اسرائیل، دولت دین

اسرائیل از نظر ظاهری، در راه رسیدن به سطح کشورهایی مانند هلند و بلژیک، و مجهز به علوم و فنون عصر حاضر، در جهت توسعه و ترقی صنعتی و اقتصادی گام های بلند و موثری برداشته است. جمعیت آن پیوسته در حال افزایش است، زاد و ولد تشویق می گردد، امور بهداشت و درمان کودکان با دقت و حساسیت خاصی دنبال می شود. در کنار مؤسسه های عالی و دانشگاه ها، سازمان ها و تشکیلات تحقیقاتی احداث گردیده است. سعی بر این است تا با دعوت از متفکران، استادان و متخصصین یهودی سایر کشورها، ولو بطور موقت، افکار علمی مدرن، طرح ها و اختراعات این قبیل افراد، بمنظور تقویت نیروی فکری و تربیت کارشناس، به داخل اسرائیل منتقل گردد. همه ی اینها متکی بر یک اصل است که آن اصل دین یهود بوده و سه بخش اساسی آنرا نیز، تاریخ یهود، زبان، و ناسیونالیسم یهود تشکیل می دهند.
اسرائیل بطور اعجاب انگیزی با گذشته و تاریخش وابستگی دارد. اسرائیل خصوصیات و آداب دینی راپذیرفته، علم و تکنیک را با مذهب مرتبط ساخته، و در اثر تعلیم و تربیت همه جانبه ی ملی و معنوی، دین را به صورت یک آرمان، در زندگی روزمره جامعه یهود، اساس قرار داده است. در این مورد، نمونه ای با این مقیاس نمی توان ارائه داد.
کلیه افراد یهودی سایر کشورها، با فداکاری های مالی در سطح وسیع، دولت یهودی اسرائیل را تقویت می نمایند. در کشور اسرائیل دین و ملیت، پشتیبان و حامی یکدیگرند. رهبران مذهبی را اکثراً ملی گراهای افراطی تشکیل می دهند.
دولت اسرائیل به تمام معنی، در قالب دولت دینی شکل یافته است. اجازه ی کوچکترین انتقاد و تحلیل علیه دین یهود داده نمی شود. کسی در مقام تنقید برنمی آید. از مسائلی که به ذهن کسی در اسرائیل خطور نمی کند، اهانت و تحقیر مسئولین دینی و مرتجع نامیدن آنهاست. دانشجویان یهودی دانشگاه ها، در حالی که رهبران دینی در پیشاپیش آنها در حرکت اند، راه پیمایی می کنند، و روزهای مذهبی را با هم می گذرانند. اسرائیل با سه میلیون جمعیت، دو برابر ترکیه مدرسه و موسسه دینی دارد.
در زندگی عادی، در جامعه و ارتش، سوگند به تورات خورده می شود. در بعضی از محاکم، به برخی از مظهرها هم، سوگند یاد می شود.
تثنیه، باب 10 آیه 20:
«از یهوه خدایت بترس، او را عبادت نما، به او متوسل شو، و به نام او قسم بخورد.»
وابستگی به کتاب مقدس، که در یکپارچگی و اتفاق قوم یهود نقش مهمی بازی کرده، در تمام صنوف جامعه مشاهده می شود. بیت المقدس، بصورت یکی از بزرگترین مراکز تحقیق و بررسی کتاب مقدس درآمده است. این تحقیقات در دانشگاه عبرانی، انستیتوی ربّی کوک (خاخام کوک)، انستیتوی رسمی کتاب مقدس و در سایر مراکز دینی؛ و نیز در سازمان دینی وابسته به دین مسیحی انجام می پذیرد. همچنین در دانشگاه بارلان درتل اوویو، و در موسسه ی کتاب مقدس ریشون له ضیون، همان تحقیقات دنبال می شود. از سوی سازمان کتاب مقدس اسرائیل، در همه ی نقاط کشور، کنفرانس های آموزشی، سخنرانی ها و سمینارهای دینی برپا می گردد. چه در سطح کشور، و چه در سطح بین المللی، مسابقات مربوط به کتاب مقدس، با علاقه ی خاصی دنبال می شود.
در مراسم رژه ی ارتش (به نشانه ی رهائی از بردگی و حرکت قوم یهود از مصر به طرف قدس)، رول تو را (کاغذ و طومار لوله شده ی تورات) پوشیده در روپوش ابریشمی، در داخل تخت روانی قرار گرفته، با محافظت سربازان عبور داده می شود. تورات اعیاد مذهبی مختلف دارد. روز ختم قرائت تورات (سیمها تو را)، به نام روز مبارک تورات خوانده می شود. طومارهای تورات موجود در کنشت ها در حالی که بر روی شانه ها، و یا بر روی دست ها به هوا بلند شده، بر تخت روان ها طی مراسمی در کوچه ها و خیابان ها گردانده می شود. جشن ها برپا گردیده، تورات های کنشت ها در معرض زیارت مردم قرار داده می شود. همچنین تورات ها را به زیارت همدیگر می برند. تورات های بیت المقدس، به حالت قافله به طرف مرقد شاه داود واقع در کوه صهیون برده می شود، و در راه سرودها و شعرهای مذهبی خوانده می شود. مراسم این روز، در همه ی نقاط جهان یکسان است. اگر در کشوری یهودی ها محدودیتی در انجام مراسم در کوچه و خیابان داشته باشند، این کار را در داخل منازل و یا داخل معبد، و یا کنشت انجام می دهند. حمل تورات بر روی شانه و یا به آغوش کشیدن آن ثواب زیادی دارد.
