نویسنده: حسین نجاتی
علائم و نشانه ها:
-چهره ای ناشاد و غمگین،-ساکت و آرام بودن در بیشتر اوقات،
-صحبت کردن با صدائی آرام و ضعیف،
-عقب نشینی در برابر مشکلات،
-اشکال در صحبت کردن،
-محافظه کاری و گریزان بودن از کارهای مشکل،
-محدود بودن دوستان،
-سعی در برقراری تماس های محدود با دیگران،
-مشکل بودن تصمیم گیری برای آنها،
-زیاد عرق کردن،
-هراس از روبروئی و صحبت با بزرگسالان،
-عدم پافشاری برای اثبات عقیده یا حتی ابراز عقیده خود،
-سعی در جلب توجه دیگران با عدم پافشاری در عقیده،
-گوشه گیری و میل به انزوا و تنهایی،
-طبیعی نبودن رشد جسمانی،
-احساس حقارت،
-پست و نالایق دانستن خود.
عوامل پدید آورنده:
-عدم احساس تعلق به گروه به وسیله کودک،-منع و جلوگیری از رفتار کودک،
-عدم پذیرش کودک به وسیله والدین،
-رد همیشگی تقاضایش توسط والدین،
-وجود افراد کمرو در خانواده،
-مورد شماتت و انتقاد قرار گرفتن کودک،
-عدم جرأت به انجام کاری به خاطر انتقاد دیگران،
-مورد تحقیر قرار گرفتن کودک از ابتدای زندگی،
-تاکید خانواده بر انجام کارهای خوب،
-کمال طلب بودن والدین،
-عقده حقارت،
-محبت نابجای والدین،
-تنگدستی و فقر،
-رفتار نادرست والدین و محیط،
-عدم برخورداری از امنیت خاطر در خانه،
-تحقیر و سرکوب کردن به خاطر ضعفهایش، مخصوصاً ضعف هوشی،
-توبیخ و ملامت کودک در مقابل دیگران،
-مورد تمسخر و استهزاء قرار دادن کودک،
-کوتاهی در پرداختن به جنبه های مختلف رشدکودک.
چگونگی عملکرد:
-مورد توجه و تشویق قرار دادن کودک،-بحث و گفتگو با کودک در زمینه رفتار و عملکردش،
-مورد تشویق قراردادن رفتارهای مناسب کودک،
-توسعه مهارتهای کودک،
-مهیا کردن آرامش و آسودگی درمحیط خانه،
-پرورش اعتماد به نفس در کودک،
-پذیرش رفتار نامطلوب کودک و اطمینان بخشیدن به او،
-ایجاد زمینه تجارب موفقیت آمیز در کودک،
-نشان دادن رفتار مطلوب به کودک،
-رشد کودک در جهت امنیت و کسب شایستگی،
-سوق دادن کودک به سوی کاری مثبت و مطلوب،
-واگذار کردن کار به کودک در صورت داوطلب شدنش،
-واگذار کردن بعضی از کارهای روزمره خانواده به کودک،
-تشویق کودک به صحبت،
-تشویق کودک به مشارکت در کارها،
-مسئولیت دادن به کودک در حد توانایی و استعدادش،
-تشویق کودک به دنبال هر موفقیتی،
-تقویت روحیات اجتماعی کودک،
-تحت فشار قرار ندادن کودک،
-تشویق کودک برای پرداختن به تمام استعدادهایش،
-خودداری از رفتارهای خشونت بار و سرزنش آمیز با کودک،
-تأمین نیازهای مختلف کودک،
-به رخ نکشیدن ناتوانی های کودک،
-تشویق کودک به کارهای دسته جمعی و گروهی،
-شناخت و تقویت ظرفیت ها و استعدادهای کودک.
منبع: نجاتی، حسین، (1388)، روانشناسی کودک، تهران، نشر بیکران، چاپ دهم.
/ج
