پلاستیک

تعریف دقیق واژه‌ی پلاستیک مشکل است، اما می‌توان گفت که پلاستیک به گروه بزرگی از پلیمرها (بَسپارها) اطلاق می‌شود – موادی با مولکول‌های بسیار بزرگ که از پیوند شیمیایی مولکول‌های کوچک‌تر به وجود می‌آیند. پُلی یعنی بَس، خیلی، زیاد؛ و مِر یعنی پار، واحد، یا بخش. مِرها (پارها) واحدهای تکرار شونده‌ای هستند که مولکول‌های منفرد آن‌ها را منومِر (تکپار) می‌نامند، مانند منومِر گاز اتیلن (C2H4) که ساختار آن را در شکل زیر می‌بینید.
ساختار مولکولی پلاستیک‌ها: آشنایی با اساس ساختار مولکولی پلاستیک‌ها برای شناخت ماهیت آن‌ها مفید است. اساس ساختار مولکولی بیش‌تر پلاستیک‌ها هیدرو کربن‌ها هستند که در آن‌ها کربن و هیدروژن مطابق فرمول CnH2n+2 با یک دیگر ترکیب شده‌اند. این نوع مولکول‌ها را مولکول‌های پارافینی می‌نامند. از لحاظ نظری این هیدرو کربن‌ها می‌توانند به طور نا محدود به یک دیگر بپیوندند و مولکول‌های بسیار بزرگی بسازند. پیوند بین اتم‌های این مولکول‌ها پیوند کووالانسی ساده است. از آن جا که به زنجیر این مولکول‌ها هیچ اتمی را نمی‌توان افزود، آن‌ها را اشباع شده نیز می‌نامند. پیوند داخل زنجیر مولکولی بسیار محکم است، اما پیوند بین دو زنجیر مولکولیِ جداگانه چندان قوی نیست.
پیوند بین اتم‌های کربن و هیدروژن در یک زنجیر مولکولی می‌تواند پیوند کووالانسی دو گانه یا سه گانه باشد. اتیلن و استیلن مثال‌هایی از این نوع مولکول‌ها هستند. چون این مولکول‌ها دارای حداکثر ممکن تعداد اتم‌های هیدروژن نیستند، اتم‌های دیگری می‌توان به آن‌ها افزود. به همین سبب آن‌ها را اشباع نشده می‌نامند. این مولکول‌ها در فرایند بَسپارش (پلیمریزاسیون یا پلیمری شدن) اهمیت زیادی دارند. بسپارش همان فرایند پیوند تکپارها (منومرها) به یک دیگر و پدید آمدن مولکول‌های بزرگ است.
در ترکیب‌های آلی، چهار جفت الکترون یک اتم کربن را احاطه می‌کنند و یک جفت الکترون به طور اشتراکی به دور هسته‌ی هر اتم هیدروژن می‌گردند. اما اتم‌های دیگری نیز می‌توانند جای گزین این اتم‌ها بشوند، از جمله کلر و حلقه‌ی بنزن به جای هیدروژن، و اکسیژن یا گوگرد یا نیتروژن به جای کربن. در نتیجه، با استفاده از اتم‌های گوناگون، مواد آلی گوناگونی می‌توان تهیه کرد.
پلیمریزاسیون: پلیمریزاسیون و ایجاد مولکول‌های بزرگ در پلاستیک‌ها به دو روش افزایشی و تراکمی انجام می‌شود. در تصویر فوق، پلیمریزاسیون افزایشی نشان داده شده است که در آن منومرها به طور ساده به یک دیگر متصل می‌شوند و پلیمر به وجود می‌آورند.
