مروری بر سینمای اسرائیل

اسرائیل هیچ گونه تاریخ سینمایی ندارد. عمر آن حدود 60 سال یعنی از زمان تشکیل آن در فلسطین اشغالی است. اما سینمای اسرائیل علی رغم عمر 60 ساله خود؛ به شکل خیره کننده ای رشد کرده و به یک سنیمای جهانی تبدیل شده است. از سال 1948 که رژیم صهیونیستی بنیان گذاری شد سازمانها و سرمایه داران صهیونیست و یهودی حمایت گسترده خود را از این صنعت در اسرائیل آغاز کردند. «در این زمان مرکز سینمای اسرائیل ایجاد شد و بر رویکرد سینمای اسرائیلی آن زمان این فعالیت سینمای این رژیم نظارت داشت و فیلمهای مستند می ساخت. (1)»گونه بود:
1-تشویق یهودیان خارج از فلسطین اشغالی به مهاجرت به این سرزمین.
2-سوء استفاده از سینما برای جمع آوری کمکهای مالی یهودیان جهان در جهت حمایت از رژیم صهیونیستی.
3-تولید فیلم با سرمایه صهیونیستها و حمایت آمریکا برای توجیه جنایتها و اقدامات تروریستی و وحشیانه گروه های تروریستی و صهیونیستی بر ضد روستاییان و شهروندان فلسطین.

