کوسن و روتختي چهل تکه

نويسنده: زهرا جلالي فراهاني

لوازم مورد نياز:

ـ ميل بافتني مناسب
ـ سانتي متر
ـ نخ کاموايي معمولي و حلزوني
ـ سوزن
ـ طرح دلخواه
ـ قيچي
ـ زيپ
ـ پارچه آستري
چگونگي بافت: ابتدا تخت مورد نظر را اندازه بگيريد (يک نفره يا دو نفره) و بر حسب اندازه هاي آن تکه هاي کارتان را ببافيد.
نوع بافت ساده است (يک رج از رو و يک رج از زير) با طرح گل و برگ.
اندازه ميل را متناسب با نخ تهيه کنيد. در اينجا نخ ما نسبتاً ضخيم است و ميل شماره ي 5 انتخاب کرديم.
چون تعداد دانه هاي طرح ما فرد است، بنابراين براي زمينه، تعداد دانه ها را فرد بيندازيد تا طرح شما درست در وسط کار قرار گيرد.
شروع کار سر انداختن: ابتدا ميل را در دست چپ بگيريد و در دست راست نخ را دولا به اين صورت به حالت قلاب درآورده و درون ميل بيندازيد. سپس آن را بکشيد و محکم کنيد. يک لاي نخ را روي انگشت شست و يک لاي آن را روي انگشت سبابه قرار دهيد.
حالا يک بار ميل را از داخل نخي که روي انگشت شست قرار گرفته و همزمان با آن يک بار ميل را از داخل نخي که روي انگشت سبابه قرار گرفته رد کنيد و دانه را روي ميل سمت چپ بيندازيد و باز آن را روي ميل محکم کنيد. به اين طريق 25 دانه پشت سر هم بيندازيد.
شکل (1)
شکل (2)
شکل (3)
شکل (4)

شکل (5)
شکل (6)
شکل (7)
شکل (8)

بافت را با رج زير شروع کنيد.
شکل (9)
شکل (10)

در اين مرحله نخ پشت کار قرار گرفته است. ميل را از سمت راست در دانه ي روبه رو (ميل سمت چپ) فرو ببريد و نخ را به دور آن بيندازيد.
شکل (11)
شکل (12)

آن را از دانه بيرون بکشيد ، بدين ترتيب بک دانه از زير بافته شده است. تا پايان رج به همين طريق ادامه دهيد تا يک رج کامل شود.
شکل (13)
شکل (14)

حالا نوبت رج رو است. در اين مرحله خود به خود نخ روي کار قرار مي گيرد. ميل را در دانه ي مقابل فرو کنيد. نخ را به دور آن بيندازيد. ميل را از داخل دانه درآوريد و تا انتها به همين طريق ببافيد تا رج رو تمام شود.
شکل (15)
شکل (16)

حالا دو رج بافته ايد( يک رج از زير و يک رج از رو) شروع به انداختن طرح کنيد.
طرح ما گل است و تعداد دانه هاي آن 19 عدد مي باشد. کل دانه هاي زمينه 25 عدد است؛ بنابراين کل کار ما به اين صورت قرار مي گيرد.
11 دانه ي زمينه
3 عدد طرح
11 دانه ي زمينه
11 دانه نخ زمينه را ببافيد و نخ قرمز را پشت نخ زمينه قرار دهيد.
بعد از بافت طرح حالا نخ زمينه را پشت نخ قرمز قرار دهيد.
اين کار به اين دليل است که حالت سوراخ بين کار شما و زمينه ايجاد نشود.
به اين طريق تا پايان کار را با دقت ادامه دهيد.
شکل (17)

شکل (18)
شکل (19)

شکل (20)

پس از اين که طرح گل را بافتيد و تمام شد دو رج ساده ببافيد و رج سوم کار را کور کنيد بدين ترتيب: دانه ها را همانند دانه هاي قبلي از زير ببافيد.
دانه ي بافته شده قبلي را از ميل درآوريد و روي اين دانه قرار دهيد؛ به همين ترتيب تا انتها ادامه دهيد تا تمام دانه ها کور شود.
حالا با توجه به تنوع رنگ ها يک گل و يک برگ را کنار هم قرار دهيد. درز کار را مماس با يکديگر قرار دهيد و با دقت دانه هاي روبه رو را به هم ديگر بدوزيد. چون اندازه ي تکه هاي بافته شده يکي است اگر هر دانه را با دانه ي روبه رو بگيريد بسيار تميز و مرتب دوخته مي شود. دقيقاً انگار که بافته شده است.
شکل (21)
شکل (22)
شکل (23)
شکل (24)

شکل (25)
شکل (26)

شکل (27)
شکل (28)
شکل (29)
شکل (30)

شکل (31)
شکل (32)
شکل (33)
پس از اتمام دوخت روي درزها را به اين صورت با رنگ دلخواه تان به صورت کج کوک هاي بلند بزنيد تا هم پوششي براي درز دوخته شده باشد و هم اين که کار شما جلوه ي زيباتري داشته باشد.

شکل (35)
نکته:
تا اينجا همه ي کارهاي روتختي و کوسن مشترک است.
کوسن:

شکل (36)
شکل (37)

دور تا دور کارتان را روي ميل بگيريد و سعي کنيد تعداد دانه ها در طرفين (طول و عرض) مساوي باشد.
پس از اين که دور کار را کاملاً دانه گرفتيد شروع به بافت رکن (همه از زير) کنيد. در قسمت رأس کار يک دانه وسط قرار هيد و يک ژته رسيديد آن را برعکس ببافيد که سوراخ بيفتد (ژته يعني يک دانه پشت ميل بيندازيد).
به اين ترتيب در هر رج 8 دانه اضافه کرديد.
بافت را 4 تا 5 سانتي متر ادامه دهيد و بعد دانه ها را طبق روش قبلي کور کنيد.
دور تا دور کارتان را روي ميل بگيريد و سعي کنيد تعداد دانه ها در طرفين (طول و عرض) مساوي باشد.
شکل (38)

شکل (39)
شکل (40)

شکل (41)
شکل (42)
شکل (43)
شکل (44)

شکل (45)
شکل (46)
شکل (47)
شکل (48)

شکل (49)
شکل (50)
پارچه آستري را پس از اندازه گيري، زيپ آن را دوخته و بعد روي کار قرار داده و به کوسن وصل کنيد يا آن که قسمت پشت کوسن را با نخ زمينه ببافيد.

شکل (51)
شکل (52)
شکل (53)
شکل (54)
آن گاه با استفاده از نخ کامواي حلزوني دور تا دور کوسن را به اين صورت به شکل منگوله بدوزيد.

شکل (55)
شکل (56)

شکل (57)
روتختي:
ابتدا دور تا دور کار را روي ميل بگيريد (بهتر است از چند ميل گرد استفاده شود) و به همان طريقي که براي کوسن گفته شده، حدود 6-8 ببافيد و با دقت دانه ها را کور کنيد. آن گاه طرفين روتختي را (جايي که از تخت آويزان مي شود نه قسمت بالا و پايين) مجدداً در ميل گرفته و به صورت يک دانه يک ژته، يک دانه يک ژته و ... بيندازيد تا به شکل چين دربيايد (تعداد دانه ها دو برابر مي شود) و بافت را تا حدود 5 سانتي متر به زمين مانده ادامه دهيد و پس از کور کردن پايين آن را با قلاب دالبر بزنيد. به اين ترتيب در هر رج 8 دانه اضافه کرديد.
نکته: (هر يک ژته معادل يک دانه است.)
نکته: دقت کنيد ژته ها را برعکس بگيريد تا سوراخ بيفتد.