توجه کنید که در ساختار پلیمر، یک مِر تکرار شونده وجود دارد. میانگین تعداد مرهای موجود در یک ماده‌ی پلیمری را درجه‌ی پلیمریزاسیون می‌نامند که در بیش‌تر پلاستیک‌ها بین هفتاد و پنج و هفت صد و پنجاه است. هر گاه دو نوع مر یا بیش‌تر همراه با بک دیگر پلیمریزاسیون انجام دهند، نوعی پلیمر به دست می‌آید که آن را کوپلیمر (هم بسپار) می‌نامند. این فرایند (تصویر زیر) امکان زیادی برای تولید انواع جدیدی از پلاستیک‌ها فراهم می‌کند. با این روش می‌توان پلاستیک‌هایی با خواص فیزیکی، شیمیایی و مکانیکی بهتری تهیه کرد.
(C2H4) که ساختار آن را در شکل زیر می‌بینید.
بر خلاف پلیمریزاسیون افزایشی که در آن تمام اتم‌های اولیه در ماده‌ی نهایی وجود خواهند داشت، در پلیمریزاسیون تراکمی همیشه یک محصول جنبی به دست می‌آید (غالباً آب) که با استفاده از اتم‌های مواد اولیه ساخته شده است. ساختار تراکمی نهایی که در فرایند پلیمریزاسیون تراکمی به دست می‌آید غالباً شبکه‌ای سه بعدی است که در آن اتم‌ها با پیوندهای اولیه‌ی قوی به یک دیگر پیوسته‌اند.
مواد گرما نرم و گرما سخت: واژه‌های گرما سخت و گرما نرم به رفتار ماده در دماهای بالا، که به ساختار آن وابسته است، اشاره دارد. پلیمرهای افزایشی را می‌توان به صورت زنجیری بلند از اتم‌های کربن که پیوندهای محکمی به یک دیگر دارند، و اتم‌هایی که در کنار زنجیر به آن چسبیده‌اند – مانند هیدروژن، فلوئور، کلر، یا حلقه‌ی بنزن – در نظر گرفت. همه‌ی پیوندها در مولکول‌های زنجیر، از نوع پیوندهای اولیه و بسیار محکم هستند. اما جاذبه یا پیوند بین زنجیرهای مجاور، از نوع نیروهای وان در والس و بسیار ضعیف است. خواص فیزیکی و مکانیکی این مواد تا حد زیادی به نیروی پیوندهای بین مولکول‌ها بستگی دارد. چون پیوندهای ثانویه، یا همان نیروهای بین مولکولی، بر اثر دمای زیاد ضعیف می‌شوند، پلاستیک‌هایی که دارای چنین ساختاری هستند با افزایش دما نرم می‌شوند و پس از سرد شدن دو باره سخت می‌شوند. این مواد را گرما نرم (ترمو پلاستیک) می‌نامند. نرم و سخت شدن مواد گرما نرم را می‌توان بارها تکرار کرد. پس از نرم کردن این مواد بر اثر گرما، می‌توان آن‌ها را شکل داد. پس از سرد کردن، سخت می‌شوند و شکل خود را حفظ می‌کنند. یکی از مزیت‌های این مواد این است که از قراضه‌های آن‌ها نیز می‌توان دو باره استفاده کرد. بیش‌تر پلاستیک‌هایی که امروزه مصرف می‌شوند گرما نرم هستند.
مواد گرما نرم چون از مولکول‌هایی با اندازه‌های مختلف تشکیل شده‌اند (یعنی تعداد منومرها در همه‌ی زنجیرها به یک اندازه نیست)، بنا بر این نقطه‌ی ذوب یا نقطه‌ی خمیری مشخصی ندارند، بلکه در یک محدوده‌ی دمایی خاص نرم می‌شوند. حد اکثر دمای نرم شدن برای پلاستیک‌های گوناگون از شصت تا سی صد درجه‌ی سانتی گراد متفاوت است.