تولیدات سینمای اسرائیل

تولیدات ویژه سینمایی از سال 1950 در اسرائیل آغاز شده است. نخستین فیلم هنری به نام آرامش در سال 1950 ساخته شد. در سال 1954 قانونی به تصویب رسید که موجب گسترش فعالیتهای سینمایی اسرائیل شد. اولین فیلم داستانی بلند سینمای اسرائیل در سال 1954 توسط کارگردان انگلیسی تورولد دیکنسون ساخته شد که موضوع آن راجع به قهرمانی ها و دلاوریهای ارتش اسرائیل در خلال جنگ 1948 بود. در سال 1965 نیز قلبهای آن موفقیت جهانی داشت و فیلم صلح آن جایزه اسکار دریافت کرد(2). » از فیلمهایی که در این دوران ساخته شده می توان به فیلم یادآوری ساخته ف. آریتوس که وقایع محاکمه آیشمن(3)را به تصویر کشیده است و فیلم کمدی دیگر ساخته ی کشیونا و دو فیلم یکی در سال 1964 و دیگری در سال 1969 که منجر به تأسیس کنگره های ویژه برای سرمایه گذاری در صنعت سینمایی داخلی به عنوان سنفیلد و اسرائیل شد اشاره کرد.
سینمای اسرائیل تا پیش از جنگ ژوئن 1967 اغلب مجدد به سریالهای کوچک بود و کمتر فیلم سینمایی طولانی ساخته می شد. اما از این سال به بعد با همکاری شرکت های بزرگ سینمای هالیوود به تولید فیلم طولانی روی آورد. بنابراین می توان گفت که جهش واقعی سینمای اسرائیل به دوران پس از جنگ پنجم ژوئن 1967 باز می گردد که طی آن رژیم صهیونیستی مقدار بیشتری از سرزمینهای اعراب را اشغال کرد. از این رو مأموریت توجیه این اشغال در برار افکار عمومی جهان به ویژه به تصویر کشیدن اسرائیل به عنوان سرزمینی افسانه ای و بسیار زیبا برای جذب تعداد بیشتری از صهیونیستها به این صنعت سپرده شد.
البته مشکلی که رژیم صهیونیستی برای ساخت فیلمهای سینمایی داشت و همین مشکل باعث تاخیر ساخت فیم در این دوره شد، گوناگونی فرهنگ و تمدن یهودیان مهاجر به فلسطین اشغالی بود. زیرا بخشی از یهودیان از کشورهای غربی به ویژه آمریکا و بخشی دیگر از کشورهای شرقی به این سرزمین کوچ کرده بودند. بنابراین تنوع قومی و ملیتی یهودیان، چند گانگی فرهنگی جامعه اسرائیل را در پی آورده بود. به همین لحاظ فیلمی که با ارزشهای فرهنگی یهودیان غربی تبار به ویژه یهودیان آمریکایی تعارض داشت. با فرهنگ یک یهودی شرقی تبار مغایر بود. حتی گاهی اوقات، یهودیان شرقی تبار ساخت یک فیلم را توهین به خود تلقی می کردند. به همین دلیل سینمای اسرائیل پس از گذشت شصت سال از عمر این رژیم، چندان در این عرضه برای مخاطبان داخلی خود موفق نبوده است. البته از همان آغاز تاسیس رژیم صهیونیستی، این رژیم کوشید بر روی موضوعات مشترک و مبتلا به یهودیان بیشتر تمرکز کند. به همین لحاظ تلاش کرد تا «از طریق عناصری چون دارم، تاریخ و تراژدی، اندیشه واهی کشته شدن شش میلیون یهودی در کوره های آدم سوزی هیتلر را در ذهن نسلهای جوان در سراسر این کره خاکی جا بیندازد و به اصطلاح آن را به مخاطبان تلقین کند.
این سینما توانست با همین شیوه ضمن ارائه تصویری مظلومانه از قوم یهود، غریبها را وا دارد تا در قبال اشغال فلسطین و اخراج مردم مظلوم آن، مواضعی جانبدارانه اتخاذ کرده و صهیونیستها را مورد حمایت قرار دهند. (4)»
مهم ترین فیلمهای صهیونیستی تولید شده در این زمان عبارتند از:(5)
1)فیلم تپه 42:از نورولد ویکنسون که با تمجید از دلاوریها و انسان دوستی سربازان صهیونیست می پردازد.
2)فیلم شتر:به کارگردانی اوسا مرنا کالاس، فیلمبردار یوشیومانیا، تهیه کننده:بابالی، هدف از ساخت این فیلم نمایش عقب ماندگی اعراب و مدنیت و تمدن بالای یهودیان است.
3)فیلم کن لایمل در تل آویو درباره ی یک یهودی 80 ساله به همین نام است که یکی از پیشکسوتان فولکور مردمی یهود به شمار می رود.
این فرد که میلیونها دلار ثروت دارد به پسرانش وصیت می کند که با دختران یهودی ازدواج کرده و در فلسطین اشغالی ساکن شوند. این فیلم در واقع دعوت صریح و آشکار از یهودیان برای مهاجرت به فلسطین است.
4)فیلم دیوید یک داستان یک خانواده یهودی است که مورد ظلم و ستم نازیها قرار می گیرند. در این فیلم به طور مستقیم از افکار عمومی جهان خواسته شده ظلم و ستم نازیها علیه صهیونیستها بی گناه را محکوم کنند!!
صهیونیستها با این فیلم که تولید مشترک اسرائیل و آلمان است توانستند جایزه اول جشنواره سینمایی کن فرانسه را به دست آورند.
چند سال پس از جنگ ژوئن 1967، رژیم صهیونیستی توانست سیاست تولید مشترک با فیلم برداری فیلمهای آمریکایی را با همکاری مرکز فیلم اسرائیل در فلسطین اشغالی به مرحله اجرا درآورد. در این میان ستارگان صهیونیست مسلک هالیوود نقش مهمی در اجرای این سیاست ایفا نمودند، به گونه ای که دوره ی طلایی سینای اسرائیل از دهه هفتاد آغاز شد. دلایل آن عبارتند از:
1-خوش آب و هوا بودن سرزمین فلسطین و تنوع بسیار زیبای آن.
2-ثبات نظامی منطقه و ادامه اشغال مناطق غربی توسط صهیونیستها.
3-بهبود اوضاع سینما در اسرائیل و ایجاد و کارگاه ساخت فیلمهای سینمایی رنگی.
4-افزایش تعداد شرکتهای تولید فیلمهای سینمایی به طوری که شمار شرکتهای تولید فیلم به 15 و شرکتهای خدمات تولید فیلم به 25 شرکت رسید.
5-پایین بودن سطح دستمزدها در فلسطین اشغالی و وجود کارگران روزمزد و ارزان قیمت عرب در منطقه.
6-هزینه ساخت یک فیلم در اسرائیل 25 تا 30 درصد کمتر از اروپای غربی است و رژیم صهیونیستی هم تسهیلات ویژه ای در اختیار سینماگران و کارگردانان قرار می دهد. به همین دلیل اکثر کارگردانان برای تولید فیلم به اسرائیل می روند.
در کتابی که مرکز فیلم اسرائیل در این باره منتشر کرده است چنین آمده است:
«هر روز که می گذرد تعداد فیلمهای خارجی بیشتری در اسرائیل فیلم برداری می شود، چون اسرائیل مزایا و ویژگی های زیادی دارد. اسرائیل کشوری است کوچک که می شود عرض آن را در 90دقیقه و طول آن را در 7 یا 8 ساعت با ماشین پیمود. هر جا که می رود پر است از کوه، جنگل و دشت و رودخانه های پر آب و روستاها و دهکده هایی که خانه های آن با معماری های زیبای سنتی تزئین شده است. همچنین اسرائیل آب و هوای بسیار خوب و معتدلی دارد که بیشتر شبیه آب و هوای کالیفرنیا است. از سوی دیگر این سرزمین، خاستگاه چندین فرهنگ و تمدن بزرگ دنیاست و هر کارگردان با هر سلیقه می تواند به راحتی هر چه را بخواهد در اسرائیل یافته و فیلم بسازد. (6)»