در کشور اسرائیل کار و فعالیت صبح روز یکشنبه، با شروع هفته آغاز می شود. مدارس کار آموزش را با دعا شروع می کنند. روزهای شنبه، عید مذهبی محسوب شده و همه جا بطور رسمی تعطیل است. هر گونه کار و فعالیت، حتی کار وسائل نقلیه ی عمومی هم تعطیل می شود. نحوه ی سلام گفتن در روزهای شنبه یا شباط، با روزهای دیگر فرق دارد، و بهنام شباط شالوم، یا سلام شنبه معروف است. مردم اسرائیل وابستگی شدیدی به آداب، سنن یهود از خود نشان داده و در بزرگداشت روزهای شنبه، که موقعیت خاصی در دین یهود دارد، با تمام وجود، از خود علاقه نشان می دهند. در سر تا سر اسرائیل، روزهای شنبه از غروب روز جمعه شروع و تا شنبه شب ادامه می یابد. مراسم و آداب مذهبی روزهای شنبه، با رویت سه ستاره در آسمان پایان می یابد.
اندیشمندان یهودی، با بالا بردن موقعیت اقتصادی، تجاری، سیاسی، فرهنگی، علمی، فنی، ادبی و فلسفی خود، رهبری ملل جهان را در تمامی وجود مدّ نظر قرار داده، برای دستیابی به حاکمیت، شب و روز در پژوهش و فعالیت اند، و در راه رسیدن به آرمان «همه چیز برای یهود»، از هیچ تلاشی فروگذار نیستند.
دولت اسرائیل،تحت کنترل مستقیم شخصیت های مذهبی و ارتشی، و در راس آنها کمیته ی رهبری یهود و سازمان صهیونیسم جهانی، با اقتصادی منضبط و سازمانی مرتب، در حیطه ی دموکراسی جای داده شده است. بطور متوسط چهار درصد برنامه های هفتگی رادیو اسرائیل تازه به دوران رسیده، به موسیقی مذهبی تخصیص داده شده، علاوه بر آن در فواصل سخنرانی ها، بطور میانگین روزانه ده پانزده دقیقه نیز از رادیو اسرائیل (حول یسرائیل) تورات خوانده می شود نه درصد از زمان سخنرانی های هفتگی را، پخش تبلیغات مذهبی و اخلاقی، که تعداد و زمان آنها روزبه روز در حال افزایش است، تشکیل می دهد. با این همه، کوچکترین و کمترین انتقاد علمی و مذهبی را دراین برنامه ها نمی توان تصور کرد. بحث و انتقاد دینی، در سر تا سر اسرائیل قابل تصور نیست.
در مراسم، تشریفات، امور سیاسی، و در جامعه، کاهنان موقعیّت ممتازی داشته و از احترام خاصی برخوردارند. تورات و تالمود و در هر مرحله ی تعلیم و تربیت، تدریس می گردد، در منزل، در مدرسه، و در بیرون، روزهای شنبه و اعیاد تسعید می گردد. شادی در روزهای پوریم، شادود، سیم ها، کوچه ها را پر می کند.
بزرگترین مقام دینی، سرخاخام یا خاخام اعظم است که از طرف جامعه ی عالی خاخام ها به این سمت برگزیده می شود. تفسیر قانون یهود با اوست. هم چنین سرپرستی و نظارت بر دادگاه های خاخامی را نیز بعهده دارد.
تمام ادیان، در عبادت و اداره ی امور موسسه های دینی و خیریه آزاد هستند. ضمناً همانطور که از زمان های سابق، معابد و اماکن مقدسه زیر نظارت دقیق متدینان، از گزند دستبرد و تجاوز محافظت می شدند، امروزه نیز با تصویب قوانین لازم، مراقبت ها شدت یافته و محل های مذکور زیر حمایت دولت قرار گرفته اند. هر جامعه ی مذهبی حق برگزاری اعیاد مذهبی و انجام مراسم آخر هفته ی خود را داراست، ولی فقط روزهای شنبه و اعیاد دین یهود جز تعطیلات رسمی محسوب می شود.
وزارت امور دینی در جهت همکاری با رهبران مذهبی، در هر مورد به کمک آنها می شتابد و با ادارات آثار باستانی و موزه ها، در حفظ و تجدید بنا و احیای اماکن مقدسه و معابد، تشریک مساعی می کند و این قبیل اماکن را، از دستبرد، و مداخله ی سایرین مصون می دارد.
دعاوی مربوط به احوال شخصیته، در محاکم شرعی که موجودیت آنها به رسمیّت شناخته شده حلّ و فصل می گردد.(اسرائیل، نشریه ی سفارت اسرائیل در ترکیه، سال 1969 صفحه ی 113)
قوانین و احکام دینی، در تمام موسسه های ملّی، کشوری، و لشکری به دقت به مورد اجرا گذارده می شود. از قبیل نخوردن گوشت خوک، خوردن نان بی مایه، نخوردن شیر به همراه غذا و..
اسرائیل، بر پایه های دین یهود ساخته شده است. محققا در هر مرحله جدید الاحداث، در هر بیمارستان، و در هر کوی و برزنی، یک معبد، یا یک بیت کنشت ساخته می شود.
رهبران مذهبی، در مراسم افتتاح مجلس، کنشت ها، مراسم ملّی، مراسم تحلیف، مجلس و ارتش، با لباس رسمی در صدر مجلس قرار می گیرند. هر موسسه، دانشگاه، و مدرسه ای دارای یک معبد دینی (کنشت، یاهاورا، و یا سیناگوگ) است مسئولان دینی در ارتش اسرائیل نیز دارای معابد مذهبی هستند.
یهودی ها، از تاریخ و تقویم دینی مخصوصی استفاده می نمایند. استفاده از تاریخ میلادی معمول نیست. بنا به عقیده ی آنان، رقم تاریخ امروز 5747 است. این رقم تاریخ خلقت انسان و جهان را، با توجه به عقاید دینی یهودی، می رساند. (اسرائیل، گلی که در صحرا شکفته است، دایره انتشارات سفارت اسرائیل در ترکیه، سال 1916، صفحه ی 11).

