نویسنده: محمد ارزنده نیا
1901
ویلهلم کنراد رونتگن (1) (1923 ـ 1845) از آلمان به خاطر کشف اشعه ایکس و یا اشعه رونتگن.1902
هنریک آنتون لورنتز (2) (1928 ـ 1853) از هلند، به همراه پیترزیمان (3) (1943 ـ 1865)، از هلند به خاطر پژوهش هایشان درباره تأثیر میان مغناطیسی بر پدیده تابش های اتمی و طیف عناصر.1903
آنتوان هانری بکرل (4) (1908 ـ 1852) از فرانسه به خاطر کشف رادیو اکتیویته خودبه خودی.پیرکوری (5) (1906 ـ 1859) از فرانسه و ماری اسکلودوفسکا کوری (6) (مادام کوری) (1934 ـ 1867) فرانسوی لهستانی الاصل به خاطر انجام پژوهش هایشان روی پدیده های تشعشعی کشف شده توسط بکرل.
1904
جان ویلیام استروت (7) (رایلی، راله، ریلی) (1919 ـ 1842) از انگلستان به خاطر پژوهش بر روی چگالی گازهای مهم و کشف گاز آرگون و تعیین محل آن در جدول تناوبی عناصر.1905
فیلیپ ادوارد آنتون فنون لنارد (8) (1947 ـ 1862) آلمانی چکسواکی الاصل به خاطر تحقیق روی اشعه کاتدیک.1906
جوزف جان تامسون (9) (1940 ـ 1856) از انگلستان به خاطر پژوهش های علمی و نظری درباره عبور الکتریسیته از میان گازها.1907
آلبرت ابراهام مایکلسون (10) (1931 ـ 1852) آمریکایی آلمانی الاصل به خاطر ساختن وسایل نوری بسیار دقیق و انجام پژوهش هایی در طیف سنجی و طول سنجی با آنها.1908
گابریل لیپمان (11) (1921 ـ 1845) از فرانسه به خاطر کشف روش عکاسی رنگی مبتنی بر تداخل امواج نوری. (لیپمان با کمک روش قراردادن ورقه شیشه ای پوشیده از لایه ای از ماده حساس به نور عکاسی، در ظرف حاوی جیوه، عکس رنگی تهیه کرد. زیرا در طول عکسبرداری، جیوه نقش یک آینه را بازی می کند، و تداخل نوری بین اشعه تابیده از سوژه و اشعه بازتابیده از آینه (جیوه) صورت می گیرد. در نتیجه، نقوش یا نوارهای تداخلی نیز در ضخامتی معادل با نصف طول موج نور از لایه تشکیل و ثبت می شوند.)1909
گوگلیلمومارکنی (12) (1937 ـ 1874) از ایتالیا، به همراه کارل فردیناند براون (13) (1918 ـ 1850) از آلمان به خاطر کشف تلگراف، بی سیم و مطالعاتشان بر امواج هرتز.1910
یوهانس دیدریک وان دروالس (14) (1923 ـ 1837) از هلند به خاطر کشف معادله حالت گازها و مایعات. (وان دروالس نظریه جنبشی گازها مربوط به ماکسول و بولتزمان را تکمیل کرد. او پی برد که در محاسبه فشار گازها علاوه بر عامل حرکت ملکول ها، بایستی به نیروی جاذبه مولکولی و حجم خاص مولکول گازها نیز توجه کرد.)1911
ویلهلم وین (15) (1928-1864) از آلمان به خاطر کشف قانون اثر دما در طیف اجسام.1912
نیلز گوستاو دالن (16) (1937 ـ 1869) از سوئد به خاطر اختراع تنظیم کننده خودکار روشنایی فانوس دریایی و علایم شناور دریایی. (از جمله کارهای دالن این بود که استیلن را در استون حل نموده و محلول را با فشار، وارد ماده متخلخل آگای درون یک بشکه فولادی کرد. با اتخاذ این روش خطر وقوع انفجار در اثر ضربه از میان می رفت، و سوختی مناسب برای روشن ساختن فانوس های دریایی و مشعلهای شناور راهنما بدست می آمد. دالن برای صرفه جویی در مصرف گاز، شیرخودکاری اختراع نمود که روزها جریان گاز را قطع و شبها آن را وصل می کرد.)1913
هایک کامرلینگ اونس (17) (1926 ـ 1853) از هلند به خاطر پژوهش در خواص ماده در دماهای پایین و طریقه مایع کردن گاز هلیوم. (اونس لفافی از هیدروژن مایع را در اطراف ظرف حاوی گاز هلیوم قرار داد، و ترتیبی داد که هیدروژن تبخیر شود و گرمای تبخیر خود را از هلیوم درون ظرف بگیرد. وی در مرحله بعد به این هلیون سرد شده، انبساط ناگهانی داد تا درجه حرارت آن یکبار دیگر پایین آورده شود. از این راه اونس موفق گردید که مقداری از گاز هلیوم را به مایع تبدیل کند.)1914
ماکس فون لائو (18) (لائوئه) (1960 ـ 1879) از آلمان به خاطر کشف پدیده پراش و تفرقه اشعه ایکس در بلورها.1915
ویلیام هنری براگ (19) (1942 ـ 1862) از انگلستان، به همراه پسرش ویلیام لارنس براگ (20) (1971 ـ 1890) از انگلستان به خاطر تجزیه و تحلیل هایشان از ساختمان بلورها به کمک پرتوهای ایکس و طیف نگاری.1916
به کسی جایزه داده نشده.1917
چارلز گلاور بارکلا (21) (1944 ـ 1877) از انگلستان به خاطر کشف پرتوهای ایکس ثانویه، شاخص ساختمان درونی اتم عناصر شیمیایی. (تحقیقات بارکد باعث شد که هنری موزلی مفهوم عدد اتمی را ابداع نماید.)1918
ماکس پلانک (22) (1947 ـ 1858) از آلمان به خاطر کشف کوانتومی بودن انرژی و بسط نظریه کوانتومی.1919
یوهانس اشتارک (23) (1957 ـ 1874) از آلمان به خاطر کشف اثر دوپلر در پرتوهای کانالی و تجزیه خطوط طیفی در میدان الکتریکی.1920
چارلز ادوارد گیوم (24) (1938 ـ 1861) از سوئیس به خاطر کشف خواص غیرعادی آلیاژ فولاد- نیکل، که در ساختن ابزارهای دقیق مفید واقع می شود.1921
آلبرت آینشتاین (25) (1955 ـ 1879) از آلمان به خاطر خدماتش به فیزیک نظری و بویژه به خاطر کشف قانون اثر فوتوالکتریک.1922
نیلزبور (26) (1962 ـ 1885) از دانمارک به خاطر تحقیقاتش در ساختمان اتم و تابشهای اتمی.1923
رابرت میلیکان (27) (1953 ـ 1868) از آمریکا به خاطر اندازه گیری بار الکترون و پژوهش بر روی اثر فوتوالکتریک.1924
کارل مان جورج زیگبان (28) (1978 ـ 1886) از سوئدبه خاطر کشف طول موج اشعه ایکس با کمک طیف اشعه مزبور، و همچنین کشفیات و پژوهشهای او در زمینه طیف سنجی اشعه ایکس.1925
جیمز فرانک (29) (1964 ـ 1882) از آلمان، به همراه گوستاو لودویگ هرتس (30) (1975 ـ 1887) از آلمان به خاطر کشف آنها در مورد قوانین حاکم در برخورد الکترون با اتم. (آنان در سال 1914 طی آزمایشی ثابت کردند که اتم را در صورتی می توان با تابش نور تحریک کرد که انرژی تحریک برابر با یک مقدار حداقل خاص اتم مورد آزمایش، یا برابر با مضارب صحیحی از آن کوانتوم انرژی باشد.)هرتز (برادرزاده هانریش هرتز) روشی برای جداسازی ایزوتوپهای نئون نیز ارائه کرده بود.