در دهه هفتاد میلادی، سینمای اسرائیل در جهت ایجاد رابطه میان کارگردانان و سینماگران و بازیگران مشهور جهان و رژیم نو پای صهیونیستی تلاش زیادی به عمل آورد که اغلب به شکل دیدارهای دوستانه با رهبران سیاسی و مقامات و
فرماندهان نظامی این رژیم و چاپ تصاویر آن در روزنامه و مطبوعات اسرائیلی و فرا منطقه ای به منصه ظهور رسید. به عنوان نمونه، روزنامه اسرائیلی بدیعوت ‌آهارنوت در شماره 12 ژانویه 1979 خود با انتشار مقاله ای چنین نوشت:
سیاستمداران اسرائیلی به هنر و هنرمندان اهمیت زیادی می دهند. نمونه بار آن، دیدار رئیس ستاد مشترک ارتش با سوفیالورن است. البته اهتمام سایر مقامات مانند نخست وزیر، وزرای دفاع، بازرگانی، گردشگری و حتی شهرداران، کمتر از رئیس ستاد مشترک ارتش نیست و آنها هم به نوبه خود به گرمی از هنرمندان استقبال کرده و با آنها گپ می زنند. اینها همه نشان می دهد که اسرائیل همت زیادی برای ستارگان سینما قائل است(7).
سینمای اسرائیل در دهه هشتاد سیطره خود را بر سینمای هالیوود گسترش داد و توانست بسیاری از سینماگران صاحب نام جهان شامل کارگردانان، تهیه کنندگان و هنرپیشگان هالیوود را جذب و با اکثر کشورهای غربی قراردادهای سینمایی منعقد کند. اغلب فیلمهای تولید شده توسط سینمای مشترک اسرائیل با هالیوود و کشورهای غربی، بر مهاجرت به فلسطین اشغالی و حمایت از رژیم صهیونیستی در برابر اعراب تأکید شده است.
«تولید سالانه صنعت سینما در اسرائیل کمتر از 12 فیلم(15-12)فیلم نیست»(8)فقط در سال 1980 میلادی 12 فیلم توسط سینمای اسرائیل بر پرده سینمایی رفت. مهم ترین آنها عبارتند از:(9)
1)5+5 از شموئیل ایمبرمان.
2)آخرین دریا از حییم نحوری، 100 دقیقه.
3)ستاره صبح از الکفا برکن، 90 دقیقه.
4)برونه دیف از موسی موگاردی.
5)خانواده شناسنامه ای من از ایتان کرین.
6)ازدواج در راه تل آویو، سناریوی این فیلم به طرز زیرکانه ای از نمایشنامه ی خسیس اقتباس شده است. در این فیلم از یهودیان خواسته شده با انباشت ثروت، توانایی مالی خویش را در کشورهایی که در آن سکونت دارند، بالا ببرند.
طی سالهای 1981 و 1982 نیز فیلمهای زیادی ساخته شد. از جمله مهم ترین آنها عبارتند از:(10)
1-زنان . . . زنان از آلفرد مسیتنهارد.
2-فیلم لینا. این فیلم درباره زنی است که برای آزادی همسرش از زندانهای روسیه تلاش می کند، اما دیری نمی پاید که به اسرائیل باز می گردد و با یک یهودی ازدواج کرده و افراد زندانی در روسیه را به فراموشی می سپارد.
این فیلم در واقع به شکلی خزنده به ارتباط میان صهیونیستها و فلسطین اشغالی به عنوان سرزمین موعود می پردازد.
«بیشتر فیلمهای اسرائیلی با همکاری شرکتهای سینمایی در آمریکا، فرانسه، ایتالیا، آلمان و ژاپن ساخته می شود. موضوع بیشتر آنها را موضوعات انسانی برگرفته از واقعیتهای اجتماعی شکل می دهند و عمدتاً تلاشهای هنری ساده ای است که با تبلیغات سیاسی گسترده و کینه نهفته نسبت به اعراب و مسلمانان که در فیلمها به طور مستقیم و غیرمستقیم بر آنها تأکید می شود همراه بوده است(11). »
یکی از این فیلمها، فیلم ملی گرایان است که اسرائیل با یک کارگردان یهودی فرانسوی به نام ایریک شارون آن را ساخت.
«اسرائیلیان در این زمینه، از موفقیت قاطع فیلم خماسین در سطح جهانی سخن به میان می آورند. این فیلم به روایت داستان درگیری اعراب و یهودیان می پردازد و حوادث آن در داخل یکی از زندانها به وقوع می پیوندد.
آنها از فیلم دختر 17 ساله سخن می گویند که اسرار بلوغ را مطرح کرده و بین آن و واقعیت سیاسی اسرائیل ارتباط برقرار می کند.
آنها متعجب و شگفت زده از هنر پیشه زن یعنی ژیلا ماژور برنده خرس طلایی جشنواره برلین در سال 1989 و نقش وی در فیلم تابستان اویا صحبت می کنند(12). »
با آغاز دهه ی 90 سینمای اسرائیل با ساخت یک فیلم سینمایی ضد اسلامی-ایرانی وارد مرحله جدیدی شد. در سال 1990 رژیم صهیونیستی با به تصویر کشیدن ماجرای زندگی یک زن آمریکایی فراری از ایران، یک فیلم سینمایی ضد اسلامی -ایرانی را تهیه کرد. اسرائیل برای تهیه این فیلم، سرمایه گذاری کلانی کرد و سالی فیلد هنرپیشه ای که تا آن زمان دو جایزه گرفته بود در نقش زن فراری از ایرن بازی کرد. این فیلم بدون دخترم نام دارد و بر اساس کتابی نوشته بتی محمودی ساخته شد. فیلمبرداری این فیلم در تل آویو و منطقه کوهستانی ایلات چندین ماه طول کشید. هفته نامه اسرائیلی جرو سالم پست یک صفحه کامل خود را به مصاحبه با هنرپیشه این فیلم اختصاص داد و یک تصویر بزرگ از سالی فیلد با پوشش کامل اسلامی به چاپ رساند. این هفته نامه می نویسد:
«همسر سالی فیلد یک یهودی تهیه کننده فیلم به نام آلن گریشمن است و تل آویو و ایلات اسرائیل از این نظر به عنوان محل فیلمبرداری انتخاب شده اند که به مناطق ایران شباهت زیادی دارند و اسرائیل در خاورمیانه از کشورهایی است که امکانات فیلمبرداری وسیعی در اختیار دارد. »
جرو سالم پست به نقل از نویسنده فیلمنامه بدون دخترم می نویسد:
«بعضی قسمتهای حساس ضد ایرانی کمی تعدیل و با متخصصان امور اسلامی نیز مشورت شده تا فیلم احتمالاً به یک سوژه کاملاً ضد اسلامی مانند کتاب آیات شیطانی سلمان رشدی تبدیل نشود. (13)»
در این دهه معمولاً آرمانهای ایدئولوژیک بیشتر در سینمای اسرائیل دیده می شد. به ویژه اینکه در این دهه، فلسطین اشغالی در بحبوحه انتفاضه و کشمکش و درگیری فلسطینی -اسرائیلی بسر می برد. و انتفاضه فلسطین به تدریج توانسته بود سایه ی سنگین خود را بر روی جامعه اسرائیل بگستراند و عملاً صهیونیستها را با یک بحران امنیتی و خلاء روحی و روانی مواجه سازد. برگونه ای که مجبور شده بودند تن به مذاکره با فلسطینیان دهند.
یکی از فیلمهایی که در این دهه ساخته شد فیلم موعود(14)نام دارد که یک فیلمساز اسرائیلی آن را در اسرائیل بر روی پرده سینما برد. مضمون این فیلم اقدامات ایدئولوژیک یهودیان افراطی در اسرائیل است. این فیلم که ساخت آن در دوره مذاکرات فلسطینی -اسرائیلی آغاز شده بود حکایت یک جوان یهودی مبتلا به دیابت به نام پیتی است که دانشجوی علوم دین یهود است و پس از شکست در عشق به دختر پر شور و شرّ یک خاخام یهود تصمیم می گیرد با دست زدن به عملیات انتحاری، مسجد الاقصی را منهدم کند. این فیلم آن قدر جنجالی بود که حتی ارتش اسرائیل از ارائه کمک -همچون در اختیار قرار دادن یونیفورم نظامی و تجهیزات جنگی -به سازنده آن خودداری کند.
