از چه نوع هويتي برخوردار هستيد؟

چه عواملي هويت ما را مي سازند؟ روابط مان با اقوام و دوستان، چيزهايي که دارا هستيم يا ارزش ها و معيارهايمان؟ به اعتقاد روانشناسان، هويت ما روي يکي از چهار ستون مرکزي و اصلي قرار گرفته است. کمي فکر کنيد. چه چيزي شما را منحصر به فرد مي سازد؟ هويت شما در رابطه با نقش هايتان در زندگي يا ترکيبي از پيشينه ي خانوادگي، تجربيات، رويا و آرزوها؟ با وجود آنکه همگي به نحوي منحصر به فرد هستيم، روانشناسان دريافته اند که به چهار طبقه ي شخصيتي بر اساس توجه خاصي تقسيم مي شويم که بر ابعاد و جنبه هاي مختلف زندگي مان داريم. عده اي، توجه خاص خود را عمدتاً به روابط خود با ديگران معطوف مي کنند. بنابراين نظرِ دوستان، همکاران و اقوام آنها نسبت به خود، همان هويت واقعي آنها را تشکيل مي دهد. هويت برخي از افراد محرمانه تر است، زيرا بر اساس احساسات و افکار شخصي شکل گرفته و کمتر در برابر دنياي پيرامون شان آشکار مي گردد. مي توانيم هويت واقعي خود را در زمينه هايي مانند مليت، فرهنگ يا جنسيت خود نيز پيدا کنيم. علاوه بر آن، ممکن است هويت واقعي ما با هويت واقعي اطرافيانمان ادغام شده باشد به اين معنا که زماني از خود احساس رضايت کامي پيدا مي کنيم که ارتباطي صميمانه و محبت آميز با ديگران برقرار مي سازيم. با اين حال، هويت واقعي ما عمدتاً بر روي طرز تربيت خانوادگي مان، فرهنگي که در آن بار آمده ايم و تجربيات خردسالي مان قرار مي گيرد. با وجود آنکه چهار ريشه ي مجزاي هويتي وجود دارند: فردي، اجتماعي، اکتسابي و ارتباطي، هيچ فردي را نمي توان بهتر از ديگري در نظر گرفت. در عوض، مهم اين است که بتوان ويژگي هاي مفيد و مثبت هر گروه را کسب کرد و اين نکته را بايد در نظر گرفت که هويت ما مي تواند به يک سمت در حرکت باشد. به عنوان مثال، ممکن است يک فرد از هويت اجتماعي بسيار بالايي برخوردار باشد و به ديگران در زندگي و کارشان کمک کند، ولي اين به قيمت از دست رفتن هويت فردي اش تمام شود. پس، تعادل کليد موفقيت است. با پاسخگويي به سؤالات اين تست شخصيتي مي توانيد نقاط قوت و ضعف شخصيتي خود را شناسايي کنيد و براي تقويت نقاط ضعف خود تلاش نماييد.
مي توانيد دريابيد که آيا از خويشتن واقعي خود رضايت داريد يا نه. همچنين بايد دريابيد که آيا هويت تان، انتخابي است يا بر شما تحميل شده است. مثلاً آيا احساس مي کنيد در حالي که عملاً از صرف وقت به تنهايي بيشتر لذت مي بريد، دائماً به شما گوشزد مي شود که بايد اجتماعي تر عمل کنيد؟ بدون در نظر گرفتن نوع هويت تان، خودآگاهي ها عاملي مهم در همه ي تغييرات محسوب مي شود. از طريق آن مي توانيد آرايش و ترتيب فردي فرهنگي و ژنتيکي خود را تغيير دهيد. مثلاً اگر در خانه شاغل هستيد ولي هويتي به شدت اجتماعي داريد، مي توانيد انتخابهايي تفريحي صورت دهيد تا آن بخش از هويت تان رضايت پيدا کند و به اين شکل تعادلي بين هويت واقعي خود و هويت ايده آل تان ايجاد نماييد. براي هر يک از پاسخ هاي خود به اين شکل، امتياز محسوب کنيد:
از نظر من، اهميتي ندارد(1)
از نظر من، کمي اهميت دارد(2)
از نظر من، تا حدي اهميت دارد(3)
از نظر من، خيلي اهميت دارد(4)
از نظر من، به شدت اهميت دارد(5)
+- روابط من با عزيزانم...
*- حرکات، رفتار و اثري که از خود بر روي ديگران مي گذارم...
•- ارزش ها و معيارهاي فردي و ملاک هاي اخلاقي ام...
O- فرهنگم...
+- برقراري ارتباطي صميمانه با ديگران...
*- محبوبيت من در نزد ديگران...
O- زبان من، مانند لهجه و لحن و آهنگ کلامم...
+- در ميان گذاشتن تجربيات مهم و ارزشمند زندگي ام با دوستان صميمي ام...
•- احساسات و عواطفم...
*- تمام چيزهايي که دارا هستم...
O-پيشينه و تاريخچه ي خانوادگي ام...
*- تمايلم نسبت به منحصر به فرد بودن و داشتن وجه تمايز از ديگران...
+- تمايلم به درک احساسات و افکار صميمي ترين دوست يا يکي از عزيزانم...
•- تخيلات، آرزوها و روياهايم...
*- ويژگي هاي ظاهري ام، مانند قد، وزن و شکل چهره ام...
+- دوست خوب بودن براي افرادي که واقعاً دوستشان دارم...
O- تشکيل دادن بخشي از نسل هاي متعدد خانوادگي ام...
•- افکار، انديشه ها، نظرات، عقايد و ايده هايم...
*- سابقه و آبرويم و طرز تفکر ديگران در مورد من...
O- احساس غرورم نسبت به مليت و وطنم...

