حاملگي خارج از رحم

حاملگي نابجا يا خارج از رحمي ، از مهم ترين شرايط اورژانسي در بارداري محسوب مي شود که تشخيص هر چه سريع تر آن موجب نجات مادر و حفظ باروري مجدد او مي شود . اين نوع حاملگي خطرناک که از مهم ترين علل مرگ و مير مادران است ، از هر هزار مورد حاملگي در شانزده مورد پيش مي آيد و زماني رخ مي دهد که تخمک بارور شده خارج از آندومتر رحمي باشد . معمولا در 98 درصد اين موارد ، تخمک بارور شده در لوله ي رحمي است و چنانچه اين وضعيت سريع تشخيص داده نشود و درمان صورت نگيرد منجر به پارگي لوله و به دنبال آن باعث خونريزي داخلي در ناحيه ي شکم مي شود.
سه‌شنبه، 25 بهمن 1390
تخمین زمان مطالعه:
موارد بیشتر برای شما
حاملگي خارج از رحم

حاملگي خارج از رحم
حاملگي خارج از رحم


 

نويسنده: زهرا حيدري




 
حاملگي نابجا يا خارج از رحمي ، از مهم ترين شرايط اورژانسي در بارداري محسوب مي شود که تشخيص هر چه سريع تر آن موجب نجات مادر و حفظ باروري مجدد او مي شود . اين نوع حاملگي خطرناک که از مهم ترين علل مرگ و مير مادران است ، از هر هزار مورد حاملگي در شانزده مورد پيش مي آيد و زماني رخ مي دهد که تخمک بارور شده خارج از آندومتر رحمي باشد . معمولا در 98 درصد اين موارد ، تخمک بارور شده در لوله ي رحمي است و چنانچه اين وضعيت سريع تشخيص داده نشود و درمان صورت نگيرد منجر به پارگي لوله و به دنبال آن باعث خونريزي داخلي در ناحيه ي شکم مي شود . البته لانه گزيني تخمک بارور شده ممکن است در جاهاي ديگري هم مثل تخمدان ، گردن رحم ، شکم ( صفاق ) رخ دهد .

چه کساني بيشتر در معرض خطرند؟
 

خطر بارداري خارج رحمي در زناني که دچار عفونت هاي لگن ، حاملگي خارج رحمي قبلي ، آسيب هاي لوله يي بر اثر اعمال جراحي و همچنين چسبندگي هاي لوله يي ، اختلال مادرزادي لوله هاي رحم ، استفاده از IUD ( به خصوص از نوع پروژستروني) و استفاده از داروهاي کمک باروري براي نازايي ( داروي محرک تخمک گذاري ) هستند، بيشتر است. همچنين مصرف قرص هاي خوراکي که صبح روز بعد از مقاربت استفاده مي شود و حاوي پروژسترون است و به منظور جلوگيري از بارداري تجويز مي شود نيز مي تواند ميزان بروز بارداري خارج رحمي را افزايش دهد .

علايم بارداري خارج از رحم
 

علايم بارداري خارج از رحمي گاهي مي تواند بيمار را دچار اين اشتباه کند که دچار عفونت ادراري يا مشکلات گوارشي و مسموميت شده است . گاهي نيز بيمار خونريزي مشابه قاعدگي دارد و حتي متوجه بارداري نمي شود .
به طور کلي تشخيص ابتدايي بارداري خارج رحمي مشکل است و معمولا چنين زناني مي گويند ابتدا علايمي مانند حاملگي طبيعي داشته اند ( مثل تاخير قاعدگي ، حساس شدن پستان ها ،تهوع و استفراغ ) اما زنگ خطر با اين علايم زده نمي شود و بيمار دچار درد لگني ، شکمي و خونريزي از واژن مي شود و سرانجام سرگيجه و غش به دليل افت فشار خون بر اثر خونريزي غيرطبيعي سراغش مي آيد .

مشکل کجاست؟
 

تخمک بارور شده معمولا چهار تا پنج روز طول مي کشد که مسير لوله ي رحمي از تخمدان تا رحم را طي کند و حدود شش تا هفت روز بعد از لقاح در رحم لانه گزيني مي کند . شايع ترين علت حاملگي خارج رحمي ، تخريب لوله ي رحمي و ايجاد انسداد يا تنگي لوله است . همچنين احتمال دارد مشکل در ديواره هاي لوله وجود داشته باشد که نتواند مانند حالت طبيعي منقبض شده و تخم بارور را به داخل رحم به حرکت درآورد .
هر عاملي که باعث پيچ خوردگي يا چسبندگي آن شود موجب تاخير عبور تخم از لوله و لانه گزيني آن مي شود ، پس هر علتي که موجب کندي حرکت تخمک بارور در مسير خود به سمت رحم مي شود مي تواند بارداري خارج رحمي را به وجود آورد .