آرم دولت اسرائیل

آرم دولت اسرائیل را که از تورات گرفته شده، شمعدان هفت شاخه تشکیل می دهد، خصوصیات آن در آیه های زیر توضیح داده شده است.
خروج باب 25، آیه 35 - 40.
«و چراغدانی از طلای خالص بساز و قاعده و پایه و پیاله هایش و سیب ها و گل هایش از همان باشد. و شش شاخه از طرفینش بیرون آید. سه شاخه ی چراغدان از یک طرف، و سه شاخه ی چراغدان از طرف دیگر... و هفت چراغ بساز و چراغ هایش را بر بالای آن بگذار تا پیش روی آن را روشنایی دهند. و گل گیرها و سینی هایش از طلای خالص باشد. خودش با همه اسبابش از یک وزنه طلای خالص ساخته شود. و آگاه باش که آنها را موافق نمونه ای که در کوه به تو نشان داده شده بسازی.

یهودیان و احکام تورات

تثنیه، باب11، آیه 1:
«یهوه خداوند را دوست بدار و ودیعت و فرایض و احکام و اوامر او را در همه وقت نگاه دار.»
تثنیه باب 11، آیه 19:
«در حین در خانه نشستن، و در حین راه رفتن و خوابیدن و برخاستن، آنها را به فرزندانت تعلیم بده»
اشعیا باب 59، آیه 21 و 20.
«و خداوند می گوید که نجات دهنده ای برای صهیون و برای آنانی که در یعقوب از معصیت بازگشت نمایند خواهد آمد. و خداوند می گوید اما عهد من با ایشان این است، که روح من که بر توست و کلام من که در دهان تو گذاشته ام، از دهان تو و از دهان ذریت تو، و ازدهان ذریت ذریت تو دور نخواهد شد. خداوند می گوید از الان و تا ابد الآباد.»
تثنیه باب 129 آیه 9:
« پس کلمات این عهد را نگاه داشته بجا آورید تا کامیاب شوید.»
یوشع، باب اول آیه 8:
«این کتاب تورات از دهان تو دور نشود، بلکه روز و شب در آن تفکر کن تا برحسب آنچه در آن مکتوب است عمل نمایی و همچنین فیروز و کامیاب خواهی شد.»
تثنیه، باب 27، آیه 26:
«ملعون باد کسی که احکام این شریعت را اثبات نکند.»
خروج، باب 23، آیه 20- 24:
«اینک من فرشته ای پیش روی تو می فرستم... اگر قول او را شنیدی و به آنچه گفته ام عمل نمودی هر آینه دشمن دشمنانت خواهیم بود. زیرا فرشته ی من پیش روی تو می رود و تو را به اموریان و حتیان و فرزیان و کنعانیان و حویان و یبوسیان خواهد رساند و ایشان را هلاک خواهم ساخت.»
با دقت و تیزبینی خاص و بدون کوچکترین اهمال، دستورات، احکام، و فرامین تورات در تمامی نقاط کشور اسرائیل اجرا می شود.

عبادت

محلی را که یهودیان برای عبادت کردن می سازند سیناگوگ(کنشت - م) می نامند.
در آنجا، نه می توان کسی را تحت فشار گذاشت، و نه می توان سخنرانی ها و مراسم را به دلخواه رها نموده، در اثنای سخنرانی مذهبی، مجلس را ترک کرد.
عموماً، در مراسم سیناگوگ ها، سرودهائی از عهد عتیق خوانده می شود. برای جلب توجه مردم به خوش صدا بودن خواننده، اهمیّت داده می شود.
یکی از سه کتاب مقدس دین یهود، تورات است. نسخه های مشهور تورات بدین شرح است:
1- نسخه ی تورات عبرانی: این نسخه به زبان عبرانی نوشته شده و از طرف علمای یهودی و پروتستان مقبولیّت یافته است.
2- نسخه ی یونانی:از طرف کلیساهای روم و شرق مورد قبول واقع شده است.
3- نسخه ی سامری: از نظر سامری ها معتبر شناخته شده است.