1926
ژان باپتیست پرن (31) (1942 ـ 1870) از فرانسه به خاطر تحقیقاتش بر حرکت براونی و مطالعه رسوبها. (او در سال 1895 نشان داد که اشعه کاتدیک از ذره هایی با بار منفی تشکیل شده است.)1927
آرتورهالی کمپتون (32) (1962 ـ 1892) از آمریکا به خاطر کشف پدیده کمپتون. (او در سال 1923 مشاهده کرد که طول موج اشعه ایکس و اشعه گاما هنگامی که با الکترونهای عناصری که وزن اتمی آنها کم است، برخورد کنند و پراکنده شوند، افزایش می یابد.)چارلز ویلسون (33) (1959 ـ 1869) از انگلستان به خاطر کشف روش آشکارسازی مسیر ذرات باردار از راه عبور دادن آنها از یک بخار متراکم (اطاقک ابرویلسون) و عکسبرداری از قطرات مایع به وجود آمده در مسیر.
1928
اوون ویلانز ریچاردسون (34) (1959 ـ 1879) از انگلستان به خاطر کشف پدیده ترمویونیک. (او کشف کرد که صدور الکترونها و یونها در لامپهای الکتریکی از فلز داغ موجود در این لامپهاست.)1929
لویی دوبروی (35) (1960 ـ 1892) از فرانسه به خاطر کشف طبیعت موجی الکترونها.1930
چاندراسخارا ونکاتارامان (36) (1970 ـ 1888) از هند به خاطر کشف اثر رامان. (این اثر عبارت است از ظاهر شدن خطوط طیفی اضافی در مجاورت هر یک از خطوط برجسته طیف نور تابنده. در طیف رامان هر خط مشخص طیف، معرف ماده متفرق کننده ای است که سبب تفرق می شود. اساس کارهای رامان بررسی در مسأله پراکنده شدن نور مرئی توسط مواد مختلف بود.)1931
به کسی جایزه داده نشده.1932
ورنر کارل هایزنبرگ (37) (1976ـ 1901) از آلمان به خاطر ابداع تئوری مکانیک کوانتومی، کشف فرم های آلوتروپیک (چند شکلی) هیدروژن، و ارائه اصل عدم قطعیت.1933
پل آدرین موریس دیراک (38) (1984 ـ 1902) از انگلستان به همراه اروین شرودینگر (39) (1961 ـ 1887) از اتریش به خاطر کشف مدلهای جدید در تئوری اتمی. (مکانیک ماتریسی بورن ـ هایزنبرگ ـ جردن از نظر فرمول بندی ریاضی با مکانیک موجی شرودینگر متفاوت بود. اما دیراک نشان داد که آن دو سیستم قابل ادغام و ریختن در یک قالب به صورت یک تئوری واحد هستند.)1934
به کسی جایزه داده نشد.1935
جیمز چادویک (40) (1974 ـ 1891) از انگلستان به خاطر کشف نوترون.1936
ویکتور فرانتز هس (41) (1964 ـ 1883) از اتریش به خاطر کشف اشعه کیهانی. وکارل دیوید آندرسون (42) (1991 ـ 1905) از آمریکا به خاطر کشف ذره پروزیترون (آندرسون در سال 1937 ذره مومزون را نیز کشف کرد.)1937
کلینتون جوزف دیویسون (43) (1958 ـ 1881) از آمریکا، به همراه جورج پاجت تامسون (44) (1975 ـ 1892) از انگلستان به خاطر کشف پدیده تفرق الکترونها در مواد جامد بلوری. (پاجت فرزند جوزف تامسون بود.)1938
انریکو فرمی (45) (1954 ـ 1901) از ایتالیا به خاطر کشف عناصر رادیواکتیو جدید از راه بمباران نوترونی مواد، و کشف طریقه ایجاد واکنشهای هسته اتم به کمک نوترونهای کُند. (فرمی در سال 1933 تئوری ارتحال رادیو اکتیوی نوع بتارا تدوین و در آن بیان نمود که در آن پدیده، نوترون با از دست دادن جزء کوچکی به نام نوترینوریک الکترون به یک پروتون مبدل می شود.)1939
ارنست اورلاندو لارنس (46) (1958 ـ 1901) از آمریکا به خاطر اختراع و تکمیل دستگاه سیکلوترون و انجام کشفیاتی با آن دستگاه، بویژه در رابطه با عناصر رادیو اکتیو مصنوعی.1940 ، 941، 1942
به کسی جایزه داده نشد.1943
اوتو اشترن (47) (1969 ـ 1888) آمریکایی آلمانی الاصل به خاطر کشف گشتاور مغناطیسی پروتون و کمک در ابداع روش شعاع مولکولی. (اشترن در عمل متوجه شد که اتمها و مولکولها در ورود به یک محفظه خلأ بسیار خوب به صورت باریکه هایی از ذرات، و بیش و کم شبیه پرتوهای نور به خط مستقیم سیر می کنند.)1944
ایزیدور آیزاک رابی (48) (1988 ـ 1898) آمریکایی اتریشی الاصل به خاطر کشف روش رزونانس مغناطیسی مخصوص ثبت خواص آهن ربایی هسته است. (رابی با مشخص ساختن فرکانسی که به ازای آن پرتو اتمی از تمرکز روی دستگاه آشکار ساز منحرف می گردید، انرژی متناظر با یک جهش اسپینی یا ممنتوم زاویه ای را تعیین می نمود. این مقدار متناسب با مقدار کمیت مهم گشتاور مغناطیسی اتم بود.)1945
