نقش دوزي كردستان(1)
لوازم مورد نياز:
نخ گلدوزي يا نخ عمامه
سوزن
قيچي
توجه: براي اين دوخت حتماً بايد از پارچه اي استفاده شود كه بافت پارچه قابل شمارش باشد. چون اين دوخت با شمارش خانه اي پارچه پيش مي رود. در صورتي كه به اين گونه پارچه دسترسي نداشتيد با قرار دادن تور شماره دوزي روي پارچه ي موردنظر اين دوخت را مي توان انجام داد.
در اين دوخت كادربندي طرح است. به اين صورت كه بايد فاصله نقطه ي شروع از لبه پارچه طوري باشد كه با همين فاصله در آخر به اتمام برسد. پس اول تعداد خانه ها را روي پارچه در سمتي كه مي خواهيد كار را انجام دهيد شمارش كرده، سپس نقش موردنظر را شمارش كرده و با رعايت فاصله از طرفين در خانه هاي پارچه تقسيم نموده و دوخت را انجام دهيد.
با توجه به فاصله اي كه از طرفين قائل شديد، فاصله اي را از لبه ي كار(پايين) متناسب با حاشيه ي طرفين در نظر بگيريد و دوخت را شروع كنيد. چون اين دوخت از پايين به بالا پيش مي رود.
لازم به ذكر است كه اين دوخت از دوخت هاي آموزش داده شده در درس هاي دوخت هاي تزييني كه شامل شلال ساده، شلال مستقيم و شلال مورب بود، تشكيل شده است.
نكته:
از اين دوخت براي تزيين لبه هاي لباس، روميزي، كوسن و حاشيه ي روتختي مي توان استفاده كرد.
روش كار:
سوزن را از خانه بعد بيرون آورده و شلال مستقيمي به اندازه ي 4 خانه بالاتر بزنيد.
دوباره سوزن را از خانه ي كناري بيرون آورده و شلال مستقيم را تكرار كرده و به لبه ي كار برسيد.
دوباره 4 شلال ساده بزنيد و به همين ترتيب كار را ادامه دهيد.
مانند شكل كار را به انتها برسانيد.
وقتي به انتهاي كار رسيديد، 3 شلال ساده ولي درست بين شلال هاي قبل بدوزيد. ( يعني در بالاي خانه هايي كه در رديف اول دوخت نزده بوديد را بدوزيد).
بعد از 3 شلال سوزن را از خانه بعدي بيرون آورده و شلال موربي به اندازه ي 4 خانه بزنيد( درست بالاي شلال مستقيم).
دوباره سوزن را از خانه ي كناري بيرون آورده و شلال مورب را تكرار كنيد.
دوباره 3 شلال ساده زده و به روش قبل 2 شلال مورب، الي آخر.
در رديف سوم با 2 شلال مستقيم، باز هم بين 3 شلال رديف قبل و شلال مورب به اندازه ي 4 خانه و درست در خانه هاي بالاي شلال مستقيم و مورب رديف هاي قبل كار را شروع مي كنيم. از خانه ي كناري سوزن را درآورده و شلال مورب را در جهت مقابل تكرار كنيد.
از بالاي دوختهاي مورب رديفهاي قبل سوزن را مطابق شكل خارج كنيد و تا آخر پيش برويد. وقتي به انتهاي طرح در رديف سوم رسيديد، براي شروع رديف چهارم يك شلال ساده زده و از خانه ي بعدي سوزن را درآورده و يك شلال مورب به فاصله ي 4 خانه بالاتر، درست در خانه ي بالايي شلال هاي مستقيم و مورب قبل بدوزيد.
اين رديف را هم تا آخر به همين شكل ادامه دهيد. در رديف 5 هيچ شلال ساده اي نداريم، فقط از شلال مورب استفاده مي كنيم. از خانه ي بالاي شلال مستقيم رديف چهارم سوزن را دربياوريد. به فاصله ي 4 خانه بالاتر، خانه ي بالاي شلال مورب قبلي داخل پارچه كرده و از خانه ي بعدي بيرون بياوريد.
پس چون شلال مستقيم نداريم، باز از خانه كناري سوزن را بيرون آورده و شلال مورب را به همين ترتيب تا آخر طرح ادامه دهيد.
دوخت به اين شكل در مي آيد.
در رديف ششم از خانه ي بالايي سوزن را بيرون بياوريد.
4 خانه بالاتر و يك خانه اين طرف شلال مورب رديف قبل سوزن را داخل كرده و يك شلال مورب بزنيد.
سوزن را از خانه ي بعدي درآورده و يك شلال ساده بزنيد. اين شلال ساده دقيقاً بالاي شلال هاي ساده و مورب رديف هاي قبل مي خورد.
سوزن را از خانه ي بعدي درآورده و يك شلال مورب مانند قبل بدوزيد.
دوخت را به همين شكل ادامه دهيد؛ يعني از خانه ي كناري بيرون آمده و دوباره يك شلال مورب مثل قبل و يك شلال ساده بزنيد.
در رديف هفتم كه آخرين رديف طرح ماست، 2 خانه بالاتر از انتهاي شلال رديف قبل سوزن را دربياوريد.
شلال موربي به اندازه ي 3 خانه بالاتر و يك خانه اين طرف تر از ابتداي شلال مورب رديف قبل داخل پارچه فرو كنيد.
از خانه ي بعدي سوزن را درآورده و 2 شلال ساده بزنيد.
28- از خانه ي بعدي سوزن را درآورده و يك شلال مورب به اندازه ي قبل( 3 خانه پايين تر و 2 خانه بالاتر از شلال مورب قبل) دوخت برويد. از خانه ي بعدي سوزن را بيرون آورده و شلال مورب را زده و 2 شلال ساده و به همين ترتيب تا انتهاي طرح پيش رفته و كار را به اتمام برسانيد. تا آخر طرح كار را ادامه دهيد.
منبع:نشريه ترمه شماره 17