سازنده فیلم یوسف سدار نام دارد و برای نخستین بار دست به کارگردانی یک فیلم زده و فیلمنامه فیلمش را نیز خودش نوشته است. وی ایده ی فیلم را با خواندن خبری در مورد یک افسر ارتش اسرائیل در یکی از روزنامه ها گرفته که در یکی از گذوههای سلاح تروریستی و تندروی یهودی عضویت داشته است. یکی از نقش های اصلی این فیلم را آسی دایان، موشه دایان-وزیر جنگ مشهور رژیم صهیونیستی در زمان جنگ 1967-ایفا کرده است.
سدار فارغ التحصیل دانشکده فیلم دانشگاه نیویورک آمریکاست. هدف او از ساخت این فیلم، ایجاد همدلی با یهودیان افراطی است که برای تصاحب کامل سرزمین موعود خود حاضرند به هر نوع اقدام ضد بشری دست بزنند. وی می خواهد بگوید دست یافتن به اهداف ایدئولوژیک هر وسیله ای را توجیه می کند.
فیلم زمان موعود در شرایطی در اسرائیل روی پرده سینماها رفت که بحران، سراسر خاک فلسطین اشغالی را گرفته بود. این فیلم همچنین در رقابت برای کسب جایزه اسکار بهترین فیلم خارجی در جشنواره های خارجی شرکت داده شد. (15)یکی از فیلمهایی که در این دوره ساخته شد فیلم ملی گرایان است. کارگردان این فیلم یک یهودی فرانسوی به نام اریک شارون می باشد.
«ماجرای فیلم از این قرار است که یک جوان یهودی فرانسوی به نام اریل یان آتال در جست و جوی هویت خود به اسرائیل می رود و به خدمت سازمان جاسوسی اسرائیل موساد درآمده و به واحد 238 در فرانسه می پیوندند. مأموریت این مجموعه این است که از یک استاد فیزیک هسته ای که برای کشورهای همسایه کار می کند اطلاعات بگیرد. گروه او، کنترل تلفنی منزل استاد را توسط یک دختر آغاز می کند و یکی دیگر از اعضای گروه به هنگام ورزش با وی طرح دوستی می ریزد. در این حال همسر استاد در یک حادثه ساختگی مدتی منزل را ترک می کند و بقیه مأموریت کثیف به یک زن زیبا محول شده و از ملاقات آن دو با یکدیگر تصویربرداری می شود. عنصر اطلاعاتی طی یک تماس تلفنی او را تهدید می کند که خیانت و انحراف جنسی اش را برای همسرش فاش می کند. بدین طریق استاد برای حفظ شهرت و آوازه خود ناچار می شود فرانسه را ترک کند.
مأموریت دوم اریل یان آتال تعقیب یک دانشمند عرب و دستیابی به اطلاعات مربوط به تحقیقات هسته ای است. این مأموریت توسط همان دختر یعنی ساندرین کبرلین پس از کشتن دانشمند انجام می شود. به محض اینکه قهرمان فیلم می فهمد پلیس در جست و جوی آن دختر است به یاری او می شتابد اما کار از کار گذشته است، دختر با اتومبیلی تصادف کرده و آمبولانس او را به بیمارستان می برد. «اریل»با توجه به اینکه تعلق خاطری نسبت به آن دختر داشت در مورد مأموریت خود و اینکه او باعث مرگ دختر شده است به شک و تردید می افتد.
مأموریت سوم که اریل به آن افتخار می کند به خدمت گرفتن یک یهودی آمریکایی است که در سازمان اطلاعات و جاسوسی آمریکا «سیا» کار می کند و طرفدار اسرایئل است. این شخص در ابتدا می خواهد داوطلبانه برای سازمان اطلاعات اسرائیل «موساد» کار کند اما بانک با این امر مخالفت کرده و او را با گشودن یک حساب بانکی مورد تشویق قرار می دهد. او دارای پاسپورت اسرائیلی است که یهودیت وی را نشان می دهد. به محض اینکه به او مشکوک می شوند به سفارت اسرائیل در آمریکا رفته و برای حفظ روابط اسرائیل و آمریکا خواستار نجات خود می شود اما بی فایده است. دوست وی یعنی عنصر اطلاعاتی و قهرمان فیلم سعی دارد به او کمک کند اما بی فایده است، برای بار دوم از مأموریت خود احساس ناراحتی کرده و تصمیم به ترک آن می گیرد اما رئیس وی یوس بانای به ویژه بعد از اینکه به او می گوید دختر زنده است و در اسرائیل زندگی می کند او را از نظر خود برمی گرداند. وی در اینجا می فهمد که به گفته رئیس تا کنون به قسمت تاریک موضوع می نگریسته است. همان طور که فیلم می گوید سازمان اطلاعات اسرائیل افراد خود را ترک نمی کند، حتی از آن شخص آمریکایی نیز حمایت کرده و او را رها نکرد. »(16)
یکی از فیلمهای اسرائیلی که در جشنواره کن هم شرکت کرد فیلم پیروان استالین است، کارگردان فیلم ناداو لیوتیان بلافاصله به دوره پس از تشکیل دولت اسرائیل برمی گردد، زمانی که مهاجران روسی(که به اسرائیل مهاجرت می کنند)همچنان در توهم افکار استالین به سر می برند. ولی هنگامی که استالین می میرد پیروان قبل از اینکه خاطرات گذشته را فراموش کنند به طرف وطن جدید خود سرازیر شدند. این فیلم آشکارا از مهاجران یهود می خواهد که وطن و اصول گذشته خود را فراموش کنند تا در رژیم جدیدی به نام اسرائیل ذوب شوند. بود داوید سون کارگردان اسرائیلی فیلم سالسا(17)را که از تولیدات شرکت کنن بود در بازار کن ارائه داد. در این فیلم تعدادی از جوانان رقاص به انجام موسیقی سالسا مشغولند. حرف از ارائه چنین موسیقی گوش خراش و غیرقابل تحمل آن است که یک فیلم تجاری موفق را در میان جوانان که در سالهای اخیر توجه زیادی به فیلم و رقصهای آمریکایی نشان داده اند، ترویج کنند. کارگردان دیگر اسرائیلی به نام ایگال شولان به ارائه ستاره کمدی یودا بارکان در فیلم بیج جاج می پردازد. این فیلم بخشی از سلسله فیلمهای اسرائیلی است که کار همان دوربین مخفی تلویزیون را انجام می دهد که طی آن، دوربین مخفی در خیابان پارک عکس العمل مردم را در برابر کارهای عجیب و خنده دار ثبت می کند. اسرائیل تمامی این فیلم را در جنوب آفریقا تصویربرداری می کند. (18)
یکی دیگر از فیلمهای سینمایی این دوره فیلم سحر می باشد. این فیلم در سال 1994 به زبان عبری تولید شد نمونه ای از سینمای پلید و تبلیغات مغرضانه و تفکر مسموم رژیم صهیونیستی است که با پوست و گوشت آمیخته شده و احساسات تماشاگران خود را علیه اسلام و اعراب برمی انگیزاند. این فیلم تبلیغ علیه تمامی اعراب یا تمدن عربی است.
موضوع فیلم حکایت یک خانواده یهودی است که از مغرب(مراکش)به اسرائیل مهاجرت کرده است.
«داستان فیلم از این قرار است که خانواده یک دختر 14 ساله باهوش و درسخوان به نام راشیل که در دامان یک جامعه اسرائیلی متولد شده است تمامی آروهای خود را در این دختر می بیند و او را به تل آویو می فرستد تا به یک گوینده مشهور تبدیل شده و به شیوه اروپایی زندگی کند. دختر 20 سال از خانواده جدا می شود و طی این 20 سال به یک گوینده مشهور تبدیل می گردد. (19)