ولفگانگ پائولی (49) (1958 ـ 1900) آمریکایی اتریشی الاصل به خاطر کشف اصل طردپائولی، که طبق آن، هیچ دو الکترونی نمی توانند دارای اعداد کوانتومی یکسان در یک اتم باشند.1946
پرسی ویلیامز بریجمن (50) (1961 ـ 1882) از آمریکا به خاطر اختراع دستگاه های تولید و تحمل کننده فشارهای فوق العاده زیاد و انجام تحقیقاتی به وسیله این دستگاه ها در حوزه فیزیک فشارهای زیاد. (از نظر بریجمن دستیابی به فشارهای فوق العاده برای مقاصدی چون مایع کردن گازها و بررسی تأثیر عامل فشار بر روی برخی از پدیده های اپتیکی بود.)1947
ادوارد ویکتور اپلتون (51) (1965 ـ 1892) از انگلستان به خاطر مطالعه بر طبقات بالای جو (یونیسفر) و کشف طبقه ای از جو به نام لایه اپلتون. (تحقیقات اپلتون منجر به تکمیل رادار شد.)1948
پاتریک بلاکت (52) (1974 ـ 1897) از انگلستان به خاطر تکمیل اطاقک ابرویلسون و انجام کشفیاتی با آن در زمینه های فیزیک هسته ای و اشعه کیهانی. (بلاکت همراه با اکشیالینی در سال 1933 به فاصله سه چهار ماه بعد از کشف پوزیترون توسط آندرسون، کشف او را تأیید کردند. در آزمایش آنها روی فیلم عکاسی واحدی تعداد قابل ملاحظه 23 ذره به طور یک جا، و به گونه ای که همه آنها از ناحیه واحدی از پهنه اطاقک ابر آغاز و به اطراف واگرا می شدند، به چشم می خورد. بلاکت واکشیالینی این پدیده را ریزش رگبارهای کیهانی الکترونهای مثبت و منفی نام داده و آن را به تئوری دیراک مربوط ساختند.)1949
هیدکی یوکاوا (53) (1981 ـ 1907) از ژاپن به خاطر پیشگویی در مورد وجود ذره مزون در هسته اتم بر پایه کار محاسباتی اش درباره نیروهای هسته ای.1950
سیسیل فرانک پاول (54) (1969 ـ 1903) از انگلستان به خاطر کشف روشهای مبتنی بر عکاسی در مطالعه فرایندهای هسته ای و نیز کشفیاتی در مورد مزون.1951
جان داگلاس کاکرافت (55) (1967 ـ 1887) از انگلستان، همراه با ارنست والتون ( 56) (1995 ـ 1903) از ایرلند به خاطر تغییر ماهیت و شکستن (استحاله) هسته اتمها به کمک ذره های بنیادی شتاب داده شده. (کاکرافت در سالهای 1920 با کمک راترفورد طرح یک شتاب دهنده ذرات پروتون را آماده نمود و آن دستگاه را ساخت. سپس او با کمک این دستگاه توانست از برخورد دادن پروتون با لیتیوم ذره آلفا را بوجود آورد. این کشف توانست تکمیل دستگاه سیکلوترون را تسریع نماید. کرافت و والتون به دنبال ایجاد استحاله اتمی از راه بمباران با پروتون، به استفاده از پرتابه های دوترونی پرداختند و در سال 1934 با بمباران کردن عناصر لیتیوم، بورون و کربن توسط دوترون، توانستند ایزوتوپهای رادیو اکتیو این عناصر را بدست بیاورند.)1952
فلیکس بلوک (57) (1983 ـ 1905) آمریکایی سوئیسی الاصل، به همراه ادوارد میلزپرسل (58) (1997 ـ 1912) از آمریکا به خاطر کشف روشهای دقیق در اندازه گیری خواص مغناطیسی هسته اتم.1953
فریتز زرنیک (59) (1966 ـ 1888) از هلند به خاطر نمایش عملی روش تباین فاز و اختراع میکروسکوپی مبتنی بر این خاصیت. (اشیاء زیادی بخصوص در میان مواد بیولوژیکی وجود دارند، که به علت شفافیت زیادشان، در میکروسکوپهای معمولی فاقد جزئیات ساختمانی به نظر می آیند. روش زرنیک آن دسته از جزئیات اجسام شفاف و نیز جزئیات سطوح فلزات را که تا آن زمان قابل رؤیت نبودند، با تمایز واضحی در معرض دید قرار می داد.)1954
ماکس بورن (60) (1970 ـ 1882) انگلیسی آلمانی الاصل به خاطر پژوهش در تفسیر آماری معادلات موج در مکانیک کوانتومی.والتربوت (61) (بته) (1957 ـ 1891) از آلمان به خاطر کشف روش انطباقی شمارش که در پژوهش های هسته ای و پرتوهای کیهانی کاربرد دارد. (بوت با استفاده از یک زوج دستگاه شمارنده گایگر شمارنده ای اختراع کرد که تنها در صورت وقوع دو حادثه یونیزاسیون همزمان در داخلشان، بکار می افتاد. او بدین وسیله توانست درستی نظر گروه آینشتاین کمپتون را در مورد برخورد فوتونها با الکترونها اثبات کند. به این معنی که اصل بقای ممنتوم و انرژی بر خلاف نظر بور و همکارانش در تک تک برخوردها برقرار و صادق است.)
