باغ شيشه اي (تراريوم)
نويسنده: سيده عذرا موسوي
«تراريوم» يک باغ مينياتوري در جام است، مجموعه اي از گياهان کوچک که در ظرف هاي محدود و شفاف رشد مي کنند. به عبارت ديگر، تراريوم باغي کوچک و خانگي است که در ظرف شيشه اي نگهداري مي شود. تراريوم که با سرخس يا ديگر گياهان کوچک پر مي شود، يک راه عملي و جالب براي داشتن منظره اي مينياتوري در خانه است.
زماني که شما فضاي کافي و بودجه مناسب براي ايجاد باغچه در منزل نداريد، ايجاد تراريوم مي تواند موضوع زيبا و جالبي باشد.
با ساختن تراريوم مي توان گياهان تابستاني را در تمام سال، حتي در فصل زمستان نيز در منزل حفظ کرد.
تراريوم مي تواند جايگزين بسيار خوبي براي دسته گل باشد، زيرا هم مي تواند بسيار زيبا و جذاب، طراحي و ساخته شود و هم ماندگاري بسيار بيشتري نسبت به دسته گل دارد.
با توجه به مشغله ها و گرفتاري هاي دنياي امروز، نياز به وقت و حوصله زيادي براي پرداختن به گياهان و نگهداري از آنها ندارد.
با بالا رفتن آگاهي مردم، اين محصول مي تواند بازار خوبي بيابد و از نظر درآمدزايي مؤثر باشد.
هر دوي اين موارد مي توانند تعيين کننده باشند، ولي آن چه بيشتر تر معمول و ساده تر است، اين است که با ظرف شروع کنيد. انتخاب ظرف به سليقه شما و جايي که در اختيار داريد، بستگي دارد.
ظرف مناسب، ظرفي است که بتوان به راحتي درش را باز و بسته کرد. ظرفي از جنس شيشه شفاف يا هر ماده شفاف ديگري مانند پلاستيک يا طلق که بتواند نور را به خوبي از خود عبور دهد. البته ظروف زيباتر مانند ظرف هاي کريستالي بسيار زيباتر از شيشه هاي معمولي يا ظرف ترشي و مربا هستند. اين بستگي به امکانات و سليقه شما دارد که از چه ظرفي استفاده کنيد.
جام ها و ظرف هاي شيشه اي گرد در صورتي که دهانه شان به اندازه کافي براي فرو بردن دست، گشاد باشد، براي ايجاد تراريوم مناسب بوده و مي توان با آنها شکل هاي فانتزي و زيبايي را به وجود آورد.
از آن جا که قطر دهانه ظرف هاي گرد از قطر بدنه آنها کم تر است، در نتيجه رطوبت به سرعت از دست نمي رود و مي توان از آنها بدون استفاده از درپوش نيز براي کاشت گياهاني مانند کاکتوس که نيازمند رطوبت کمي هستند، استفاده کرد. اين ظرف ها خصوصاً براي گياهان پر برگ و کم رشد مثل بنفشه آفريقايي و آرديسبا مناسباند. اگر يکي از اين گياهان را در ظرف کوچک بيضي شکل يا مدور قرار دهيد و مقداري خزه و چند تکه سنگ چخماق صاف نيز دور و برش بگذاريد، مي توانيد منظره زيبايي را به وجود آوريد.
از ظرف هاي شيشه اي گرد مي توان براي ساخت باغ شيشه اي گنبدي نيز استفاده کرد. به اين ترتيب که گياه را در بشقاب گود يا هر ظرف گود ديگري که عمق کافي براي رشد ريشه داشته باشد، کاشته و جام شيشه اي را وارونه روي آن قرار داد. فقط بايد دقت کرد ظرف گود زيرين متخلخل نباشد تا رطوبت از دست نرود. ظروف ملامين يا لعابدار براي اين کار مناسباند.
با توجه به اندازه و شکل گياه مي توانيم از پارچ هاي بلوري آب، ليوان هاي بزرگ دسته دار و گلدان هاي شيشه اي بزرگ نيز براي ايجاد باغ هاي شيشه اي زيبا استفاده کرد. حتي در ميان ظروف آزمايشگاهي نيز نمونه هاي زيبا و جالبي براي ايجاد تراريوم پيدا مي شود.
کاشتن و نگهداري گياه در بطري هاي شيشه اي دهان گشاد نيز، جالب و در عين حال مشکل است. بهتر است وقتي کمي تجربه و مهارت در ايجاد تراريوم يافتيد، به سراغ اين بطري ها برويد.
نکته مهم در کاشت گياه در درون بطري اين است که نوع گياه و اندازه آن بايد دقيقاً مورد توجه قرار گيرد؛ زيرا گياه کاشته شده در درون بطري تقريباً از دسترس خارج مي شود و امکان هرس و کوتاه کردنش وجود ندارد. براي کاشت گياه در بطري بايد اندازه نهايي گياه پس از رشد کامل در نظر گرفته شود.
