تألیف و ترجمه: سید هاشم ناجی موسوی جزایری

خداوند متعال به ازای هر نعمتی که به انسان هبه کرده است، سبک استفاده ی آن نعمت را نیز تعریف نموده و انسان را مأمور ساخته که از داشته هایش به صورت استاندارد و عاقلانه بهره ببرد و در صورت تخلف از راه مستقیم مأمورٌ به محبوب، دچار ضرر می گردد که در آموزه های ما از آن تعبیر به " گناه " شده است.
در این مقاله می خواهیم نگاه غیر استاندارد و رهزن طریقت و تعالی و به طور خلاصه، نگاه حرام را از پنجره روایات، مورد نقد قرار دهیم.
باشد که از ارتکاب به همه معاصی و آن گناه همگی مصون و محفوظ باشیم، ان شا الله.

نگاه نامشروع به زن نامحرم

در حدیث آمده است: هر یک از اعضاء بدن انسان می تواند بهره ای از گناه زنا داشته باشد*:
زنای چشم: نگاه نامشروع می باشد،زنای دهان: بوسیدن نامشروع می باشد، زنای دست: لمس کردن نامشروع می باشد.(1)

آثار سوء و عواقب شوم در دنیا

پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) فرمود: نگاه (به زن نامحرم) تیر مسمومی است از تیرهای إبلیس.(2)
مردی از حضرت امیرالمؤمنین (علیه السلام) درباره ی نگاه کردن به زن نامحرم پرسید؟
حضرت امیرالمؤمنین (علیه السلام) فرمود: نگاه اوّل: از آن تو می باشد و نگاه دوّم: علیه تو می باشد و برای تو نیست و نگاه سوّم: تیری است مسموم از تیرهای ابلیس.
و خداوند متعال به شخصی که به خاطر خدا از این نگاه حرام پرهیز نماید، ایمانی عنایت می فرماید که مزه ی آن را خواهد چشید.(3)
حضرت امیرالمؤمنین (علیه السلام) فرمود: خیره شدن به (نامحرم) دامی است از دامهای شیطان.(4)
در حدیث قدسی آمده است: قلب و زبان خود را از حرام دور نگه دار و از نگاه کردن به چیزی که خیری در آن نیست پرهیز کن و چه بسیار نگاهی که شهوت را در قلب می کارد و آدمی را به باتلاق هلاکت می کشاند.(5)
حضرت عیسی (علیه السلام) به حواریون فرمود: بر حذر باشید و بپرهیزید از نگاه کردن به حرام. زیرا این کار بذر و منشأ شهوت است.(6)
در حدیث آمده است: نگاه نامشروع به نامحرم، سبب افتادن در دام زنا و امثال آن می گردد.(7)

حسرت

امام صادق (علیه السلام) فرمود: نگاه (به نامحرم) تیری است مسموم از تیرهای شیطان و چه بسیار نگاهی که موجب حسرت طولانی می گردد.(8)
حضرت امیرالمؤمنین (علیه السلام) فرمود: شخصی که عنان نگاه خود را رها سازد، فکر و خاطر خود را خسته خواهد نمود و شخصی که از نگاه خود پیروی کند حسرتهای او ادامه خواهد داشت.(9)

در معرض لعن و نفرین پیامبر (صلی الله علیه و آله) قرار گرفتن

امام باقر (علیه السلام) فرمود: پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) گروهی را مورد لعن و نفرین خود قرار داد. از جمله ی آن گروه: مردی است که به شرمگاه زنی که نامحرم اوست نگاه می کند.(10)

رسوائی و فضیحت

پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) فرمود: شخصی که به خانه ی همسایه اش سرک می کشد و به موی زن همسایه یا جائی از بدنش نگاه می کند، سزاوار است که خداوند متعال در روز قیامت با منافقین در آتش جهنّم قرار دهد.
زیرا آنها در خانه های مسلمانان سرک می کشیدند و در جستجوی چیزهای پنهان مردم بودند و چنین شخصی از دنیا نمی رود تا آنکه خداوند متعال او را در دنیا رسوا سازد و عیبهای او را در آخرت برای مردم آشکار می نماید.(11)
پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) فرمود: شخصی که با تعمّد به عورت برادر دینی خود یا عورت زنی نامحرم اوست نگاه کند خداوند متعال او را در روز قیامت با منافقین در آتش جهنّم قرار خواهد داد و چنین شخص از دنیا نمی رود، تا آنکه مفتضح و رسوا گردد مگر آنکه توبه نماید و از کرده خود پشیمان شود و از این کار دست بردارد.(12)

