بانوی آهنین

دیلماروسوف اولین رئیس جمهور زن برزیل

برگزاری انتخابات ریاست جمهوری در برزیل، از مهم ترین تحولات سال 2011 میلادی در منطقه آمریکای لاتین بود. در این انتخابات خانم «دیلماروسوف» به عنوان اولین رئیس جمهور زن برزیل برگزیده شد. خانم «روسوف» توانست با کسب 56 درصد آرا، رقیب خود، «خوزه سرا» را (با تفاوت 11 درصد) شکست دهد. اولین رئیس جمهور زن تاریخ برزیل کار خود را رسما در روز اول ژانویه در مراسمی که 70 هزار نفر در آن حضور داشتند آغاز کرد. خانم روسوف به واسطه بر عهده داشتن پست هایی در دوران داسیلوا خود را به تدریج برای مقام ریاست جمهوری برزیل آماده کرده و با توجه به رشته تخصصی اش - اقتصاد - و شعارهای تبلیغاتی در این زمینه، توانست اکثریت آراء را از آن خود کند. در ادامه مروری بر چگونگی به قدرت رسیدن، فعالیت های سیاسی و اجتماعی و جهت گیری های بین المللی او خواهیم داشت.
روسوف پس از اعلام رسمی پیروزی وی در انتخابات ریاست جمهوری برزیل، اعلام کرد: «دوست دارم که امروز پدران و مادران برزیلی که صاحب فرزند دختر هستند به دختران خود بگویند که بله، زن می تواند.» وی اکنون 63 سال دارد. پدر وی از مهاجران دوران کمونیستی بلغارستان بوده و مادرش نیز از مهاجران برزیلی است. خانواده وی به دلیل سرکوب های حزب کمونیست به برزیل مهاجرت کرده و در چارچوب حزب کمونیست برزیل، به فعالیت سیاسی پرداختند. خانم روسوف در دهه 1970 به دلیل مبارزه علیه دولت نظامی وقت، زندانی شد و پس از آزادی به عنوان عضو فعال حزب کارگر به فعالیت پرداخت. وی تا سال 2003 که توسط «خوزه لوئیس اینانسیو لولا داسیلوا» - رئیس جمهور سابق برزیل - به وزارت معادن و انرژی و سپس به سمت رئیس دفتر (2005) انتخاب شد، سمت سیاسی و اجرایی نداشته است.
او مانند داسیلوا که به شدت به اقتصاد و رشد و توسعه اقتصادی بها می داد، توجه بسیاری به اقتصاد و سیاست های اقتصادی دارد و معتقد است که این علم - اقتصاد - باید به عنوان علم کاربردی، زندگی مردم را متحول کند، نه اینکه تنها ارقامی باشد که روی کاغذ باقی مانده است. می توان گفت یکی از مهم ترین دلایل پیروزی وی، شعارهای تبلیغاتی او در عرصه اقتصاد مانند سرمایه گذاری در صنعت ساخت و ساز بود. از دیگر موارد مؤثر در پیروزی وی حمایت داسیلوا از او بود. «لولا داسیلوا» با بیان این مسأله که خانم روسوف (به عنوان نماینده حزب کارگر) ادامه دهنده سیاست های هشت سال اخیر وی است - با توجه به اعتماد مردم برزیل به داسیلوا - در پیروزی وی نقشی مؤثر داشت.
به نظر می رسد «دیلما روسوف» نیز ضمن در دستور کار قرار دادن ادامه سیاست های «داسیلوا» تلاش می کند در سیاست افزایش توان اقتصادی برزیل را در عرصه اقتصادی دنبال کرده و در میدان عمل سیاسی نیز با مشارکت فعال در روندهای منطقه ای و جهانی، «بین المللی گرایی مطلوب» را در چارچوب چند جانبه گرایی - به عنوان عنصری مؤثر در سیاست خارجی برزیل در پیش گیرد. رئیس جمهور برزیل با اعلام مخالفت با سیاست های «انبساطی» کشورهای توسعه یافته معتقد است این سیاست اقتصادی، فشارهای تورمی بر دیگر کشورهای جهان وارد می کند؛ وی در دیدار با همتای آلمانی خود متذکر شد که اعمال سیاست انبساطی توسط برخی کشورهای توسعه یافته باعث ایجاد تورم به سایر کشورها شده و تأثیرات منفی به دنبال خواهد داشت. بنابراین یکی از سیاست های اعلامی اقتصادی دیلماروسوف، مقابله با «فشارهای داخلی و خارجی تورمی» بود. در پی سیاست - گذاری های اقتصادی ایشان در این عرصه، نرخ تورم 2/6 برزیل در سال 2010 به 2/4 در 2011 کاهش یافت.