نوع شيشه ظرف نيز مهم است. شيشه شفاف تمام پرتوهاي نور را از خود عبور مي دهد و رشد متناسبي براي گياه فراهم مي کند، ولي شيشه رنگي هر قدر هم کم رنگ باشد، در عبور پرتوهاي نور دخل و تصرف مي کند نور هم رنگ شيشه را بيشتر از طيف هاي ديگر انتقال مي دهد؛ مثلاً شيشه قرمز، تنها به طيف قرمز اجاره عبور مي دهد که نتيجه اش رشد افقي گياه است. به همين خاطر نمي توان شکل واقعي و دلخواه خود را به دست آورد.
اگر مُصر به استفاده از شيشه رنگي هستيد، بايد تا حد امکان، شيشه کم رنگ را انتخاب و تنها از گياهان سايه دوست استفاده کنيد. بطري خالي هر دوستدار تراريومي را به ايجاد يک تراريوم وسوسه مي کند، ولي بايد به اين نکته توجه کنيد که تمام گياهان به نور قرمز و آبي نيازمندند و بطري هاي سبز که بيشتر ديده مي شوند، براي اين کار مناسب نيستند.
اگر گياهي را در اختيار داريد يا مايليد گياه خاصي را در تراريوم نگه داريد، بايد شکل و اندازه ظرف را متناسب با نياز فعلي و آينده گياه انتخاب کنيد؛ چرا که گياه رشد کرده و ممکن است خيلي زود ظرف انتخابي را غير متناسب سازد.
ظروف با عمق و طول مناسب براي کاشت گياهان متنوع مناسب هستند، مثل آکواريوم که طول، عرض و عمق مناسبي دارد. در اين ظروف مي توانيد آنتوريم، سرخس هاي بزرگ و کالاديم هاي رنگي را در کنار يک ديگر بکاريد و از سرخس هاي کوچک براي پوشاندن سطح خاک استفاده کنيد.
در ظروف کوچک مي توانيد انواع بگونياي مينياتوري را همراه سرخس هاي کوچک و در ظروف کوچک در بسته، پاره اي از گياهان جنگلي کوچک را بکاريد.
اندازه ظرف بايد طوري انتخاب شود که بزرگي آن براي کاشت دو يا چند گياه کافي باشد. پيشنهاد مي شود افراد مبتدي، يک ظرف بزرگ و در باز، مانند آکواريوم را انتخاب کنند، زيرا کارکردن داخل آن بسيار آسان است. پيش از کاشت، ظرف را استرليزه کنيد و آنرا با آب گرم و صابون خوب بشوييد. اگر از ظرف هاي تميز تجاري استفاده مي کنيد، اجازه دهيد در ظرف از چند روز پيش از کاشت باز بماند.
منبع: نشريه انتظار نوجوان شماره 70.
مزاياي تراريوم
زماني که شما فضاي کافي و بودجه مناسب براي ايجاد باغچه در منزل نداريد، ايجاد تراريوم مي تواند موضوع زيبا و جالبي باشد.
با ساختن تراريوم مي توان گياهان تابستاني را در تمام سال، حتي در فصل زمستان نيز در منزل حفظ کرد.
تراريوم مي تواند جايگزين بسيار خوبي براي دسته گل باشد، زيرا هم مي تواند بسيار زيبا و جذاب، طراحي و ساخته شود و هم ماندگاري بسيار بيشتري نسبت به دسته گل دارد.
با توجه به مشغله ها و گرفتاري هاي دنياي امروز، نياز به وقت و حوصله زيادي براي پرداختن به گياهان و نگهداري از آنها ندارد.
با بالا رفتن آگاهي مردم، اين محصول مي تواند بازار خوبي بيابد و از نظر درآمدزايي مؤثر باشد.
ظرف تراريوم
هر دوي اين موارد مي توانند تعيين کننده باشند، ولي آن چه بيشتر تر معمول و ساده تر است، اين است که با ظرف شروع کنيد. انتخاب ظرف به سليقه شما و جايي که در اختيار داريد، بستگي دارد.
ظرف مناسب، ظرفي است که بتوان به راحتي درش را باز و بسته کرد. ظرفي از جنس شيشه شفاف يا هر ماده شفاف ديگري مانند پلاستيک يا طلق که بتواند نور را به خوبي از خود عبور دهد. البته ظروف زيباتر مانند ظرف هاي کريستالي بسيار زيباتر از شيشه هاي معمولي يا ظرف ترشي و مربا هستند. اين بستگي به امکانات و سليقه شما دارد که از چه ظرفي استفاده کنيد.
جام ها و ظرف هاي شيشه اي گرد در صورتي که دهانه شان به اندازه کافي براي فرو بردن دست، گشاد باشد، براي ايجاد تراريوم مناسب بوده و مي توان با آنها شکل هاي فانتزي و زيبايي را به وجود آورد.
