در گفت و گوی پزشکی این مقاله به سراغ دکتر صدیقی رفتیم تا در مورد ریفلاکس کودکان با ایشان صحبت کنیم. اگر شما در این مورد سوال های بی جوابی دارید با ما همراه شوید.
اگر کودک بزرگ تر باشد یا به دلیلی از شیر خشک استفاده می کند باید مصرف شیر خشک را قطع کرد، چرا که شیر خشک هم مانند شیر پاستوریزه است. باید به جای شیر خشک از شیر رژیمی استفاده شود که برای آلرژی کودک مناسب تر است. این شیرها انواع و اقسام مختلفی دارند که پزشک معالج یکی از آن ها را تعیین خواهد کرد. اگر کودک بزرگ تر و در سنین بالای دو سال است و سر سفره غذا می خورد، محدودیت در دامنه ی غذایی اش بیشتر می شود. یعنی باید کمتر شیر مصرف کند و هم چنین باید مصرف موادی مانند نوشابه،سس، غذاهای فست فود، کاکائو، شکلات، بادام، پسته و ... از برنامه ی غذایی اش حذف یا بسیار محدود شود.
این دلیل نمی شود زمانی که اشتهای کودک کم شده به زور به او غذا بدهید، چرا که هم معده توان پذیرش آن را ندارد و هم کودک از نظر عاطفی با مادر کشمکش پیدا می کند.
منبع: 7 روز زندگی شماره 142
آقای دکتر، بالا آوردن یا برگشت غذا از معده به مری در شیرخواران چگونه به وجود می آید؟
ـ در دستگاه گوارش کودکان و بزرگسالان بین مری و معده یک دریچه وجود دارد که هنگام خوردن غذا باز می شود تا شیر یا هر غذایی که کودک می خورد، وارد معده اش شود. پس از غذا خوردن این دریچه بسته شده و اجازه نمی دهد محتویات معده به سمت مری برگردد. در نوزادان این دریچه شل است و سبب بازگشت شیر یا غذا می شود. بین پنجاه تا هفتاد درصد نوزادان و شیرخواران این مشکل را دارند و اگر نوزاد یا شیرخوار سه تا چهار ماهه ای بعد از خوردن شیر مقداری از آن را برگرداند این امر مشکلی ایجاد نمی کند. به همین دلیل نام این پدیده را ریفلاکس فیزیولوژیک گذاشته اند.آیا ریفلاکسی هست که حالت فیزیولوژیک نداشته باشد و به علت بیماری باشد؟
ـ در بعضی از بیماری ها،ریفلاکس ادامه پیدا می کند و از جنبه طبیعی بودن خارج می شود. عواملی که می توانند این مشکل را ایجاد کنند عبارتند از وجود مشکلی در مری مانند تنگی مری که در این حالت برگشت غذا به طور مرتب صورت می گیرد. نوزادانی که با مری تنگ به دنیا می آیند باید جراحی شوند. مواد غذایی آلرژی زا و بعضی بیماری ها نیز مانند آسم گاهی اوقات با برگشت مواد غذایی همراه هستند. بیماری «سیستیک فیبروزیس» بیماری خاصی است که یکی از علایم آن ریفلاکس است. عامل بعدی سرفه است. کودکانی که زیاد سرفه می کنند، فشار داخلی شکم شان بالا می رود و این امر سبب باز شدن دریچه ی مری و معده می شود و محتویات معده بالا می آید.ریفلاکس خودش را با چه علایمی نشان می دهد؟
ـ ریفلاکس طبیعی علایم خیلی مختصری دارد و معمولاً مادر متوجه آن می شود. وقتی کودک شیر خورده و معده اش پر است، هنگام خواباندن مقداری شیر از دهانش خارج می شود. غیر از این علامت مشکل دیگری وجود ندارد. اگر وزن گیری و اشتهای کودک خوب است و نیاز به هیچ دارو و آزمایشی ندارد! تا چهار ماهگی ریفلاکس بهبود می یابد و کمتر کودکی است که ریفلاکس اش بیشتر از این مدت طول بکشد. البته تعداد کمی از کودکان تا یک سالگی و تعداد بسیار کمتری تا دو سالگی این مشکل را دارند.
پس ریفلاکس فیزیولوژیک نیاز به درمان خاصی ندارد؟
ـ برای درمان این گونه کودکان کار خاصی انجام نمی شود. فقط باید دو دقیقه پس از شیر خوردن کودک، او را در حالت قائم نگه دارید. کودک را در آغوش بگیرید. سرش را روی شانه تان بگذارید و به او فرصت دهید تا هوایی را که بلعیده به صورت آروغ خارج کند. سپس او را به پهلوی راست یا چپ بخوابانید. هم چنین نباید کودک را بالا و پایین بیندازید.اگر ریفلاکس ها طولانی تر شد و از دو سال گذشت، چه باید کرد.
ـ شایع ترین علتی که سبب می شود ریفلاکس در کودکان ادامه پیدا کند، آلرژی و حساسیت به بعضی از مواد غذایی است. ما همیشه توصیه می کنیم به شیر کودکانی که در دوره ی شیرخواری هستند توجه شود. اگر کودک از شیر مادر تغذیه می کند از مادر می خواهیم موقتاً شیر پاستوریزه نخورد و به جای آن از قرص کلسیم استفاده کند. زیرا زمانی که مادر شیر پاستوریزه می خورد مقداری از مواد آن وارد شیر خودش می شود و کودک عکس العمل نشان می دهد.اگر کودک بزرگ تر باشد یا به دلیلی از شیر خشک استفاده می کند باید مصرف شیر خشک را قطع کرد، چرا که شیر خشک هم مانند شیر پاستوریزه است. باید به جای شیر خشک از شیر رژیمی استفاده شود که برای آلرژی کودک مناسب تر است. این شیرها انواع و اقسام مختلفی دارند که پزشک معالج یکی از آن ها را تعیین خواهد کرد. اگر کودک بزرگ تر و در سنین بالای دو سال است و سر سفره غذا می خورد، محدودیت در دامنه ی غذایی اش بیشتر می شود. یعنی باید کمتر شیر مصرف کند و هم چنین باید مصرف موادی مانند نوشابه،سس، غذاهای فست فود، کاکائو، شکلات، بادام، پسته و ... از برنامه ی غذایی اش حذف یا بسیار محدود شود.
توصیه ی آخر شما چیست؟
ـ کودکانی که به زور غذا به آن ها داده می شود، برگشت غذا دارند و گاهی استفراغ می کنند، اما این مشکل بیماری نیست. در واقع این عکس العملی به خواسته ی مادر است! باید بدانید اشتهای کودکان نوسانی است. زمانی می بینید کودک صبحانه اش را خیلی خوب می خورد، اما عصر کمتر می خورد و ...این دلیل نمی شود زمانی که اشتهای کودک کم شده به زور به او غذا بدهید، چرا که هم معده توان پذیرش آن را ندارد و هم کودک از نظر عاطفی با مادر کشمکش پیدا می کند.
منبع: 7 روز زندگی شماره 142
