نویسنده: سیدرضا مؤدب

تناسب، تساوی و هماهنگی در اعداد و ارقام کلمات و موضوعات شبیه و مغایر با هم در قرآن، امری بسیار شگفت انگیز است؛ هیچ بشری برآوردن کتابی که از نظر معنا و محتوا، این چنین متعالی بوده و در میزان کلمات و الفاظ آن نیز رعایت تناسب شده باشد، به گونه ای که عدد آن هم مناسب و شگفت انگیز باشد، قادر نیست.
انسان از تنظیم کتابی که در آن چنین تناسب شگفت انگیزی باشد، عاجز است؛ این تناسب شکفت انگیز در شرایطی فراهم شده که کتاب قرآن در طول 23 سال در شرایط گوناگون نازل شده و هر بخشی از کلمات آن در حادثه ی خاصی بر پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) وحی شده است و پس از نزول هم از اصلاحیه و تنظیم بعدی برخوردار نبوده است؛ پیرامون تناسب واژگان قرآنی با یکدیگر به نمونه هایی اشاره می شود: (1)
1. واژه «دنیا» و کلمه «آخرت» هر کدام به تعداد مساوی، یعنی: 115 مرتبه در قرآن به کار رفته است، در صورتی که لفظ دنیا به تنهایی و جدا از لفظ آخرت و همچنین لفظ آخرت، جدای از لفظ دنیا در آیاتی چند به کار رفته است و در مواردی در کنار هم آمده است؛
2. واژه ی «بصر» با مشتقات آن، 148 مرتبه به کار رفته و مساوی با موارد کلمه «قلب» و «فواد» و مشتقات آنان است؛
3. واژه ی «بخل»، 12 بار در قرآن ذکر شده که برابر با الفاظ «حسرت»، «طمع و «جحود» است؛
4. واژه ی «الناس» و مشتقات و مترادفات آن 368 مرتبه آمده است که مساوی با واژه «رسول» و مشتقات آن است؛
5. واژه ی «آیات» 382 مرتبه که برابر است با مجموع کلمه: «ناس» 241 مرتبه و «ملائکه»، 68 مرتبه و «عالمین» 73 مرتبه؛
6. واژه ی «ایمان» و مشتقات آن 811 مرتبه به کار رفته که برابر است با مجموع لفظ «علم» با مشتقاتش (782 مرتبه) و مترادف علم، یعنی لفظ «معرفت» با مشتقاتش: (29 بار)
7. واژه ی «انفاق» با مشتقاتش، در قرآن 73 مرتبه به کار رفته که برابر است با لفظ «رضا» و مشتقاتش؛
8. واژه ی «الباب» به معنی خردها، 16 مرتبه که برابر است با لفظ «الافئده» یعنی دلها؛
9. واژه ی «هدی» 79 مرتبه که برابر با لفظ «رحمت» است؛
10. واژه ی «جزاء و اجر» به تعداد، 117 مرتبه که نصف لفظ «مغفرة» که 234 مرتبه می باشد؛
11. واژه ی «برّ» و مشتقاتش، 20 مرتبه ذکر شده که برابر با لفظ «ثواب» و مشتقات آن است؛
12. واژه ی «جحیم»، 26 مرتبه آمده که برابر با لفظ «عقاب است»؛
13. واژه ی حساب»، 29 مرتبه به کار رفته که برابر با مجموع لفظ «عدل» و «قسط» می باشد؛
14. واژه ی «حیات» و مشتقات آن در مورد انسان، 145 مرتبه به کار رفته که برابر با لفظ «موت» و مشتقاتش می باشد؛
15. واژه ی «حرث» 14 مرتبه آمده که برابر، با لفظ «زراعت» و برابر با لفظ «فاکهه» است؛
16. واژه ی «حرب» با مشتقاتش، که 6 مرتبه به کار رفته و برابر است با لفظ «اسری»؛