کمیته هماهنگ هنری، سیاسی تبلیغاتی

رویای رژیم صهیونیستی برای تبدیل تل آویو به هالیوود شرق به جای قاهره جزئی از برنامه وسیع و گسترده ای است که این رژیم در جهت نیل به این برنامه دست به تبلیغات در سطح جهانی زده است. این تبلیغات، اسرائیل را در میان رژیمهای دست نشانده و ملتهای عقب مانده به عنوان سرزمین آزادی و دموکراسی معرفی می کند. سالهای زیادی است که رژیم صهیونیستی برای تحقق این هدف که خواب را از چشمان آن ربوده است تلاش و کوشش می کند. «یکی از گزارش های محرمانه سازمان جاسوسی اسرائیل موساد که اولین رئیس موساد به نام شیلواح آن را نوشته است اعلام می کند که نفوذ از طریق تصاحب یا سیطره بر ابزار تولیدات هنری عربی باعث می شود که سلطه بر وجدان و تفکر اجتماعی ملتهای عرب به آسانی امکان پذیر شود. به همین دلیل موساد کمیته هماهنگ هنری، سیاسی، تبلیغاتی را تشکیل می دهد. (20)»
اهداف این کمیته را گروهی از متخصصان و کارشناسان در زمینه مطالعه میراث و تمدن ملی عربی و منتقدان و هنرمندان اسرائیلی که یکی از اعضای بار آن مناحم جولان -خلبان سابق ارتش اسرائیل و مشهور ترین تهیه کننده و کارگردان اسرائیلی -تدوین کرده اند.