از دیگر سیاست های «دیلماروسوف»، تصمیم برای تبدیل زاغه های ریودوژانیرو به جاذبه های جدید گردشگری این کشور است. وی اعلام کرد با توجه به کاهش میزان جرایم در زاغه های شهر ریودوژانیرو، در صدد تبدیل این مناطق به مناطق گردشگری و توریستی است. این سیاست از طریق ایجاد برخی امکانات نظیر خطوط اتوبوس های برقی، تأسیس سینمای سه بعدی، درمانگاه خانوادگی، مدرسه و دیگر امکانات رفاهی دنبال می شود.
در عرصه منطقه ای، روسوف بر لزوم هماهنگی های بیشتر میان کشورهای منطقه آمریکای لاتین تأکید داشته و معتقد به گسترش همکاری های استراتژیک در منطقه است. به عنوان مثال ونزوئلا و برزیل توافق نامه های متعدد همکاری در بخش های مختلف از جمله نفت، امور زیر ساختی، کشاورزی و فناوری را امضا کرده اند. با توجه به موقعیت برتر برزیل و همچنین برخورداری این کشور از زمینه های مناسب سرمایه گذاری و نقش مثبت برزیل در فرایند صلح جهانی، این کشور می تواند نقش پیش رویی در فرآیندهای منطقه آمریکای لاتین ایفا کند. این رهبری می تواند کشورهای آمریکای لاتین را به مجموعه ای منسجم تبدیل کرده و از تأثیرات منفی مداخلات آمریکا در این منطقه بکاهد. در عرصه بین المللی سیاست دولت برزیل با ارسال نامه ای به تشکلات خودگردان فلسطینی، وجود فلسطین به عنوان یک کشور مستقل را به رسمیت شمرده و با این کار باعث انتقاد گسترده آمریکا و رژیم صهیونیستی شد. در ارتباط با ایران خانم روسوف در راستای سیاست صلح طلبانه کشورش اعلام داشت که به رابطه دوستانه با ایران ادامه می دهد. این کشور تداوم و تقویت رابطه دوستانه با کشورهای اسلامی مانند جمهوری اسلامی ایران را عاملی مؤثر در پیگیری منافع ملی برزیل می داند زیرا هم برزیل و هم کشورهای اسلامی می توانند براساس منافع مشترک، در عرصه های سیاسی و اقتصادی به همکاری بپردازند.
روابط ایران و برزیل در دوران «لولاداسیلوا» آغاز شد و با توجه به اینکه خانم روسوف رئیس جمهور منتخب، به لحاظ خط مشی سیاسی به داسیلوا نزدیک است، سعی دارد با تعهد به سیاست داسیلوا مبنی بر تداوم ارتباط با ایران در استحکام و توسعه این رابطه بکوشد.
رسانه های برزیل با «بانوی آهنین» خواندن خانم روسوف وی را با «مارگارت تاچر» - نخست وزیر دهه 90 انگلیس - مقایسه می کنند. عملکرد کمتر از یک ساله خانم روسوف حکایت از بهبود وضعیت داخلی و خارجی برزیل داشته و به نظر می رسد بتوان از وی به عنوان یکی از رؤسای جمهور موفق تاریخ برزیل یاد کرد.
پیش بینی می شود این زن که مردم برزیل او را «بانوی آهنین» لقب داده اند، موجب مستحکم تر شدن جبهه مخالفان واشنگتن در آمریکای لاتین خواهد شد.
منبع: همشهری دیپلماتیک ش 48