در این سه نسخه که از مشهورترین نسخ تورات هستند، مغایرت های زیادی به چشم می خورد. مثلاً زمان حد فاصل آفرینش حضرت آدم تا وقوع طوفان نوح، در نسخه عبرانی 1650 سال، در نسخه یونانی 2260 سال، و در نسخه ی سامری 1307 سال قید شده است.
روال تورات در سیناگوگ، در داخل گنجه ای که به شکل محراب ساخته شده، در میان پوشش ابریشمی سوزن دوزی شده، نگهداری می گردد. الواح اصلی، شامل احکام حضرت موسی، قبل از تخریب معبد سلیمان در داخل صندوقچه ی مقدس نگهداری می شد.
هر یهودی که وارد کنشت می شود ابتدا نظرش را به آن سو (گنجه - م) عطف نموده و یا با علامت دست سلام می دهد دستش را بر روی صندوق و یا گنجه خاک گرفته کشیده و می بوسد. دانسته یا ندانسته، این مراسم بطور سمبلیک با فروتنی و تواضع خاصی انجام می گردد.
اگر در داخل معبد، تورات از دست کسی بر زمین بیافتد، بایستی خاخام آنرا بردارد، و آن شخص و تمام حاضرین مجبور به گرفتن سی روز روزه (از صبح تا شب) می شوند، که به آن روزه ی جماعت گفته می شود.
در موقع قرائت تورات، بایستی حتماً سر بوسیله ی کلاه یا عرقچین پوشانده شود. چه در منزل، و چه در معبد، با سر عریان نمی شود تورات خواند. با سرعریان نمی شود وارد معبد شد. تمیز بودن و وضو داشتن، از آداب عبادت است. در دین یهود شستن دست تا مچ، یا داخل کردن دست در آب تقدیس شده را، وضو می نامند.
در آئین یهود، عبادت براساس تورات انجام می پذیرد. از پائیز هر سال، تا پائیز سال بعد، یک بخش از تورات، در روزهای شنبه (تورات را براساس تعداد هفته در سال، به 52 قسمت بخش می کنند) قرائت می شود. با اتمام قرائت تورات، شکر خدای بجا آورده می شود.
بطور کلّی، آئین یهود روزی سه مرتبه عبادت دارد:
1- شاهاریت: حدود ساعت هشت صبح انجام می شود.
2- مینها: کمی بعد از ظهر انجام می شود.
3- معاریو: بعد از اذان مغرب، هنگام رویت سه ستاره در آسمان انجام می شود.
در عبادات سه گانه ی هر روزه و در عبادت روزهای شنبه، دعاهائی از متن تورات خوانده می شود.
احکام مربوط به دعای سحر:
آیه های 9 - 4 باب 6 سفر تثنیه (سفر پنجم از اسفار خمسه ی تورات موسی ع - م) قرائت می شود، که حاوی مطالبی درباره ی برکت، فراوانی، دوست داشتن یهوه، فتح کشورها، و مرزهای آینده ی اسرائیل است. هم چنین آیه های 21 - 13 باب دوم کتاب مذکور قرائت می شود. جمله های 41 - 37 باب 15 سفر اعداد خوانده می شود.
در دین یهود، روزی سه مرتبه دعا خوانده می شود. دعای شیما نیز که بشرح زیر است:
«شیما یسرائیل آدونای الوهیمو آدونای اِهِت»،یعنی، ای اسرائیل بدان، خدای تو، تنها خداوند جهان است.»
خوانده می شود. این دعا، قبل از خواب و در ساعات مختلف روز قرائت می شود.
شانزده مورد از دعاهای مهم ایستاده خوانده می شود. بهنگام خواندن دعا، شخص می تواند حالات متفاوتی از قبیل تعظیم، یا سجده داشته باشد، ولی بایستی رو در جهت قدس باشد. که به آن حالت مصراح گویند. به وقت قرائت تورات، یا در مراسم دعا، مردان بایستی سرپوش داشته باشند در غیر اینصورت، مراسم متوقف می گردد. زنان هم در حالی که روسری بر سر دارند، از محلی دیگر نظاره گر این صحنه می شوند. (اسرائیل،انتشارات سفارت اسرائیل در ترکیه 1969، ص 112)