17. واژه ی «خیانت» 16 بار آمده که مساوی با لفظ «خبث» است؛
18. واژه ی «دین» با مشتقاتش 92 مرتبه به کار رفته که برابر با لفظ «مساجد» و مشتقات آن است؛
19. واژه ی «رسل» 368 مرتبه، «نبی» 75 مرتبه، «بشیر» 18 مرتبه، «نذیر» 75 مرتبه، که مجموع ارقام مذکور، 518 مرتبه است که برابر است با تعداد نامهای پیامبران در قرآن؛
20. واژه ی «رحیم» که از اسماء حسنی است، 114 مرتبه، برابر با تعداد نام سوره های قرآن و دو برابر با لفظ «رحمن» می باشد، با توجه به اینکه لفظ رحیم، اسم عام و صفت خاص است، برخلاف لفظ «رحمن» که اسم خاص و صفت عام است؛
21. واژه ی «سلام» و مشتقات آن، 50 مرتبه آمده که برابر با لفظ «طیّبات» می باشد؛
22. واژه ی «شهر» به معنای «ماه» 12 مرتبه به کار رفته که به تعداد ماههای سال که 12 ماه است؛
23. واژه ی «صالحات» با مشتقات آن، 167 مرتبه آمده است که برابر با لفظ «سیّئات» و مشتقات آن است؛
24. واژه ی «صلوة» 67 مرتبه به کار رفته و برابر با واژه «نجات و ملائکه و قرآن» است؛
25. واژه ی «طهر» با مشتقاتش، 31 مرتبه آمده که برابر با لفظ «اخلاص» و مشتقات آن است؛
26. واژه ی «عقل» و مشتقات آن، 49 مرتبه ذکر شده است که برابر با واژه «نور» می باشد؛
27. واژه ی «ابرار» 6 مرتبه، و دو برابر لفظ «فجّار»؛
28. واژه ی «قالوا» 332 مرتبه آمده و برابر با لفظ «قل» است؛
29. واژه ی «لسان» 25 مرتبه به کار رفته که برابر با لفظ «موعظه» است؛
30. واژه ی «مصیبت» با تمام مشتقات آن، 75 مرتبه ذکر شده است که برابر با لفظ «شکر» می باشد؛
31. واژه ی «محبت» با تمام مشتقات آن، 83 مرتبه آمده که برابر با لفظ «طاعت» است؛
32. واژه ی «مصیر»(بازگشت) 28 مرتبه ذکر شده که برابر با لفظ «ابد» و به معنای همیشه است؛
33. واژه ی «مسلمین» 41 مرتبه به کار رفته که برابر با لفظ «جهاد» است؛
34. واژه ی «سبع» یعنی هفت که عدد آسمانها، هفت است و این حقیقت را خداوند هفت بار در قرآن بیان نموده است و خلقت آسمان و زمین را هفت بار متذکر می شود. سوره فاتحه هفت آیه دارد و عدد کلمات شهادتین نیز هفت است؛
35. واژه ی «یوم» به معنای روز، با سایر موارد آن، 365 مرتبه، در قرآن به کار رفته است که برابر با تعداد روزهای سال است؛
36. واژه ی «ایام و ایاما» و مشتقات آن، 30 مرتبه آمده است که برابر با روزهای ماه است؛
پیرامون تناسب عددی واژگانی قرآنی، به نمونه های دیگری نیز می توان اشاره نمود که به ذکر همین مقدار بسنده می شود.
تناسب واژه ها و الفاظ آنها به شکل مساوی یا دوبرابر و ... از اعجازهای قرآن به شمار آمده است چنانچه تناسب حروف در سوره ها هم مطالعه شود، بویژه در سوره هایی که حروف مقطّعه در آنها به کار رفته است، معلوم می شود که بین حروف مقطّعه ی هر سوره و حروف آن سوره، تناسبی خاص وجود دارد.

