جهاد براي اقتصادي كه قرار است رتبه اول منطقه شود
نویسنده : بهبود سعيدي‌كيا
حضور مقام معظم رهبري در نخستين روزهاي سال 90 موسوم به جهاد اقتصادي در ميدان گازي پارس جنوبي ساحل خليج فارس، اين نكته را به ذهن متبادر مي‌كند كه اين مكان يكي از خطوط مقدم جبهه جهاد اقتصادي قلمداد مي‌شود، در اين منطقه ميدان بزرگ گازي جهان قرار دارد كه به اندازه 300 سال گاز و به قدر ارزش كل صادرات نفت ايران از آغاز در 1285 تا امروز ذخيره گازي دارد.
نكته قابل توجه در اين ميدان بزرگ گازي مشترك بودن مخازن كف دريا با برخي كشورهاي همسايه است كه در طرف مقابل تمام امكانات بهره‌برداري به مدد كشورهاي سلطه جو را مهيا و در طرف ايراني فقط بايد به كمك مهندسان ايراني و تلاش شبانه روزي و جهاد واقعي اقتصادي نسبت به برداشت و استخراج اين منبع خدادادي اقدام مي‌شود.
البته فرق بين جهاد اقتصادي و رقابت مرسوم در اقتصاد سرمايه‌داري در رنگ و بوي الهي كلمه جهاد نهفته است كه در رقابت به هر وسيله و هر شكل ممكن، حريف اقتصادي را از صحنه خارج مي‌كند تا به حداكثر سود برسد، اما در جهاد اقتصادي با محدويت‌هاي ديني و رقابت جوانمردانه و نيز رفاه براي همه و استفاده از امكانات خدادادي براي همه به طور يكسان و بر اساس عدل مطرح است، ملاحظات زيست محيطي و رعايت حقوق نسلهاي بعدي نيز در جهاد و تلاش اقتصادي با ديدي اسلامي مد نظر است.
پارس جنوبي، جايي كه در منطقه نخل تقي و روستاي ناشناخته عسلويه قرار دارد و تا 17 سال قبل كسي آن را نمي‌شناخت، امروز بزرگترين مهندسان جهان و بازارهاي بزرگ انرژي جهان آن را مي‌شناسند و هر گونه تحول در آن را رصد مي‌كنند.
مردم بومي منطقه كه تا چند سال قبل فكر مي‌كردند، در منطقه بي آب و علف مجبور به زندگي هستند، امروز در همان خانه‌هاي گلي خود دلار و يورو مي‌فروشند، با مهندسان و تكنسين‌ها دم خور هستند و قيمت زمين در اين منطقه از شمال شهر تهران هم گرانتر است، گرچه هنوز در فقر به سر مي‌برند.
عسلويه امروز در جهاد اقتصادي مانند شلمچه و خرمشهر در جهاد دفاع مقدس به شمار مي‌رود.
مردم ايران در سالهاي اخير چند نمونه از جهاد اقتصادي را تجربه و بركات آن را دريافت كرده‌اند، هر سال ساعت رسمي كشور در اول فروردين يك ساعت به جلو و در آخر مهرماه به عقب كشيده مي‌شود تا از طول روز بيشتر و از انرژي به ميزان يك ساعت كمتر استفاده كنند كه ميلياردها تومان صرفه جويي به بار مي‌آورد.
سالهاي قبل گفته مي‌شد با وجود 100 سال پيدايش نفت در ايران نيازمند به واردات بنزين است و معادل ارزش صادرات نفت خام به واردات بنزين اقدام كند، اما در يك حركت جهادي توسط مهندسان كشور از يك سو و صرفه جويي با سهميه‌بندي سوخت و كارت سوخت از ديگر سو نه تنها كشور از واردات بنزين بي نياز شد، بلكه امروز ايران به يك صادركننده بنزين تبديل شده است.
پيشرفت دانشمندان ايراني در به دست آوردن فناوري صلحآميز هسته‌ايو فناوري نانو و بيوتكنولوژي ايران را به جايگاه قابل توجهي در سطح جهان رسانده و امروز به بركت حركت جهادي دانشمندان جوان هسته‌اي غربيها ايران هسته‌اي را پذيرفته و خواهان مذاكره با اين كشور هستند.
نمونه ديگر از حركتهاي جهادي ايستادگي بر مواضع بر حق هسته‌اي در مذاكرات هسته‌اي توسط دبير و اعضاي شوراي امنيت ملي است كه امروز به جاي اين كه ما به آنها التماس كنيم آنها التماس دارند كه در پشت ميز مذاكره‌اي قرار گيرند كه نمايندگان ايران اسلامي برخوردار از فناوري صلحآميز هسته در طرف ديگر قرار دارد.
سير سخنان مهم رهبري در دانشگاهها و در جمع نخبگان نشان مي‌دهد، تاكيد بر پيشرفت كشور اسلامي ايران كه به عنوان الگويي براي ملتها و كشورهاي آزادي خواه مطرح است.
گفته‌هايي چون مملكت را نمي‌شود به روش شاه سلطان حسيني اداره كرد، نشان از اهميت دادن به مديريت مقدر كشور همراه بر پافشاري به حقوق ملت و مواضع بر حق انقلاب اسلامي دارد.
سخنان مقابله با رانتخواران و زمين خواران، مفاسد اقتصادي و مطالبه عدالت از مسولان به عنوان مطالبه مردمي و دانشجويي از جمله سير خط دهي به افكار پاك جوانان در جهت حركت درست اقتصاد و سالم سازي فضاي اقتصادي كشور قلمداد مي‌شود.
سير نامگذاري سالها توسط مقام معظم رهبري از وجدان كاري و انضباط اجتماعي، نهضت خدمت‌رساني به مردم، سال پاسخگويي سه قوه به ملت ايران، همبستگي ملي و مشاركت عمومي، سال به نام مبارك پيامبر اعظم(ص)، اتحاد ملي و انسجام اسلامي، نوآوري و شكوفايي، اصلاح الگوي مصرف، همت مضاعف و كار مضاعف و بالاخره جهاد اقتصادي نشان از سير منطقي در اداره بهتر جامعه اسلامي ايران و دغدغه پيشرفت همراه با عدالت كشور دارد.
گرچه برخي دستگاهها و ادارات به صرف چاپ اين شعارهاي زيبا در سربرگ و پلاكارد بسنده كردند، ولي بايد اين نامگذاريها به طور جدي سرلوحه كار قرار گيرد.
زنده بودن انقلاب اسلامي ملت ايران به اصلاح مرتب و بازسازي خود در طي سالها، شناخت اقتضائات زماني و عمل بر اساس آن برگرفته از تفكر فقه پوياي شيعه يا فقه جواهري بر اساس اجتهاد و نظارت مستمر ولي فقيه و مراجع ديني به عنوان نگهبان دين است كه اين جامعه هرگز دچار خمودي و پوچي و بن بست نخواهد شد و با احكام اوليه و نيز به مدد اجتهاد و احكام ثانويه جامعه رو به نو شدن و حركت پيش مي‌رود.
