آيين‌ها و جشن‌هاي كهن در زنجان

استان زنجان يكي از مناطق شاهراهي ايران است كه از آثار و بناهاي تاريخي و آداب اجتماعي و فرهنگي بسيار كهن و خاصي برخوردار است. استان زنجان داراي جاذبه‌هاي فرهنگي خاصي همچون صنايع دستي، موسيقي و نمايش‌هاي محلي، لباس‌هاي محلي و ميراث‌هاي فرهنگي ماندگار و تاريخي ارزشمندي است.
پنجشنبه، 7 ارديبهشت 1391
تخمین زمان مطالعه:
موارد بیشتر برای شما
آيين‌ها و جشن‌هاي كهن در زنجان

آيين‌ها و جشن‌هاي كهن در زنجان
آيين‌ها و جشن‌هاي كهن در زنجان


 





 
استان زنجان يكي از مناطق شاهراهي ايران است كه از آثار و بناهاي تاريخي و آداب اجتماعي و فرهنگي بسيار كهن و خاصي برخوردار است.
استان زنجان داراي جاذبه‌هاي فرهنگي خاصي همچون صنايع دستي، موسيقي و نمايش‌هاي محلي، لباس‌هاي محلي و ميراث‌هاي فرهنگي ماندگار و تاريخي ارزشمندي است.

*موسيقي بومي
 

موسيقي بومي منطقه زنجان كه همان موسيقي آذري است در وجود «عاشيق‌ها» خلاصه مي‌‌شود و يكي ديگر از جاذبه‌هاي با اهميت فرهنگي اين استان به شمار مي‌رود.

* پوشش محلي
 

پوشش محلي و سنتي زنان و مردان استان زنجان نيز بسيار جالب و قابل توجه است. پوشش مردان را كت و شلوار معمولي با كلاه نمدي با نام محلي كچه بورك و گيوه يا چارق تشكيل مي‌دهد و پوشش محلي زنان نيز از چندين تكه لباس با نام‌هاي «كوينك»، «تومان»، «بورك» و «جرقا» و تزيينات متفاوت چون انگشتر، النگو، يراق و پولك‌هاي رنگي تشكيل شده است كه بسته به قدرت اقتصادي افراد، زينت‌هاي مختلفي نيز به اين لباس‌ها اضافه مي‌شود.

*آيين‌ها وجشن‌ها‏
 

برگزاري مراسم اعياد مذهبي و ملي، مراسم عروسي و عزا، نوع لباس پوشيدن و جشن‌هاي محلي داراي نظم خاصي است و جزو آداب و رسوم مردم استان زنجان به شمار مي‌رود.
آداب و رسوم ديرينه، بين اهالي استان زنجان، در روستاها و شهرهاي كوچك نسبت به شهرهاي بزرگ‌تر بيش‌تر رعايت مي‌شوند.
‏مراسم اعياد مذهبي كه شامل جشن ميلاد حضرت محمد(ص)، جشن ميلاد حضرت فاطمه(س)، جشن ميلاد حضرت علي(ع)، جشن‌هاي بزرگ شعبانيه مراسم‌ آغاز ماه مبارك رمضان و آداب گرفتن روزه، جشن‌هاي بزرگ عيد فطر و عيد قربان، جشن بزرگ غدير خم، جشن‌ سالروز بزرگ بعثت حضرت محمد(ص) و جشن سالروز ميلاد ديگر امامان معصوم(ع) مي‌شود هر يك جايگاه و ارزش خاصي در آداب و رسوم مردم زنجان دارد و با شكلي زيبا و منظم برگزار مي‌شود.
در اين روزها افراد با لباس‌هاي مرتب و تميز به ديدن بزرگ ترهاي فاميل مي‌روند و عيد را تبريك مي‌گويند و هدايايي دريافت مي‌كنند و نيز در تمام اين اعياد به دلجويي از افراد عزادار مي‌روند و لباس سياه و عزاي آنان را از تن خارج مي‌كنند.
مراسم ويژه اعياد ملي و مذهبي با اصول و شيوه‌اي يكسان ولي به صورت محلي در مناطق مختلف استان انجام مي‌شود.