1955
ویلیس یوجین لمب (62) (2008 ـ 1913) از آمریکا به خاطر کشف ساختار فوق ظریف طیف هیدروژن. و پولیکارپ کوش (63) (1993 ـ 1911) آمریکایی آلمانی الاصل به خاطر تعیین دقیق گشتاور مغناطیسی الکترون. (کوش در سال 1947 با بکار گرفتن اصول آزمایش شعاع های مولکولی رابی، دستگاهی ساخت، که با کمک آن تغییرات انرژی اتم های گالیوم و سدیم را در اثر تابش امواج رادیو پرفرکانس اندازه¬گیری کرد. سپس او با کمک این سنجش ها گشتاور دو قطبی مغناطیسی الکترون را بدست آورد.)1956
جان باردین (64) (1991 ـ 1908) از آمریکا به همراه ویلیام شاکلی (65) (1989 ـ 1910) از آمریکا و والتر هاورز براتین (66) (1987 ـ 1902) از آمریکا به خاطر انجام پژوهش در خواص مواد نیمه رسانا و اختراع و تکمیل ترانزیستور.1957
چن نینگ یانگ (67) (متولد 1922) آمریکایی چینی الاصل و تسونگ دائولی (68) (متولد 1926) آمریکایی چینی الاصل به خاطر اثبات نادرستی اصل بقای زوجیت یا قانون پاریته در برهم کنشهای هسته ای ضعیف. (آنان ابتدا با محاسبات خود نشان دادند که اصل بقای زوجیت درست نیست. سپس چند آزمایش سرنوشت ساز را به آزمایشگران پیشنهاد کردند. و بدین وسیله ثابت شد که بر خلاف اقتضای قبلی اصل زوجیت، سخن گفتن از چپگرد یا راستگرد بودن ذرات بنیادی کاری با معناست.)1958
پاول آلکسیویچ چرنکوف (69) (1990 ـ 1904) از شوروی، به همراه ایلیا میخاییلوویچ فرانک (70) (1990 ـ 1908) از شوروی، و ایگور اوگنیویچ تام (71) (1971 ـ 1895) از شوروی به خاطر کشف و تعیین اثر چرنکوف مبنی بر این که تابش الکترومغناطیسی حاصل از پرتاب ذرات با انرژی بالا مربوط به محیطی است که در آنجا سرعت تابش کمتر از سرعت ذره است. (برای مثال هنگامی که یک منبع رادیو اکتیو به سیاله ای مانند آب تابیده می شود درخشش ضعیف آبی رنگی مشاهده می شود. در این پدیده سرعت الکترونهای کنده شده از مولکولهای مایع ـ معلول تابش ماده رادیو اکتیو ـ از سرعت سیر نور تولید شده توسط آنها در مایع بیشتر است.)1959
اوون چمبرلن (72) (2006 ـ 1920) از آمریکا به همراه امیلیوسگره (73) (1989 ـ 1905) آمریکایی ایتالیایی الاصل به خاطر کشف ذره آنتی پروتون.1960
دونالد آرتور گلیزر (74) (متولد 1926) از آمریکا به خاطر اختراع اطاقک حباب برای تحقیق در ذره های درون اتم. (در اطاقک ابرویلسون مسیر ذره در بخار تشکیل می شد، که ماده ای کم چگالی بود. در اینجا ماده واسطه مایعی با چگالی بالاست. که در مسیر ذره اتمی درون مایع فوق جوش، حبابهای بخار تشکیل می شود.)1961
رابرت هوفستاتر (75) (1990 ـ 1915) از آمریکا به خاطر پژوهش در مورد ساختمان الکترومغناطیسی هسته و نحوه توزیع بار الکتریکی در میان ذرات هسته از طریق اندازه گیری میزان تفرق الکترونهای پر انرژی در برخورد با هسته اتم. ورودولف لودویگ موسبوئر (76) (متولد 1929) از آلمان به خاطر طرز تولید و اندازه گیری اشعه گاما و کشف پدیده موسبوئر. (پدیده موسبوئر با درک پدیده جذب رزونانسی اشعه گاما، تولید پرتوهای گامایی ـ با تغییرناپذیری یک در 109 در طول موج آنها می کند که بسیاری از پیش بینی های تئوری نسبیت مانند انبساط زمان را به اثبات رسانیده است.)1962
لیف داویدوویچ لاندائو (77) (لولاندو) (1968 ـ 1908) از شوروی به خاطر تئوری مربوط به حالت تراکم ماده (بویژه درباره هلیوم مایع) و پدیده های فوق رسانایی. (از نظر تئوری لاندائو هلیوم مایع در دمایی پایین تر از 19/2 درجه مطلق دارای هدایت گرمایی بسیار زیادی خواهد بود؛ چیزی در حدود 800 برابر توانایی فلزمس در درجه حرارت معمولی.)1963
یوجین پاول ویگنر (78) (1995 ـ 1902) آمریکایی مجارستانی الاصل به خاطر کمک در پیشبرد تئوری ذرات بنیادی بر مبنای کشف کاربرد اصل تقارن. (ویگنر همچنین با همکاری ون نیومن نظریه ترازهای انرژی اتم را بر مبنای تئوری ریاضی گروهها ابداع نموده بود.) و ماریاگوپرت ـ مایر (79) (1972 ـ 1906) آمریکایی آلمانی الاصل، به همراه یوهانس هانس دانیلس جنسن (80) یاژنسن، (1973 ـ 1907) از آلمان به خاطر کشف تئوری مدل لایه ای هسته ای و اعداد کوانتایی درون هسته و همچنین توضیح حرکت هستکهای اتم با استفاده از مدل لایه ای هسته.1964
چارلز هاردتاونز (81) (متولد 1915) از آمریکا، به همراه نیکولای گنادیویچ باسوف (82) (2001) ـ 1922) از شوروی، و الکساندر میخاییلویچ پروخوروف (83) (2002 ـ 1916) از شوروی به خاطر تحقیقاتشان در رشته رادیو فیزیک کوانتایی که منجر به اختراع تقویت کننده تشعشعات الکترومغناطیسی (یا امواج نوری) از راه برانگیختن اتمها به تشعشع، یعنی ساخت دستگاههای میزر و لیزر شد.1965
ریچارد فیلیپس فینمن (84) (1988 ـ 1918) از آمریکا، به همراه جولیان سیمور شوینگر (85) (1944 ـ 1918) از آمریکا، و سین ـ ایتیرو توموناگا (86) (1979 ـ 1906) از ژاپن به خاطر پژوهشهای مستقلشان بر روی مبحث الکترودینامیک کوانتایی و نتایج عمیقی که این تحقیقات در فیزیک ذره های بنیادی داشته است.1966
آلفرد کاستلر (87) (1984ـ 1902) از فرانسه به خاطر کشف و تکمیل روشهای نوری در مطالعه رزونانسهای هرتسی اتمها. (او با کمک روش تحریک اتمها به وسیله امواج رادیویی و نوری توانست در زمینه ترازهای فرعی مدارات الکترونی اطلاعات زیادی بدست آورد.)1967