چه زماني بايد به پزشک مراجعه کرد ؟
 

به دنبال حاملگي نابجا در لوله ي رحم ، ديواره ي نازک لوله کشيده شده و باعث درد در ناحيه ي زير شکم مي شود و ممکن است حتي بيمار را دچار خونريزي از ناحيه واژن کند . بر اثر رشد تخمک ، لوله ي رحم ممکن است پاره شود و در نتيجه خونريزي شديد در ناحيه ي شکم باعث درد و در نهايت غش شود . اين حالت ها براي هر زني که از نظر جنسي فعال است و در سن باروري قرار دارد ممکن است به وجود بيايد . پس با مشاهده ي علايمي مثل درد شکمي و خونريزي واژينال در صورت مثبت بودن تست بارداري بايد به اورژانس مراجعه کنيد . ابتدا يک آزمايش خون از نظر سطح هورمون HCG انجام مي شود . اگر سطح HCG کمتر از ميزان انتظار در حاملگي طبيعي باشد ، احتمالا حاملگي از نوع خارج رحمي است . البته سونوگرافي واژينال در اين موارد خيلي بهتر جواب مي دهد ولي در هر صورت ممکن است سونوگرافي نتواند همه ي حاملگي هاي خارج رحمي را تشخيص دهد ، بنابراين در صورت عدم تشخيص و چنانچه بيمار درد و خونريزي شديد نداشته باشد ، مي توان او را تحت نظر قرار داد و با انجام آزمايش HCG طي دو تا سه روز دريافت که آيا حاملگي خارج رحمي است يا خير .

نگران تکرار حاملگي خارج رحمي نباشيد
 

اگر شما قبلا حاملگي خارج رحمي داشته ايد ، دوره قاعدگي تان به تاخير افتاده ، خونريزي قاعدگي تان با حالت عادي متفاوت است يا در ناحيه ي شکم ، درد غير طبيعي داريد حتما بايد به پزشک مراجعه کنيد .
اگر جزو کساني هستيد که در معرض خطربارداري خارج رحمي هستند قبل از حاملگي با پزشک تان مشورت کنيد و چنانچه احساس کرديد که دوباره حامله شده ايد هر چه سريع تر به پزشک متخصص مراجعه کنيد تا وضعيت شما مورد بررسي قرار گيرد . بسياري از زنان مي توانند بعد از يک حاملگي خارج رحمي ، حاملگي طبيعي داشته باشند و هرگز نبايد نگران تکرار اين نوع حاملگي باشند . پزشکان توصيه مي کنند که بعد از بارداري خارج رحمي تا سه ماه بارداري بعدي به تعويق بيفتد تا وضعيت جسمي براي بارداري طبيعي کاملا بهبود پيدا کند .
آمارها حاکي از آن هستند که شصت درصد از زنان طي هجده ماه بعد از بيماري ، حاملگي طبيعي خواهند داشت .

درمان با توجه به اندازه جنين
 

نوع درمان بستگي به اندازه و محل بارداري خارج رحمي دارد . در مراحل اوليه که اندازه ي تخمک کوچک است ، از داروي « متوتروکسات » استفاده مي شود که اين دارو تخمک بارور شده را حل کرده و توسط بدن جذب مي شود . اگر از زمان حاملگي مدت زيادي گذشته باشد و اندازه ي جنين بزرگ باشد ، لازم است که جراحي انجام شود . بعد از جراحي ميزان HCG خون تا زمان به صفر رسيدن يعني 21 هفته بعد از اندازه گيري مي شود .
اگر بتوان اين نوع حاملگي را در مراحل اوليه تشخيص داد و اندازه ي آن زير چهار سانتي متر باشد ، بايد از جراحي « لاپاراسکوپي» استفاده کرد . در تکنيک لاپاراسکوپي بدون باز کردن شکم و تنها با چند سوراخ کوچک جراحي انجام مي شود که ميزان خونريزي کمتر بوده و احتمال چسبندگي هاي پس از عمل کاهش مي يابد و به دليل کمتر بودن زمان عمل ، کوتاه بودن مدت اقامت در بيمارستان و کاهش نياز به داروهاي ضد درد و دوره ي نقاهت کمتر و کاهش هزينه ي درمان معمولاً بيماران رضايت بيشتري از اين عمل دارند . ولي در صورتي که جنين بزرگ شده باشد و از زمان حاملگي مدت بيشتري گذشته باشد يا چنانچه در لوله ي رحمي پارگي ديده شود بايد جراحي به روش «لاپاراتومي » استفاده کرد .
منبع: نشريه 7 روز زندگي شماره 111



 



ارسال نظر
با تشکر، نظر شما پس از بررسی و تایید در سایت قرار خواهد گرفت.
متاسفانه در برقراری ارتباط خطایی رخ داده. لطفاً دوباره تلاش کنید.
مقالات مرتبط