از آن جا که نیروهای پیوندی بین مولکولی بسیار ضعیف‌تر از نیروهای پیوندی درون مولکولی است، تغییر شکل مواد گرما نرم نتیجه‌ی لغزیدن زنجیرهای مولکولی مجاور بر روی یک دیگر است. بنا بر این، روش‌های افزایش استحکام پلاستیک‌های گرما نرم بیش‌تر مبتنی بر محدود کردن و کاهش لغزش بین مولکولی است. زنجیرهای بلندتر آزادی حرکت کم‌تری دارند و بنا بر این مستحکم‌ترند. پلیمرهایی که گروه‌های جانبی بزرگ متصل به زنجیر و در اطراف آن دارند، مستحکم‌ترند. برای مثال اگر از گروه‌های کلر دار یا حتی بهتر از آن، از گروه‌های بنزن به جای هیدروژن‌های زنجیر اصلی استفاده شود، پلیمری بسیار محکم‌تر به دست خواهد آمد. پلیمرهای شاخه دار، که در آن‌ها زنجیرها به شکل Y هستند و شاخه‌های فرعی بلندی دارند استحکام زیادی دارند چون شاخه‌های فرعی مانع بزرگی برای لغزیدنِ زنجیرهای اصلی بر روی یک دیگر هستند. متصل کردن زنجیرهای مجاور با پیوندهای محکم اولیه تا حد زیادی از تغییر شکل ماده جلو گیری می‌کند. فرایند ولکانیزاسیون (ولکانش) در لاستیک سازی بر همین اساس است، که در آن از اتم‌های گوگرد برای اتصال جانبی زنجیرها به یک دیگر استفاده می‌شود. بالاخره، چون استحکام پیوندهای ثانویه (بین مولکولی) رابطه‌ی معکوس با فاصله‌ی مولکول‌ها دارد، روش‌هایی مانند «تبلور» که آرایشی موازی بین مولکول‌های مجاور ایجاد می‌کند، سبب افزایش استحکام می‌شود.
پلاستیک‌های گرما سخت پلاستیک‌هایی هستند با شبکه‌ی ساختاری سه بُعدی که در آن همه‌ی اتم‌ها با پیوندهای قوی کووالانسی به یک دیگر متصل‌اند. این مواد را معمولاً از پلیمریزاسیون تراکمی به دست می‌آورند که دمای زیاد به انجام آن کمک می‌کند. واژه‌ی «گرما سخت» با توجه به همین فرایند ساخته شده است. پلاستیک گرما سخت، پس از سخت شدن، بر اثر گرما نرم نمی‌شود، و خواص مکانیکی خود را تا دمایی که بسوزد (و به اصطلاح زغال شود) حفظ می‌کند (و به همین دلیل نمی‌توان قراضه‌های آن را دو باره مصرف کرد). تغییر شکل مواد گرما سخت مستلزم شکستن پیوندهای اولیه است؛ به همین دلیل این پلاستیک‌ها مستحکم اما شکننده هستند (مانند ملامین‌ها). به طور کلی، پلاستیک‌های گرما سخت از پلاستیک‌های گرما نرم مستحکم‌تر هستند.
مواد گرما نرم را به آسانی می‌توان قالب گیری کرد. اما پس از شکل دادن ماده در قالب، که البته در دمای زیاد (و معمولاً در فشار زیاد) انجام می‌شود، قالب را باید سرد کرد تا پلاستیک خود را بگیرد (سخت شود) و شکل خود را حفظ کند (در فرایند اکستروژن پلاستیک‌ها، از جمله برای تولید شلنگ یا لوله، معمولاً خود محصول را در هوا یا آب سرد می‌‌کنند). اما در تولید فراورده‌ها از پلاستیک‌های گرما سخت، قالب در تمام مراحل قالب گیری در دمای زیاد باقی می‌ماند و ماده بر اثر دما و فشار سخت می‌شود و می‌توان بدون سرد کردن قالب، قطعه را از قالب خارج کرد.
انوع پلاستیک‌ها و خواص آن‌ها: پلاستیک‌ها انواع گوناگونی دارند و به طور پیوسته بر تعداد آن‌ها افزوده می‌شود. بنا بر این خوب است به طور مختصر با خواص کلی پلاستیک‌ها و با چند نوعِ اصلی از پلاستیک‌ها به طور خاص آشنا شویم.