32 مين سالروز راي خيره كننده 98.2 درصدي مردم ايران به جمهوري اسلامي كه براي اولين بار پايه يك حكومت ديني مردمي بر دو پايه راي مردم و احكام اسلامي گذاشته شد و در طول اين سالها اين جمهوري اسلامي با به روز شدن و ايجاد تحول در جامعه ايران مرتب رو به جلو حركت مي‌كند.
يكي از رازهاي موفقيت اين شيوه اداره جامعه حضور مردم در اقتصاد و باز سازي كشور علاوه بر حضور مستمر در صحنه‌هاي سياسي است.
شاهدهاي مثال فراواني از حضور موثر مردم در اقتصاد و سازندگي كشور از جمله تشكيل نهاد مردمي جهاد سازندگي به فرمان امام خميني(ره) معمار انقلاب اسلامي در 27 خرداد 1358 و پس از آن حضور در صحنه جهاد و مقابله با متجاوزان در جنگ تحميلي و مهندسي رزمي و ساخت هزاران پروژه مهندسي در جنگ و ساخت و ساز شهرها و روستاها پس از جنگ از جمله موارد حضور جهاد گونه مردم در صحنه دفاع از انقلاب مردمي و اقتصاد كشور به شمار مي‌رود.
نهضت ساخت و ساز در دولتهاي پس از جنگ تحميلي، نهضت علم آموزي و گسترش آموزش عالي در كشور و تربيت حدود 5 ميليون تحصيلكرده در كشو و ورود سالانه حدود يك ميليون جوان ايراني داوطلب به دانشگاهها و مراكز آموزش عالي، ايجاد زير ساخت‌هاي اقتصادي در 32 سال گذشته، ايجاد بازارهاي جديدي پولي و مالي و بازار سرمايه پس از باز شدن سد اصل 44 با سياستهاي كلي اصل ياد شده، حضور بخش خصوصي در رشته‌هاي بانكداري و بيمه، سرمايه‌گذاري بزرگ مقياس، سد سازي ، نيروگاه و حتي پروژه‌هاي نفتي و پتروشيمي زمينه را براي انجام جهاد اقتصادي فراهم كرده است.
انجام اصلاح اقتصادي در سالهاي گذشته در زمينه‌هاي طرح تحول اقتصادي در 7 بند هدفمندي يارانه ها، نظام بيمه و بانكداري، نظام پولي و مالي و ارزش گذاري پول ملي، قانون ماليات، قانون گمركي، نظام بهره‌وري و نظام توزيع كالا و خدمات كه هنوز اجراي آن ادامه دارد و به گفته رئيس جمهور سال 90 انقلابي در بانكداري و مالياتها رخ مي‌دهد كه در جهت رسيدن به عدالت و پيشرفت مناسب شوند.
يكي از محورهاي مهم تحول اقتصادي، تحول در نظام بهر‌وري است كه رشد بهره‌وري در برنامه چهارم از 2.5 درصد رشد از مجموع 8 درصدي رشد اقتصادي در عمل حدود 1 درصد اتفاق افتاده در حالي كه ظرفيت خالي رشد بهر‌وري در كشور انتظار بيشتري ايجاد مي‌كند كه بهره‌وري بيش از اين رشد كند.
به دليل درآمدهاي نفتي و حضور پر رنگ اين درآمدها در بودجه دولتمردان و مديران كمتر به فكر رشد اقتصادي از محل بهره‌وري افتاده‌اند بلكه بيشتر به فكر تحقق رشد از محل سرمايه گذاري جديد بوده‌اند.
در قانون برنامه پنجم توسعه و لايحه بودجه آمده است كه 3 درصد بودجه هر دستگاه به شرط ارائه برنامه ارتقا بهره‌وري و تحقق آن در سال اتفاق افتد. بايد توجه داشت ميدان رشد اقتصادي از محل بهره‌وري همچنان بكر است و با تلاش و فكر و بدون سرمايه‌گذاري و امكانات جديد مي‌توان آن را محقق كرد.
اصلاح نظام اداري با اجراي قانون مديريت خدمات كشوري، تحول اداري كوچك سازي ادارات، دوركاري و انتقال كارمندان از تهران، واگذاري بسياري خدمات اداري به بخش خصوصي مانند دفاتر پيشخوان دولت الكترونيك، پليس بعلاوه 10 ، دفاتر خدمات الكترونيك شهرداري، دفاتر پست و پست بانك و تلفن راه دور و خدمات ارتباطي خصوصي و خدمات كافي نت و اينترنت زمينه واگذار تصدي به بخش خصوصي را فراهم كرده است.
اجراي قانون ماليات بر ارزش افزوده از مهرماه سال 87 و مشاركت جامعه مصرف كنندگان به وسعت 75 ميليون نفر ايراني در پرداخت ماليات بر ارزش افزوده و عوارض هم به شفافيت اقتصاد و جريان گردش پول در كشور كمك مي‌كند و هم گامي در جهت مشاركت واقعي مردم در اداره كشور و مردمسالاري واقعي به شمار مي‌رود و بين دولت و مردم رابطه دو سويه واقعي از نظر درآمد مردم و هزينه دولت ايجاد مي‌شود.
طراحي و پيش‌بيني حساب ذخيره ارزي و پس از آن صندوق توسعه ملي گامي موثر در توزيع عادلانه‌تر درآمد بين نسلي از انفال و منابع خدادادي نفت و گاز به شمار مي‌رود، هرچند انتقادهايي در نحوه استفاده از حساب ذخيره ارزي به دولت وارد است كه قرار بود 50 درصد منابع آن حساب به شكل تسهيلات در اختيار بخش خصوصي براي سرمايه گذاري قرار گيرد كه در هيچ سالي اين سهميه به شكل كامل استفاده نشد و اكثر منابع آن صرف جبران كسري بودجه شد.
صندوق توسعه ملي كه بر اساس سياستهاي كلي برنامه پنجم از ابتداي سال 1389تشكيل شد، 20 درصد از درآمد حاصل از صادرات نفت و گاز و ميعانات گازي در اين صندوق ملي به عنوان انباشته‌اي براي همه نسلها قرار مي‌گيرد تا بر اساس قانون و با تشكيل هيات امنا و مديره و اركان صندوق، اين منابع بين نسلي حاصل از درآمد انفال به شكل بينه در سرمايه گذاري زاينده اقتصادي در داخل و خارج كشور سرمايه‌گذاري شده و منابع با سود و كارمزد مناسب به صندوق برگردد يعني همواره منابع اين صندوق ملي متعلق به همه ملت ايران در دوره‌هاي متفاوت در حال افزايش خواهد بود و دولتها هم حق استفاده از منابع اين صندوق را نخواهند داشت. هرچند ممكن است براي انجام پروژه‌هاي مد نظر دولت اما توسط بخش خصوصي و تعاوني به شكل پيمانكاري از منابع صندوق در قالب وام و تسهيلات استفاده شود كه برگشت‌پذير خواهد بود.
