فوايد خرما

خرما فروشها مي گويند خيلي قديمي ترها، فروش خرما فقط مخصوص ماه رمضان بود و بس. مردم شهرها و روستاهاي مختلف ايران، حتي رسم نداشتند براي تازه در گذشتشان، خرما خيرات کنند و بيشتر، حلوا و نان محلي مي دادند. اما دو، سه دهه ي اخير رسم شده که مردم براي مراسم اموات، خرما هم خيرات مي کنند. مردم اينک به ارزش غذايي رطب و خرما پي برده اند و خيلي ها براي خوردن چاي به جاي قند، خرما مصرف مي کنند و اين«مصرف» براي صنف خرما فروش غنيمت است. درخت نخل از آفريده هاي عجيب خداست که همه چيزش براي انسان مفيد و قابل استفاده است. از تنه ي آن در ساختمان سازي استفاده مي شود و تنه ي نخلي که در ساخت سقف ساختمان يا ستون ها استفاده مي شود، حدود سيصد تا پانصد سال عمر مي کند. در ميانه ي تنه ي نخل، مغز ترد و شيري رنگي وجود دارد که شيرين و گس است و«پنير نخل» ناميده مي شود که بسيار مقوي و گران قيمت است. در ابتداي بهار که نخل شکوفه مي زند، آنها را که«تارونه» نام دارد، مي چينند و از آن عرق تارونه مي گيرند که مانند بقيه ي عرق ها مفيد و درمانگر دردهاي معده است. عرق تارونه مقوي، گرم و براي قلب مفيد است.
از ليف خرما انواع حصير،پرده، جارو،کيف، سبد، بادبزن و... مي بافند. در گذشته بطور سنتي خرما را در قسمتي از حياط خانه جمع مي کردند. بعد از گذشت چند روز شيره ي خرما از آن جدا و از طريق يک کانال کوچک در حوضچه يي جمع مي شد، اما امروزه در کارخانه ها از شيره ي خرما،قند و عسل خرما هم تهيه مي کنند.
از خرماهاي نا مرغوب براي درست کردن سرکه استفاده مي کنند که طرفداران خاص خودش را دارد. سرکه ي خرما طعم خوبي دارد و براي بعضي ترشي ها فوق العاده است. از ديگر فرآورده هاي خرما، تهه ي اسانس خرما براي صنايع نوشابه سازي و رنگ هاي شيميايي خوراکي است و در حال حاضر محصولاتي چون شکلات خرمايي،خامه ي خرمايي، انواع کيک و کلوچه ي مغز خرمايي و... آن قدر معروف هستند که نيازي به توضيح ندارند.

فرق رطب و خرما
 

خيلي ها فکر مي کنند رطب همان خرماست، ولي آنها با هم فرق دارند. خداوند درخت نخل را اينگونه آفريده که ابتدا شکوفه هاي نخل ماده تبديل به ميوه اي سبز، سفت وهسته دار مي شود که به آن (ي) مي گويند. در مرحله ي بعد، «ي ها» ممکن است زرد يا قرمز شوند که به آن (خرما خارک)مي گويند، آفتاب داغ مناطق گرمسيري، پس از مدتي خارک را تيره رنگ و آبدار ميکند که به آن رطب مي گويند. بعضي از انواع نخل ها، ميوه شان وقتي رطب هستند چيده و استفاده مي شود، مثل رطب مضافتي و کبکاب(زرد طلايي) و بعضي ديگر بايد بعد از مرحله ي رطب، بيست روز در گرماي خرما پزان مناطق گرمسير، بر سر نخل بماند تا نيمه خشک شود که به آن خرما مي گويند، مثل خرماي نيمه خشک زاهدي و پيارم. البته از انواع خرماهاي نيمه خشک را کاملا" خشک کرده و به بازار عرضه مي کنند.

