حجاب

حجاب در قرآن
 

اشاره: با نگاه به آيات قرآن کريم، گذري بر فلسفه حجاب و انواع آن به مناسبت 21 تيرماه روز عفاف و حجاب داريم:

هدف و فلسفه حجاب:
 

از قرآن کريم استفاده مي شود که هدف از تشريح حکم الهي وجوب حجاب اسلامي، دست يابي به تزکيه نفس، طهارت، عفت و پاکدامني است. آيه 30 سوره نور به اين مطلب اشاره دارد: قل للمومنين يغضوا من ابصارهم و يحفظوا فروجهم ذلک ازکي لهم؛ به مردان با ايمان بگو ديده فرو نهند و پاکدامني ورزند که اين براي آنان باعث تزکيه و پاکي بيشتر است.
بله تزکيه نفس و جان انسان را به مرتبه تقوا رهنمون مي کند و تقوا نيز ملاک تقرب به خداست: «ان اکرمکم عندالله اتقاکم بزرگوار و با افتخار ترين شما نزد خدا با تقواترين شماست. حجرات آيه 13 با اين توصيف آن که حجاب را سر لوحه زندگي خود قرار مي دهد، تقرب بيشتري به خداوند دارد.

حجاب سراسري:
 

پوشش بايد سراسري بوده و به جز گردي صورت و دست ها تا مچ، بقيه اعضاء پوشيده باشد. «يا ايها النبي قل لازواجک و بناتک و نساء المومنين يدنين عليهن من جلابيبهن * اي پيامبر به زنان و دخترانت و به زنان مومنان بگو پوشش هاي خود را بر خود فروتر گيرند». احزاب آيه 59
«ولتضرين بخمرهن علي جيوبهن* و بايد روسري خود را بر سينه خويش [فرو] اندازند». نور آيه 31

حجاب چشم:
 

«قل للمومنين يغضوا من ابصارهم * اي رسول ما به مردان مومن بگو تا چشم ها را از نگاه ناروا بپوشند». نور آيه 30
«قل للمومنات يغضضن من ابصارهن * اي رسول به زنان مومن بگو تا چشم ها را از نگاه ناروا بپوشند: نور آيه 31
حجاب رفتاري : نوع ديگر حجاب و پوشش قرآني، حجاب رفتاري زنان درمقابل نامحرم است. به زنان دستور داده شده است به گونه اي راه نروند که با نشان دادن زينت هاي خود باعث جلب توجه نامحرم شوند: «ولا يضربن بارجلهن ليعلم ما يخفين من زينتهن* و آن طور پاي به زمين نزنند که خلخال و زيور پنهان پاهايشان معلوم شود. نور آيه 31
از مجموع مباحث طرح شده به روشني استفاده مي شود که مراد از حجاب اسلامي، پوشش و حريم قايل شدن در معاشرت زنان با مردان نامحرم در انحاي مختلف رفتار، مثل نحوه پوشش، نگاه، حرف زدن و راه رفتن است. بنابراين حجاب و پوشش زن نيز به منزله ي يک حاجب و مانع در مقابل افراد نامحرم است که قصد نفوذ و تصرف درحريم ناموس ديگران را دارند. همين مفهوم منع و امتناع در ريشه لغوي عفت نيز وجود دارد.

حجاب و عفت:
 

دو واژه «حجاب» و «عفت» دراصل معناي منع و امتناع مشترک اند. تفاوتي که بين منع و بازداري حجاب و عفت است تفاوت بين ظاهر و باطن است؛ يعني منع و بازداري در حجاب مربوط به ظاهر است، ولي منع و بازداري در عفت مربوط به باطن و درون است؛ چون عفت يک حالت دروني است، ولي با توجه به اين که تأثير ظاهر بر باطن و تأثير باطن بر ظاهر، يکي از ويژگي هاي عمومي انسان است؛ بنابراين، بين حجاب و پوشش ظاهري و عفت و بازداري باطني انسان، تأثير و تأثر متقابل است؛ بدين ترتيب که هر چه حجاب و پوشش ظاهري بيش تر و بهتر باشد، اين نوع حجاب در تقويت و پرورش روحيه باطني و دروني عفت، تأثير بيشتري دارد و بالعکس هر چه عفت دروني و باطني بيش تر باشد باعث حجاب و پوشش ظاهري بيش تر و بهتر در مواجهه با نامحرم مي گردد.

وقتي که چادري شدم!
 