خواص کلی پلاستیک‌ها

1. سبکی. جرم حجمی بیش‌تر پلاستیک‌ها در حدود 1ر1 تا 6ر1 گرم بر سانتیمتر مکعب است. سبکی پلاستیک‌ها در مقایسه با منیزیوم که از فلزات سبک است (یا جرم حجمی 75ر1 گرم بر سانتی متر مکعب) بهتر معلوم می‌شود. می‌توان گفت که پلاستیک‌ها سبک‌ترین مواد مهندسی هستند.
2. مقاومت در برابر خوردگی. بسیاری از پلاستیک‌ها در محیط‌های خورنده به خوبی کار می‌کنند.
3. مقاومت الکتریکی. از پلاستیک‌ها به طور گسترده‌ای به عنوان مواد عایق الکتریسیته استفاده می‌شود.
4. رسانایی گرمایی کم. پلاستیک‌ها عایق‌های گرمایی نسبتاً خوبی هستند.
5. تنوع زیاد رنگ‌ها. بسیاری از پلاستیک‌ها را تقریباً به هر رنگی تولید می‌کنند. رنگ پلاستیک‌ها سطحی نیست، بلکه تمام جرم آن‌ها رنگی است. هم چنین می‌توان پلاستیک‌های شفاف یا کدر نیز ساخت.
6. پرداخت سطح. در فرایندهای تبدیل ماده‌ی خام به قطعه‌ی نهایی، پرداخت سطح بسیار خوبی می‌توان به دست آورد و به عملیات اضافی نیازی نیست.
7. قابلیت شکل دادن. با استفاده از فرایندهایی مانند قالب گیری و اکستروژن، تنها در یک مرحله می‌توان قطعاتی پلاستیکی – از ماده‌ی خام تا قطعه‌ی نهایی – تهیه کرد.
8. ارزانی نسبی.

(C2H4) که ساختار آن را در شکل زیر می‌بینید.
آن چه تا کنون از خواص پلاستیک‌ها گفتیم فقط خواص مطلوب و مزیت‌های پلاستیک‌ها بودند. اما پلاستیک‌ها نقاط ضعفی نیز دارند که مهم‌ترین آن‌ها، استحکام کم آن‌ها است. هیچ یک از پلاستیک‌ها استحکامی حتی نزدیک به استحکام فلزها ندارند. به طور کلی خواص مکانیکی پلاستیک‌ها چندان خوب نیست. به عنوان مثال، مقاومت بیش‌تر پلاستیک‌ها در برابر ضربه کم است، اگر چه تعدادی از آن‌ها مقاومت زیادی در برابر ضربه دارند، مانند A B S (آکریلو نیتریل بوتادین استیرن)، پلی اتیلن چگال، پلی کربنات، و سلولز پروپیونات. البته پلاستیک‌ها چون سبک هستند نسبت استحکام به وزن آن‌ها نسبتاً خوب است. می‌توان گفت که پلاستیک‌ها به عنوان یک گروه کلی از مواد، برای کاربردهایی که به استحکام زیاد نیاز دارند مناسب نیستند مگر این که در تولید آن‌ها از مواد پُر کننده‌ی افزاینده‌ی استحکام استفاده شود. ثبات ابعادی بیش‌تر پلاستیک‌ها بسیار کم‌تر از فلزها است و تابش پرتوهای گوناگون، مانند پرتو فرا بنفش، تأثیر نا مطلوبی بر خواص آن‌ها دارد.
با توجه به آن چه در باره ی خواص کلی پلاستیک‌ها گفته شد می‌توان نتیجه گرفت که این مواد بهترین انتخاب برای کار بردهایی هستند که در آن‌ها به استحکام کم یا متوسط، رسانایی گرمایی و یا الکتریکی کم، قابلیت تولید در رنگ‌های گوناگون، و قابلیت تولید ساده نیاز هست. در هیچ ماده‌ی دیگری به غیر از پلاستیک‌ها نمی‌توان ترکیب این خواص را یافت.
