به مناسبت تکریم شخصیت و آثار و افکار شیخ محمود شلتوت و آیت الله بروجردی، کنگره بزرگداشتی از طرف مجمع تقریب مذاهب اسلامی و مرکز حوزه علمیه قم در تاریخ 19/ 10/ 79 به مدت دو روز در تهران و قم برگزار شد که تجدید عهدی بین علمای فریقین بود.
در این کنگره، هیئتی علمی از کشور مصر به سرپرستی شیخ محمود عبدالغنی عاشور، قائم مقام شیخ الازهر، شرکت داشتند. از جمله شخصیتهای بزرگ مصری که در این کنگره حضور داشت و مقاله ای علمی راجع به زندگی شیخ محمود شلتوت ارائه کرد، استاد دکتر نصر فرید محمدواصل، مفتی اعظم مصر، بود.(1)
در ابتدای این کنگره، پیام مقام معظم رهبری به مناسبت برگزاری این کنگره ایراد گردید. به دلیل اهمیت مباحث مطروحه در این بیانیه و برای آشنایی با دیدگاه مقام معظم رهبری درباره شیخ محمود شلتوت، متن کامل این بیانیه را در ذیل می آوریم:
خدای بزرگ را سپاسگزارم که به شما دست اندرکاران محترم این اجلاس، توفیق تجلیل از دو بزرگمردی را عنایت کرد که سهم آنان در آرزوی تقریب مذاهب اسلامی، بسی بزرگ و فراموش نشدنی است.
این دو شخصیت برجسته و ممتاز یکی فقیه دوران و مرجع اعلای همه شیعیان جهان در زمان خود، و دیگری فقیه و مفتی بزرگ اهل سنت و رئیس شجاع و نواندیش از هر شریف، علامه شیخ محمود شلتوت، می باشند. تجلیل از این دو شخصیت بلندآوازه دنیای اسلام، تنها تجلیل از دو انسان بزرگ نیست؛ بلکه هدف اصلی این بزرگداشت، تجلیل از خدمت باعظمتی است که این دو به امت اسلامی کرده اند.
امروزه دنیای اسلام که از جهت ذخائر مادی و انسانی و فکری و تاریخی، یکی از بزرگترین مجموعه های جهان است، بیش از همیشه نیازمند وحدت و تقریب است. اگر متمرکز و هم جهت ساختن تلاشها و توان ها و به جریان انداختن آن در سمت و سوی نجات امت اسلامی، هدف و آرزوی هر مسلمان خیرخواه و دلسوز است، باید دانست که این هدف جز در سایه نزدیک کردن دل ها، فکرها و ایمان ها دست یافتنی نیست.
این دو مرد بزرگ نزدیک به نیم قرن پیش، این حقیقت را دریافتند و برای آن تلاش کردند. و اگر مردان علم و سیاست، این تلاش را به جدّ دنبال می کردند، شاید دنیای اسلام امروز شاهد نتایج غم انگیز اختلاف مسلمانان نمی شد. و شاید مصیبت فلسطین و دیگر اوضاع رقّت بار دنیای اسلام، این چنین هولناک و دلخراش گریبان جهان اسلام را نمی گرفت.
در آن روز، همت و عزم مرجع اعلای شیعه و شجاعت و حرّیت مفتی بزرگ مصر، گامی بلند و در خور نیاز زمان بود. امروز نیز بزرگان و اندیشوران، عالمان دین و روشنفکران، مفتیان و سیاستمداران هریک وظایف بزرگ این راه را بر دوش دارند.
مجمع التقریب مذاهب اسلامی در تهران، می باید مانند دارالتقریب مذاهب اسلامی در قاهره، به کاری بزرگ و ماندگار همت گمارد. امواج تخریب روابط مذاهب و ملت ها، از کانون های فتنه در درون دنیای اسلام و بیرون آن، تشتّت روزافزون ملت ها و مذاهب اسلامی را نشانه گرفته است. مجاهدت مخلصانه در برابر این امواج فتنه، وظیفه همگان به خصوص آگاهان و هوشمندان است. با تمسّک به قرآن و سنت قطعی نبوی (صلی الله علیه و آله و سلم) مانند حدیث ثقلین و تبعیت از اهل بیت (علیهم السلام) راه روشنی در برابر ما قرار می گیرد.
از خداوند متعال توفیق پیمودن این راه را برای خود و شما و همه علما و امت اسلامی مسئلت می کنم.
در پایان لازم می دانم از زحمات دست اندرکاران این اجلاس تشکر کنم و برای روح مرحوم علامه شیخ محمدتقی قمی، مؤسس دارالتقریب، طلب رحمت و مغرفت نمایم.