فتنه و آشوب

حضرت امیرالمؤمنین (علیه السلام) فرمود: در اوّلین نگاه به زن نامحرم باکی بر شما نیست. امّا این نگاه را با نگاه دیگری پیگیری ننمائید و از فتنه بپرهیزید و برحذر باشید.(13)
امام صادق (علیه السلام) فرمود: نگاه ــ پی در پی ــ بذر شهوت را در قلب می کارد و برای صاحب خود موجب فتنه می گردد.(14)
حضرت امیرالمؤمنین (علیه السلام) فرمود: نگاه گوشه چشمی (به نامحرم) پرچمدار فتنه بشمار می آید.(15)
حضرت عیسی (علیه السلام) به اصحاب خود فرمود: برحذر باشید و بپرهیزید از نگاه کردن (به زن نامحرم).
زیرا این کار شهوت را در قلب شما می کارد و موجب فتنه می گردد.(16)

قبول نشدن نماز

خدای متعال به حضرت داود (علیه السلام) وحی فرمود: چه بسا نمازگزاری که من نماز او را به صورتش می زنم و بین خود و صدای او حجابی قرار می دهم تا صدای او را نشنوم. آیا می دانی آن شخص کیست؟
او شخصی است که زیاد با چشم ناپاک به نوامیس مؤمنین نگاه می کند.(17)
در حدیث آمده است: شخصی که ــ در حین نماز به زن نامحرمی ــ نگاه نامشروع بیفکند نماز او مورد قبول قرار نمی گیرد.(18)

قبول نشدن روزه

در حدیث آمده است: شخص روزه داری که به زن نامحرمی ــ نگاه نامشروع بیفکند روزه ی او مورد قبول واقع نمی گردد.(19)

نگاه متقابل نامحرمان به نوامیس او

امام صادق (علیه السلام) فرمود: کسانی که به پشت زنان مردم نگاه می کنند. آیا از این نمی ترسند که دیگران نیز به پشت زنان آنها نگاه کنند؟(20)

هلاکت و نابودی

حضرت امیرالمؤمنین (علیه السلام) فرمود: نگاه نامشروع به زن نامحرم باعث هلاکت و نابودی می گردد.
پس هرگاه هر یک از شما نگاهش به زن نامحرمی افتاد بر او لازم است که به نزد همسر خود برود.
زیرا همسر او مانند همان زن می باشد.(21)
امام صادق (علیه السلام) فرمود: نگاه اول از آن تو می باشد و نگاه دوم بر تو می باشد و نگاه سوّم موجب هلاک تو می گردد.(22)
حضرت امیرالمؤمنین (علیه السلام) فرمود: شخصی که عنان نگاه خود را رها کند نابودی و هلاکت خود را طلب کرده است.(23)

کیفر و عقوبت در آخرت و روز قیامت

پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) فرمود: مردی که از راه حرام به زن نامحرمی چشم بدوزد. خدای عزّ و جلّ در روز قیامت میخهایی از آتش در چشم او قرار خواهد داد. سپس او را روانه ی جهنّم خواهد نمود.(24)
پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) فرمود: مردی که به خانه ی همسایه ی خود سرک بکشد و به شرمگاه مرد همسایه یا موی زن همسایه یا جایی از بدن او نگاه کند، خدای متعال در روز قیامت او را ــ به همراه منافقینی که در پی عیب جوئی از مردم بودند ــ در آتش جهنّم وارد خواهد ساخت. و خداوند او را در دنیا رسوا ساخته و عیبهای او را در آخرت نشان مردم خواهد داد.(25)
پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) فرمود: مردی که نگاه نامشروع به زنی بیفکند، خداوند متعال در روز قیامت چشم او را از آتش پر خواهد ساخت.(26)
پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) فرمود: شخصی که چشم خود را از نگاه به نامحرم پر نماید، خداوند متعال در روز قیامت چشم او را آز آتش پر خواهد نمود. مگر آنکه توبه نماید و از این کار دست بکشد.(27)

پی‌نوشت‌ها:

1ــ قال الإمام الصادق (علیه السلام): ما من أحد إلاّ و هو یصیب حظّاً من الزنا: فزنا العینین: النظر.
و زنا الفم: القُبلة و زنا الیدین: اللمس.
صدّق الفرج ذلک أم کذّب (الکافی ج 5 ص 559 و مشکاة الأنوار ج 1 ص 354).
قال رسول الله (صلی الله علیه و آله): لکلّ عضو من ابن آدم حظّ من الزنا: العین. زناها: النظر.
و اللسان. زناه: الکلام.
و الاُذنان. زناهما: السمع و الیدان. زناهما: البطش و الرجلان. زناهما: المشی و الفرج یصدّق ذلک ــ کلّه ــ و یکذّبه (جامع الأخبار ص 408 الفصل 107).
2- قال رسول الله (صلی الله علیه و آله): النظر سهم مسموم من سهام إبلیس (جامع الأخبار ص 246).
قال رسول الله (صلی الله علیه و آله): النظرة سهم مسموم من سهام إبلیس.
فمن ترکها ــ خوفاً من الله ــ أعطاه الله إیماناً یجد حلاوته فی قلبه (جامع الأخبار ص 407).
3ــ (سُئِلَ أمیرالمؤمنین (علیه السلام) عن الرجل. تمرّ به المرأة فنظر إلیها؟
قال (علیه السلام): اوّل نظرة لک.
و الثانیة: علیک لا لک و النظرة الثالثة: سهم مسموم من سهام إبلیس.
من ترکها الله ــ لا لغیره ــ أعقبه الله إیماناً یجد طعمه (دعائم الإسلام ج 2 ص 202).
قال الإمام الصادق (علیه السلام): النظرة سهم من سهام إبلیس. مسموم.
من ترکها الله عزّ و جلّ ــ لالغیره ــ أعقبه الله إیماناً یجد طعمه (من لایحضره الفقیه ج 4 ص 11).
4- قال أمیرالمؤمنین (علیه السلام): لمح العیون مصائد الشیطان (تحف العقول ص 149).
5- قال الربّ عزّ و جلّ لعیسی (علیه السلام): اطو قلبک و لسانک عن المحارم. و کفّ بصرک عمّا لاخیر فیه. فکم من ناظر من نظرة قد زرعت فی قلبه شهوة. و وردت به موارد حیاض الهلکة (الکافی ج 8 ص 134).
6- قال عیسی بن مریم (علیه السلام) للحواریین: إیّاکم و النظر إلی المحذورات. فإنّها بذر الشهوات و نبات الفسق (مصباح الشریعة باب: غضّ البصر).
7 ــ قال (علیه السلام): النظر سبب إیقاع الفعل من الزنا و غیره (بحارالأنوار ج 77 ص 182).
8- قال الإمام الصادق (علیه السلام): النظر سهم من سهام إبلیس مسموم و کم من نظرة أورثت حسرة طویلة (الکافی ج 5 ص 559 و عقاب الأعمال ص 314).
9- قال أمیرالمؤمنین (علیه السلام): من أطلق ناظرة أتعب خاطره و من تتابعت لحظاته. دامت حسراته (جامع الأخبار ص 245).
10- عن أبی جعفر (علیه السلام) قال: لعن رسول الله (صلی الله علیه و آله) رجلاً ینظر إلی فرج امرأة لاتحلّ له و رجلاً خان أخاه فی إمرأته و رجلاً یحتاج الناس إلی نفعه فسألهم الرشوة (الکافی ج 5 ص 559 و تهذیب الأحکام ج 6 ص الباب 87).
11- قال رسول الله (صلی الله علیه و آله): من اطّلع فی بیت جاره فنظر إلی عورة رجل أو شعر إمرأة ــ أو شیئاً من جسدها ــ کان حقیقاً علی الله أن یدخله النار مع المنافقین الّذین کان یتجسّسون عورات المسلمین فی الدنیا.
و لم یخرج من الدنیا حتّی یفضحه و یبدی عوراته للناظرین فی الآخرة (جامع الأخبار ص 245).
12- قال رسول الله (صلی الله علیه و آله): من نظر إلی عورة أخیه المسلم ــ أو عورة غیر أهله ــ متعمّداً.
أدخله الله تعالی مع المنافقین الّذین کانوا یبحثون عن عورات المسلمین و لم یخرج من الدنیا حتّی یفضحه الله. إلاّ أن یتوب (الأمالی للشیخ الصدوق ــ علیه الرحمة ــ ص 514 المجلس 66 و من لایحضره الفقیه ج 4 ص 7 و مکارم الأخلاق ج 2 ص 312).