از پلاستیک‌ها برای بسته بندی و ساخت بدنه‌ی دستگاه‌ها و وسایل گوناگون استفاده می‌کنند، از جمله در تولید بدنه‌ی رادیو، بدنه‌ی ساعت، و بدنه‌ی بسیاری از وسایل خانگی (چرخ گوشت، آب میوه گیری، . . .) که هر یک پوششی برای اجزا و مکانیزم‌های داخلی دستگاه است. کاربردهایی مانند عایق‌های دستگاه‌های الکتریکی و دسته‌های وسایلی که داغ می‌شوند (مانند قابلمه) به موادی که رسانایی الکتریکی و گرمایی کمی دارند متکی هستند. از پلاستیک‌های اسفنجی (فوم) نرم به طور گسترده‌ای برای ساخت دم پایی ابری، لایی‌های بسته بندی و بالشتک‌های ضربه گیر استفاده می‌شود. اسفنج‌های سخت را بین ورق‌های فلزی، از جمله در بدنه و بال‌های موشک و هواپیما برای افزایش استحکام فشاری، و در بدنه‌ی یخچال‌ها برای عایق کاری گرمایی و نیز برای افزایش استحکام فشاری به کار می‌برند. در مونتاژ کاری و چسباندن چند قطعه به یک دیگر از چسب‌های پلاستیکی نیز استفاده می‌شود. به اطراف خود بنگرید و موارد گوناگون کار برد پلاستیک‌ها را بیابید. امروزه پلاستیک‌ها بخش بزرگی از مصنوعات دنیای ما را می‌سازند.
پلاستیک‌ها را در ترکیب با مواد دیگر نیز به کار می‌برند تا از خواص مطلوب هر یک بتوانند استفاده کنند. از پلاستیک‌های مسلح شده با الیاف غیر پلاستیکی، مانند فیبر شیشه، در مواردی که به استحکام کششی زیادی نیاز است استفاده می‌شود. امروزه بدنه‌ی بسیاری از اتوموبیل‌ها و قایق‌ها را از این ماده می‌سازند. استحکام این ماده در درجه‌ی اول به علت وجود الیاف مسلح کننده است (مانند آرماتور در بتن مسلح یا کاه در کاه گِل).
در این جا شما را با چند نوع پلاستیک اصلی که گونه‌های متعددی از آن‌ها تولید و عرضه می‌شود آشنا می‌کنیم. این پلاستیک‌ها بیش‌ترین کار برد را در صنایع مختلف دارند.

پلاستیک‌های گرما سخت

رزین‌های اپوکسی. این رزین‌ها را به کمک مواد سخت کننده سخت می‌کنند. مقاومت شیمیایی و نا رسانایی الکتریکی این مواد بسیار خوب است. دمای کار آن‌ها، در صورت استفاده از افزودنی‌ها و پُر کننده‌ها، از صد و پنجاه تا دویست و شصت درجه‌ی سانتی گراد است. از این پلاستیک‌ها در چسب سازی استفاده‌ی زیادی می‌شود (از جمله ساخت چسب دو قلو). از دیگر کار بردهای رزین‌های اپوگسی می‌توان به اتصالات لوله کشی، قطعات دستگاه‌های الکتریکی، و ابزار سازی اشاره کرد. در تولید صفحه‌های مدارهای چاپی از این ماده به صورت چند لایی استفاده می‌شود.
ملامین و اوره فرمالدئید. این دو ماده‌ی گرما سخت را آمینو رزین می‌نامند. ملامین‌ها در برابر گرما، آب، و بسیاری از مواد شیمیایی دارای مقاومتی عالی هستند، در رنگ‌های شفاف یا نیمه شفاف گوناگونی تولید می‌شوند، و در برابر قوس الکتریکی مقاوم هستند. ملامین را به سادگی می‌توان تحت گرما و فشار قالب گیری کرد. از ملامین ظروف غذا خوری، کلید و پریز برق، قاب رادیو، و بسیاری از چیزهای دیگر را می‌سازند. حداکثر دمای قابل تحمل آمینو رزین‌ها دویست و پنج درجه‌ی سانتی گراد است، ولی دمای کار آن‌ها صد و شصت درجه‌ی سانتی گراد است. ترکیبات اوره فرمالدئید در مقایسه با ملامین‌ها مقاومت کم‌تری در برابر آب دارند، اما عایق‌های الکتریکی بهتری هستند. از هر دو ماده به عنوان چسب در ساخت تخته‌های چند لا استفاده می‌کنند. پارچه و کاغذ را به محلول رزین‌های ملامین آغشته می‌کنند تا به اصطلاح «ضد آب» شوند. در تولید پارچه‌های پشمیِ بشور و بپوش از ترکیبات ملامین استفاده می‌کنند.