نتيجه تست
 

حالا امتيازات خود را با در نظر گرفتن سمبل سؤالات با هم جمع کنيد و نتايج را در زير مشاهده فرماييد:
امتياز O
امتياز *
امتياز +
امتياز •

اگر بيشترين امتيازتان در گروه + قرار مي گيرد:
 

شما از هويتي ارتباطي برخوردار هستيد. به اين معنا که هويت شما مبتني بر روابط نزديک تان است و از صميم قلب مايليد با ديگران يکي شويد. شما خواهان دستيابي به صميميتي عميق و اصيل هستيد تا آرزوها و افکار و احساسات عزيزانتان را درک کنيد. نقطه قوت شما در اين است که از نزديک بودن و همراهي با ديگران لذت مي بريد و مي خواهيد روابطي عميق و حمايتگرانه با ديگران برقرار سازيد. براي شما داشتن روابطي صميمانه و واقعي لذت بخش تر از ارتباطهاي سطحي و مقطعي با ديگران است و از اين رو براي حفظ روابط نزديک و صميمانه ي خود نهايت تلاش خود را به کار مي بنديد. نقطه ضعف شما در اين است که اگر زيادي در روابط خود با ديگران غرق شويد، ممکن است هويت واقعي خود را در آنها گم کنيد. رمز يافتن تعادل در اين زمينه، رضايت و توافق دو جانبه است. پس بهتر است همانقدر از خود در ارتباطهايتان مايه بگذاريد که در عوض محبت مي بينيد.
اگر کمترين امتياز را از گروه + کسب کرده ايد، يعني از هويت ارتباطي ضعيفي برخورداريد و خود را به شکل يک جزيره در نظر مي گيريد. به اين معنا که با ديگران احساس همدردي نمي کنيد و از اينکه روابطتان با ديگران، اثري روي ابعاد زندگي تان نمي گذارند، به خود مي باليد. بهتر است بدانيد که روابط نزديک انساني با حس خوشبختي و شادماني ارتباط مستقيمي دارند. بنابراين توصيه مي شود که کمي بيشتر به اطرافيانتان توجه کنيد. افرادي که آنها را به خود نزديک مي دانيد عبارتند از: همسر، دوستان و خانواده تان و آنها در شکل دادن به شخصيت شما نقش مهمي را ايفا مي کنند. جمله ي مورد علاقه تان اين است:«من صميمي ترين دوست... هستم.»

اگر بيشترين امتيازتان در گروه * قرار مي گيرد:
 

شما از هويتي اجتماعي برخوردار هستيد. به اين معنا که به شدت تحت تأثير روابط تان با ديگران قرار مي گيرد و هويت شما مبتني است بر آنچه از طرز تفکر ديگران نسبت به خود در ذهن داريد. شما به خوبي با ديگران کنار مي آييد و روابط دوستانه ي بسيار عميقي برقرار مي کنيد و از مشاغلي لذت مي بريد که لازمه شان روابط مسالمت آميز و دوستانه با همکاران است. نقطه قوت شما در اين است که بسيار فداکار، نوع دوست و از خود گذشته هستيد و از جان و دل براي ديگران مايه مي گذاريد. شما براي حفظ روابط خود با ديگران سخت تلاش مي کنيد. از اين رو، از تنها شدن در امان باقي مي مانيد و دوستانتان در غم ها و شادي ها کنارتان باقي مي مانند. نقطه ضعف شما در اين است که در معرض خطر نگراني بيش از حد و وسواس گونه نسبت به آبرو و حيثيت خود قرار داريد. ممکن است به وفور دچار احساس خجالت و شرم زدگي نيز بشويد و حتي اين نگراني بيش از حد و غيرعادي شما طوري انعکاس پيدا کند که در اجتماع دچار ترس و احساسات منفي شويد.
اگر کمترين امتياز را در گروه * کسب کرده ايد، يعني با وجود آنکه شناخت کامل از خود و خشنود ساختن خويش برايتان مهم است، طرز تفکر ديگران در جمع براي شما بي نهايت حائز اهميت است. بهتر است بيشتر از اين نسبت به ديگران از خود علاقه و احترام نشان دهيد و از پوسته خودساخته ي سخت خود خارج شويد. پيشينه و نقش هاي اجتماعي تان، نقش بسيار مهمي را در شکل دادن به شخصيت شما ايفا مي کنند. جمله ي مورد علاقه ي شما اين است: «من در محل کارم، فردي محبوب هستم.» يا«من در خانواده ام، رکن اصلي محسوب مي شوم.»