اين اقدامهاي در خور توجه در سالهاي گذشته زمينه مناسبي فراهم كرده كه سال جاري به عنوان جهاد اقتصادي از سوي عالي‌ترين مقام جمهوري اسلامي اعلام شود البته رنگ اسلامي اين پيام اهميت دو چنداني دارد كه اولا خود واژه جاد يك مفهوم عالي در قرآن است كه اكثرا جهاد با مال و اموال ذكر شده همان گونه كه در اكثر آيانت نماز و زكات با هم آمده است.
از طرفي شاني كه مسلمانان و به ويژه شيعيان براي ولي فقيه قائل هستند، اوامر آن ولي را هم به ديده منت پذيرا بوده و انجام آن را نوعي عبادت و در راستاي انجام فرامين ديني مي‌دانند.
دانشمندان اقتصاد مي گويند توسعه اقتصادي همان توسعه انساني است، يعني مهمترين منبع توسعه بر خلاف تصور عده اي كه سرمايه و انباشت آن را مي دانند، نيروي انساني آموزش ديده و تحصيلكرده است كه مي‌تواند از سرمايه انباشته جامعه ارزش افزوده و ايجاد ثروت توليد كند.
حرص به آموختن و راه يابي به دانشگاه در سالهاي بعد از انقلاب اسلامي با تبليغات گسترده رسانه‌ها از يك سو و گسترش دانشگاهها و آموزش عالي و دانشگاه آزاد و دانشگاههاي انتفاعي از ديگر سو باعث تربيت نيروي انساني و جوانان در كشور شد به گونه‌اي كه دانش‌آموختگان كشور در مرز 5 تا 6 ميليون نفر رسيده و حدود 3 ميليون نفر دانشجو مشغول تحصيل هستند كه نشان مي دهد حدود 10 درصد مردم جامعه تحصيلكرده عالي هستند، از طرفي به مدد نهضت سواد آموزي كه به فرمان امام شكل گرفت و نيز معلمان جوان كه مدرسه را نقاط دور و روستاهها و حتي بين ايلها و عشاير بردند، امروز نرخ با سوادي در كشور در مرز 97 درصدي رسيده و نهضت سواد آموزي در حال ادغام با آموزش و پرورش قرار دارد.
نكته‌اي كه بايد ياد كرد اين كه صرف آموزش عالي براي فرد براي قرار گيري در يك شغل تخصصي كافي نيست و نقش آموزش كاربردي تخصصي پس از تحصيل بسيار داراي اهميت است كه به اصطلاح همان فوت كوزه‌گري ناميده مي‌شود. فردي را در نظر بگيريد كه با معدل 17در رشته پرورش مرغ از دانشگاه دانش‌آموخته شده اگر اين فرد با همان مدرك به عنوان مدير فني يك مرغداري مشغول كار شود، چه بسا زيان جبران ناپذيري وارد كند اما گذراندن يك دوره آموزش عملي مرغداري در مزرعه پرورش و گذراندن دوره كارورزي عملي در كنار استادان اين فن آن فرد را به يك مدير فني قابل اعتماد تبديل مي‌كند يعني دانشگاه كارش را انجام داده و فرد هم درس خوانده ولي يك فوت كوزه‌گري هم لازم است كه اين فرد تحصيل كرده جوان در جريان ايجاد ارزش افزوده و توليد ثروت به كار گرفته شود.
البته گذراندن دوره‌هاي كاروزي در سالهاي اخير اين مشكل را تا حدي بر طرف كرده، اما نكته بعدي اين است كه مساله بسيار مهم بازار نيز بايد سياستگذاري شود.
يك بنگاه توليدي داخلي به شرطي نياز به مدير و كارگر و مدير فني يا همان تكنسين پيدا مي‌كند كه بازار فروش داشته باشد و بازار مصرف كشور در اختيار كالاي قاچاق ارزان يا كالاي بي‌كيفيت چيني يا واردات بي‌رويه ارزان قرار نگيريد بلكه در يك شرايط عالانه با اعمال قيمت نسبي مناسب در توليد و هزينه تمام شده واقعي بتواند در شرايط مناسبي با كالاي مشابه خارجي رقابت كند.
آوردن جهاد يك كلمه قرآني با داشتن بار معنايي الهي همراه با حضور گسترده مردمي در كنار كلمه اقتصاد كه نماد تلاش براي زندگي بهتر دنيايي مردم دارد، به نظر همان جمع بين دو واژه دنيا و آخرت است كه به فرمايش امير مومنان علي(عليه السلام) در مورد دنيايت آن گونه باش كه انگار تا ابد در آن زندگي خواهي كرد و در باره آخرت آن سان كه انگار همين لحظه از دنيا خواهي رفت.
*اما جهاد اقتصادي
جهاد اقتصادي واژه‌اي است كه نزديكترين مشابه آن تشكيل همين جهاد سازندگي به فرمان امام بود كه چنان تحولي در كشور ايجاد كرد كه چهره فقر زده 120 هزار روستا با جمعيت 60 درصدي كشور در ابتداي انقلاب تبديل به چهره نو شده و برخوردار از آب آشاميديني بهداشتي، برق، جاده بهداشت، مدرسه و ساير امكانات رفاهي شد.
يكي از مدرسان دانشگاه مي‌گفت بعد از صدور فرمان جهاد سازندگي از سوي امام حتي برخي استادان دانشگاه در فصل تابستان براي جمع‌آوري محصول كشاورزان به روستاهها رفته و به كمك مردم شتافتند و اين معناي جهاد بود.
يا در مواردي كه ملت به مفهوم جهاد و حركت جهاد گونه توجه كرد موفق شدند،
كلمه جهد و جهاد 41 بار در قرآن آمده است كه اكثرا جهاد با اموال و انفس در راه خدا با هم آمده و درجات بزرگ و اجر معنوي بزرگي براي اين جهاد در نظر گرفته شده است.
الَّذِينَ آمَنُواْ وَهَاجَرُواْ وَجَاهَدُواْ فِي سَبِيلِ اللّهِ بِأَمْوَالِهِمْ وَأَنفُسِهِمْ أَعْظَمُ دَرَجَةً عِندَ اللّهِ وَأُوْلَئِكَ هُمُ الْفَائِزُونَ (20) توبه
كساني كه ايمان آورده و در راه خدا هجرت كرده و با مال و جان خود جهاد نمودند، نزد خدا بالاترين درجه را دارندو اينان همان رستگاران هستند.
إِنَّمَا الْمُؤْمِنُونَ الَّذِينَ آمَنُوا بِاللَّهِ وَرَسُولِهِ ثُمَّ لَمْ يرْتَابُوا وَجَاهَدُوا بِأَمْوَالِهِمْ وَأَنفُسِهِمْ فِي سَبِيلِ اللَّهِ أُوْلَئِكَ هُمُ الصَّادِقُونَ (15) حجرات
همانا مومنان كساني هستند كه به خدا و رسولش ايمان آورده و از اين راه برنگشتند و در راه خدا با اموال و جان خود جهاد كردند كه اينا راستگويانند( نسبت به عهد خود با خدا راستگويند)
2- استمرار بر فعل نيك شرط مهم و اساسي است در ملكه شدن صفت نيك به بيان ديگر صبر واستمرار بر صفت و فعل نيك راه رسيدن به منبع خير است جهاد بي استمرار و عدم صبر بر جهاد معناي جهاد في سبيل الله را زير سوال مي‌برد و اجر جهاد را مورد ترديد قرار مي دهد، بنابر اين اصل(( جهاد ))و(( صبر بر جهاد)) دو صفت غير قابل جدا سازي است كه بي يكديگر فاقد معناي است .