جايگزين قند
 

فسفري که در ترکيب غذايي خرما وجود دارد، باعث فعال شدن سلولهاي عصبي مي شود. آهن خرما به گلبول هاي قرمز خون نيرو مي دهد و مانع ايجاد کم خوني در افراد شده و حتي آن را درمان مي کند.
خرما، مقوم معده و جمع کننده ي آن است و کلسيم آن، موجب تقويت و تسريع رشد کودکان مي شود و نيروي بدني بزرگسالان را افزايش مي دهد.
ويتامين هاي خرما باعث افزايش قدرت بينايي مي شود،از خشکي پوست و ناخن و موها جلوگيري و هوش را تقويت مي کند. زياده روي در خوردن خرما، فرد را به امراض سوداوي مبتلا مي کند و گرفتگي کبد و طهال را به دنبال دارد. همچنين پوسيدگي دندان و جوش زدن دهان، از نتايج زياد خوردن خرماست.
کساني که گرمي زياد اذيت شان مي کند و با خوردن خرما بدن شان جوش مي زند، مي توانند با استفاده از مخلوط خرما و ماست که بسيار مفيد و مغذي است، از مزيت خوردن هر دوي آنها برخور دار شوند.

نکاتي درباره ي خرما
 

در حال حاضر، بخش زيادي از خرماي استان هاي فارس، بوشهر و خوزستان به کشورهاي عربي حاشيه ي خليج فارس و اروپا صادر مي شوند. بطور مثال از بوشهر سالانه پنجاه هزار تن خرما به خارج صادر مي شود.
در بين خرماهاي سياه، رطبي مرغوب محسوب مي شود که پوستي نازک داشته باشد و درشت،گوشت دار و مشکي باشد. اما رطبي که پوست کلفتي دارد، رنگش بور و ريز است، رطب ضعيف يا نا مرغوب محسوب مي شود. در بين رطب هاي زرد (مثل خرماي جهرم)، رطب شاهاني که بسيار طلايي، کم شيرين و بسيار لطيف است، از همه مرغوبتر است، مخصوصا" نوع کشيده تر و درشت تر آن.
هر چه گرماي منطقه ي توليدکننده رطب و خرما بيشتر، محصول زودتر(اوايل مرداد) به بازار عرضه مي شود و اگر درجه حرارت منطقه ي گرمسيري پايين تر باشد. محصول ديرتر آماده ي عرضه به بازار ميشود، مثلا" خرماي جهرم مهر ماه به بازار مي آيد.

نگهداري از خرما
 

خرماي خشک به يخچال احتياج ندارد.
بيشتر رطب ها و بعضي از خرماها بايد حتما" در دماي صفر درجه نگهداري مي شود، يعني در يخچال. اما بعضي از انواع رطب و خرما احتياج به نگهداري ندارند.
اگر مي خواهيد خرمايي را بيرون از يخچال نگه داريد، بهتر است خرماي خشک خريداري کنيد، چون مي توان آن را تا مدت بسيار طولاني،در هواي آزاد خانه نگه داشت.
اگر به خرما (نيمه خشک) علاقه نداريد و رطب را بيشتر مي پسنديد، بايد بدانيد که رطب دشتستان (کبکاب) اگر چه ظاهرش چندان زيبا و شکيل نيست و له شده (چه به صورت باز و چه به صورت بسته بندي) به نظر مي آيد، ولي ارزش غذايي بالايي دارد و بدون نگهداري در يخچال مي توان آنها را تا مدتي سالم نگه داشت.
بعضي از انواع خرما و رطب در هواي خنک و با رطوبت بالا شکرک زده هيچ ضرري ندارد، اما اگر دوست نداريد که خرمايتان شکرک بزند، در زمستان آن را در يخچال قرار ندهيد. بعضي از افراد، رطب را بدون شستوشو مصرف مي کنند، اما بهتر است رطب شسته شده،سپس مصرف شود. به همين دليل خرماي خشک رانشوييد.
اگر خرما يا رطبي که خريده ايد، مدتي است در يخچال مانده مي ترسيد که ترش شود، پيش دستي کنيد و هسته هاي شان را درآوريد. اگر پوست کلفتي دارد آن را بگيريد و با آن انواع شيريني هاي خرمايي مثل حلواي خرما و رنگينک درست کنيد.
خرماهاي نيمه خشک را در ظرف پلاستيکي يا نايلون نگه نداريد، چون ماندگاري شان کوتاه مي شود.
خرما را بعد از شستن براي مدت طولاني نگه نداريد، چون ترش خواهد شد.
بهتر است خرما را به اندازه ي مصرف و با ريختن مقداري آب داغ روي آن شست.

منبع: 7 روز زندگي شماره 84