نکات مهم در تغذيه کودک

-دفعات تغذيه ي کودک (به غير از شير مادر) هنوز پنج تا شش بار در روز است.
-بين يک تا يک و نيم سالگي، زمان انتقال تغذيه ي کودک از غذاهاي کمکي به غذاهاي سفره ي خانواده است.
-توصيه مي شود تا هجده ماهگي، بسته به تحمل کودک و به تدريج، غذاهاي سال اول زندگي به سفره ي خانواده تبديل شود. لذا هفته ي دو تا سه بار از همان غذاهاي کم حجم، مقوي و پر انرژي سال اول زندگي مانند سوپ گوشت و سبزيجات مخلوط با کمي آرد و شير و شکر و کته ي نرم که با کمي آب گوشت پخته شده است براي او تهيه شود.
- نياز به کلسيم و ويتامين، عمدتاً از طريق شير مادر و ماست پاستوريزه يي که در روز مي خورد تأمين مي شود.
-سفيده ي تخم مرغ را مي توان همانطور که در مورد زرده ي آن شروع شده بود، يعني کم کم و به صورت کاملاً پخته از مقدار کم شروع کرده و به تدريج به يک سفيده ي کامل رسانده و به اين ترتيب کودک مي تواند يه روز در ميان يک تخم مرغ کامل را به صورت نيمرو املت يا آب پز بخورد، اما هر روز هم مي تواند از سفيده ي تخم مرغ استفاده کند.
-از گروه چربي و شيريني ها نيز بايد استفاده کرد. استفاده کردن از اين گروه به صورت غني کردن غذاي کودک با روغن نباتي يا کره تا حدي که جاي مواد غذايي ديگر را نگيرد و سبب کاهش اشتهاي او نشود و استفاده از مواد نشاسته يي به صورت نان، برنج، ماکاروني و سيب زميني است تا انرژي مورد نياز کودک فراهم شود.
-حبوبات، غني از مواد پروتئيني و املاح هسنتد که معمولاً از اواخر سال اول زندگي به رژيم غذايي کودک اضافه مي شوند. در سال دوم نيز به تدريج بر تنوع آن افزوده و به صورت کاملاً پخته شده (بعد از خيس کردن و جدا کردن پوست آن) همراه با سيب زميني و روغن زيتون مي تواند مورد استفاده قرار گيرد.
-اگر شروع غذا يکباره و به صورت آنچه که در سفره ي خانواده است به کودک داده شود، پذيرش و حجم آن براي او مشکل مي شود. لذا در ابتدا بايد تغييراتي در آن داده شود. مثلاً:
-در سفره ي خانواده اگر برنج (پلو) به صورت کته يا کاملاً نرم شده نيست، مي توان آن را با پشت قاشق و کمي آب خورش، نرم و له کرد يا اگر خوراک سيب زميني و گوشت و... وجود دارد، کمي نان را در آب خوراک نرم کرده و همراه با گوشت و سيب زميني که با پشت قاشق نرم و له شده، به کودک داد.
توجه: همانطور که گفته شده هنوز معده ي کودک کوچک است و نبايد آن را با آب يا آبميوه يا خود ميوه پر کرد.
-آبميوه در حجم کم به عنوان يک نوشيدني خنک از ميوه هاي تازه يا از شربت هاي خانگي مانند شربت آبليمو (با ليمو ترش تازه)، شربت به ليمو... بعد از بازي و تقلاي کودک در يک روز گرم، براي او بسيار مطبوع و لذت بخش است.
-دادن غذاهاي خيلي شيرين يا نوشيدني در حجم زياد در فاصله ي دو وعده غذا، معمولاً سبب کاهش اشتها شده و ممکن است کودک را از خوردن غذاي اصلي باز دارد.
-در برنامه ي غذايي کودک يک تا دو ساله، تنقلاتي مثل پفک، چيپس، شکلات و نوشابه جايي ندارد و در صورتي که فعاليت کودک زياد باشد، استفاده از ميان وعده هاي انرژي زا مانند: خرما، کشمش، مربا، کمپوت، ژله، بيسکوييت، بستني پاستوريزه، بادام و پسته بو نداده (ولي ريز و پودر شده مخلوط با ماست) به شرطي که جاي وعده اصلي غذا را نگيرد، مفيد است.
-کودکان يک تا دو ساله هنوز هم در معرض خطر خفگي هستند و موادي مانند تکه هاي سوسيس، دانه ي انگور، سبزي هاي خام، فندق، بادام، ذرت بو داده، آب نبات و... نبايد در دسترس شان قرار گيرد و همچنين وقتي دراز کشيده اند يا در حال دويدن هستند، نبايد به آنها غذا داد.
-ميوه هاي آلرژي زا مانند کيوي، خربزه و نيز موادي که هضم آنها مشکل است مثل پوست حبوبات هم هنوز در برنامه ي غذايي کودک جايي ندارند.
در طول سال دوم زندگي، مصرف قطره ي ويتامين D وA يا مولتي ويتامين و قطره ي آهن به همان مقدار قبلي بايد ادامه داشته باشد و اين مطلب که آهن موجب سياهي دندان ها مي شود، نبايد مانع مصرف آن شود، بلکه بايد قطره را در عقب دهان کودک ريخت و متعاقب آن به کودک آب يا يک تا چند قاشق مرباخوري آبميوه داد يا دندان ها را مسواک زد.

سوپ عدس
 

(از پايان نه ماهگي به بعد)
مواد لازم:
گوشت: به اندازه ي يک تخم مرغ از گوشت تکه شده با يک قاشق غذا خوري پر از گوشت چرخ کرده.
آرد گندم يا برنج: يک قاشق مربا خوري
هويج: يک عدد متوسط
کره: يک قاشق مربا خوري
عدس دال يا عدس معمولي: يک قاشق مربا خوري
سبزي خورد شده (گشنيز يا جعفري) : يک قاشق غذا خوري
طرز تهيه:
ابتدا گوشت، عدس و هويج خرد شده را با هم بپزيد. آرد گندم يا برنج را با کره کمي تفت داده به سوپ اضافه کنيد. پس از آنکه همه ي مواد پخته شد، بقيه ي کره و سبزي را داخل سوپ بريزيد و صبر کنيد تا چند جوش بزند و کاملاً به غلظت لازم برسد.
منبع:نشريه 7 روز زندگي-ش86.