هزار نکته باریک تر از مو

قرآن چه راهکارهایی برای گرم نگه داشتن رابطه همسران با هم پیشنهاد داده؟

قرآن کتاب زندگی است؛ کتابی سرشار از نکته ها و پندها که می توان راه و روش درست زندگی کردن را در آن پیدا کرد. آیات بسیاری در قرآن به مسئله ازدواج و زناشویی پرداخته است. بعضی از این آیات درباره انتخاب درست همسر، برخی به چگونگی رابطه همسران با هم و تعدادی حقوق و مسئولیت های همسران نسبت به یکدیگر را بیان می کنند و بدین ترتیب خداوند راه و روش همسرداری را به بشر آموخته است. اگرچه در قرآن واژه طلاق عاطفی مستقیماً به کار نرفته اما توصیه هایی که در کلام وحی در رابطه با موضوع ازدواج وجود دارد همسران را از رسیدن به مرحله ای که دیگر عشقی بین آنها نباشد مصون می دارد. حجت الاسلام سیدعلی روحبخش، محقق قرآنی و نویسنده کتاب «آیین مهربانی» 7 راهکاری را که در کلام وحی آمده و عمل به آنها بر مهر و محبت زن و شوهر می افزاید، برای ما بیان می کند.

1. فخرفروشی نکنید؛ همه برابرید!

در آیه 13 سوره حجرات می خوانیم: «ای مردم! ما شما را از یک مرد و زن آفریدیم وشما را تیره ها و قبایل قرار دادیم تا یکدیگر را بشناسید [اینها ملاک امتیاز نیستند]. گرامی ترین شما نزد خداوند باتقواترین شماست. خداوند دانا و آگاه است». حجت الاسلام روحبخش در رابطه با استفاده از این آیه در زندگی زناشویی می گوید: «یکی از چیزهایی که منجر به سردی روابط زوجین می شود، فخرفروشی های موهوم زن و شوهر و خانواده های آنها به یکدیگر است. خداوند در این آیه می فرماید: تنها دلیل اینکه شما را از قبایل مختلف آفریدیم این است که یکدیگر را از هم بازشناسید و هیچیک از اینها باعث کرامات برای کسی نمی شود». این محقق قرآنی می افزاید: «گاهی زن و شوهری رابطه گرم و صمیمی با هم دارند اما خانواده های آنها یکدیگر را قبول ندارند و نسبت به هم احساس برتری جویی دارند و بر اساس این تفاخرهای موهوم زن و شوهر را نسبت به دشمنی با یکدیگر تحریک می کنند و باعث سردی روابط زناشویی می شوند که بر اساس این آیه این کار بسیار اشتباهی است.

2. مهارت همسرداری را یاد بگیرید

منبع: آیه 24 سوره ص و آیه 22 سوره نور
نویسنده کتاب «آیین مهربانی » درباره ضرورت توجه به مهارت های همسرداری می گوید: «متأسفانه نبود مهارت های همسرداری یکی از دلایل مهم طلاق های عاطفی است. مهارت های همسرداری یعنی زن و شوهر حقوقی که اسلام برای هر کدام را تعیین کرده رعایت کنند اما چون گاهی اوقات انسان ها به حق خود راضی نیستند، به یکدیگر ستم های بسیاری روا می دارند. خداوند در آیه 24 سوره ص می فرماید: بسیاری از آدم هایی که با هم مخلوط هستند مثل زن و شوهر نسبت به هم ستم می کنند.»
حجت الاسلام روحبخش در توضیح این آیه می گوید: «در این آیه از واژه «بغی» استفاده شده که به معنی خواستن شدید است. کسانی که چیزی را به شدت می خواهند، به کم راضی نیستند و به سهم دیگران تجاوز می کنند. حق زن نسبت به شوهر و حق شوهر نسبت به زن از جمله حقوقی است که حتماً باید رعایت شود و رعایت نشدن آن از جانب همسران مصداق همین ستم است.»
این محقق قرآنی با اشاره به برخی از مهارت های همسرداری می گوید: «یکی از مهارت های همسرداری و حقوق زن و شوهر نسبت به یکدیگر «عفو» است که قرآن بر آن بسیار تأکید کرده. خداوند در آیه 22 سوره نور می فرماید: «شما باید نسبت به هم چشم پوشی داشته باشید؛ همان طور که دوست دارید خداوند شما را ببخشد». در این آیه از واژه «غفران» استفاده شده که به معنی پوشاندن گناهان است و زن و شوهر باید نسبت به یکدیگر غفران و بخشش داشته باشند.»