در صدر اسلام عده بسياري بر جهاد با دشمن تاكيد مي كردند، ولي هنگامي كه دستور بر جهاد آمد به بهانه‌هاي مختلف از اين امر مهم سر باز زدند و صابران بر جهاد عده اندكي بودند .
لاَّ يسْتَوِي الْقَاعِدُونَ مِنَ الْمُؤْمِنِينَ غَيرُ أُوْلِي الضَّرَرِ وَالْمُجَاهِدُونَ فِي سَبِيلِ اللّهِ بِأَمْوَالِهِمْ وَأَنفُسِهِمْ فَضَّلَ اللّهُ الْمُجَاهِدِينَ بِأَمْوَالِهِمْ وَأَنفُسِهِمْ عَلَى الْقَاعِدِينَ دَرَجَةً وَكُـلاًّ وَعَدَ اللّهُ الْحُسْنَى وَفَضَّلَ اللّهُ الْمُجَاهِدِينَ عَلَى الْقَاعِدِينَ أَجْراً عَظِيماً (95) نساء
كساني از مومنان كه در برابر جهاد براي خدا نشستند- غير از بيماران،پيران، ناتوانان جسمي و ذهني و معلولان كه عذر موجه دارند- با كساني كه در راه خدا با اموال و جانهاي خود جهاد كردند، هرگز مساوي نيستند. اين وعده راست خداوني است كه جهادگران با اموال و جان در اه خود را بر كساني كه از جهاد كردن طفره رفتند، برتري بخشد و خداوند مجاهدان را بر نشستگان و از جهاد ماندگان اجر بزرگي دهد.
3- صبر و جهاد بر طبق آيات الهي ميزانهاي شناخت مومنان فرض شده است ، معيارهايي كه صدق وكذب گفتار انسانها با آن روشن مي‌شود اين دو اصل ( صبر و جهاد ) ادعاي بسياري از انسانها است، ولي هنگامه عمل به آن مشخص مي‌شود چه كسي در گفتار خويش صادق بوده و چه كسي تنها داناي بي عمل است .
خمس و زكات نوعي جهاد با مال شمرده مي‌شود كه متاسفانه به دليل دور بودن حكومتها از احكام اسلامي در طول قرنها قدري مهجور مانده و در زندگي مردم مسلمان كمرنگ شده است.
اعتقاد عملي به بركت خدا كه با پرداخت خمس و زكات نازل مي‌شود، در جامعه كمتر شده و بر عكس ترك زكات باعث خشكسالي و كم‌بركتي در كشت و زرع مردم شده است كه جاي دارد در سال جهاد اقتصادي مردم نسبت به پرداخت حقوق الهي براي نازل شدن خير و بركت جهاد كنند.
بسياري از جوانان اين مرز و بوم از شهرها و روستاهايي كه حتي صداي يك شليك گلوله به آن نمي‌رسيد براي دفاع از اسلام و تماميت ارضي كشور، در پاسخ به نداي رهبر كبير انقلاب امام راحل به جهاد در راه خدا شتافتند و در برابر دشمن متجاوز جانانه ايستادند و حماسه‌ها خلق كردند.
امروز بنابر تشخيص درست و تيزبيني رهبر حاضر و ولي فقيه ميدان جهاد در راه خدا از جهاد نظامي به جهاد اقتصادي بدل شده و رزمنده ديروز بايد جامه رزم بپوشد و با همان لباس خاكي بسيجي اين بار در سنگر توليد و اقتصاد و علم آموزي و پيشرفت كشور جانانه پيكار كند اما براي رفع فقر، بي‌عدالتي، محروميت و براي آباداني شهر و روستاي كشور و عزت مسلمانان و جلوگيري از سلطه اقتصادي دشمنان اسلام جهاد كند.
در قرآن دو آيه يكي نفي سبيل مي‌كند و ديگري آماده باش جامعه اسلامي در هر زمان را گوشزد مي‌كند.
وَ لَن يَجعَلَ اللهُ لِلكافِرينَ عَلَي المُو مِنينَ سَبيلاً
هيچگاه خداوند راهي براي پيروزي و تسلط كافران بر مسلمانان قرار نداده است.(114/نسا)
كافران نه تنها از نظر منطق، بلكه از نظر نظامي و سياسي و فرهنگي و اقتصادي و خلاصه از هيچ نظر بر افراد با ايمان چيره نخواهند شد و اگر پيروزي آنها را بر مسلمانان در ميدانهاي مختلف با چشم خود مي بينيم به خاطر آن است كه بسياري از مسلمانان مومنان واقعي نيستند، نه خبري از اتحاد و اخوت اسلامي در ميان آنان است و نه علم و آگاهي لازم كه اسلام آن را از لحظه ي تولد تا مرگ بر همه لازم شمرده است دارند. برگزيده تفسير نمونه ج2 ص 467
آيه« و اعدوا لهم ما استطعتم من قوه و من رباط الخيل ترهبون به عدو الله و عدوكم» يعني در برابر دشمنان خدا و دينتان آنچه از قوا و گروه اسبان تيزپا و ابزار نظامي فراهم كنيد كه با آن خيال تجاوز از دشمن را بستانيد.
يك منشا جهاد اقتصادي همين تكليف الهي در دو آيه مهم است كه اولا خدا هرگز هيچ راهي براي تسلط و سيطره دشمن بر مومنان قرا نداده( هيچ هژموني و استيلاي غرب بر مسلمانان به رسميت شناخته نشده است) پس مسلمانان از نظز علمي و اقتصادي بايد از زير سلطه اجنبي بيرون آيند البته نفي تعامل علمي و همكاري اقتصادي با دولتها و ملتها نمي‌كند، بلكه سلطه به بهانه نياز را قبول ندارد.
در آيه دوم بر آمادگي و فراهم كردن هرگونه امكانات براي مقابله احتمالي با دشمن متجاوز و از بين بردن زمينه هر نوع تجاوزگري براي دشمن تاكيد شده است.
در سند چشم‌انداز 20 ساله كشور به درستي تاكيد شده كه ايران در افق 1404 شمسي كشوري پيشرفته در منطقه كه رتبه اول علم، تكنولوژي و اقتصاد را دارد و در عين حال الهام بخش براي جهان اسلام باشد.