هانس آلبرخت بیت (88) (2005 ـ 1906) آمریکایی آلمانی الاصل به خاطر ارائه نظریه درباره واکنشهای هسته ای و شیوه تولید انرژی در خورشید و ستارگان.1968
لویی والتر آلوارز (89) (1988 ـ 1911) از آمریکا به خاطر کشف تعداد زیادی حالت کوانتومی برانگیخته از طریق ابداع تکنیک اطاقک حباب هیدروژن و روش کامپیوتری تجزیه و تحلیل ارقام و اطلاعات تجربی.1969
موری گلمان (جلمان) (90) (متولد 1929) از آمریکا به خاطر رده بندی ذرات بنیادی و برهم کنشهای آنها. (گلمان دریافت که تقریباً کلیه ذرات بنیادی شناخته شده را می توان به صورت خانواده ها با دستجات چندتایی نمایشگر الگوهای هندسی مشابه با گروهها سوفوس لای ریاضیدان نروژی، طبقه بندی نمود. وی با اعمال قواعد هندسی لای تئوری فیزیکی جدیدی بدست آورد. که ضمن تشریح خواص هر دسته وجود ذرات کشف نشده ای را نیز پیش بینی می نمود. گلمان برای این طبقه بندی ذرات عدد کوانتومی جدیدی را به نام عدد کوانتومی شگفتی نیز تعریف نمود. گلمان در حوالی سال 1961 ـ و مستقل از وی فیزیکدان اسرائیلی یووال نعمان. به سوی وضع نظریه جدیدی هدایت شد که خود آن را روش هشتگانه نامید. به تقلید از هشت راه صحیح زیستی که بودایی ها برای اجتناب از درد توصیه می کنند. گلمان با رد تئوری تقارن ذراتی را پیش بینی کرد که در سال 1994 به نامهای سیگماده و امگامنفی کشف شدند. گلمان اعتقاد داشت که کلیه ذرات بنیادی در اصل از کوارک بوجود آمده اند.)1970
هانس آلفون (91) (1995 ـ 1908) از سوئد به خاطر مطالعه در مگنتوهیدرودینامیک و فیزیک پلاسما. (پژوهشهای آلفون در زمینه گازهای هادی الکتریسیته واقع در میدان مغناطیسی نشان داد که که این گازها فوق العاده رسانا می باشند به نام پلاسما معروفند. حدود 90 درصد از کل ماده کیهان را این گازها تشکیل می دهند.) و لویی اوژن فلیکس نیل (92) (2000 ـ 1904) از فرانسه به خاطر کشفیاتش در مورد خواص مغناطیس مواد.1971
دنیس گابور (93) (1979 ـ 1900) انگلیسی مجارستانی الاصل به خاطر اختراع و تکمیل تکنیک هولوگرافی. (پژوهشهای گابور در زمینه هولوگرافی اپتیکی امکان ساخت یک سیستم عکاسی سه بعدی بدون عدسی را فراهم آورد.)1972
جان باردین (94) (1991 ـ 1908) از آمریکا، لئون کوپر (95) (متولد 1930) از آمریکا و جان رابرت شریفر (96) (متولد 1931) از آمریکا به خاطر مشارکت در ابداع و وضع تئوری خاصیت فوق رسانایی موسوم به تئوری بی ـ سی ـ اس. (آنها تشخیص داده بودند که لازمه پیدایش یا بروز حالت فوق رسانایی در یک فلز، پیش آمدن کندانسیشن در سرعت، پیدایش یک شکاف در باند انرژی فلز، و وقوع واکنش بین الکترونها و ارتعاشات شبکه بلوری آن است.) جان باردین در سال 1956 نیز برنده جایزه نوبل شده بود.1973
لنو اساکی (97) (متولد 1925) از ژاپن به خاطر مطالعه بر فیزیک حالت جامد و کشف عملی پدیده حفره در زمینه رساناها یا نیمه هادیها. و ایوارگی ایور (98) (متولد 1929) آمریکایی نروژی الاصل به خاطر کشف عملی پدیده حفره دار در مواد فوق رسانا.برن دیوید جوزفسون (99) (متولد 1940) از انگلستان به خاطر پیش بینی نظری خواص فوق جریان عبور کننده از لایه عایق نازک بین دو الکترود فوق رسانا، و کشف آثاری که به پدیده های جوزفسون معروف شده اند.
1974
آنتونی هیوبیش (100) (متولد 1924) از انگلستان و مارتین رایل (101) (1984 ـ 1918) از انگلستان به خاطر پژوهشهایشان در ستاره شناسی با امواج رادیویی. (هیوییش کاشف پالسارها یا تپنده ها بود. تپنده ها ستارگانی از جنس نوترون هستند که ضمن چرخش به گرد خویش، ضربانهایی از امواج رادیویی پخش می کنند. رایل نیز در زمینه تکمیل تلسکوپهای رادیویی از دیافراگم مرکب استفاده کرد.)1975
آژ (اوج، اوگه) بور (102) (متولد 1922) از دانمارک، بن روی موتلسون (103) (متولد 1926) از دانمارک و لئوجیمز رینواتر (104) (1986 ـ 1917) از آمریکا به خاطر کشف رابطه بین حرکت جمعی ذرات موجود در هسته اتم، با حرکت انفرادی هر یک از آن ذرات و تدوین تئوری ساختمان هسته بر مبنای آن رابطه. (آژ فرزند نیلزبور است.)1976
برتون ریشتر (105) (متولد 1931) از آمریکا و ساموئل چاوچونگ تینگ (106) (متولد 1936) از آمریکا به خاطر کشف مستقل ذره بنیادی پسی یاج. (چون طول عمر این ذره نزدیک به 5000 برابر مقداری بود که از نظر تئوری می بایستی داشته باشد. فیزیکدانان در ساختمان این ذره به وجود نوع چهارمی از کوارک با خاصیت ویژه ای به نام چارم یا دلربایی، رهنمون شدند.)1977
جان هاسبروک ون ولک (107) (1980 ـ 1899) از آمریکا، نوبل فرانسیس مات (108) (1996 ـ 1905) از انگلستان و فیلیپ وارن آندرسون (109) (متولد 1923) از آمریکا به خاطر انجام پژوهشهایی درباره ساختمان الکترونیکی سیستمهای مغناطیسی نامنظم و کشف رفتار الکترون در مواد مغناطیسی. (آنان هر سه نفر از نظریه پردازان پیشگام فیزیک حالت جامد بودند. دستگاههای لیزر، ضبط صوتها، رادیوهای ترانزیستوری و کامپیوترها، و اکثر محصولات دیگر صنایع الکترونیک از لحاظ اصول کار خود همه مبتنی و متکی بر تئوریهای فیزیک حالت جامدند. کار آندرسون، ون ولک و مات در این حوزه، ابداع و عرضه مدلهای ریاضی توضیح دهنده رفتار الکترونهای درون مواد رسانای الکتریسیته بود. آنها گرچه مستقل از یکدیگر به نتایج خود رسیدند، اما به علت داشتن رابطه کاری طولانی با هم از یکدیگر تأثیر بسیاری پذیرفته بودند.)1978