و السلام علیکم و رحمة الله
سید علی خامنه ای
18/ دی ماه/ 1379؛ 11/ شوال/ 1421(2).
در این کنگره، هیئتی علمی از کشور مصر به سرپرستی شیخ محمود عبدالغنی عاشور، قائم مقام شیخ الازهر، شرکت داشتند. از جمله شخصیتهای بزرگ مصری که در این کنگره حضور داشت و مقاله ای علمی راجع به زندگی شیخ محمود شلتوت ارائه کرد، استاد دکتر نصر فرید محمدواصل، مفتی اعظم مصر، بود.(1)
در ابتدای این کنگره، پیام مقام معظم رهبری به مناسبت برگزاری این کنگره ایراد گردید. به دلیل اهمیت مباحث مطروحه در این بیانیه و برای آشنایی با دیدگاه مقام معظم رهبری درباره شیخ محمود شلتوت، متن کامل این بیانیه را در ذیل می آوریم:
خدای بزرگ را سپاسگزارم که به شما دست اندرکاران محترم این اجلاس، توفیق تجلیل از دو بزرگمردی را عنایت کرد که سهم آنان در آرزوی تقریب مذاهب اسلامی، بسی بزرگ و فراموش نشدنی است.
این دو شخصیت برجسته و ممتاز یکی فقیه دوران و مرجع اعلای همه شیعیان جهان در زمان خود، و دیگری فقیه و مفتی بزرگ اهل سنت و رئیس شجاع و نواندیش از هر شریف، علامه شیخ محمود شلتوت، می باشند. تجلیل از این دو شخصیت بلندآوازه دنیای اسلام، تنها تجلیل از دو انسان بزرگ نیست؛ بلکه هدف اصلی این بزرگداشت، تجلیل از خدمت باعظمتی است که این دو به امت اسلامی کرده اند.
امروزه دنیای اسلام که از جهت ذخائر مادی و انسانی و فکری و تاریخی، یکی از بزرگترین مجموعه های جهان است، بیش از همیشه نیازمند وحدت و تقریب است. اگر متمرکز و هم جهت ساختن تلاشها و توان ها و به جریان انداختن آن در سمت و سوی نجات امت اسلامی، هدف و آرزوی هر مسلمان خیرخواه و دلسوز است، باید دانست که این هدف جز در سایه نزدیک کردن دل ها، فکرها و ایمان ها دست یافتنی نیست.
این دو مرد بزرگ نزدیک به نیم قرن پیش، این حقیقت را دریافتند و برای آن تلاش کردند. و اگر مردان علم و سیاست، این تلاش را به جدّ دنبال می کردند، شاید دنیای اسلام امروز شاهد نتایج غم انگیز اختلاف مسلمانان نمی شد. و شاید مصیبت فلسطین و دیگر اوضاع رقّت بار دنیای اسلام، این چنین هولناک و دلخراش گریبان جهان اسلام را نمی گرفت.
در آن روز، همت و عزم مرجع اعلای شیعه و شجاعت و حرّیت مفتی بزرگ مصر، گامی بلند و در خور نیاز زمان بود. امروز نیز بزرگان و اندیشوران، عالمان دین و روشنفکران، مفتیان و سیاستمداران هریک وظایف بزرگ این راه را بر دوش دارند.
مجمع التقریب مذاهب اسلامی در تهران، می باید مانند دارالتقریب مذاهب اسلامی در قاهره، به کاری بزرگ و ماندگار همت گمارد. امواج تخریب روابط مذاهب و ملت ها، از کانون های فتنه در درون دنیای اسلام و بیرون آن، تشتّت روزافزون ملت ها و مذاهب اسلامی را نشانه گرفته است. مجاهدت مخلصانه در برابر این امواج فتنه، وظیفه همگان به خصوص آگاهان و هوشمندان است. با تمسّک به قرآن و سنت قطعی نبوی (صلی الله علیه و آله و سلم) مانند حدیث ثقلین و تبعیت از اهل بیت (علیهم السلام) راه روشنی در برابر ما قرار می گیرد.
از خداوند متعال توفیق پیمودن این راه را برای خود و شما و همه علما و امت اسلامی مسئلت می کنم.
در پایان لازم می دانم از زحمات دست اندرکاران این اجلاس تشکر کنم و برای روح مرحوم علامه شیخ محمدتقی قمی، مؤسس دارالتقریب، طلب رحمت و مغرفت نمایم.
و السلام علیکم و رحمة الله
سید علی خامنه ای
18/ دی ماه/ 1379؛ 11/ شوال/ 1421(2).
پی نوشت ها :
1.روزنامه جمهوری اسلامی، 19/ 10/ 79، ویژه نامه، ص 9.
2. اخبار تقریب، ش 34، ص 7.
