نیازهای نوجوان

کلیدواژه ها: نیاز، نوجوان، رشد، استقلال، نیاز جنسی، موقعیت اجتماعی
البته نوجوان همان نیازهای اساسی کودکان و بزرگسالان را دارد جز اینکه بعضی از آنها در این دوره از رشد و تکامل انسان شدیدتر می شوند، که ما در اینجا فقط به این قبیل نیازهای نوجوان اشاره می کنیم.

1. نیاز به موقعیت اجتماعی

شاید هیچ نیازی در نوجوان به این اندازه مهم نباشد که او می خواهد مورد توجه اطرافیانش قرار بگیرد. او می خواهد مهم باشد در گروه خود موقعیت خاصی بدست آورد، و به عنوان یک فرد با ارزش شناخته و پذیرفته شود. یکی از مهمترین علل همانندسازی نوجوان با بزرگسالان وجود همین نیاز است. نوجوانی که سیگار می کشد، لباس مردانه یا زنانه می پوشد، مانند بزرگسالان رفتار می کند و بطور کلی خود را به وضع و شکل افراد بزرگسال در می آورد می خواهد نیاز به کسب موقعیت اجتماعی خود را ارضا کند.

2. نیاز به استقلال

کودک این نیاز خود را وقتی آشکار می سازد که می خواهد کفش هایش را شخصاً بپوشد و از اینکه کسی او را کمک کند ناراحت می شود. در دوره ی نوجوانی، مفهوم و اهمیت این نیاز افزایش پیدا می کند و نوجوان می خواهد همچون شخص «خود راهنما» باشد و دیگر از طرف والدین، راهنمایی نشود. او می خواهد اتاق مخصوصی در خانه داشته باشد و آن چنانکه می خواهد آن را تزیین کند و از دخالت بزرگسالان در کارهایش ناراحت می شود. نوجوان می خواهد شخصاً درباره ی خود بیندیشد و برای فعالیت هایش طرح ریزی کند. نوجوان دیگر نمی خواهد والدینش از مدرسه او بازدید کنند و درباره ی پیشرفت او از مدرسه نظر بخواهند و بطور کلی از دخالت والدین در کارهایش عصبانی می شود.

3. نیاز به فلسفه رضایت بخش از زندگی

کودک پرسش های زیادی مطرح می کند و درباره ی طبیعت و ماهیت جهان دارای اندیشه های نارسایی است ولی در دوران نوجوانی، فرد می خواهد مفهوم و معنای درست زندگی را دریابد. پرسش هایی در مورد حقیقت، دین و عقاید توجه نوجوان را جلب می کنند. او می خواهد حقایق دینی و مذهبی را بهتر بشناسد، بهترین نوع حکومت ها را کشف کند، و درباره ی اوضاع جامعه خود اظهارنظر کند. مدرسه در ارضای این نیاز مسئولیت مهمی بعهده دارد و باید به نوجوان کمک کند که او خود را بشناسد و درباره ی جامعه ی خویش، دید سالم و دقیقی پیدا کند.

4. نیاز جنسی (sex)

فرویدیستها (طرفداران نظریات فروید) و سایر روان شناسان به این حقیقت توجه داشته اند که کودک بیشتر تحریکها و کنجکاویهای جنسی را دارد. در دوره ی نوجوانی این نیاز به صورت خاص و کاملاً آشکار ظاهر می شود و شدت آن گاهی بقدری است که نوجوان بیشتر اوقاتش را برای آن می اندیشد. مطالعه کینزی (Kinsey) درباره ی پسران نوجوان نشان می دهد که حقیقت تقریباً ناشناخته این است که نوجوانی، مرحله خواسته های جنسی نیرومند می باشد.

خواسته های رشدی نوجوان

نیازهای نوجوان با یک عده مسائل رشدی ارتباط دارند که نوجوانان در انتقال از کودکی به بزرگسالی با آنها مواجه می شوند. البته این مسائل برای همه نوجوانان، یکسان و به یک میزان و سطح نیستند. هاویگهرست (Robert Havighurst) این مسائل خاص دوره ی نوجوانی را که مستلزم توجه می باشند در ده خواسته به قرار زیر نام می برد:
1. برقراری روابط تازه و نضج یافته با همسالان خود از هر دو جنس.
2. بدست آوردن نقش اجتماعی مردانه یا زنانه.
3. پذیرش طبیعت خود و مفید بکار بردن بدن.
4. کسب استقلال عاطفی از والدین و سایر بزرگسالان.
5. بدست آوردن اطمینان خاطر از استقلال اقتصادی.
6. انتخاب و آماده شدن برای یک شغل.
7. آماده شدن برای زناشویی و زندگی خانوادگی.
8. رشد و تکامل مهارتهای ذهنی و مفاهیم لازم برای شایستگی زندگی در یک کشور.
9. علاقه مند بودن و بدست آوردن رفتار مسئول از لحاظ اجتماعی.
10. کسب مجموعه ارزشها و نظام اخلاقی که راهنمای رفتار باشند. وقتی اهمیت این نیازها و مسائل را دریافتیم باید برنامه درسی مدارس را طوری تهیه و تنظیم کنیم که پاسخگوی آنها باشد و در این صورت است که مدرسه، محیط جالب و رضایت بخشی برای نوجوان خواهد شد و آموزش و پرورش، نقش درست خود را ایفا خواهد کرد.
منبع مقاله :
شعاری نژاد، علی اکبر؛ (1385)، روان شناسی رشد، تهران: نشر اطلاعات، چاپ نوزدهم 1388