پیتر لئونیدوویچ کاپتیزا (110) (1984 ـ 1894) از شوروی به خاطر انجام کشفیات و اختراعاتی در حوزه فیزیک در ماهای خفیف، آرنوپنزیاس (111) (متولد 1933) از آمریکا و رابرت وودروویلسون (112) (متولد 1936)، از آمریکا به خاطر کشف تابشهای امواج کوتاه کیهانی. (از نظر آنها تابش رادیویی کیهانی اکتشافی شان تأیید کننده نظریه انفجار بزرگ درباره منشأ پیدایش جهان کنونی است.)1979
محمد عبدالسلام (113) (1996 ـ 1926) از پاکستان استیون واینبرگ (114) (متولد 1933) از آمریکا و شلدن گلاشو (گلاسو) (115) (متولد 1932) از آمریکا به خاطر ابداع و تکمیل تئوری متحد کننده دو نیروی الکترو مغناطیسی و هسته ای ضعیف موجود بین ذرات بنیادی، و همچنین پیش بینی وجود جریانی به نام جریان خنثی در خلال انجام آن عمل. (چون در سال 1968 ایده هایی مشابه با ایده های واینبرگ از سوی عبدالسلام با کار مستقل و جداگانه ارائه شده بود، به تئوری حاصل در کل، تئوری واینبرگ ـ سلام نیز می گویند، این تئوری در آغاز، این محدودیت نامطلوب را داشت که تنها در مورد یک گروه از ذرات بنیادی صدق می کرد. گلاشو این تئوری را در سال 1970 وسعت و تعمیم بخشید. وی نشان داد که خاصیت ریاضی خاصی از ذرات بنیادی درون هسته که او آن را چارم یا دلربایی نام نهاد می تواند دامنه ارتباط نیروی الکترومغناطیس و نیروی هسته ای ضعیف مورد نظر را بسط و تئوری واینبرگ ـ سلام را تا بدان حد که تمام ذرات بنیادی را شامل شود، تعمیم دهد.مشاهده جریان خنثی در آزمایشگاه در سال 1971 نظریه متحد کننده را تقویت نمود. پروسه جریان خنثی به واکنش یا برخوردهایی اطلاق می شود که در آن بار الکتریکی ذرات وارد شده در واکنش، در دو حالت قبل و بعد از وقوع برخورد یکسان باشد. مثالی از این واکنش برخورد بین یک پروتون و یک پوزیترون است که حاصل آن نیز یک پروتون و یک پوزیترون است، در حالیکه در یک جریان بار، بارهای الکتریکی ذرات واکنش کننده تغییر می کنند.
مثالی از این حالت، برخورد یک ذره نوترینوی سریع ـ پر انرژی ـ با نوترینوی دیگر ـ هر دو دارای بار الکتریکی صفر است. که محصول آن یک ذره میون ـ دارای بار الکتریکی منفی ـ و یک پروتون ـ دارای بار الکتریکی مثبت است.
در دهه 1978 در آزمایشگاههای فرمی در ایلینوی در مرکز اروپایی پژوهشهای هسته ای در ژنو، و در دانشگاه استفانفورد با کمک دستگاههای شتاب دهنده ذرات طی آزمایشهایی وجود جریانهای خنثایی تحت کنترل نیروهای هسته ای ضعیف به اثبات رسید. جمله این بررسیهای عملی تأیید کننده صحت نظریه واینبرگ ـ سلام بودند.)
1980
جیمز کرونین (116) (متولد 1931) از آمریکا و وال فیتچ (117) (متولد 1923) از آمریکا به خاطر کشف انحراف از اصول تقارن در مورد تجزیه مزون خنثای کا.1981
کی زیگبان (118) (2007ـ 1918) از سوئد، نیکلاس بلومبرگن (119) (متولد 1920) از آمریکا و آرتر شاولو (120) (1999 ـ 1921) از آمریکا به خاطر تجزیه شیمیایی با روش طیف نگاری الکترونی و تحقیقاتی به وسیله لیزر در طیف نگاری. (پدر زیگبان نیز در سال 1924 برنده جایزه نوبل شده بود.)1982
کنت جی ویلسون (121) (متولد 1936) از آمریکا به خاطر تحقیق وی بر روی پیده های بحرانی و رابطه آن با تغییر فاز.1983
سوبرامانیان چاندراساخارا (شوبراهمانیان چاندراشکر) (122) (1995 ـ 1910) از هند ویلیام آلفرد فاولر (123) (1995 ـ 1911) آمریکایی روسی الاصل، به خاطر کار مستقل در زمینه تولد و مرگ ستارگان و منشأ عناصر شیمیایی.1984
کارلو روبیا (124) (متولد 1934) از ایتالیا و سیمون و اندرمیر (125) (متولد 1925) از هلند به خاطر پژوهش بر روی ذرات پروتون و آنتی پروتون.1985
کلاوس فون کلیتسینگ (126) (متولد 1943) از آلمان به خاطر کشف اثر کوانتومی هال. (از نظر فون کلیتسینگ مقاومت الکتریکی مستقل از جنس و تأثیرات خارجی است. و به شکل خطی افزایش نمی یابد، چنانکه پیش از این فرض می شد، بلکه با پرشهای کوانتومی افزایش می یابد. یعنی به همان شکلی که تابش در گامهایی کوچک منتشر می کند.)1986
ارنست روسکا (127) (1988 ـ 1906) از آلمان، گرد بینیگ (128) (متولد 1947) از آلمان و هاینریش روهرر (129) (متولد 1933) از سوئیس به خاطر اختراع نوعی میکروسکوپ الکترونی.1987
کارل آلکس مولر (130) (متولد 1927) از سوئیس و یوهانس گئورگ بدنورتس (131) (متولد 1950) از آلمان به خاطر کشف خاصیت فوق رسانایی در 35 درجه کلوین و ساخت فوق هادیهای سرامیکی (سوپر کانداکتور) از آلیاژ اکسیدمس.1988
لئون لدرمن (132) (متولد 1922) از آمریکا، ملوین شوارتز (133) (2006ـ 1932) از آمریکا و جک استینبرگر (134) (متولد 1921) از آمریکا به خاطر پژوهش در زمینه ساختار و دینامیک ماده. (پژوهشهای آنان در سال 1962 به نتیجه رسید. این پژوهشها راهگشای شناخت نوترینوها و کشف نوترینوهای موئون گردید.)1989
نورمن فوستر رامزی (135) (متولد 1915) از آمریکا به خاطر روش میدان های نوسانگر مجزا و کاربرد آن در میزر هیدروژن و سایر ساعت های اتمی.هانس گئورک دهملت (136) (متولد 1922) از آلمان، و ولفگانگ پائول (137) (1993-1913) از آلمان، به خاطر توسعه تکنیک دام یونی.