زندگی اجتماعی یهودیان

نشانه هایی با ریشه مذهبی
روپوش دعا: در نزد یهودیانی که پای بند آداب و سنن دینی هستند. در مراسم دعاخوانی عادت پوشیدن البسه مختلف به چشم می خورد. پوشیدن روپوشی به نام تالیت، به وقت دعای صبحگاهی مرسوم است. این روپوش مربع شکل که در اطرافش منگوله هایی دارد از پشم یا ابریشم بافته می شود. یک نوع قماش دیگری که آربا کانفوت نامیده می شود وجود دارد که از زیر لباس پوشیده می شود و وظیفه ی روپوش را به عهده می گیرد.
تسمه ی دعا: در مراسم دعای صبحگاهی، از تسمه ی چرمی که به دست چپ بین مچ و آرنج بسته شده استفاده می گردد. این تسمه دارای دو سر است که یکی به طرف سر، و یکی به طرف قلب بسته می شود. به این تسمه ها که به آن تسمه ی دعا گفته می شود، قوطی کوچکی حاوی کاغذی که چهار بخش تورات (دو بخش از تثنیه و دو باب از خروج) بر روی آن نوشته شده بسته می شود (کتاب حضرت موسی و یهودیت - خیراله اورس)
خروج باب 13 آیه 9.
«و این برای تو علامتی بر دستت خواهد بود و تذکره ای در میان دو چشمت، تا شریعت خداوند در دهانت باشد. زیرا خداوند ترا بدست قوی از مصر بیرون آورد».
تثنیه، باب 6، آیه 7 و 9:
«سخنانی که امروز تو را امر می فرمایم بر دل تو باشد. و آنها را به پسرانت بدقّت تعلیم نما و حین نشستنت در خانه، و رفتنت به راه، و وقت خوابیدن و برخاستت از آنها گفت و گو نما. و آنها را بر دست خود برای علامت ببند، و در میان چشمانت عصابه باشد. و آنها را بر باهوهای در خانه ات و بر دروازه هایت بنویس.»
تثنیه، باب 11، آیه 18 و 20:
«سخنانم را در دل و جانتان جا دهید و آنها را برای علامت بر دستتان ببندیدو به صورت سربند و بر پیشانی تان باشد، و از آنها در مواقع راه رفتن، نشستن، خوابیدن و بیدار شدن گفت و گو کنید، و به فرزندانتان تعلیم دهید، و آنها را بر چهارچوبه ی در خانه ی خود، و بر دروازه های خود بنویسید.»
منبع: مبانی فراماسونری ترجمه: جعفر سعیدی تألیف: گروه تحقیقات علمی ترکیه [یحیی هارون]؛ نوبت چاپ: چاپ ششم بهار 1391 شمارگان: 2000