با گذشت 7 سال از چشم‌انداز 20 ساله كشور، در زمينه علم و فناوري هسته‌اي جايگاه قابل توجهي كسب شده همچنين با رخدادن انقلابهاي مردمي با رنگ و بوي اسلامي در كشورهاي مسلمان كه اكثر آنها به الهام گرفتن از انقلاب اسلامي 1357 ايران اذعان دارند، الهام بخشي ايران در جهان اسلام تحقق يافته و فقط رتبه اول در اقتصاد مانده كه آن هم با جهاد اقتصادي قابل دستيابي خواهد بود.
نكته قابل توجه در اين ميدان بزرگ گازي مشترك بودن مخازن كف دريا با برخي كشورهاي همسايه است كه در طرف مقابل تمام امكانات بهره‌برداري به مدد كشورهاي سلطه جو را مهيا و در طرف ايراني فقط بايد به كمك مهندسان ايراني و تلاش شبانه روزي و جهاد واقعي اقتصادي نسبت به برداشت و استخراج اين منبع خدادادي اقدام مي‌شود.
البته فرق بين جهاد اقتصادي و رقابت مرسوم در اقتصاد سرمايه‌داري در رنگ و بوي الهي كلمه جهاد نهفته است كه در رقابت به هر وسيله و هر شكل ممكن، حريف اقتصادي را از صحنه خارج مي‌كند تا به حداكثر سود برسد، اما در جهاد اقتصادي با محدويت‌هاي ديني و رقابت جوانمردانه و نيز رفاه براي همه و استفاده از امكانات خدادادي براي همه به طور يكسان و بر اساس عدل مطرح است، ملاحظات زيست محيطي و رعايت حقوق نسلهاي بعدي نيز در جهاد و تلاش اقتصادي با ديدي اسلامي مد نظر است.
پارس جنوبي، جايي كه در منطقه نخل تقي و روستاي ناشناخته عسلويه قرار دارد و تا 17 سال قبل كسي آن را نمي‌شناخت، امروز بزرگترين مهندسان جهان و بازارهاي بزرگ انرژي جهان آن را مي‌شناسند و هر گونه تحول در آن را رصد مي‌كنند.
مردم بومي منطقه كه تا چند سال قبل فكر مي‌كردند، در منطقه بي آب و علف مجبور به زندگي هستند، امروز در همان خانه‌هاي گلي خود دلار و يورو مي‌فروشند، با مهندسان و تكنسين‌ها دم خور هستند و قيمت زمين در اين منطقه از شمال شهر تهران هم گرانتر است، گرچه هنوز در فقر به سر مي‌برند.
عسلويه امروز در جهاد اقتصادي مانند شلمچه و خرمشهر در جهاد دفاع مقدس به شمار مي‌رود.
مردم ايران در سالهاي اخير چند نمونه از جهاد اقتصادي را تجربه و بركات آن را دريافت كرده‌اند، هر سال ساعت رسمي كشور در اول فروردين يك ساعت به جلو و در آخر مهرماه به عقب كشيده مي‌شود تا از طول روز بيشتر و از انرژي به ميزان يك ساعت كمتر استفاده كنند كه ميلياردها تومان صرفه جويي به بار مي‌آورد.
سالهاي قبل گفته مي‌شد با وجود 100 سال پيدايش نفت در ايران نيازمند به واردات بنزين است و معادل ارزش صادرات نفت خام به واردات بنزين اقدام كند، اما در يك حركت جهادي توسط مهندسان كشور از يك سو و صرفه جويي با سهميه‌بندي سوخت و كارت سوخت از ديگر سو نه تنها كشور از واردات بنزين بي نياز شد، بلكه امروز ايران به يك صادركننده بنزين تبديل شده است.
پيشرفت دانشمندان ايراني در به دست آوردن فناوري صلحآميز هسته‌ايو فناوري نانو و بيوتكنولوژي ايران را به جايگاه قابل توجهي در سطح جهان رسانده و امروز به بركت حركت جهادي دانشمندان جوان هسته‌اي غربيها ايران هسته‌اي را پذيرفته و خواهان مذاكره با اين كشور هستند.
نمونه ديگر از حركتهاي جهادي ايستادگي بر مواضع بر حق هسته‌اي در مذاكرات هسته‌اي توسط دبير و اعضاي شوراي امنيت ملي است كه امروز به جاي اين كه ما به آنها التماس كنيم آنها التماس دارند كه در پشت ميز مذاكره‌اي قرار گيرند كه نمايندگان ايران اسلامي برخوردار از فناوري صلحآميز هسته در طرف ديگر قرار دارد.
سير سخنان مهم رهبري در دانشگاهها و در جمع نخبگان نشان مي‌دهد، تاكيد بر پيشرفت كشور اسلامي ايران كه به عنوان الگويي براي ملتها و كشورهاي آزادي خواه مطرح است.
گفته‌هايي چون مملكت را نمي‌شود به روش شاه سلطان حسيني اداره كرد، نشان از اهميت دادن به مديريت مقدر كشور همراه بر پافشاري به حقوق ملت و مواضع بر حق انقلاب اسلامي دارد.
سخنان مقابله با رانتخواران و زمين خواران، مفاسد اقتصادي و مطالبه عدالت از مسولان به عنوان مطالبه مردمي و دانشجويي از جمله سير خط دهي به افكار پاك جوانان در جهت حركت درست اقتصاد و سالم سازي فضاي اقتصادي كشور قلمداد مي‌شود.
سير نامگذاري سالها توسط مقام معظم رهبري از وجدان كاري و انضباط اجتماعي، نهضت خدمت‌رساني به مردم، سال پاسخگويي سه قوه به ملت ايران، همبستگي ملي و مشاركت عمومي، سال به نام مبارك پيامبر اعظم(ص)، اتحاد ملي و انسجام اسلامي، نوآوري و شكوفايي، اصلاح الگوي مصرف، همت مضاعف و كار مضاعف و بالاخره جهاد اقتصادي نشان از سير منطقي در اداره بهتر جامعه اسلامي ايران و دغدغه پيشرفت همراه با عدالت كشور دارد.
گرچه برخي دستگاهها و ادارات به صرف چاپ اين شعارهاي زيبا در سربرگ و پلاكارد بسنده كردند، ولي بايد اين نامگذاريها به طور جدي سرلوحه كار قرار گيرد.
زنده بودن انقلاب اسلامي ملت ايران به اصلاح مرتب و بازسازي خود در طي سالها، شناخت اقتضائات زماني و عمل بر اساس آن برگرفته از تفكر فقه پوياي شيعه يا فقه جواهري بر اساس اجتهاد و نظارت مستمر ولي فقيه و مراجع ديني به عنوان نگهبان دين است كه اين جامعه هرگز دچار خمودي و پوچي و بن بست نخواهد شد و با احكام اوليه و نيز به مدد اجتهاد و احكام ثانويه جامعه رو به نو شدن و حركت پيش مي‌رود.
32 مين سالروز راي خيره كننده 98.2 درصدي مردم ايران به جمهوري اسلامي كه براي اولين بار پايه يك حكومت ديني مردمي بر دو پايه راي مردم و احكام اسلامي گذاشته شد و در طول اين سالها اين جمهوري اسلامي با به روز شدن و ايجاد تحول در جامعه ايران مرتب رو به جلو حركت مي‌كند.