*جشن حالا‏
 

كهن‌ترين جشن رايج در استان زنجان، در منطقه انگوران جشن «حالا» نام دارد كه احتمال مي‌رود با آيين زرتشتي ارتباط داشته باشد، اين جشن كه اوايل پاييز و پس از برداشت محصولات كشاورزي از كشتزارها و خرمنگاه‌ها برگزار ‏مي‌شود، يك ميهماني مردانه است و هيچ زني در آن حضور نمي‌يابد.
اين جشن به نشانه شادي و سرور از جمع آوري محصول برپا مي‌شود.

*مراسم ازدواج
 

مراسم ازدواج نيز در اين استان از اهميت زيادي برخوردار است و به طور كلي شامل دو نوع مراسم مي‌شود. نوع اول، همان شيوه خواستگاري معمولي است كه در تمام كشور رايج بوده و ترتيب آن به اين گونه است كه خانواده داماد براي خواستگاري به خانه عروس مي‌روند.
در اين منطقه پس از صحبت‌هاي اوليه و توافق نهايي بين دو خانواده قراردادي با عنوان «كسمات» منعقد مي‌شود كه متن اين قرارداد شامل تعيين شيربها و مهريه است.
مراسم عروسي نيز داراي آداب و رسوم خاصي است كه در نقاط مختلف به شيوه‌هاي گوناگون انجام مي‌شود، ولي اصول اصلي آن در تمام استان يكسان است.
مراسم عروسي سه روز و سه شب با عناوين «شيريني ايچ ماخ» كه همزمان با اين مراسم كه در روز مختص زنان و در شب ميهماني مردان است، مردهاي حاضر در عروسي به كشتي گرفتن و زور آزمايي مي‌پردازند و محفلي شاد را ايجاد ‏مي‌كنند، «حنا ياخدي» كه معادل همان حنابندان در ميان ساير اقوام ايراني است در دومين شب عروسي برگزار مي‌شود و «گلين چيخارتما» در سومين شب بوده كه در آن عروس در ميان هلهله ميهمانان و بدرقه دوستان و آشنايان به خانه داماد مي‌رود و دو روز پس از مراسم عروسي رسم زنانه «دواق قاپما» انجام مي‌شود كه پس از جشن و پايكوبي و صرف شيريني حوالي عصر به پايان مي‌رسد.

*جشن‌هاي عيد نوروز‏
 

در ميان جشن‌هاي ملي، جشن‌هاي ويژه عيد نوروز مهم‌ترين و بزرگ‌ترين جشن‌هاي منطقه به شمار مي‌آيند. نخستين جشن ايراني به نام نوروز از زمان پادشاهي جمشيد مرسوم شد و در زمان‌هاي بعد، جشن‌ها و آيين‌هاي ديگري چون تيرگان، مهرگان و سده در فرهنگ ايراني پديد آمدند.
«نوروز» يا در زبان محلي زنجان «بايرام» بزرگ‌ترين و شكوه مندترين جشن ايراني است كه از هزاران سال پيش در نخستين روز سال نو «يك فروردين»، كه روز اول فصل بهار نيز است، با آيين‏هاي ويژه و باشكوه بسيار در پهنه و گستره ايران زمين برگزار مي‏شده و مي‏شود.
اجراي مراسم مربوط به نوروز در استان زنجان نيز حدود دو هفته تمام طول ‏مي‌كشد.
در استان زنجان آداب نوروز به شيوه ديگر استان‌ها با مراسم‌هاي چهارشنبه سوري، خانه تكاني، سبز كردن سبزه عيد، چيدن سفره هفت سين، خريد لباس نو و آداب ديد و بازديد‌هاي نوروزي همراه است و در پايان تعطيلات 13 روزه نوروز اهالي استان زنجان به گردشگاه‌هاي طبيعي و به دامنه كوه‌ها و باغ‌ها پناه مي‌برند و آخرين روز تعطيلي‌هاي نوروز را با صرف ناهار در بيرون از خانه و گره زدن سبزه به پايان مي‌رسانند. ‏
منبع:http://www.ettelaat.com
ارسال توسط کاربر محترم سایت :hasantaleb




 



نظرات کاربران
ارسال نظر
با تشکر، نظر شما پس از بررسی و تایید در سایت قرار خواهد گرفت.
متاسفانه در برقراری ارتباط خطایی رخ داده. لطفاً دوباره تلاش کنید.
مقالات مرتبط