جدول زوج و فرد قرآن

از جمله اعجاز عددی قرآن، اعجاز بر مبنای زوج و فرد در قرآن است،(2) که با دقت در عدد سوره ها می توان به آن پی برد؛ زیرا با توجه به اینکه قرآن دارای 114 سوره است که نیمی از آنها، زوج و نیمی دیگر فرد هستند و حاصل آیات 60 سوره، عدد زوج و 54 سوره، فرد است؛ از ترکیب 30 سوره با آیات زوج، با 27 سوره با آیات فرد، جدول زوج قرآن تشکیل می گردد و از ترکیب 30 سوره دیگر با آیات زوج و 27 سوره دیگر با آیات فرد، جدول فرد قرآن به شرح ذیل شکل می گیرد:

الف) جدول زوج قرآن:

30 سوره از سوره هایی که تعداد آیات آنها زوج است و 27 سوره از سوره هایی که تعداد آنها فرد است، «جدول زوج قرآن» را تشکیل می دهند؛ زیرا جمع آیات سوره ها با شماره ی سوره، جدول زوج را تشکیل می دهد که به شرح ذیل است:

جمع آیات و شماره ی سوره	شماره ی سوره	آیات سوره ی زوج	نام سوره	ردیف
288 180 66 144 128 100 88 116 90 62 88 126 152 80 82 78 120 114 100 130 118 122 114 110 102 106 110 110 116 120	2 4 14 16 18 22 24 28 30 32 34 38 56 58 64 66 68 70 72 74 78 80 88 90 94 98 102 106 112 114	286 176 52 128 110 78 64 88 60 30 54 88 96 22 18 12 52 44 28 56 40 42 26 20 8 8 8 4 4 6	بقره نساء ابراهیم نحل کهف حج نور قصص روم سجده سبا ص واقعه مجادله تغابن تحریم قلم معارج جن مدثر نبأ عبس غاشیه بلد شرح بیّنه تکاثر قریش اخلاص ناس	1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30

جمع آیات و شماره ی سوره	شماره ی سوره	آیات سوره ی فرد	نام سوره	ردیف
8 138 134 56 114 128 102 120 98 106 80 114 132 82 86 74 110 106 106 104 102 112 106 110 114 116 118	1 9 11 13 15 17 25 27 29 33 35 39 43 45 57 63 81 87 91 93 97 101 103 105 107 111 113	7 129 123 43 99 111 77 93 69 73 45 75 89 37 29 11 29 19 15 11 5 11 3 5 7 5 5	فاتحه توبه هود رعد حجر اسرا فرقان نمل عنکبوت احزاب فاطر زمر زخرف جاثیه حدید منافقون تکویر اعلی شمس ضحی قدر قارعه عصر فیل ماعون مسد فلق	1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27

نکته ی قابل تأمل در جدول زوج قرآن، آن است که حاصل جمع کل جدول زوج قرآن، عدد 6236 است که برابر با کل آیات قرآن است.

ب) جدول فرد قرآن:

30 سوره از سوره هایی که تعداد آیات آنها زوج است و 27 سوره از سوره هایی که تعداد آنها فرد است، «جدول فرد قرآن» را تشکیل می دهند؛ زیرا جمع آیاتِ سوره ها، با شماره ی سوره، جدول فرد را به شرح ذیل تشکیل می دهد:

جمع آیات و شماره ی سوره	شماره ی سوره	آیات سوره ی زوج	نام سوره	ردیف
203 125 213 117 133 141 65 219 95 85 67 111 115 133 83 75 77 97 121 99 93 115 127 125 119 107 119 103 107 115	3 5 7 19 21 23 31 37 41 47 49 51 53 55 59 61 65 67 69 71 73 75 77 79 83 85 89 95 99 109	200 120 206 98 112 118 34 182 54 38 18 60 62 78 24 14 12 30 52 28 20 40 50 46 36 22 30 8 8 6	آل عمران مائده اعراف مریم انبیا مؤمنون لقمان صافّات فصّلت محمّد حجرات ذاریات نجم رحمن حشر صف طلاق ملک حاقه نوح مزمل قیامت مرسلات نازعات مطفّفین بروج فجر تین زلزله کافرون	1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30

جمع آیات و شماره ی سوره	شماره ی سوره	آیات سوره ی زوح	نام سوره	ردیف
171 83 119 123 155 253 119 125 95 103 81 77 95 101 109 73 73 107 101 109 103 113 115 111 113 111 113	6 8 10 12 20 26 36 40 42 44 46 48 50 52 54 60 62 76 82 84 86 92 96 100 104 108 110	165 75 109 111 135 227 83 85 53 59 35 29 45 49 55 13 11 31 19 25 17 21 19 11 9 3 3	انعام انفال یونس یوسف طه شعرا یس غافر شوری دخان احقاف فتح ق طور قمر ممتحنه جمعه انسان انفطار انشقاق طارق لیل علق عادیات همزه کوثر نصر	1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27

نکته ی قابل دقت دیگر در جدول فرد قرآن، آن است که حاصل جمع کل جدول فرد، 6555 است که برابر با جمع شماره سوره های قرآن است.
جدول زوج و فرد هر یک شامل 57 سوره هستند که هر کدام نیز دارای 30 سوره ی زوج و 27 سوره فرد می باشند و از 60 سوره قرآن که زوج است، نیمی در جدول زوج و نیم دیگر آن در جدول فرد واقع شده و از 57 سوره ی فرد، نصف آن در جدول فرد و نصف دیگر آن در جدول زوج قرار گرفته که نشان از «اعجاز عددی» قرآن است.

پی نوشت ها :

1. ر.ک: الاعجاز العددی للقرآن الکریم، ج1، 2 و 3.
2. بینات، «اعجاز ریاضی زوج و فرد در قرآن کریم»، سال سوم، شماره 1، بهار 1375.

منبع مقاله :
مؤدب، سیدرضا؛(1390)، اعجاز قرآن، قم: مرکز بین المللی ترجمه و نشر المصطفی صلی الله علیه و آله و سلم، چاپ دوم