کودکانی که گوشت نمی خورند

در جدیدترین و قدیمی‌ترین راهنماهای تغذیه‌ای به تمامی افراد در گروه‌های سنی مختلف در مورد چگونگی نوع تغذیه توصیه‌هایی شده است تا افراد بتوانند به حداکثر میزان سلامت در طول عمرشان دست یابند. در این راهنماها، موادغذایی پروتئین‌دار مانند گوشت‌ها جایگاه خاصی دارند و بخش عمده‌ای از یک رژیم غذایی را شامل می‌شوند.
مصرف متعادل این گروه برای همه افراد به‌خصوص کودکان زیر 5 سال، اهمیت خاصی دارد. به این دلیل که کودکان زیر 5 سال در دوران رشد سریع هستند وجود برخی از موادمغذی مانند روی، آهن و ویتامین A که مهم‌ترین منبع خوراکی تامین آنها، گوشت قرمز و سفید است به صورت روزانه در وعده‌های مصرفی‌شان الزامی است و مصرف روزانه 2 تا 3 واحد (هر واحد گوشت حدود 30 گرم گوشت پخته شده معادل سه‌چهارم قوطی کبریت است) توصیه می‌شود بنابراین با کاهش یا حذف گوشت از برنامه‌غذایی کودکان زیر 5 سال، مهم‌ترین موادمغذی مورد نیازشان تامین نخواهد شد.
بیشتر کودکان در این سنین به دلیل استحکام کم دندان‌هایشان جویدن تکه‌های گوشت برایشان سخت است و از خوردن این ماده‌غذایی مفید امتناع می‌کنند. بنابراین توصیه می‌شود گوشت کاملا پخته و به صورت ریش‌ریش یا به صورت چرخ‌کرده باشد. حتما باید از انواع گوشت‌ها؛ گوشت قرمز و سفید (مرغ و ماهی) و انواع دریایی (ماهی، میگو و...) که هر گروه حاوی مقدار خاصی از موادمغذی مورد نیاز بدن هستند استفاده شود. بهتر است بدانید موادغذایی دریایی منبع انحصاری ید هستند و در عملکرد صحیح تیرویید، مغز و عملکرد فیزیکی بدن تاثیر مهمی دارند. براساس مطالعه‌هایی که در دنیا و به‌خصوص در کشور خودمان روی کودکان صورت گرفته، مشخص شده است کودکانی که روزانه کمتر از مقادیر توصیه شده یعنی 2 تا 3 واحد از انواع گوشت‌ها را استفاده می‌کنند مهم‌ترین عارضه ایجادشده در آنها کاهش سرعت رشد فیزیکی (اختلالات رشدی) است. این مساله مهم‌ترین و شایع‌ترین مشکل کودکان در این سنین است و با کاهش سرعت رشد فیزیکی که روی نمایه قد بر سن کودک تاثیرگذار می‌گذارد خود را نشان می‌دهد. به علاوه کمبود این موادمغذی باعث بروز برخی از مشکلات ثانویه مانند اختلا‌ل‌هایی در سیستم ایمنی، رشد و استحکام استخوان‌ها و سایر قسمت‌های بدن خواهد شد.
از آنجا که تغذیه، دانش تعادل به حساب می‌آید بنابراین اگر در مصرف هر کدام از گروه‌های غذایی بیش از حد مورد نیاز زیاده‌روی شود، مشکلات متعددی بروز خواهد کرد. به دلیل اینکه متابولیسم پروتئین در بدن نسبت به کربوهیدرات‌ها و چربی‌ها به انرژی بیشتری نیاز دارد، در اثر مصرف فراوان گوشت به‌عنوان منبع پروتئین کبد و کلیه با افزایش عملکردی بالا مواجه است ضمن اینکه هضم و جذب پروتئین سخت است و انرژی بیشتری برای هضم آن لازم است بنابراین مصرف بیش از حد آن درنهایت باعث کاهش وزن، مصرف انرژی بیشتر در متابولیسم، افزایش مواد نیتروژنه، ازته و درنهایت افزایش اوره خون و اسیدی شدن PH خون خواهد شد. همچنین با افزایش دریافتی سهم این گروه از موادغذایی، مصرف سایر موادغذایی کاهش می‌یابد و از آنجا که هرکدام از گروه‌ها تامین‌کننده برخی از موادمغذی مورد نیاز هستند قطعا مشکلات دیگری بروز خواهد کرد.

پی‌نوشت‌ها:

* متخصص تغذیه و رژیم درمانی و دانشیار دانشگاه علوم پزشکی تهران

منبع: هفته نامه سلامت