگينتر داراى اسيد اوريك بالاترى هستند. اما دنبال رژيمهاى موقت و زودگذر نرويد؛ چرا كه باعث تحريك
راهى ديگر
قدرت گيلاس و زغال
گيلاس: اگر چه هيچ گونه مدرك علمى دقيقى وجود ندارد كه نشان دهد گيلاس براى نقرس مفيد است اما اكثر مردم مصرف آن را مفيد مىدانند. به نظر نمىرسد، مهم باشد كه گيلاس ترش است يا شيرين، تازه است يا بستهبندى شده.
پماد زغال
زغال توانايى بيرون كشيدن سموم را از بدن دارد. 5 / 1 فنجان از زغال اكتيو پودر شده را با دانههاى پودر شده بزرگ و آب گرم كافى مخلوط كنيد تا به صورت خمير در بيايد. آن را روى مفصل درگير بگذاريد. هر چهار ساعت آن را عوض كنيد و يا در طول شب بگذاريد. زغال ايجاد رنگ مىكند بنابراين مراقب لباسها و ملافههاى رختخواب باشيد.
حمام زغال
دكتر تراش مىگويد: شما مىتوانيد براى خيساندن پاىتان از حمام زغال استفاده كنيد. از يك وان قديمى استفاده كنيد كه رنگى شدن آن براى شما اهميتى ندارد. 5 / 1 فنجان پودر زغال را با آب مخلوط كنيد و به صورت خمير در بياوريد. سپس كمكم آب داغ اضافه كنيد تا پاىتان در داخل آن فرو رود. 30 تا 60 دقيقه پا را همينطور نگه داريد.
زغال خوردنى
زغال فعال شده )زغال اكتيو( كه مىتوان آن را خورد باعث كاهش سطح اسيد اوريك خون مىشود. 1 تا 5 / 1 قاشق چاىخورى را چهار بار در روز طبق برنامه ذيل بخوريد:
هنگام بلند شدن از خواب، وسط روز، وسط عصر و هنگام خواب.
حملات نقرسى مىشوند و بسيار خطرناكند. بعضى از رژيمها، مانند گرسنه ماندن طولانى مدت، باعث پاره شدن سلولهاى بدن و خارج شدن اسيد اوريك از آنها مىشود. بنابراين براى يك برنامه تدريجى كاهش وزن با پزشكتان مشورت كنيد.
به بدنتان آسيب نرسانيد.
به دلايل ناشناخته نقرس به مفصلى از بدن حمله مىكند كه قبلا دچار زخم و ضربه شده است. پس سعى كنيد به انگشتان و ديگر مفاصل بدن خود آسيب وارد نكنيد. همچنين كفشهاى تنگ نپوشيد چرا كه پاها را به آسيبهاى خفيف مستعد مىكند.
دربارهى مصرف مكملها با پزشكتان مشورت كنيد.
دربارهى مصرف ويتامينها هوشيار باشيد. زيرا مصرف بعضى از آنها، باعث بدتر شدن نقرس مىشود. مخصوصا ويتامين 3 B و ويتامين A بيش از حد باعث تحريك حمله مىشوند. بنابراين هميشه قبل از افزايش مكملها با پزشك خود مشورت كنيد.
منبع : دايرة المعارف پزشك خانواده ،گروه مولفان انستیتوسلامتی آمریکا
پي‌نوشت‌ها:
* انتشارات سپهر اندیشه - 1387