1990
جروم ایساک فریدمن (138) (متولد 1930) از آمریکا هنری وی کندال (139) (1999 ـ 1926) از آمریکا، ریچارد تیلور (140) (متولد 1929) از کانادا، به خاطر تحقیقات پیشگامانه در مورد پراکندگی ناکشسان الکترون ها بر روی پروتون ها و نوترون های مقید که اهمیت اساسی در مدل کوارکی فیزیک ذرات ایفا می کند.1991
پی یرگیل دو ژانس (141) (2007 ـ 1932) از فرانسه، به خاطر کشف قابلیت توسعه شیوه های مطالعه پدیده های سیستم های ساده به سیستم های پیچیده ماده، به ویژه کریستال های مایع و پلیمر.1992
ژرژس شارپاک (142) (متولد 1924) از فرانسه، به خاطر ابداع و توسعه آشکارسازهای ذرات، به ویژه اتاقک های تناسبی چند رشته ای.1993
راسل آلن هولس (143) (متولد 1950) از آمریکا، و جوزف هوتون تیلور (144) (متولد 1941) از آمریکا، به خاطر کشف نوع جدیدی از تپ ستاره هایی که امکانات جدیدی را برای مطالعه بر روی گرانش فراهم می سازد.1994
برترام بروک هاوس (145) (2003 ـ 1918) از کانادا، و کلیفورد گلن وود شول (146) (2001 ـ 1915) از آمریکا، به خاطر توسعه بیناب نمایی نوترونی، و توسعه تکنیک های پراکندگی نوترون برای مطالعه ماده چگال.1995
مارتین لویس پرل (147) (متولد 1927) از آمریکا، به خاطر کشف لپتون تاو، و تجارب پیشگامانه در فیزیک لپتون ها.فردریک رینز (148) (1998-1918) از آمریکا، به خاطر آشکارسازی نوترینو و تجارب پیشگامانه در فیزیک لپتون ها.
1996
دیوید موریس لی (149) (متولد 1931) از آمریکا، داگلاس دین اوشروف (150) (متولد 1945) از آمریکا، و رابرت کولمن ریچاردسون (151) (متولد 1937) از آمریکا، به خاطر کشف ویژگی فراسیالی در هلیوم سه.1997
استیون چو (152) (متولد 1948) از آمریکا، کلود کوهن تانودجی (153) (متولد 1933) از فرانسه، و ویلیام دانیل فیلیپس (154) (متولد 1948) از آمریکا، به خاطر توسعه شیوه هایی برای خنک سازی و دام اندازی اتم ها با نور لیزر.1998
رابرت بتس لائولی (155) (متولد 1950) از آمریکا، هورست لودویگ اشتورمر (156) (متولد 1949) از آلمان، و دانیل چی سویی (157) (متولد 1939) از آمریکا، به خاطر کشف صورت جدیدی از سیال کوانتومی.1999
گراردوس تی هوفت (158) (متولد 1946) از هلند، و مارتینوس ژوستینوس گادفریدوس ولتمن (159) (متولد 1931) از هلند، به خاطر شفاف سازی ساختار کوانتومی بر هم کنش الکتریکی ضعیف در فیزیک.2000
ژورس ایوانوویچ آلفه روف (160) (متولد 1930) از روسیه، و هربرت کروئه مر (161) (متولد 1928) از آلمان، به خاطر توسعه ساختار ناهمگن نیمه هادی های مورد استفاده در اپتوالکترونیک.جک کلر کیلبی (162) (متولد 1923) از آمریکا، به خاطر نقش وی در اختراع مدارهای مجتمع.
2001
اریک آلن کورنل (163) (متولد 1961) از آمریکا، ولفگانگ کت ترل (164) (متولد 1957) از آلمان، و کارل ادوین وایمن (165) (متولد 1951) از آمریکا، به خاطر برازش چگالش گازهای رقیق اتم های قلیایی در توزیع آماری بوز ـ آینشتاینی.2002
ریموند دیویس (166) (متولد 1914) از آمریکا، و ماساتوشی کوشیبا (167) (متولد 1926) از ژاپن به خاطر نقش پیشگامانه در فیزیک نجومی به ویژه آشکار سازی نوترینوهای کیهانی.ریکاردو گیاکونی (168) (متولد 1931) از آمریکا، به خاطر نقش پیشگامانه در فیزیک نجومی که به کشف منابع پرتو ایکس کیهانی منجر گردید.
2003
آلکسیس آلکسی یویچ آبریکوزوف (169) (متولد 1928) از روسیه، ویتالی لازاریویچ گینزبورگ (170) (متولد 1916) از روسیه، و آنتونی جیمزلگت (171) (متولد 1938) از انگلستان، به خاطر نقش پیشگامانه در نظریه سوپرهادی ها و سوپر سیالات.2004
دیوید جاناتان گراس (172) (متولد 1941) از آمریکا، هاگ دیوید پولیتزر (173)(متولد 1949) از آمریکا، و فرانک ویل چک (174) (متولد 1951) از آمریکا، به خاطر کشف آزادی همگرایانه در نظریه بر همکنش قوی.2005
روی جی گلابر (175) (متولد 1925) از آمریکا، به خاطر نقش وی در نظریه کوانتومی همدوسی اپتیکی. جان لویس هال (176) (متولد 1934) از آمریکا، تئودور ولفانگ هانش (177) (متولد 1941) از آلمان، به خاطر توسعه بیناب نمایی دقیق شامل تکنیک فرکانس شانه ای لیزری.2006
جان کرامول ماتر (178) (متولد 1946) از آمریکا، و جورج فیتز جرالد اسموت (179) (متولد 1945) از آمریکا، به خاطر کشف شکل جسم سیاه، و ناهمسانگردی تابش زمینه مایکروویو کیهانی.2007
آلبرت فرت (180) (متولد 1938) از فرانسه، و پیتر گرانبرگ (181) (متولد 1939) از آلمان، به خاطر کشف مگنتورزیستانس های غول آسا.در میان برندگان جوایز نوبل در رشته شیمی نیز کسانی چون ویلیام رامزی (1904)، ارنست راترفورد (908)، مادام کوری (1911)، فردریک سودی (1921)، فرانسیس ویلیام آستون (1922)، هارولد کلیتن یوری (1934)، ژان فردریک ژولیو و همسرش ایرن ژولیو کوری (1935)، ادوین ماتیسون مک میلان به همراه گلن تئودور سیبورگ (1951)، و لاینوس کارل پولینگ (1954) در پیشبرد و گسترش شناخت ما از اتمها و عناصر و کشف الفبای کتاب طبیعت گامهای مهمی برداشته اند.