موسسات سینمایی اسرائیل

از اوایل دهه شصت به تدریج موسسات آرشیو و تولید فیلمهای سینمایی در اسرائیل راه اندازی شد. مهم ترین آنها عبارتند از:
1-آرشیو فیلم اسرائیل:
«در سال 1961 ساختمان آرشیو فیلمهای اسرائیلی در شهر قدس بنا شد. این ساختمان دارای هزاران فیلم جدید و قدیم و یک دفتر مطالعاتی و پژوهشی است.
موضوع به فیلمهای اسرائیلی محدود نمی شود بلکه فیلمهای جهانی که با تاریخ یا زندگی یهودیان ارتباطی داشته باشد در این آرشیو موجود است.
دانش آموزان مدارس برای حضور در دوره های فرهنگی ساختمان آرشیو سینما دعوت شده و به آنها فرصت تحلیل و نقد فیلمهایی را که می بیند داده می شود. این آرشیو از سال 1984 سالانه یک جشنواره سینمایی برگزار می کند. »(21)
مسئولیت آرشیو و قرار دادن فیلم در اختیار دست اندرکاران امور سینما از وظایف این شرکت است.
2-استودیو فیلم:
در دهه هفتاد و اوایل دهه هشتاد و استودیو فیلم در اسرائیل ایجاد شد. «یکی از آنها تحت مالکیت شرکت کابینال فیلم می باشد که دفتر آن در قدس واقع است»(22)و یک استودیو نیز در تل آویو تأسیس شد.
3-آکادمی فیلم اسرائیل:
در اواخر دهه هفتاد میلادی این آکادمی تأسیس شد و سهم زیادی در اعطای کمکهای مالی به تولید فیلمهای نژادپرستانه دارد. این مرکز سالانه برای ساخت 5 تا 7 فیلم صهیونیستی برنامه ریزی می کند و اخیراً نیز دانش آموزان مدارس ابتدایی و راهنمایی را وارد عرصه سینما کرده است. (23)
4-مرکز فیلم اسرائیل:این مرکز زیر نظر وزارتخانه های بازرگانی و صنعت فعالیت می کند و به طور مستقیم عهده دار مسئولیت سینما در اسرائیل است.
همچنین یک شرکت سینمایی در تل آویو نیز مسئول جست و جو برای یافتن کادرهای مختلف سینمایی و ارائه کمک های مادی و معنوی است.
یکی از افرادی که توسط این شرکت شناسایی و بعدها به یکی از بزرگترین سینماگران رژیم صهیونیستی تبدیل شد آلی ینشبر کارگردان فیلم 94 دقیقه ای ترسوها است.
برنامه شرکت یاد شده مبتنی بر تولید سالانه 4 تا 5 فیلم است و همزمان درباره ی سینمای صهیونیستی نیز کتاب منتشر می کند. (24)
5-شرکتهای تولید فیلم:
این شرکتها عبارتند از شرکت بیرکی باتیه همزیر و شرکت اسرافیلم که دفتر آن با نام ساویلسون فیلم در لندن واقع است. (25)

بنیاد جدید سینمایی و تلویزیونی

سازمان فرهنگی هنری اسرائیل ملقب به "بنیاد جدید سینمایی و تلویزیونی(26)" از جمله مراکزی است که در تهیه و تولید فیلمهای سینمایی و سریالهای تلویزیونی دست داشته و برای ساخت مستندات سیاسی و اجتماعی از وقایع روز اسرائیل، هزینه های زیادی را صرف می کند.
این بنیاد(NFCT)یک ارگان دولتی است که در سال 1993 توسط وزارت فرهنگ و آموزش اسرائیل و به ریاست دیوید فیشر(27)با هدف تولید و ساخت فیلمهای مستند، داستانی و مستند داستانی و فیلم کوتاه، در تل آویو تأسیس شد. (228)این مرکز به عنوان تهیه کننده یا حمایتگر مالی، در ساخت نزدیک به 200 فیلم همکاری داشته و یکی از سازمانهای تازه تأسیس اسرائیل است. به گزارش منابع NFCT، فیلمهای تولیدی این مراکز در اکران عمومی اسرائیل با اقبال خوبی مواجه بوده و بعضاً در جشنواره های مطرح خارجی نیز جوایزی دریافت کرده اند. (29)
بنابر ادعای مسئولان NFCT این مرکز به عنوان پل ارتباطی میان سینماگران اسرائیل و هنرمندان اروپایی عمل کرده است و ارسال فیلمها به جشنواره های خارج اسرائیل توسط این مرکز صورت می پذیرد. این مرکز در شناسایی و معرفی کارگردانان و مستند سازان اسرائیل به مجامع هنری و حتی مراکز سینمایی بین المللی نیز تلاشهای زیادی را سازماندهی می کند. منابع اسرائیلی اظهار داشته اند که مرکز فوق، بودجه قابل توجهی را برای تهیه و تولید فیلم و گسترش روند فیلمسازی در اسرائیل اختصاص داده و هزینه قابل توجهی را برای احداث مراکز آموزشی فیلمسازی و پیشرفت هنر در این کشور در نظر گرفته است. این مرکز با کمپانی های فیلم ساز اروپایی و آمریکایی در ارتباط بوده و برای گسترش صنعت فیلمسازی در اسرائیل و جذب شرکتهای خریدار فیلم در خارج کشور، برنامه های زیادی را تدوین و پیگیری کرده است. NFCT برای آشناسازی اذهان عمومی جامعه اسرائیل با مسأله فیلم و سینما، به برگزاری کنفرانس و همایشهایی در سطح کشور مبادرت ورزیده و در این راستا از هنرمندان کشورهای دیگر نیز دعوت به همکاری کرده است. (30)

