ترشح عقب بينى
13 نكته براى توقف آن
رطوبتزايى درست عمدتا به غددى بستگى دارد كه در پوشش حفره سينوسها و بينى قرار دارند. اين غدد هر روز حدود دو ليتر مايع براى لغزنده كردن غشاى مخاطى سينوسها، بينى و گلو ترشح مىكنند.
به طور معمول اين ترشحات به طرف عقب بينى و حلق جريان پيدا كرده و به وسيله مژكها جارو مىشوند. مژكها سلولهاى نخ مانند هستند كه به طرف عقب و جلو بر روى بافتهاى سطحى حركت موجى دارند، آنها راههاى بينى را از مواد خاص پاك مىكنند.
گاهبهگاه و مخصوصا در زمستان، مخاط خشك مىشوند و حالت چسب مانند يا لزج پيدا مىكنند. اين حالت، حركت موجى مژكها را كند مىكند. ويروسها هم مىتوانند حركت مژكها را متوقف كنند. هنگامى كه حركت موجى مژكها متوقف شد، ترشحات در عقب بينى جمع مىشوند. غلظت آنها افزايش پيدا مىكند و شما دچار ترشحات عقب بينى مىشويد. چگونه مىتوانيد موكوس خود را به حالت آبكى اول خود در بياوريد؟
اين است توصيه متخصصين ما:
بينى خود را مرتبا تميز كنيد.
اين موضوع آنقدر واضح است كه شما به راحتى از آن مىگذريد. حركت ساده فين كردن، باعث تخليه ترشحات عقب بينى از جلو مىشود.
اما خيلى هم دو آتشه نباشيد. سوآبهاى پنبهاى و حتى دستمال كاغذى را هرگز در داخل بينى به كار نبريد.
با آب نمك غرغره كنيد.
نصف قاشق چاى خورى نمك )يك سوم براى فشارخونىها( را در يك ليوان آب جوشيده ولرم حل كنيد؛ غرغره كردن باعث پاك شدن گلو و حنجره از تخليه زيادى عقب بينى مىشود.
تمايل به ناخنك كردن را مهار كنيد.
فلفلهاى تند و ادويههاى قوى مثل كارى مىتواند مشكلات مزمن بينى ايجاد كند.
شير مصرف كنيد.
شايد بخواهيد شير را امتحان كنيد تا ببينيد كه آيا مؤثر مىباشد يا خير؛ بعضى از متخصصين تغذيه معتقدند فرآوردههاى شيرى نظير شير يا بستنى باعث توليد موكوس مىشوند و بعضىها چنين عقيدهاى ندارند. شير گاو، مادهاى كاملا متفاوت از شير انسان است. مشكل اين جاست كه اين شير قند زيادى به نام لاكتوز دارد كه باكترىها قارچهاى موجود در حلق و لولههاى گوارشى را تغذيه مىكند. رشد بيش از حد اين ارگانيسمها اثر منفى بر روى سيستم ايمنى دارد.
آرامش خود را حفظ كنيد.
استرس يكى از دلايل اصلى مشكلات بينى است، چرا؟ عمل گرم كردن و حفظ مخاط بينى به وسيله اعصاب پاراسمپاتيك كنترل مىشود كه به شدت تحت تأثير استرس قرار دارد. استرس مىتواند سير اين مشكل روند پروسه را بسيار سخت كند و باعث توليد بيش از حد نياز موكوس شود.
مايعات فراوان بنوشيد.
مرطوب نگه داشتن لايه موكوسى براى كاركرد صحيح مژكها ضرورى است. نوشيدن مايعات زياد كمك مىكند تا موكوس چسبنده قسمت بالايى حلق، شل شود.
چاى گياهى با ليمو و عسل و يا حتى آب گرم با ليمو عالى است و به تخليه عقب بينى به طرف پايين كمك مىكند. هر مادهاى كه در اين ترشحات وجود داشته باشد به وسيلهى اسيد هيدروكلريك معده نابود مىشود؛ پس هيچگونه نگرانى وجود ندارد.
دستگاه مرطوب كننده را روشن كنيد.
يك دستگاه خوب مرطوب كننده، گنجايش چندين ليتر آب را دارد و در طول روزهاى خشك زمستان توانايى مرطوب نگه داشتن راههاى تنفسى را خواهند داشت؛ اين كار مانع از خشك و غليظ شدن موكوس مىشود.
راهى ديگر
اگر تمايل داريد، بينىتان كاملا تخليه شود كارى را انجام دهيد كه در يوگا انجام مىشود. هر روز از يك قورى شبكهاى براى شستشوى راههاى بينى خود با آب نمك استفاده كنيد. قورى شبكهاى نظير يك قورى چاى كوچك است ولى لوله درازترى دارد و مقدارى آب در خود نگه مىدارد.
طرفداران يوگا ادعا مىكنند كه استفاده مداوم از اين روش مىتواند تمام مشكلات سينوسى حاصل از بسته شدن راههاى هوايى بينى را از بين ببرد.
چگونه از قورى شبكهاى استفاده كنيد؟ اين صحبت سخنگوى انستيتو بينالمللى هيمالياست. ظرف قورى را از آب گرم پر كنيد و يك سر انگشت نمك داخل آن بريزيد. آنقدر نمك بريزيد تا نسبت نمك به آب در آن شبيه قطرههاى اشكتان شود. اگر محلول مىسوزاند يعنى بيش از حد نمك ريختهايد.
سر لولهى قورى را داخل يك سوراخ بينى بگذاريد و آنقدر بريزيد تا آب داخل قورى خالى شود. براى انجام دادن درست اين روش به تمرين احتياج داريد؛ هنگامى كه تمام شد، از هر دو سوراخ بينى به بيرون بدميد.
مىتوانيد هر روزى كه خواستيد، اين كار را تكرار كنيد چون واقعا كار جالب و آسانى است.
دستگاه مرطوب كننده را از آب مقطر پر كنيد تا داراى ناخالصى نباشد. حتما هر هفته دستگاه را با مخلوط آب و مقدارى سركه سفيد بشوييد. اين كار قارچ و كپكها را از بين مىبرد.
از داروهاى ضد احتقان، بيش از حد استفاده نكنيد.
هرگز نبايد از اين قطرهها و اسپرىها بيش از چند روز متوالى استفاده كنيد.
به معده خود توجه كنيد.
آن چيزى كه فكر مىكنيد ترشحات پشت بينى باشد، ممكن است برگشت مواد از معده باشد )ترش كردن(. اين حالت علايم آب ريزش عقب بينى را نشان مىدهد.
به سطح استروژن بدن توجه كنيد.
استروژن پوشش مخاطى حفره بينى را تحت تأثير قرار مىدهد. بعضى از قرصهاى ضد باردارى، استروژن بالايى دارند. افزايش ميزان استروژن موجود در گردش خون مىتواند به باد كردن بيشتر پوشش مخاطى و توليد بيشتر موكوس منجر شود. اگر دچار ترشحات عقب بينى هستيد و قرص هم مصرف مىكنيد با متخصص زنان مشورت كنيد، شايد وى بتواند تجويز ديگرى كند.
آنتىهيستامين مصرف نكنيد.
آنها اغلب مفيد نيستند و خوب عمل نمىكنند و باعث خواب آلودگى مىشوند. داروهاى ضد احتقان ساده، اثر بهترى دارند.
منبع : دايرة المعارف پزشك خانواده ،گروه مولفان انستیتوسلامتی آمریکا ،مترجمان : دکتر حسن کریمی یزدی و دکتر پدرام مصطفایی ،انتشارات سپهر اندیشه - 1387