پی نوشت ها :
1. Wilhelm Conrad Rontgen
2. Hendrik Antoon Lorentz
3. Pieter Zeeman
4. Antoine Henri Becquerel
5. Pierre Curie
6. Mari Sklodowska Curie
7. John William Strutt Lord Rayleigh
8. Philip Lenard
9. Joseph John Thomson
10. Albert Abraham Michelson
11. Gabriel Lippmann
12. Guglielmo Marconi
13. Karl Ferdinand Braun
14. Johannes Diderik Van der Waals
15. Wilhelm Carl Werner Otto Fritz Franz Wien
16. Nils Gustav Dalen
17. Heike Kamerlingh Onnes
18. Max Theodor Felix Von Laue
19. William Henry Bragg
20. William Lawrence Bragg
21. Charles Glover Barkla
22. Max Karl Ernest Ludwig Planck
23. Johannes Stark
24. Charles Edouard Guillaume
25. Albert Einstein
26. Niels Hendrik David Bohr
27. Robert Andrews Millikan
28. Karl Manne George Siegbahn
29. James Franck
30. Gustav Ludwig Hertz
31. Jean Baptiste Perrin
32. Arthur Holly Compton
33. Charles Thomson Ress Wilson
34. Owen Willans Richardson
35. Louis Victor Pierre Raymond Prince de Broglie
36. Chandrasekhara Venkata Raman
37. Werner Karl Heisenberg
38. Paul Adrien Maurice Dirac
39. Erwin Schrodinger
40. James Chadwick
41. Victor Franz Hess
42. Carl David Anderson
43. Clinton Joseph Davisson
44. George Paget Thomson
45. Enrico Fermi
46. Ernest Orlando Lawrence
47. Otto Stern
48. Isidor Isaac Rabi
49. Wolfang Pauli
50. Percy Williams Bridgman
51. Edward Victor Appleton
52. Patrick Maynard Stuart Blackett
53. Hideki Yukawa
54. Cecil Frank Powell
55. John Douglas Cockcroft
56. Ernest Thomas Sinton Walton
57. Felix Bloch
58. Edward Mills Purcell
59. Friz Zemike
60. Max Born
61. Walther Wilhelm George Bothe
62. Willis Eugene Lamb
63. Polykarp Kusch
64. John Bardeen
65. William Shockley
66. Walter Houser Brattain
67. Chen Ning Yang
68. Tsung Dao Lee
69. Pavel Alekseivich Cherenkov
70. llia Mikhailovich Frank
71. lgor Evgenievich Tamm
72. Owen Chamberlain
73. Emilio Gino Segre
74. Donald Arthur Glaser
75. Robert Hofstadter
76. Rudolf Ludwig Mossbauer
77. Lev Davidovich Landau
78. Eugene Paul Wigner
79. Maria Goeppert – Mayer
80. J. Hans D. Jensen
81. Charles Hard Townes
82. Nicolai Gennadevich Bassov
83. Alexander Mikhailovich Prokhorov
84. Richard Phillips Feynman
85. Julian Seymour Schwinger
86. Sin- Itiro Tomonaga
87. Alfred Kastler
88. Hans Albrecht Bethe
89. Luis Walter Alvarez
90. Murray Gell – Mann
91. Hannes Olof Gosta Alfven
92. Louis Eugene Felix Neel
93. Dennis Gabor
94. John Bardeen
95. Leon N. Cooper
96. John Robert Schrieffer
97. Leo Esaki
98. Ivar Giaever
99. Brian David Josephson
100. Antony Hewish
101. Martin Ryle
102. Aage Niels Bohr
103. Ben Roy Mottelson
104. Leo James Rainwater
105. Burton Richter
106. Samuel Chao Chung Ting
107. John Hasbrouck Van Vleck
108. Nevill Francis Mott
109. Philip Warren Anderson
110. Peter Leonidovich Kapitza
111. Amo Penzias
112. Robert Woodrow Wilson
113. Abdus Salam
114. Steven Weinberg
115. Sheldon Lec Glashow
116. James Cronin
117. Val Logsdon Fitch
118. Kai Siegbahn
119. Nicolass Blumbergen
120. Arthur Schawlow
121. Keneth G. Wilson
122. Subrahmanyan Chandrasekhar
123. William Alfred Fowler
124. Carlo Rubbia
125. Simon Van Der Meer
126. Klaus Von Klitzing
127. Ernst Ruska
128. Gerd Binnig
129. Heinrich Rohrer
130. Karl Alexaner Muller
131. Johannes George Bednorz
132. Leon Lederman
133. Melvin Schwartz
134. Jack Steinberger
135. Norman Foster Ramsey
136. Hans Georg Dehmelt
137. Wolfgang Paul
138. Jerome Isaac Friedman
139. Henry Way Kendall
140. Richard E. Taylor
141. Pierre Gilles de Gennes
142. Georges Charpak
143. Russell Alan Hulse
144. Joseph Hooton Taylor Jr.
145. Bertram Brockhouse
146. Clifford Glenwood Shull
147. Martin Lewis Perl
148. Frederick Reines
149. David Morris Lee
150. Douglas Dean Osheroff
151. Robert Coleman Richardson
152. Steven Chu
153. Claude Cohen Tannoudji
154. William Daniel Phillips
155. Robert Betts Laughlin
156. Horst Ludwig Stormer
157. Daniel Chee Tsui
158. Gerrardus t Hooft
159. Martinus Justinus Godefriedus Veltman
160. Zhores Ivanovich Alferov
161. Herbert Kroemer
162. Jack St. Clair Kilby
163. Eric Allin Cornell
164. Wolfgang Ketterle
165. Carl Edwin Wieman
166. Raymond Davis Jr.
167. Masatoshi Koshiba
168. Riccardo Giacconi
169. Alexei Alexeevich Abrikosov
170. Vitaly Lazarevich Ginzburg
171. Anthony James Leggett
172. David Jonathan Gross
173. Hugh David Polizer
174. Frank Wilczek
175. Roy Jay Glauber
176. John Lewis Hall
177. Theodor Wolfgang Hansch
178. John Cromwell Mather
179. George Fitzgerald Smoot
180. Albert Fert
181. Peter Grunberg
ارزنده نیا، محمد، (1387) اتم و الفبای کتاب طبیعت، تهران: اطلاعات، کتابهای سپیده، چاپ سوم