يكي از رازهاي موفقيت اين شيوه اداره جامعه حضور مردم در اقتصاد و باز سازي كشور علاوه بر حضور مستمر در صحنه‌هاي سياسي است.
شاهدهاي مثال فراواني از حضور موثر مردم در اقتصاد و سازندگي كشور از جمله تشكيل نهاد مردمي جهاد سازندگي به فرمان امام خميني(ره) معمار انقلاب اسلامي در 27 خرداد 1358 و پس از آن حضور در صحنه جهاد و مقابله با متجاوزان در جنگ تحميلي و مهندسي رزمي و ساخت هزاران پروژه مهندسي در جنگ و ساخت و ساز شهرها و روستاها پس از جنگ از جمله موارد حضور جهاد گونه مردم در صحنه دفاع از انقلاب مردمي و اقتصاد كشور به شمار مي‌رود.
نهضت ساخت و ساز در دولتهاي پس از جنگ تحميلي، نهضت علم آموزي و گسترش آموزش عالي در كشور و تربيت حدود 5 ميليون تحصيلكرده در كشو و ورود سالانه حدود يك ميليون جوان ايراني داوطلب به دانشگاهها و مراكز آموزش عالي، ايجاد زير ساخت‌هاي اقتصادي در 32 سال گذشته، ايجاد بازارهاي جديدي پولي و مالي و بازار سرمايه پس از باز شدن سد اصل 44 با سياستهاي كلي اصل ياد شده، حضور بخش خصوصي در رشته‌هاي بانكداري و بيمه، سرمايه‌گذاري بزرگ مقياس، سد سازي ، نيروگاه و حتي پروژه‌هاي نفتي و پتروشيمي زمينه را براي انجام جهاد اقتصادي فراهم كرده است.
انجام اصلاح اقتصادي در سالهاي گذشته در زمينه‌هاي طرح تحول اقتصادي در 7 بند هدفمندي يارانه ها، نظام بيمه و بانكداري، نظام پولي و مالي و ارزش گذاري پول ملي، قانون ماليات، قانون گمركي، نظام بهره‌وري و نظام توزيع كالا و خدمات كه هنوز اجراي آن ادامه دارد و به گفته رئيس جمهور سال 90 انقلابي در بانكداري و مالياتها رخ مي‌دهد كه در جهت رسيدن به عدالت و پيشرفت مناسب شوند.
يكي از محورهاي مهم تحول اقتصادي، تحول در نظام بهر‌وري است كه رشد بهره‌وري در برنامه چهارم از 2.5 درصد رشد از مجموع 8 درصدي رشد اقتصادي در عمل حدود 1 درصد اتفاق افتاده در حالي كه ظرفيت خالي رشد بهر‌وري در كشور انتظار بيشتري ايجاد مي‌كند كه بهره‌وري بيش از اين رشد كند.
به دليل درآمدهاي نفتي و حضور پر رنگ اين درآمدها در بودجه دولتمردان و مديران كمتر به فكر رشد اقتصادي از محل بهره‌وري افتاده‌اند بلكه بيشتر به فكر تحقق رشد از محل سرمايه گذاري جديد بوده‌اند.
در قانون برنامه پنجم توسعه و لايحه بودجه آمده است كه 3 درصد بودجه هر دستگاه به شرط ارائه برنامه ارتقا بهره‌وري و تحقق آن در سال اتفاق افتد. بايد توجه داشت ميدان رشد اقتصادي از محل بهره‌وري همچنان بكر است و با تلاش و فكر و بدون سرمايه‌گذاري و امكانات جديد مي‌توان آن را محقق كرد.
اصلاح نظام اداري با اجراي قانون مديريت خدمات كشوري، تحول اداري كوچك سازي ادارات، دوركاري و انتقال كارمندان از تهران، واگذاري بسياري خدمات اداري به بخش خصوصي مانند دفاتر پيشخوان دولت الكترونيك، پليس بعلاوه 10 ، دفاتر خدمات الكترونيك شهرداري، دفاتر پست و پست بانك و تلفن راه دور و خدمات ارتباطي خصوصي و خدمات كافي نت و اينترنت زمينه واگذار تصدي به بخش خصوصي را فراهم كرده است.
اجراي قانون ماليات بر ارزش افزوده از مهرماه سال 87 و مشاركت جامعه مصرف كنندگان به وسعت 75 ميليون نفر ايراني در پرداخت ماليات بر ارزش افزوده و عوارض هم به شفافيت اقتصاد و جريان گردش پول در كشور كمك مي‌كند و هم گامي در جهت مشاركت واقعي مردم در اداره كشور و مردمسالاري واقعي به شمار مي‌رود و بين دولت و مردم رابطه دو سويه واقعي از نظر درآمد مردم و هزينه دولت ايجاد مي‌شود.
طراحي و پيش‌بيني حساب ذخيره ارزي و پس از آن صندوق توسعه ملي گامي موثر در توزيع عادلانه‌تر درآمد بين نسلي از انفال و منابع خدادادي نفت و گاز به شمار مي‌رود، هرچند انتقادهايي در نحوه استفاده از حساب ذخيره ارزي به دولت وارد است كه قرار بود 50 درصد منابع آن حساب به شكل تسهيلات در اختيار بخش خصوصي براي سرمايه گذاري قرار گيرد كه در هيچ سالي اين سهميه به شكل كامل استفاده نشد و اكثر منابع آن صرف جبران كسري بودجه شد.
صندوق توسعه ملي كه بر اساس سياستهاي كلي برنامه پنجم از ابتداي سال 1389تشكيل شد، 20 درصد از درآمد حاصل از صادرات نفت و گاز و ميعانات گازي در اين صندوق ملي به عنوان انباشته‌اي براي همه نسلها قرار مي‌گيرد تا بر اساس قانون و با تشكيل هيات امنا و مديره و اركان صندوق، اين منابع بين نسلي حاصل از درآمد انفال به شكل بينه در سرمايه گذاري زاينده اقتصادي در داخل و خارج كشور سرمايه‌گذاري شده و منابع با سود و كارمزد مناسب به صندوق برگردد يعني همواره منابع اين صندوق ملي متعلق به همه ملت ايران در دوره‌هاي متفاوت در حال افزايش خواهد بود و دولتها هم حق استفاده از منابع اين صندوق را نخواهند داشت. هرچند ممكن است براي انجام پروژه‌هاي مد نظر دولت اما توسط بخش خصوصي و تعاوني به شكل پيمانكاري از منابع صندوق در قالب وام و تسهيلات استفاده شود كه برگشت‌پذير خواهد بود.
اين اقدامهاي در خور توجه در سالهاي گذشته زمينه مناسبي فراهم كرده كه سال جاري به عنوان جهاد اقتصادي از سوي عالي‌ترين مقام جمهوري اسلامي اعلام شود البته رنگ اسلامي اين پيام اهميت دو چنداني دارد كه اولا خود واژه جاد يك مفهوم عالي در قرآن است كه اكثرا جهاد با مال و اموال ذكر شده همان گونه كه در اكثر آيانت نماز و زكات با هم آمده است.