اگر بيشترين امتيازتان در گروه • قرار مي گيرد:
 

شما از هويتي فردي برخوردار هستيد. به اين معنا که بيشتر بر روي ايده ها، عقايد، نقطه نظرات، ذکاوت، آرزوها و اهداف فردي خود متمرکز هستيد. هويت واقعي شما از طريق افکار و احساساتتان شکل مي گيرد و واکنش هاي عاطفي و حس منحصر به فرد بودن شما برايتان بسيار اهميت دارند. شما خويشتن باطني و محرمانه ي خود را به عنوان نسخه ي واقعي خود تلقي مي کنيد. هويت فردي ارتباط مستقيمي با درون نگري دارد. شما فردي انديشه ورز و فکور هستيد و براي ارزش ها اهميت زيادي قائليد.
نقطه قوت شما در اين است که از انسجام شخصيتي بالايي برخورداريد و در قضاوت هاي خود نسبت به ديگران، با عدل و انصاف کامل رفتار مي کنيد. شما براي بروز رفتار اجتماعي بر ارزش ها و معيارهاي دروني تثبيت شده خود تکيه مي کنيد. نقطه ضعف شما در اين است که چون بيش از حد به ارزش هاي فردي تان متکي هستيد، خود را از ديگران به صورت تافته ي جدا بافته مي دانيد و نمي توانيد با آنها احساس نزديکي و صميميت پيدا کنيد. پس لازم است که براي يافتن احساس راحتي با ديگران و بهتر عمل کردن در روابط خود، تلاش بيشتري صورت دهيد.
اگر کمترين امتياز را در گروه • کسب کرده ايد، يعني از توانايي گذران وقت به تنهايي و احتمالاً انديشيدن به خود و معيارهاي فردي تان برخوردار نيستيد. بنابراين، بهتر است از طريق صرف اوقاتي در تنهايي و تعمق در افکار و احساسات دروني، شناخت بيشتري از خود پيدا کنيد. ويژگي ها، ارزش ها، معيارها، قابليت ها، توانايي هاي فردي تان، نقش بسيار مهمي را در شکل دادن به شخصيت شما ايفا مي کنند. جمله ي مورد علاقه تان اين است:«من فردي متفکر هستم.»

اگر بيشترين امتيازتان در گروه O قرار مي گيرد:
 

شما از هويتي اکتسابي برخورداريد. به اين معنا که بيشتر بر روي پيشينه ي خانوادگي، مليت، ميراث هاي خانوادگي و اعتقادات مذهبي تان متمرکز هستيد. قوياً احساس مي کنيد که نژاد، جنسيت يا مليت تان، هويت واقعي شما را شکل مي دهند. از اين رو، بيشتر مواقع احساس امنيت، با ثباتي، تعهد و ثمربخشي را تجربه مي کنيد. نقطه ي قوت شما در اين است که کمتر احتمال دارد از راه زندگي خود منحرف شويد و به خاطر باورهاي مذهبي ريشه دارتان از بسياري از خطرات و گمراهي ها در امان باقي مي مانيد. در گروه، فردي متعهد و با وجدان هستيد که با تمام وجود مايل به همکاري و تشريک مساعي هستيد. نقطه ضعف شما در اين است که به سختي مي توانيد باور کنيد که قادر به تغيير دادن و بهبود اوضاع هستيد، چون آن چنان به برخي مسائل پايبند هستيد که حتي انديشه ي تغيير شما را به وحشت مي اندازد و احساس امنيت را از وجودتان دور مي سازد.
اگر کمترين امتياز را از گروه O کسب کرده ايد، يعني در خطر گمراه شدن از راه درست زندگي تان قرار داريد و گاهي دچار احساس ناخوشايند خلاء و پوچي شده و فکر مي کنيد که به هيچ چيز و هيچ کجا تعلق نداريد. در اين صورت، بهتر است در فعاليت هاي گروهي مانند ورزش هاي دسته جمعي شرکت کنيد. با همسايگان خود مراوده برقرار سازيد و در امور نيکوکارانه حضور داشته باشيد. طبقات و گروه هاي اجتماعي که به آنها تعلق داريد، نقش بسيار مهمي را در شکل دادن به شخصيت شما ايفا مي کنند. جمله ي مورد علاقه شما اين است:«من ايراني هستم.» يا«من زن يا مرد هستم.»
منبع: نشريه راه زندگي شماره 285