ترش كردن
دکتر حسن کریمی یزدی
دکتر پدرام مصطفایی
كتاب را كنار بگذاريد، به طرف يخچال بدويد، تا جايى كه مىتوانيد بخوريد.
سپس با عجله برگرديد!
خب، حالا آمادهايد كه درباره ترش كردن معده صحبت كنيم.
ترش كردن چيست؟ چند دقيقه صبر كنيد حتما خواهيد فهميد.
علت اين سوزش چيست؟ عوامل گوناگونى دخيل هستند. اما در اغلب موارد، جريان اسيدى مقصر است.
بعضى از مايعات گوارشى كه به طور معمول در معده يافت مىشوند به خارج از معده و به طرف مرى تراوش مىكنند و باعث سوزش مىشوند. اين مايعات حاوى اسيد هيدروكلريد مىباشند. اسيدى كه به خاطر خاصيت خورندگى در صنايع تميز كردن فلزات به كار مىرود. در معده پوششى وجود دارد كه مانع از اثر اسيد روى معده مىشود ولى در داخل مرى چنين لايهاى وجود ندارد. به همين علت است كه اين اسيد در حركت رو به بالا سوزش ايجاد مىكند و گاهى وقتها آن قدر شديد است كه گويى انسان دچار حمله قلبى شده است.
چه عواملى باعث بالا آمدن اسيد معده مىشوند؟ خودتان حدس بزنيد. حمله گاز انبرى به يخچال يكى از علل آن است، اما تنها علت نيست.
متأسفانه بعضى از افراد بدون زيادهروى در خوردن دچار ترش كردن مىشوند. براى چگونگى خاموش كردن اين آتش سوزنده و چگونگى عملكرد آن ما موضوع را با متخصصانمان در ميان گذاشتهايم:
در خوردن زيادهروى نكنيد.
صاف دراز نكشيد.
وقتى كه دراز كشيديد، سر خود را از تخت 10 تا 15 سانتىمتر بالاتر بگذاريد. شما مىتوانيد با گذاشتن آجرهايى زير پايههاى تخت و يا گذاشتن چند بالش زير سر اين كار را انجام دهيد. )استفاده از بالشهاى بيشتر مىتواند موثرتر باشد(؛ كج نگه داشتن رختخواب، مانع از تكرار ترش كردن معده مىشود.
از داروهاى آنتىاسيد استفاده كنيد.
مشكل خود را با توصيههاى غلط بدتر نكنيد.
دكتر كلين مىگويد: بعضى افراد شير را توصيه مىكنند چون احساس خوبى در هنگام پايين رفتن به انسان مىدهد اما بايد بدانيد كه شير همچنين باعث تحريك ترشح معده مىشود.
ديگر غذاهايى كه باعث شل شدن اسفنكتر مرى مىشوند و بايد براى جلوگيرى از ترش كردن، از مصرف آنها خوددارى كرد شامل آب جو، شراب و ديگر مشروبات الكلى و گوجه مىباشد.
مصرف كافئين را محدود كنيد.
از بدترين دسر دنيا پرهيز كنيد.
هوا را پاك نگه داريد.
قسم بخوريد ديگر نوشيدنىهاى گازدار مصرف نكنيد.
دكتر لرىگود »متخصص معده و روده از مريك نيويورك« مىگويد: حبابهاى موجود در اين نوشيدنىها مىتواند باعث اتساء معدهتان شود و همان اثر زياد خوردن را روى اسفنكتر مرى بگذارد.
اگر چيز برگر سه لايه با سيبزمينى سرخ كرده و شير بستنى خوردهايد، دليل درد معدهتان مشخص است. غذاهاى چرب و سرخ كرده مدت زيادترى در معده مىمانند و در نتيجه باعث توليد اسيد بيشترى مىشوند. از مصرف گوشتهاى چربىدار و فرآوردههاى شيرى پرهيز كنيد تا به طور مشخص تعداد حملات اسيدى كاهش يابد.
اندازه كمر خود را كنترل كنيد.
كمربند خود را شل كنيد.
هنگام بلند شدن، از زانو خم شويد.
كمد داروى خود را كنترل كنيد.
منطقى فكر كنيد، ادويهجات هميشه خوب نيستند.
محتاط باشيد ولى نترسيد.
سعى كنيد فردا شب شام را زودتر بخوريد.
هشدار پزشكى
بيمارى شما مىتواند زخم معده باشد.
سوزش معدهاى كه همراه هر كدام از علايم زير باشد بايد به وسيله پزشك بررسى شود:
- سختى و درد در هنگام بلع
- استفراغ همراه خون
- مدفوع سياه يا خونى
- تنگى نفس
- گيجى يا سبكى سر
- دردى كه به شانه و گردن بزند.
- به علاوه، سوزش معدهاى كه به علت تراوش ساده اسيد معده ايجاد مىشود. معمولا بعد از غذا خوردن عود مىكند. اگر سوزش معده شما قبل از وعدههاى غذا است، مىتواند نشانهى زخم معده باشد.
زندگى را آسانتر بگيريد.
آنتى اسيدها مىتوانند كمك كنند.
اگر چه تركيب اين دو به طور نسبى اثرات خاصى ندارد، ولى با اين حال عاقلانه نيست كه بيش از يك يا دو ماه از اين دارو استفاده كرد. اين دارو بسيار قوى مىباشد. متخصصان ما موافقند كه نوع مايع آنتىاسيد، اگر چه به راحتى مصرف قرص نيست، معمولا كارآمدتر مىباشد.
راهى ديگر
درمانهاى گياهى
ريشهى زنجبيل: دكتر مورى مىگويد زنجبيل مؤثرترين گياه است. من در بسيارى موارد ديدهام كه اين گياه بسيار مؤثر است. البته مطمئن نيستيم كه اين گياه چطور عمل مىكند اما به نظر مىرسد كه اسيد معده را جذب كرده و اثر ثانويه بر آرامش اعصاب دارد. با خوردن دو كپسول شروع كنيد و تا آن جا كه لازم است، مقدار آن را افزايش دهيد تا كمكم به مزه آن عادت كنيد.
آروماتيكها: گياهان آروماتيك نظير رازيانه نيز در درمان ترش كردن معده معروف هستند؛ اما تحقيقات كمى در مورد آنها صورت گرفته است.
سركه سيب: به جز گياهان دارويى، يك درمان معروف ترش كردن معده ريختن يك قاشق چاى خورى از سركه سيب در نصف ليوان آب و خوردن آن در طول وعدههاى غذايى است.
منبع : دايرة المعارف پزشك خانواده ،گروه مولفان انستیتوسلامتی آمریکا
پينوشتها:
* انتشارات سپهر اندیشه - 1387
/ج