از طرفي شاني كه مسلمانان و به ويژه شيعيان براي ولي فقيه قائل هستند، اوامر آن ولي را هم به ديده منت پذيرا بوده و انجام آن را نوعي عبادت و در راستاي انجام فرامين ديني مي‌دانند.
دانشمندان اقتصاد مي گويند توسعه اقتصادي همان توسعه انساني است، يعني مهمترين منبع توسعه بر خلاف تصور عده اي كه سرمايه و انباشت آن را مي دانند، نيروي انساني آموزش ديده و تحصيلكرده است كه مي‌تواند از سرمايه انباشته جامعه ارزش افزوده و ايجاد ثروت توليد كند.
حرص به آموختن و راه يابي به دانشگاه در سالهاي بعد از انقلاب اسلامي با تبليغات گسترده رسانه‌ها از يك سو و گسترش دانشگاهها و آموزش عالي و دانشگاه آزاد و دانشگاههاي انتفاعي از ديگر سو باعث تربيت نيروي انساني و جوانان در كشور شد به گونه‌اي كه دانش‌آموختگان كشور در مرز 5 تا 6 ميليون نفر رسيده و حدود 3 ميليون نفر دانشجو مشغول تحصيل هستند كه نشان مي دهد حدود 10 درصد مردم جامعه تحصيلكرده عالي هستند، از طرفي به مدد نهضت سواد آموزي كه به فرمان امام شكل گرفت و نيز معلمان جوان كه مدرسه را نقاط دور و روستاهها و حتي بين ايلها و عشاير بردند، امروز نرخ با سوادي در كشور در مرز 97 درصدي رسيده و نهضت سواد آموزي در حال ادغام با آموزش و پرورش قرار دارد.
نكته‌اي كه بايد ياد كرد اين كه صرف آموزش عالي براي فرد براي قرار گيري در يك شغل تخصصي كافي نيست و نقش آموزش كاربردي تخصصي پس از تحصيل بسيار داراي اهميت است كه به اصطلاح همان فوت كوزه‌گري ناميده مي‌شود. فردي را در نظر بگيريد كه با معدل 17در رشته پرورش مرغ از دانشگاه دانش‌آموخته شده اگر اين فرد با همان مدرك به عنوان مدير فني يك مرغداري مشغول كار شود، چه بسا زيان جبران ناپذيري وارد كند اما گذراندن يك دوره آموزش عملي مرغداري در مزرعه پرورش و گذراندن دوره كارورزي عملي در كنار استادان اين فن آن فرد را به يك مدير فني قابل اعتماد تبديل مي‌كند يعني دانشگاه كارش را انجام داده و فرد هم درس خوانده ولي يك فوت كوزه‌گري هم لازم است كه اين فرد تحصيل كرده جوان در جريان ايجاد ارزش افزوده و توليد ثروت به كار گرفته شود.
البته گذراندن دوره‌هاي كاروزي در سالهاي اخير اين مشكل را تا حدي بر طرف كرده، اما نكته بعدي اين است كه مساله بسيار مهم بازار نيز بايد سياستگذاري شود.
يك بنگاه توليدي داخلي به شرطي نياز به مدير و كارگر و مدير فني يا همان تكنسين پيدا مي‌كند كه بازار فروش داشته باشد و بازار مصرف كشور در اختيار كالاي قاچاق ارزان يا كالاي بي‌كيفيت چيني يا واردات بي‌رويه ارزان قرار نگيريد بلكه در يك شرايط عالانه با اعمال قيمت نسبي مناسب در توليد و هزينه تمام شده واقعي بتواند در شرايط مناسبي با كالاي مشابه خارجي رقابت كند.
آوردن جهاد يك كلمه قرآني با داشتن بار معنايي الهي همراه با حضور گسترده مردمي در كنار كلمه اقتصاد كه نماد تلاش براي زندگي بهتر دنيايي مردم دارد، به نظر همان جمع بين دو واژه دنيا و آخرت است كه به فرمايش امير مومنان علي(عليه السلام) در مورد دنيايت آن گونه باش كه انگار تا ابد در آن زندگي خواهي كرد و در باره آخرت آن سان كه انگار همين لحظه از دنيا خواهي رفت.
*اما جهاد اقتصادي
جهاد اقتصادي واژه‌اي است كه نزديكترين مشابه آن تشكيل همين جهاد سازندگي به فرمان امام بود كه چنان تحولي در كشور ايجاد كرد كه چهره فقر زده 120 هزار روستا با جمعيت 60 درصدي كشور در ابتداي انقلاب تبديل به چهره نو شده و برخوردار از آب آشاميديني بهداشتي، برق، جاده بهداشت، مدرسه و ساير امكانات رفاهي شد.
يكي از مدرسان دانشگاه مي‌گفت بعد از صدور فرمان جهاد سازندگي از سوي امام حتي برخي استادان دانشگاه در فصل تابستان براي جمع‌آوري محصول كشاورزان به روستاهها رفته و به كمك مردم شتافتند و اين معناي جهاد بود.
يا در مواردي كه ملت به مفهوم جهاد و حركت جهاد گونه توجه كرد موفق شدند،
كلمه جهد و جهاد 41 بار در قرآن آمده است كه اكثرا جهاد با اموال و انفس در راه خدا با هم آمده و درجات بزرگ و اجر معنوي بزرگي براي اين جهاد در نظر گرفته شده است.
الَّذِينَ آمَنُواْ وَهَاجَرُواْ وَجَاهَدُواْ فِي سَبِيلِ اللّهِ بِأَمْوَالِهِمْ وَأَنفُسِهِمْ أَعْظَمُ دَرَجَةً عِندَ اللّهِ وَأُوْلَئِكَ هُمُ الْفَائِزُونَ (20) توبه
كساني كه ايمان آورده و در راه خدا هجرت كرده و با مال و جان خود جهاد نمودند، نزد خدا بالاترين درجه را دارندو اينان همان رستگاران هستند.
إِنَّمَا الْمُؤْمِنُونَ الَّذِينَ آمَنُوا بِاللَّهِ وَرَسُولِهِ ثُمَّ لَمْ يرْتَابُوا وَجَاهَدُوا بِأَمْوَالِهِمْ وَأَنفُسِهِمْ فِي سَبِيلِ اللَّهِ أُوْلَئِكَ هُمُ الصَّادِقُونَ (15) حجرات
همانا مومنان كساني هستند كه به خدا و رسولش ايمان آورده و از اين راه برنگشتند و در راه خدا با اموال و جان خود جهاد كردند كه اينا راستگويانند( نسبت به عهد خود با خدا راستگويند)
2- استمرار بر فعل نيك شرط مهم و اساسي است در ملكه شدن صفت نيك به بيان ديگر صبر واستمرار بر صفت و فعل نيك راه رسيدن به منبع خير است جهاد بي استمرار و عدم صبر بر جهاد معناي جهاد في سبيل الله را زير سوال مي‌برد و اجر جهاد را مورد ترديد قرار مي دهد، بنابر اين اصل(( جهاد ))و(( صبر بر جهاد)) دو صفت غير قابل جدا سازي است كه بي يكديگر فاقد معناي است .