فنل فرمالدئید. این پلاستیکِ بسیار سخت، که از گروه فنولیک‌ها است قدیمی‌ترین پلاستیک است، اما هنوز کار بردهای بسیار زیادی دارد. این پلاستیک به باکلیت نیز معروف است. فنولیک‌ها سخت، شکننده، ومقاوم به حرارت هستند. فنول فرمالدئید را به سادگی می‌توان قالب گیری کرد. برای ساختن جعبه تقسیم برق و چرخ دنده از این ماده استفاده می‌کنند.

پلاستیک‌های گرما نرم

آکریلو نیتریل – بوتادین – استایرین (A B S). این ماده، ترکیبی است از سه منومرِ مختلف، و استحکام زیادی دارد. این ماده در بین تمام پلاستیک‌ها بیش‌ترین مقاومت در برابر ضربه را دارد. سبک است و شکننده نیست (به ویژه در دماهای زیر صفر). حداکثر تا دمای حدود نود درجه‌ی سانتی گراد را تحمل می‌کند بدون این که تغییر شکل بدهد. در برابر خراشیدگی و سایش مقاوم است، اما آتش گیر است. از آن قطعاتی مانند چرخ دنده، دسته‌ی ابزارها، بدنه‌ی داخلی یخچال‌ها و فریزرها، کلاه‌های ایمنی، و لوله را می‌سازند.
آکریلیک. نام کامل این پلاستیک، پلی متیل متاکریلات است و عموماً با نام‌های تجارتی لوسیت و پلکسی گلاس معروف است. خواص نوری خوبی دارد و تقریباً نود در صد نور را منتقل می‌کند. از آن در ساخت الیاف نوری استفاده می‌کنند. در دمای هشتاد و هشت درجه‌ی سانتیگراد تغییر شکل می‌دهد. بنا بر این شکل دادن آن به روش‌های تزریقی و قالب گیری و اکستروژن ساده است. اکریلیک یک ماده‌ی حافظه دار است، به طوری که اگر دو باره حرارت داده شود (در مدت چند هفته) به مرور به شکل اولیه‌ی خودش باز می‌گردد. از رزین‌های آکریلیک به عنوان ماده‌ی چسبنده برای درز بندی اتصال شیشه به چوب و فلز استفاده می‌کنند. در ساخت علائم راهنمایی، پنجره‌های هواپیما، تکمه، دست گیره، سپر، و انواع عدسی‌های نوری از این ماده استفاده می‌کنند.
سلولزها. نیترات سلولز، که یکی از اولین سلولزها بود، سلولوئید نامیده می‌شد. این پلاستیک، شفاف و ضربه پذیر است اما به شدت آتش گیر است. امروزه از آن هم چنین برای ساختن توپ پینگ پُنگ استفاده می‌شود. این پلاستیک قابل تزریق نیست. استات سلولز نیز شفاف، ضربه پذیر، و مقاوم به خراشیدگی است اما زیاد آتش گیر نیست. در دمای سی و هشت درجه‌ی سانتی گراد تغییر شکل می‌دهد و جزو پلاستیک‌هایی است که کم‌ترین استحکام را دارند. به شدت جاذب رطوبت است و الکل‌ها و قلیاها آن را از بین می‌برند. سلولز استات بوتیرات (C A B) نیز شفاف و ضربه پذیر است و در برابر رطوبت تا حدی مقاوم است. در خود کار، کلیدهای صفحه کلید، فرمان اتوموبیل، و اسباب بازی‌های گوناگون از این ماده‌ی پلاستیکی استفاده می‌کنند.