به نظرم چادر هم مثل خمس مثل نماز مثل هر چيزي که آدم بايد فقط به خاطر معشوقش انجام بده ظاهر سختي داره و حلاوتش رو تا وقتي انجام ندي نمي توني بفهمي حتي وقتي به زور قانون و فشار خانواده و...چادر سرت کني هم نمي فهمي. بايد فقط به خاطر او به قصد قربت او اين کارها رو انجام بدي تا بفهمي تا حالا خودت رو از چه موهبتي محروم کردي. اما مي دونيد براي من از کجا شروع شد؟ خيلي ساده اين اتفاق افتاد يک اردوي سه روزه بود به مشهد مقدس... اين قدر اين مدت کم بود که آدم دلش نمي اومد به جز حرم مطهر امام رئوفش جاي ديگه اي بره. از خونه که بيرون مي آمديم صاف مي رفتيم حرم و از حرم صاف مي آمديم خونه و به همين دليل من او سه روز دائم چادر سرم بود. خب من دوست نداشتم دقيقاً جلوي در حرم چادر سرم کنم آخه آدم از لحظه اي که پاشو از درخونه به سمت حرم مقدس بيرون مي زاره انگار مورد توجه امام رضاست و... برگشتيم به شهرمون چادرم رو تا کردم و صاف گذاشتم تو کشو براي زيارت دفعه بعد.اولين باري که مي خواستم از خونه برم بيرون آماده شده بودم داشتم از پله ها مي رفتم پايين. تو همين فاصله ازخودم پرسيدم تو مشهد براي چي چادر سرت مي کردي؟ و به خودم جواب دادم: به حرمت امام رضا (ع) يک دفعه از خودم پرسيدم خب اين جا هم مورد توجه امام زمان هستي آقا داره تو رو مي بينه. چطوري مي خواي بري توي خيابون برگشتم تو اتاقم چادرم رو برداشتم و چادري شدم براي هميشه. به حرمت امام زمان (عج) من عاشق چادرم هستم. اينم تاج بندگي منه براي خدا و نشونه حرمتي که براي آخرين حجتش دارم و شاهدي که هر لحظه بهم يادآوري مي کنه؛ الان جلوي چشم امام زمانت هستي. شايد براتون جالب باشه هيچ کدوم از دوستان و آشنايان و فاميل هيچ عکس العمل سختي نشون ندادند. شايدم نشون دادند ولي حتي اون قدر مهم نبود که الان يادم مونده باشه. شايد اين از مکرهاي شيطانه که آدم را از بهترين ها محروم مي کنه با تهديد و ترس از واکنش ديگران و گرنه واقعاً واکنش ديگران چقدر اهميت داره وقتي آدم به درستي کارش مطمئنه.

به آقايان بگوييد نگاه نکنند!
 

در اتوبوس نشسته بودم که دختري بد حجاب وارد اتوبوس شد و کنار من نشست به او سلام کردم و بعد از کمي خوش و بش به او گفتم : بهتر نيست حجابت را بيشتر رعايت کني؟ نگاهي به من انداخت و در پاسخ گفت: خب به آقايان بگوييد نگاه نکنند! موهاي خودم است، اختيارشان را دارم... پاسخي که دختر جوان به من داد شايد پاسخي باشد که زياد شنيده مي شود. اما آيا اين پاسخي درست و دليلي منطقي براي بد حجابي مي باشد؟ در کتاب «جوان و کنترل غريزه» در اين باره مي خوانيم که : «تدبير دين در کنترل مفاسد، حذف زمينه هاي فساد است و ابتدا بايد زمينه فساد را از بين برد، هميشه پيش گيري بهتر از درمان است. خداوند نفرموده، اي پيامبر به هر طريق ممکن جلوي مزاحمين خياباني را بگير و آنان را مؤاخذه و تعزير کن، بلکه فرمودند به زنان بگو حجابشان را کامل کنند و با بي حجابي و بد حجابي و نشان دادن گيسو، صورت، گردن و... باعث تحريک مردان نشوند.»
آيت الله جوادي آملي مي فرمايند: " حرمت زن نه اختصاص به خود زن دارد نه مال شوهر و نه ويژه برادران و فرزندانش مي باشد. همه اين ها اگر رضايت بدهند، قرآن راضي نخواهد بود چون حرمت زن و حيثيت زن به عنوان حق الله مطرح است، حجاب زن حقي است الهي، عصمت زن حق الله است، زن به عنوان امين حق الله از نظر قرآن مطرح است،؛ زن بايد اين مسئله را درک کند که حجاب او تنها مربوط به خود او نيست تا بگويد من از حق خودم صرف نظر کردم، حجاب زن مربوط به مرد نيست تا مرد بگويد من راضيم، حجاب زن مال خانواده نيست تا اعضاي خانواده رضايت دهند؛ حجاب زن، حقي است الهي."
منبع: نشريه نسيم وحي، ش 30.