در صدر اسلام عده بسياري بر جهاد با دشمن تاكيد مي كردند، ولي هنگامي كه دستور بر جهاد آمد به بهانه‌هاي مختلف از اين امر مهم سر باز زدند و صابران بر جهاد عده اندكي بودند .
لاَّ يسْتَوِي الْقَاعِدُونَ مِنَ الْمُؤْمِنِينَ غَيرُ أُوْلِي الضَّرَرِ وَالْمُجَاهِدُونَ فِي سَبِيلِ اللّهِ بِأَمْوَالِهِمْ وَأَنفُسِهِمْ فَضَّلَ اللّهُ الْمُجَاهِدِينَ بِأَمْوَالِهِمْ وَأَنفُسِهِمْ عَلَى الْقَاعِدِينَ دَرَجَةً وَكُـلاًّ وَعَدَ اللّهُ الْحُسْنَى وَفَضَّلَ اللّهُ الْمُجَاهِدِينَ عَلَى الْقَاعِدِينَ أَجْراً عَظِيماً (95) نساء
كساني از مومنان كه در برابر جهاد براي خدا نشستند- غير از بيماران،پيران، ناتوانان جسمي و ذهني و معلولان كه عذر موجه دارند- با كساني كه در راه خدا با اموال و جانهاي خود جهاد كردند، هرگز مساوي نيستند. اين وعده راست خداوني است كه جهادگران با اموال و جان در اه خود را بر كساني كه از جهاد كردن طفره رفتند، برتري بخشد و خداوند مجاهدان را بر نشستگان و از جهاد ماندگان اجر بزرگي دهد.
3- صبر و جهاد بر طبق آيات الهي ميزانهاي شناخت مومنان فرض شده است ، معيارهايي كه صدق وكذب گفتار انسانها با آن روشن مي‌شود اين دو اصل ( صبر و جهاد ) ادعاي بسياري از انسانها است، ولي هنگامه عمل به آن مشخص مي‌شود چه كسي در گفتار خويش صادق بوده و چه كسي تنها داناي بي عمل است .
خمس و زكات نوعي جهاد با مال شمرده مي‌شود كه متاسفانه به دليل دور بودن حكومتها از احكام اسلامي در طول قرنها قدري مهجور مانده و در زندگي مردم مسلمان كمرنگ شده است.
اعتقاد عملي به بركت خدا كه با پرداخت خمس و زكات نازل مي‌شود، در جامعه كمتر شده و بر عكس ترك زكات باعث خشكسالي و كم‌بركتي در كشت و زرع مردم شده است كه جاي دارد در سال جهاد اقتصادي مردم نسبت به پرداخت حقوق الهي براي نازل شدن خير و بركت جهاد كنند.
بسياري از جوانان اين مرز و بوم از شهرها و روستاهايي كه حتي صداي يك شليك گلوله به آن نمي‌رسيد براي دفاع از اسلام و تماميت ارضي كشور، در پاسخ به نداي رهبر كبير انقلاب امام راحل به جهاد در راه خدا شتافتند و در برابر دشمن متجاوز جانانه ايستادند و حماسه‌ها خلق كردند.
امروز بنابر تشخيص درست و تيزبيني رهبر حاضر و ولي فقيه ميدان جهاد در راه خدا از جهاد نظامي به جهاد اقتصادي بدل شده و رزمنده ديروز بايد جامه رزم بپوشد و با همان لباس خاكي بسيجي اين بار در سنگر توليد و اقتصاد و علم آموزي و پيشرفت كشور جانانه پيكار كند اما براي رفع فقر، بي‌عدالتي، محروميت و براي آباداني شهر و روستاي كشور و عزت مسلمانان و جلوگيري از سلطه اقتصادي دشمنان اسلام جهاد كند.
در قرآن دو آيه يكي نفي سبيل مي‌كند و ديگري آماده باش جامعه اسلامي در هر زمان را گوشزد مي‌كند.
وَ لَن يَجعَلَ اللهُ لِلكافِرينَ عَلَي المُو مِنينَ سَبيلاً
هيچگاه خداوند راهي براي پيروزي و تسلط كافران بر مسلمانان قرار نداده است.(114/نسا)
كافران نه تنها از نظر منطق، بلكه از نظر نظامي و سياسي و فرهنگي و اقتصادي و خلاصه از هيچ نظر بر افراد با ايمان چيره نخواهند شد و اگر پيروزي آنها را بر مسلمانان در ميدانهاي مختلف با چشم خود مي بينيم به خاطر آن است كه بسياري از مسلمانان مومنان واقعي نيستند، نه خبري از اتحاد و اخوت اسلامي در ميان آنان است و نه علم و آگاهي لازم كه اسلام آن را از لحظه ي تولد تا مرگ بر همه لازم شمرده است دارند. برگزيده تفسير نمونه ج2 ص 467
آيه« و اعدوا لهم ما استطعتم من قوه و من رباط الخيل ترهبون به عدو الله و عدوكم» يعني در برابر دشمنان خدا و دينتان آنچه از قوا و گروه اسبان تيزپا و ابزار نظامي فراهم كنيد كه با آن خيال تجاوز از دشمن را بستانيد.
يك منشا جهاد اقتصادي همين تكليف الهي در دو آيه مهم است كه اولا خدا هرگز هيچ راهي براي تسلط و سيطره دشمن بر مومنان قرا نداده( هيچ هژموني و استيلاي غرب بر مسلمانان به رسميت شناخته نشده است) پس مسلمانان از نظز علمي و اقتصادي بايد از زير سلطه اجنبي بيرون آيند البته نفي تعامل علمي و همكاري اقتصادي با دولتها و ملتها نمي‌كند، بلكه سلطه به بهانه نياز را قبول ندارد.
در آيه دوم بر آمادگي و فراهم كردن هرگونه امكانات براي مقابله احتمالي با دشمن متجاوز و از بين بردن زمينه هر نوع تجاوزگري براي دشمن تاكيد شده است.
در سند چشم‌انداز 20 ساله كشور به درستي تاكيد شده كه ايران در افق 1404 شمسي كشوري پيشرفته در منطقه كه رتبه اول علم، تكنولوژي و اقتصاد را دارد و در عين حال الهام بخش براي جهان اسلام باشد.
با گذشت 7 سال از چشم‌انداز 20 ساله كشور، در زمينه علم و فناوري هسته‌اي جايگاه قابل توجهي كسب شده همچنين با رخدادن انقلابهاي مردمي با رنگ و بوي اسلامي در كشورهاي مسلمان كه اكثر آنها به الهام گرفتن از انقلاب اسلامي 1357 ايران اذعان دارند، الهام بخشي ايران در جهان اسلام تحقق يافته و فقط رتبه اول در اقتصاد مانده كه آن هم با جهاد اقتصادي قابل دستيابي خواهد بود.
/ج