از آن جا که قطر دهانه ظرف هاي گرد از قطر بدنه آنها کم تر است، در نتيجه رطوبت به سرعت از دست نمي رود و مي توان از آنها بدون استفاده از درپوش نيز براي کاشت گياهاني مانند کاکتوس که نيازمند رطوبت کمي هستند، استفاده کرد. اين ظرف ها خصوصاً براي گياهان پر برگ و کم رشد مثل بنفشه آفريقايي و آرديسبا مناسباند. اگر يکي از اين گياهان را در ظرف کوچک بيضي شکل يا مدور قرار دهيد و مقداري خزه و چند تکه سنگ چخماق صاف نيز دور و برش بگذاريد، مي توانيد منظره زيبايي را به وجود آوريد.
از ظرف هاي شيشه اي گرد مي توان براي ساخت باغ شيشه اي گنبدي نيز استفاده کرد. به اين ترتيب که گياه را در بشقاب گود يا هر ظرف گود ديگري که عمق کافي براي رشد ريشه داشته باشد، کاشته و جام شيشه اي را وارونه روي آن قرار داد. فقط بايد دقت کرد ظرف گود زيرين متخلخل نباشد تا رطوبت از دست نرود. ظروف ملامين يا لعابدار براي اين کار مناسباند.
با توجه به اندازه و شکل گياه مي توانيم از پارچ هاي بلوري آب، ليوان هاي بزرگ دسته دار و گلدان هاي شيشه اي بزرگ نيز براي ايجاد باغ هاي شيشه اي زيبا استفاده کرد. حتي در ميان ظروف آزمايشگاهي نيز نمونه هاي زيبا و جالبي براي ايجاد تراريوم پيدا مي شود.
کاشتن و نگهداري گياه در بطري هاي شيشه اي دهان گشاد نيز، جالب و در عين حال مشکل است. بهتر است وقتي کمي تجربه و مهارت در ايجاد تراريوم يافتيد، به سراغ اين بطري ها برويد.
نکته مهم در کاشت گياه در درون بطري اين است که نوع گياه و اندازه آن بايد دقيقاً مورد توجه قرار گيرد؛ زيرا گياه کاشته شده در درون بطري تقريباً از دسترس خارج مي شود و امکان هرس و کوتاه کردنش وجود ندارد. براي کاشت گياه در بطري بايد اندازه نهايي گياه پس از رشد کامل در نظر گرفته شود.
نوع شيشه ظرف نيز مهم است. شيشه شفاف تمام پرتوهاي نور را از خود عبور مي دهد و رشد متناسبي براي گياه فراهم مي کند، ولي شيشه رنگي هر قدر هم کم رنگ باشد، در عبور پرتوهاي نور دخل و تصرف مي کند نور هم رنگ شيشه را بيشتر از طيف هاي ديگر انتقال مي دهد؛ مثلاً شيشه قرمز، تنها به طيف قرمز اجاره عبور مي دهد که نتيجه اش رشد افقي گياه است. به همين خاطر نمي توان شکل واقعي و دلخواه خود را به دست آورد.
اگر مُصر به استفاده از شيشه رنگي هستيد، بايد تا حد امکان، شيشه کم رنگ را انتخاب و تنها از گياهان سايه دوست استفاده کنيد. بطري خالي هر دوستدار تراريومي را به ايجاد يک تراريوم وسوسه مي کند، ولي بايد به اين نکته توجه کنيد که تمام گياهان به نور قرمز و آبي نيازمندند و بطري هاي سبز که بيشتر ديده مي شوند، براي اين کار مناسب نيستند.
اگر گياهي را در اختيار داريد يا مايليد گياه خاصي را در تراريوم نگه داريد، بايد شکل و اندازه ظرف را متناسب با نياز فعلي و آينده گياه انتخاب کنيد؛ چرا که گياه رشد کرده و ممکن است خيلي زود ظرف انتخابي را غير متناسب سازد.
ظروف با عمق و طول مناسب براي کاشت گياهان متنوع مناسب هستند، مثل آکواريوم که طول، عرض و عمق مناسبي دارد. در اين ظروف مي توانيد آنتوريم، سرخس هاي بزرگ و کالاديم هاي رنگي را در کنار يک ديگر بکاريد و از سرخس هاي کوچک براي پوشاندن سطح خاک استفاده کنيد.
در ظروف کوچک مي توانيد انواع بگونياي مينياتوري را همراه سرخس هاي کوچک و در ظروف کوچک در بسته، پاره اي از گياهان جنگلي کوچک را بکاريد.
اندازه ظرف بايد طوري انتخاب شود که بزرگي آن براي کاشت دو يا چند گياه کافي باشد. پيشنهاد مي شود افراد مبتدي، يک ظرف بزرگ و در باز، مانند آکواريوم را انتخاب کنند، زيرا کارکردن داخل آن بسيار آسان است. پيش از کاشت، ظرف را استرليزه کنيد و آنرا با آب گرم و صابون خوب بشوييد. اگر از ظرف هاي تميز تجاري استفاده مي کنيد، اجازه دهيد در ظرف از چند روز پيش از کاشت باز بماند.
منبع: نشريه انتظار نوجوان شماره 70.