فلورو کربن‌ها (تفلون). تفلون از معروف‌ترین پلاستیک‌های این گروه است. نام کامل تفلون، پُلی تترا فلورو اتیلن است که آن را به اختصار TFE یا PTFE می‌نامند. از مهم‌ترین خواص تفلون لغزندگی (نچسبی) قابلیت استفاده در دماهای منفی دویست و هفتاد تا مثبت دویست و شصت درجه‌ی سانتیگراد، و عدم جذب آب است. تفلون سنگین‌ترین پلاستیک و جرم حجمی آن 15ر2 کرم بر سانتمتر مکعب است.
یکی از متداول‌ترین روش‌های تولید تفلون، فشردن پودر آن در قالب و سپس حرارت دادن آن در دمای سی صد و سی درجه‌ی سانتی گراد است. با این روش یاتاقان، اُرینگ (حلقه‌های آب بندی)، و واشر می‌سازند.
لوله‌ها و میله‌های تفلونی را به روش‌های قالب گیری و اکستروژن می‌سازند. از این مواد اولیه هم چنین برای ساختن بوش و یاتاقان و واشر و چرخ دنده، به وسیله‌ی ماشین کاری، استفاده می‌کنند. نوارهای نازک تفلون را برای آب بندی اتصالات لوله کشی به کار می‌برند.
ااز دیگر ترکیبات فلورو کربنی می‌توان از پُلی کلرو تری فلورو اتیلن (C T F E)، فلوئور اتیلن پروپیلن (F E P) و پُلی وینیل فلوراید (P V F) نام برد. همه‌ی فلورو کربن‌ها سفید رنگ هستند و در دست، مانند شمع، چرب و لیز هستند. آن‌ها در برابر بیش‌تر مواد شیمیایی مقاومت دارند، و در برابر گرما نیز مقاومت زیادی دارند. از تفلون در کف ظروف نچسب و کف اتوها استفاده می‌کنند.
نایلون (پُلی آمید). نایلون که نخست نام تجارتی یک محصول خاص بود اکنون یک نام عمومی (ژنریک) برای گروهی از پلاستیک‌ها است. رزین‌های پلی آمید ثبات ابعادی خوبی دارند، در برابر خراشیدگی مقاوم هستند، و با کمی مواد روغن کاری برای یاتاقان سازی استفاده می‌شوند. اما برای استفاده در برابر پرتو فرا بنفش، آب داغ، و الکل‌ها مناسب نیستند. به صورت الیاف تک رشته‌ای برای نساجی، ریسمان ماهی گیری، طناب، و موارد مشابه تولید می‌شود. از نایلون برای تولید یاتاقان، چرخ دنده، پروفیل‌های گوناگون، و . . . استفاده می‌کنند.
پُلی کربنات‌ها. این گروه از پلاستیک‌ها تقریباً از سال 1960 میلادی وارد صنعت شد. تولید و ماشین کاری این پلاستیک‌ها آسان است. حتی می‌توان آن‌ها را میخ یا پرچ کرد. از پلی کربنات‌ها برای ساختن حباب ایمنی چراغ‌های خیابانی، و نوعی از پنجره‌های خانه و اتوموبیل استفاده می‌کنند. مقاومت ضربه‌ای آن‌ها سی برابر شیشه‌ی ایمنی است. چون در برابر مواد غذایی مقاوم هستند در صنایع غذایی کار برد زیادی دارند. اما در برابر پرتو فرا بنفش زرد می‌شوند، و بعضی از پاک کننده‌ها، ترکیبات آمونیاک، و بنزن‌های با درجه‌ی اکتان بالا روی آن‌ها اثر نا مطلوب می‌گذارند. قاب ریش تراش، پروانه‌های کشتی و قایق، و بطری از موارد کار برد پِلی کربنات‌ها هستند.