اهداف و برنامه های بنیاد

مسئولان NFCT هدف این مرکز را سرمایه گذاری در آثار سینمایی و تلویزیونی و حمایت از تولید کنندگان آثار نمایشی اعلام کرده اند. (31)
این مرکز با بهره مندی از صنعت گویای سینما آنچه مطلوب یهودیان اسرائیل است را بیان کرده و به گوش مردم سراسر جهان می رساند. همچنین NFCT گاهی داستانهایی که مد نظر دولت اسرائیل است را، به فیلمسازان ارائه کرده و برای ساخت آنها بودجه لازم را تأمین می کند. (32)
هدف دیگری که این مرکز دنبال می کند، در راستای هدف قبلی که همان گفتن ناگفته هاست، قرار دارد و آن خوش ساخت بودن آثار سینمایی است. (33)مسئولان این مرکز معتقدند که فیلم باید «پیام» داشته باشد و عمیقاً مخاطب را تحت تأثیر قرار دهد. از دیگر اهداف، NFCT، کشف و شناسایی فیلمسازان خلاق است. فیلمسازانی که از قدرت نوآوری در سینما برخوردار بوده و توان "ساختارشکنی" و خارج شدن از کلیشه های رایج فیلمسازی را داشته باشند که این امر خود به جذابیت فیلم و تأثیرگذاری آن بر ذهن مخاطب، بسیار کمک می کند. (34)مرکز NFCT برای یافتن فیلمسازان خلاق، با مراکز هنری خارج کشور نیز ارتباط برقرار کرده و آنها را برای برگزاری کنفرانس به اسرائیل فرا می خواند و نیز بعضی از هنرمندان صاحب سبک بین المللی را برای تدریس به اسرائیل دعوت می کند. (35)

ساختار تشکیلاتی بنیاد

این مرکز، یکی از بخشهایی است که زیر نظر معاونت هنری وزارت فرهنگ و آموزش اسرائیل فعالیت می کند. Nfct به ریاست دیوید فیشر به عنوان مدیرعامل ومدیریت دیوید موشریتز(36)به عنوان مدیر داخلی اداره می شود. (37)
NFCT از بخشهای مختلفی تشکیل شده است که عبارتند از:

1-روابط عمومی:
این بخش ارتباط دهنده NFCT با مردم و مراکز دیگر است و ورود و خروج تمامی محصولات پستی در این مرکز، می بایستی با تأیید این بخش صورت گیرد. ارل تورنر(38)مسئولیت این بخش را عهده دار می باشد.

2-بخش هماهنگی:
این بخش، وظیفه ایجاد ارتباط با جشنواره های سینمایی داخل و خارج کشور و رایزنی با هنرمندان داخلی و بین المللی، برای دعوت از آنان و برگزاری همایش و نیز برپایی کنفرانس، سمینار و . . . را بر عهده دارد. مسئول این بخش ریکی زاکز(39)است.

3-بخش اجرایی:
این بخش مسئول بررسی طرحهای ارسال شده به مرکز NFCT بوده و درجهت تهیه سرمایه لازم برای ساخت و تولید فیلم بر اساس طرحهای تصویب شده در مرکز، اقدامات لازم را به عمل می آورد.
بخش اجرایی به مدیریت ایریت شیمرات(40)فعالیت می کند.
4-امور مالی:
این بخش، وظیفه تأمین بودجه از دولت یا مراکز خصوصی را برای ادامه فعالیت این مرکز بر عهده داشته و همچنین پرداخت حقوق کارمندان و تهیه مقدمات و شرائط برگزاری کنفرانسها و . . . بر عهده این بخش است، مدیریت این بخش را راوه راوید(41)برعهده دارد.

5-کتابخانه:
بنا به ادعای منابع NFCT این بخش عالیترین کتابهای فرهنگی، هنری جهان را در خود جای داده و یکی از بهترین آرشیوهای کتابهای سینمایی دنیاست. مسئول این کتابخانه بنی بریسکین(42)است.

6-بخش تولید فیلم:
در این مرکز، یک بخش تهیه و تولید فیلم وجود دارد که هنرمندان مجرب در تمامی رشته ها و گرایشهای هنری را به استخدام خود در آورده و به تولید فیلم می پردازد و هرگاه گروهی که زیر نظر NFCT مشغول ساخت فیلم است در انتخاب عوامل دچار مشکل شد، این بخش، از نیروهای خود، فردی را به گروه معرفی می کند. اعضای این بخش عبارتند از:
گیلا آلماگور Gila Almagor بازیگر و بازیگردان
یوری بن نون Uri Ben non، سرمایه گذار
موشه گیلاد Modhe Gilad، تدوینگر و نویسنده
ایتان هابر Eitan Haber، روزنامه نگار و سرمایه گذار
سهیل حداد Soheil Haddad، تهیه کننده و بازیگر
لیور هورو Lior Horev، فیلمبردار و عکاس
نئومی کاپلانسکی Neomi Kaplansky، تهیه کننده
ارالاپید Era Lapid، تدوینگر
ناواشمل Nava semel، نویسنده
مئیر شانی Meir shani، سرمایه گذار
این مرکز بیش از 100 کارمند جزء دارد.

