هزار رنگ راشستان

راهنمای سفر به جنگل منحصر به فرد سنگده در پاییز
فصل برگ ریزان که از راه می رسد، در سنگده جشنواره ای از رنگ در طبیعت برپا می شود؛ از زرد و نارنجی گرفته تا قرمز و سبز که با خاکستری خاک و آبی آسمان تکمیل می شود و جنگل را یک جعبه مداد رنگی می کند. جنگل منطقه سنگده را خیلی ها به اسم «راش» می شناسند، آن هم به خاطر راش های قطور و بلندش که ارتفاعات سرد منطقه، محل مناسبی برای سبز شدنشان است. این درختان مقاوم 30 میلیون سال از عمرشان می گذرد و خوب در برابر یخچال های طبیعی مقاومت کرده اند. سنگده از توابع «دودانگه» شهرستان ساری در استان مازندران است و در 240 کیلومتری تهران قرار دارد. جایی که هم به اندازه کافی چشمه و رودخانه دارد و هم یک عالم درخت که هر ماه از سال رنگی به خود می گیرند. پس اگر می خواهید یک جنگل بکر و منحصر به فرد پاییزی و البته بسیار کهنسال را ببینید، باید راهی دامنه های شمالی البرز شوید. هر چند که در این وقت سال و با خنکی هوا، خطر حیوانات وحشی در این منطقه کم نیست و باید یک روزه در آن چرخید و برگشت.

نکته:

شاید فردا نباشد
در این جنگل بکر و زیبا، هیچ زباله ای قابل بازیافت را رها نکنید. در محوطه جنگل آتش روشن نکنید و اگر قصد دارید کبابی بخورید، منقل را فراموش نکنید و در محوطه بدون درخت این کار را انجام دهید. خوردن میوه های پاییزی جنگل مثل «ازگیل» و «ولیک» را از دست ندهید «ازگیل شور» و رب ازگیل هم از سوغاتی های سنگده هستند.

رنگین کمال زمینی

چطور برسیم؟

*خودروی شخصی:

از تهران که از جاده فیروز کوه به سمت شمال حرکت کنید، بعد از حدود 190 کیلومتر و سه ساعت و نیم رانندگی، نرسیده به «پل سفید» به پمپ بنزین یک جاده فرعی آسفالت منشعب می شود. در این مسیر به یک دو راهی می رسید که در ابتدایش یک تابلو نصب شده که یکی مسیر «دهمیان» و دیگری «سنگده» را نشان می دهد. به سنگده که رسیدید، بعد از عبور از روستا باید جاده را ادامه دهید تا به جنگل برسید اگر هم از ساری راه افتاده اید، باید به سمت کیاسر بروید، اما قبل از جاده کیاسر به یک دو راهی می رسید که باید سمت راست مسیر را انتخاب کنید تا به سد شهید رجایی برسید، بعد از سد، روستای محمدآباد را می بینید و بعد از آن هم به یک چهارراه می رسید که دوباره باید مسیر راست را انتخاب کنید تا به «فریم» برسید. از آنجا به بعد هم تا سنگده مسیر مستقیم است.

* وسیله نقلیه عمومی:

اگر از تهران راه افتاده اید باید از راننده بخواهید شما را کنار پمپ بنزین پل سفید پیاده کند. تاکسی های خطی سنگده هم از کنار پمپ بنزین با گرفتن 2 هزار و 500 تومان شما را تا روستا می برند. اگر از آنجا در بست بگیرید با 7 هزار تومان به سنگده می رسید. اگر هم از ساری راه افتاده اید، مینی بوس های سنگده در میدان امام این شهر هستند و با 3 هزار تومان شما را تا روستا می برند.

جنگل پر تماشا

چه می بینیم؟

* پیر شهریار:

بعد از روستای سنگده کمی قبل از جنگل به روستای «لَمرز» می رسید. بعد از روستا، برج زیبایی را در سمت چپ جاده در میان درختان بلند تپه می بینید که تاریخش به قرن 5 هجری قمری می رسد. این برج به «پیر شهریار» معروف است و اهالی منطقه آن را به برج لمرز می شناسند.

* رودخانه کسلیان:

جنگل سنگده پر از چشمه و رودخانه است، یکی از آنها رودخانه «کسلیان» است که مردم منطقه به «هفت لول» می شناسندش. روی این رودخانه یک پل ساخته شده که 7 لوله از زیر آن، آب رودخانه را منتقل می کند. احتمالاً به خاطر آن هاست که اسم رودخانه هم هفت لول شده است.

* تلارسربند:

وقتی از میان درختان بلند بگذرید و جنگل را طی کنید به چشمه ای می رسید که به تلار «سربند» معروف است. بعضی از مردم سنگده، از همین چشمه آب نوشیدنی شان را تأمین می کنند، پس آب را آلوده نکنید. آب از پلکان طبقاتی سرازیر شده و در یک حوض سنگی جمع می شود. نزدیک این حوض سنگی هم یک آلاچیق بزرگ ساخته شده که می توانید آنجا استراحت کنید.

* یخ اودره:

هر چقدر که نقاط مرتفع جنگل و درختان راش را پشت سر بگذارید، هوا سردتر می شود و به رودخانه ای می رسید که به «اَشک اودره» یا «یخ اودره» معروف است. آب این رودخانه چون از چشمه های ارتفاعات تأمین می شود، خیلی سرد است. نکته جالب اینجاست که چون در این بخش جنگل هوا سردتر است، . برگ بعضی درختان روی زمین ریخته و زمین رنگارنگ شده.
منبع:سرزمین من ماهنامه ایرانشناسی، مهر 91.