اَستال (پلی استال). قابلیت ماشین کاری خوبی دارد، رطوبت را جذب نمی‌کند، ضریب اصطکاک کم و استحکام نسبتاً خوبی دارد. دوش‌های پلاستیکی، بدنه‌ی نوارهای ضبط صوت، اسباب بازی، و فندک از موارد کار برد استال هستند.
پلی اتیلن. از نظر حجم مصرف، پلی اتیلن یکی از پر مصرف‌ترین رزین‌های پلاستیک است. استحکام زیادی ندارد و در برابر دماهای بیش‌تر از نود درجه‌ی سانتی گراد و نیز پرتو فرا بنفش مقاوم نیست. در چگالی‌های مختلف می‌توان آن را تولید کرد و به آسانی شکل و قالب داد.
ورق‌های پلی اتیلن را از جمله برای ساختن ساک و کیسه زباله به کار می‌برند. به روش تزریقی از آن سطل، اتصالات لوله کشی، و چراغ قوه می‌سازند. رنگ سفید شیری پلی اتیلن و حالت شمعی آن را در بطری‌های گوناگون می‌توان دید. درب بطری، ظروف آشپز خانه، و رو کش سیم‌های برق از موارد کار برد پلی اتیلن هستند.
وینیل‌ها. انواع گوناگون دارند، از ورق‌های نازک نرم و لاستیک مانند، تا قطعات محکم. پُلی وینیل کلراید (P V C) معروف‌ترین پلاستیک در این گروه است. در حالت عادی شفاف و بی رنگ است، اما به سادگی می‌توانند انواع رنگی آن را تولید کنند. در برابر مواد شیمیایی مقاوم است و دافع آب است.
P V C را برای روکش سیم‌ها، لوله‌های مخصوص مواد شیمیایی، لوله‌های آب و فاضلاب، و زهوار در بدنه‌ی یخچال‌ها، کف پوش و دیوار پوش، و شیلنگ آب به کار می‌برند.

مواد افزودنی به پلاستیک‌ها

در بیش‌تر کار بردها، مواد اضافه‌ای به پلاستیک‌ها می‌افزایند تا (1) خواص آن‌ها را بهتر کنند، (2) قیمت آن‌ها را کم کنند، (3) قابلیت قالب گیری آن‌ها را بهتر کنند، و (4) آن‌ها را رنگی کنند. این افزودنی‌ها را معمولاً با عنوان پر کننده‌ها، نرم کننده‌ها، روان سازها، و مواد رنگی دسته بندی می‌کنند.
معمولاً در صد زیادی از حجم کل یک قطعه‌ی پلاستیکی را پر کننده‌ها تشکیل می‌دهند. از پر کننده‌ها برای بهتر کردن خواص پلاستیک، و ازدیاد حجم و کاهش قیمت آن استفاده می‌شود. معمولاً پر کننده‌هایی به کار برده می‌شوند که از پلاستیک اصلی بسیار ارزان‌تر هستند. متداول‌ترین پر کننده‌ها عبارتند از خاک اره، الیاف شیشه، پشم شیشه، و میکا. از فلزاتی مانند بور، فولاد زنگ نزن، کلومبیوم و تیتانیوم، و نیز کاربید سیلیسیوم برای بهتر کردن خواص پلاستیک‌ها استفاده می‌شود. این فلزات را به صورت الیافی به طول یک تا پنج و قطر سی تا هزار میکرون (موسوم به ویسکرز) به کار می‌برند.
معمولاً سطح یک قطعه‌ی پلاستیکی رزین کامل است و اثر پر کننده‌ها در آن مشاهده نمی‌شود. مواد رنگی را به صورت رنگ با رنگ دانه در جریان تولید قطعه‌ی پلاستیکی به کار می‌برند. نرم کننده‌ها را به مقدار کمی به پلاستیک اضافه می‌کنند تا سَیَلان پلاستیک را در هنگام قالب گیری بهتر کنند. روان سازها را برای بهبود قابلیت قالب گیری و سهولت خارج کردن قطعه از قالب به کار می‌برند. موم، استئارات‌ها، و گاهی صابون‌ها را برای این منظور به کار می‌برند.