عملکرد بنیاد

بنیاد جدید امور سینمایی و تلویزیونی در راستای اهداف این مرکز اقداماتی صورت داده است که از آن جمله می توان به برگزاری همایی با حضور بیش از 60 فیلمساز اسرائیلی در سینما تک نازارت اشاره کرد. این همایش در دسامبر سال 2003 با هدف شناسایی و معرفی کارگردانان و مستند سازان جوان و ایجاد ارتباط بین آنان و کارگردانان با تجربه برگزار شد. حضور در این همایش، برای عموم مردم آزاد بود تا شهروندان اسرائیلی با عملکرد، مشکلات و معضلاتی که بر سر راه برنامه های NFCT وجود دارند، آشنا شده و برای رفع موانع موجود اعلام همکاری کنند. همچنین در نشست فوق مرکز NFCT به معرفی برنامه های خود پرداخت و راههای همکاری با مردم، هنرمندان و سایر نهادهای فرهنگی و غیرفرهنگی را اعلام و مراحلی را که یک ایده خوب باید طی کند تا به یک فیلم سینمایی تبدیل شود را تشریح کرد. (43)از دیگر اقدامات این مرکز می توان به برپایی کنفرانسی مشترک با شبکه تلویزیونی ZDF آلمان اشاره کرد که در اوایل تأسیس NFCT با موضوع سینمای تخیلی و سینمای مستند برپا شد و فیلمسازان زیادی در ژانرهای مختلف در این جلسه شرکت داشتند. (44)در سال 2001 NFCT به فیلمسازان پیشنهاد کرد که در مناطق و شهرکهای مختلف زندگی کنند و شرائط
دردناک مردم اسرائیل در دوران انتفاضه را به تصویر بکشند. این مناطقی چون کرانه باختری و نوار غزه در اولویت قرا ر دارد و بودجه اولیه برای ساخت هر فیلم را 300 هزار شیکل در نظر گرفت. در سال 1999 این مرکز با همکاری شبکه دوم رادیو ملی اسرائیل بخشی را به نام گروه اجتماعی راه اندازی کرد. هدف این گروه، یافتن چالشها و مشکلات اجتماعی مردم اسرائیل و به تصویر کشیدن آنهاست که در این راستا به موضوعاتی چون جوانان در آستانه خدمت سربازی، زندگی اعراب اسرائیلی، مشاغل خارجی در اسرائیل، اقتصاد قدیم و اقتصاد جدید و . . . پرداخته شد. (45)از سال 2003 NFCT در پی تلاش برای ایجاد ارتباط با اروپاییان، فرصتهای را پیش روی فیلمسازان اسرائیلی قرار داد تا با هنرمندان اروپایی مراوده داشته و از تجارب هنری و تکنیکی آنها بهره مند شوند. این مرکز توانست 15 فیلمساز اسرائیلی را به مراکز مهم اروپایی روانه و برای پیشرفت علمی هنری آنان برنامه های دراز مدتی را پی ریزی کند. (46)

پی نوشت ها :

1. الموسوعه الفلسطینیه، هیئه الموسوعه الفلسطینیه، جلد دوم، 1984، ص 612
2. همان.
3. یکی از فرماندهان نظامی آلمان در جنگ جهانی دوم که از سوی رژیم صهیونیستی متهم به کشتار یهودیان بود.
4. روزنامه کیهان، "سینمای جهان"، ترجمه سعید طبیعت شناس، 1381/5/19، شماره 17446
5. العجلانی، شمس الدین:«سینمای صهیونیستی و تحریف تاریخ» نشریه ندای قدس، دفتر جنبش جهاد اسلامی در تهران، سال پنجم، شماره 78، ص 47.
6. همان.
7. مجل نداء المقاومه، "هالیوود و صهیونیسم" شماره 38، مرداد 1384، ص 23
8. رجب، محمد:پیشین، ص 237.
9. العجلانی، شمس الدین:پیشین، ص 48.
10. همان.
11. رجب، محمد:پیشین، ص 237
12. همان.
13. روزنامه کیهان هوای، شماره 877، 1369/2/12،ص 4
14. (Time of Favor)
15. روزنامه همبستگی، 1379/10/5، شماره 65، ص 5
16. رجب، محمد:پیشین، صص 83-84.
17. سالسا نوعی موسیقی و رقص مربوط به آمریکای لاتین است.
18. همان، ص 82.
19. همان، ص 109.
20. رجب محمد: پیشین، ص 129.
21. همان، ص 237
22. العجلانی، شمس الدین:پیشین، ص 48.
23. همان.
24. همان.
25. همان.
26. "NFCT"The New Foundation & TV
27. David Fisher
28. www. nfct. org. il/english/nfct/About. htm.
29. Ibid
30. Ibid
31. www. nfct. org. il/english/nfct/Declaration. htm
32. Ibid
33. Ibid
34. Ibid
35. Ibid
36. David Moshvitz
37. www. nfct. org. il/english-us. htm
38. Orel Turner
39. Riky Zaks
40. Irit shimrat
41. Raveh Ravid
42. Benny Briskin
43. www. nfct. org. il/english/nfct/assignment2. htm
44. www. nfct. org. il/english/nfctAbout. htm
45. www. nfct. org. il/english/nfct/documentary 1. htm.
46. نشریه رویداد و گزارش اسرائیل، موسسه ندا، 1384/6/6، شماره 261، ص 18

منبع :صفاتاج، مجید، (1387)، سینمای سلطه(هنر هفتم)، تهران: سفیر اردهال، چاپ اول 1387.