13- قال أمیرالمؤمنین (علیه السلام): لکم اوّل نظرة إلی المرأة. فلاتتبعوا بنظرة اُخری و احذروا الفتنة (الخصال ص 632).
14- قال الإمام الصادق (علیه السلام): النظرة بعد النظرة تزرع ــ فی القلب ــ الشهوة.
و کفی بها لصاحبها فتنة (من لایحضره الفقیه ج 4 ص 11).
15- قال أمیرالمؤمنین (علیه السلام): اللحظ رائد الفتن (غرر الحکم).
16- قال الإمام الصادق (علیه السلام): کان المسیح (علیه السلام) یقول لأصحابه: إیّاکم و النظرة.
فإنّها تزرع فی قلب صاحبها الشهوة و کفی بها لصاحبها فتنة (مستدرک الوسائل ج 14 ص 270).
17- فیما أوحی الله تعالی إلی داود (علیه السلام): ولربّما صلّی العبد فأضرب بها وجهه.
و أحجب عنّی صوته. أتدری من ذلک ــ یا داود ــ؟
ذلک الّذی یکثر الالتفات إلی حرم المؤمنین بعین الفسق.
و ذلک الّذی حدّثته نفسه لو ولّی أمراً لضرب فیه الأعناق ظلماً (عدّة الداعی ص 48).
18- قال یونس بن عبدالرحمن: قال أبوعبدالله (علیه السلام): من تأمّل خلف إمرأة فلاصلاة له.
قال یونس: إذا کان فی الصلاة (المحاسن ج 1 ص 162).
19- قال رسول الله (صلی الله علیه و آله): من تامّل خلف إمرأة حتّی یتبیّن له حجم عظمها من وراء ثیابها و هو صائم. فقد أفطر (معانی الأخبار ص 410).
یعنی: فقد أشرط (1) نفسه للإفطار بما ینبعث من دواعی نفسه و نوازل همّیه.
فیکون من مواقعة الذنب علی خطر (معانی الأخبار ص 410).
20- قال الإمام الصادق (علیه السلام): أما یخشی الّذین ینظرون فی أدبار النساء أن یبتلوا بذلک فی نسائهم (الکافی ج 5 ص 553 و عوالی اللئالی ج 3 ص 547).
21- قال أمیرالمؤمنین (علیه السلام): إنّ أبصار هذه الفحول. طوامح و هو سبب هبائها. فإذا نظر أحدکم إلی إمرأة فأعجبته. فلیمسّ أهله. فإنّما هی إمرأة بإمرأة (غرر الحکم و مستدرک الوسائل ج 14 ص 271).
22- قال الإمام الصادق (علیه السلام): أوّل نظرة لک. و الثانیة علیک و لا لک و الثالثة فیها الهلاک (من لایحضره الفقیه ج 3 ص 304 و مکارم الأخلاق ج 1 ص 505).
23- قال أمیرالمؤمنین (علیه السلام): من أطلق طرفه. جلب حتفه (غرر الحکم).
24- قال رسول الله (صلی الله علیه و آله): من ملأ عینیه من امرأة ــ حراماً ــ حشاهما الله عزّ و جلّ یوم القیامة بمسامیر من نار. و حشاهما ناراً ــ حتّی یقضی بین الناس ــ ثمّ یؤمر به إلی النار(عقاب الأعمال ص 338).
25- قال رسول الله (صلی الله علیه و آله): من اطلع فی بیت جاره فنظر إلی عورة رجل و شعر امرأة او شیء من جسدها. کان حقّاً علی الله أن یدخله النار مع المنافقین الّذین کانوا یتّبعون عورات الناس فی الدنیا. و لایخرج من الدنیا حتّی یفضحه الله. و یبدی للناس عورته فی الآخرة (عقاب الأعمال ص 332).
26- قال رسول الله (صلی الله علیه و آله): من أصاب من إمرأة نظرة حراماً. ملأ الله عینه ناراً (المستدرک 270/14).
27- قال رسول الله (صلی الله علیه و آله): من ملأ عینیه من حرام ملأ الله عینیه ــ یوم القیامة ــ من النار. إلاّ أن یتوب و یرجع (الأمالی للشیخ الصدوق ــ علیه الرحمة ــ ص 515 و من لایحضره الفقیه ج 4 ص 8 و مکارم الأخلاق ج 2 ص 314 و تنبیه الخواطر ج 2 ص 261). منبع: ناجی موسوی جزایری، سید هاشم، مردان رحمت شده و مردان نفرین شده، قم: ناجی جزایری،(1389).