پستانداران ايران

راسته جوندگان RODENTIA
جوندگان تنوع زيادي دارند و بيشتر از نيمي از تمامي گونه هاي پستانداران ايران را شامل مي شوند. از نظر پراکندگي نيز در همه جاي ايران، از زيرزمين تا نقاط مرتفع کوهستاني يافت مي شوند. به دليل اينکه با شرايط گوناگون آب و هوايي سازگار هستند و قدرت توليد مثلي بالايي دارند، جمعيت آنها بيش از جمعيت کل پستانداران است. تا کنون حدود 3 هزار گونه از جوندگان در جهان شناسايي شده است که در ايران 54 گونه از آنها يافت مي شود.

در گذشته خرگوش ها و پيکاها (خرگوش موش ها) را در راسته جوندگان طبقه بندي مي کردند اما با اين پژوهش ها و مطالعات ديرينه شناسي و فيلوژني که در مورد خرگوش ها انجام شد، نشان مي دهد که اين حيوانات هر چند که از لحاظ ظاهري شبيه به جوندگان هستند، اما به دليل برخي از ويژگي هاي فيلوژني در راسته اي جداگانه قرار دارند.
جوندگان در زيستگاه هاي مختلفي همچون نخلستان ها، درون شهرها و مناطق مسکوني، اراضي کشاورزي، نواحي کوهستاني، کويري و جنگلي زندگي مي کنند. اغلب آنها خودشان لانه مي سازند. بيشتر در شب فعاليت مي کنند. متناسب با نوع زندگي، حس بويايي يا شنوايي در آنها قوي است.
در سال چند نسل و در هربار تعداد زيادي بچه مي زايند. به همين دليل جمعيت آنها از رشد بالايي برخوردار است و گاهي ممکن است جمعيت آنها طغيان کند و به صورت آفت مهمي براي کشاورزي ظاهر شوند. برخي از جوندگان مانند موش خانگي باعث انتقال بيماري هاي مختلفي به انسان و ساير دام ها مي شوند. جوندگان طعمه مناسبي براي بسياري از جانوران همچون روباه، شغال، پرندگان شکاري، خزندگان و گاهي بندپايان بزرگ هستند.

منبع: ماهنامه اطلاعات علمي شماره 364