3. صله رحم را قطع نکنید

منبع: آیات 1 و 35 سوره نسا
در آیه 1 سوره نسا می خوانیم: «ای مردم! از مخالفت پروردگارتان بپرهیزید. همان کسی که همه شما را از یک انسان آفرید و همسر او را نیز از جنس او خلق کرد و از آن دو، مردان و زنان فراوانی در روی زمین منتشر ساخت؛ و از خدایی بپرهیزید که همگی به عظمت او معترفید و هنگامی که چیزی از یکدیگر می خواهید، نام او را می برید و نیز از قطع رابطه با خویشاوندان خود پرهیز کنید زیرا خداوند مراقب شماست».
همچنین در آیه 35 همین سوره آمده است: «اگر از جدایی و شکاف میان آن دو همسر بیم داشته باشید، یک داور از خانواده شوهر و یک داور از خانواده زن انتخاب کنید تا به کار آنان رسیدگی کنند. اگر این دو داور تصمیم به اصلاح داشته باشند، خداوند به توافق آنها کمک می کند زیرا خداوند دانا و آگاه است و از نیات همه با خبر.»
حجت الاسلام روحبخش درباره روابط خانوادگی و تأثیر آن در زندگی زناشویی می گوید: «یکی دیگر از دلایل سردی روابط زن و شوهر، نداشتن روابط فامیلی گرم و گسترده است. وقتی روابط فامیلی سرد باشد، اگر زن و شوهری روابط شان رو به سردی رفت، کسی متوجه نمی شود و این مسئله امری عادی جلوه می کند. خداوند در این آیه پس از اینکه درباره «الله» صحبت می کند. درباره خویشاوندی و صله رحم حرف می زند، که این نشان از مهم بودن روابط خویشاوندی دارد. از سوی دیگر وقتی خویشاوندان روابط سردی با هم داشته باشند. این موضوع روی زن و شوهر مؤثر است». او اضافه می کند: «خداوند در آیه 35 همین سوره بر لزوم روابط خانوادگی و ریش سفیدی در میان قوم و خویشان اشاره می کند و می گوید: «ان خفتم / اگر بیم داشتید». منظور از این آیه این است که بزرگان و ریش سفیدان خانواده باید متوجه سردی رابطه به زن و شوهر باشند و بین آنها داوری کنند.»

4. روابط جنس آزاد ممنوع!

منبع : آیات 5 تا 7 سوره مومنون و 29 تا 31 سوره معارج
حجت الاسلام روحبخش یکی دیگر از دلایل طلاق عاطفی را که قرآن به شدت آن را نهی کرده، روابط جنسی آزاد می داند؛ «متأسفانه روابط جنسی خارج از خانواده و نامشروع تأثیر منفی بر روابط حلال همسران دارند و به شدت از جانب خداوند نهی شده اند.» او آیات 5 تا 7 سوره مومنون را مثال می زند؛ «و آنها که دامان خود را از آلوده شدن به بی عفتی حفظ می کنند و تنها آمیزش جنسی با همسران و کنیزانشان دارند، که در بهره گیری از آنها ملامت نمی شوند و کسانی که غیر از این طریق را طلب کنند، تجاوزگرند». این محقق قرآنی در ادامه می گوید: «این آیات در توصیف ویژگی های انسان های مومن نازل شده که بر قوای جنسی خود کنترل دارند؛ مگر درباره حلال خویش. عین این مفهوم در آیات 29 تا 31 سوره معارج هم آمده است. در این آیات هم از کلمه «بغی» به معنی خواستن شدید استفاده شده یعنی کسی که به شدت به رابطه جنسی تمایل دارد و بنابراین عاطفه و رابطه با همسرش برایش کافی نیست و به همین دلیل دنبال روابط دیگری است که لاجرم به سرد شدن رابطه با همسرش می انجامد.»

5. جلوگیری از سرد شدن روابط

منبع: آیه 187 سوره بقره.
حجت الاسلام روحبخش یکی از دلایل طلاق عاطفی را سرد شدن روابط جنسی می داند و می گوید: «خداوند در قرآن بر روابط جنسی حلال با همسر تأکید کرده. مثلاً در آیه 187 سوره بقره از همسران به لباس تعبیر کرده است. در این آیه می خوانیم: «آمیزش جنسی باهمسرانتان در شب و روزهایی که روزه می گیرید حلال است. آنها لباس شما هستند و شما لباس آنها (هر دو زینت هم و سبب حفظ یکدیگرید). خداوند می دانست که شما به خود خیانت می کردید و این کار ممنوع را انجام می دادید. پس توبه شما را پذیرفت و شما را بخشید. اکنون با آنها آمیزش کنید و آنچه را خدا برای شما مقرر داشته طلب نمایید و بخورید و بیاشامید تا رشته سپید صبح از رشته سیاه شب برای شما آشکار گردد. سپس روزه را تا شب تکمیل کنید و در حالی که در مساجد به اعتکاف پرداخته اید، با زنان آمیزش نکنید. این مرزهای الهی است؛ پس به آنها نزدیک نشوید. خداوند این چنین آیات خود را برای مردم روشن می سازد. باشد که پرهیزکار گردند.»
ممنبع: همشهری آیه 7