رهبر معظم انقلاب اسلامی به سان سنت حسنه خود، سال 93 را نیز در جوار حرم علی بن موسی الرضا (علیه السلام) تحویل کردند. نخستین سخنرانی ایشان نیز در جوار بارگاه قدس رضوی ایراد شد. ایشان در این سخنرانی به تبیین اتفاقات سال گذشته کشور پرداخته و با نگاه به آینده، رویکرد کشور در سال آینده را روشن کردند. افق هایی برای کشور و در خور شان ملت، مخصوصا در باب اقتصاد و فرهنگ. نوشتار ذیل نگاهی تحلیلی است به سخنان رهبر معظم انقلاب در مشهد مقدس:
الف: نگاهی به سال 92:
حماسه سیاسی؛ تاکید بر نقش ملت
«حماسه سیاسی در دو حرکت ملت رخ داد، یکی حرکت انقلاب در نیمه اول سال و دیگری راهپیمایی عظیم ملت در نیمه دوم سال»رهبر معظم انقلاب درباره نقش مردم و اینکه در برابر لجن پراکنی های صورت گرفته باز هم نقش خود را نسبت به انقلاب خوب ایفا کردند. تاکید رهبر معظم انقلاب بر دو جنبه حضور مردم در انتخابات بود؛ اینکه مردم تا کنون شرکت شان در انتخابات از ابتدای انقلاب تا کنون تنزل پیدا نکرده و این به معنای تثبیت مردم سالاری در کشور است؛ یعنی یک جنبه نقش مردم و اعتمادی که این مردم به نظام مردم سالار خود دارند و به آن باور دارند؛ دوم کاری که نظام جمهوری اسلامی کرد و توانست مردم سالاری را در کشور تثبیت کرده و در جلب اعتماد مردم به خود موفق بوده است. این نکته مثبتی برای هر دو جنبه است و شایسته سپاسگزاری است؛ هم برای ملت و هم برای نظام جمهوری اسلامی.
اتهام به عدم سلامت انتخابات: نا سپاسی
رهبر معظم انقلاب به صورت اشاره به ناسپاسی نسبت به نعمت های فوق الذکر اشاره کردند. یکی ناسپاسی نسبت به این امر در سال 88 و یکی هم صحبت هایی که هر از گاهی شنیده می شود نسبت به عدم سلامت انتخابات.راهپیمایی 22 بهمن: با شکوه تر از هر سال
رهبر معظم انقلاب در تبیین نقش ملت به راهپیمایی 22 بهمن اشاره کردند و تاکید کردند که امسال جمعیت هم بیشتر بود و هم پر شور تر؛ دلیل آن هم به نظر رهبر معظم انقلاب این بود که مستکبران دنیا لحن شان نسبت به ایران تند و تیز تر شده بود. ایشان با اشاره به مذاکرات هسته ای به یاوه گویی های امریکا اشاره کردند که آنها می گفته اند ملت ایران از نظر خود برگشته است و چون ملت این گستاخی را دیدند با همت بزرگتری پاسخ امریکایی ها را دادند. مردم در 22 بهمن پیوند و دلبستگی خود با تمام وجود به نظام را به آنها و به دنیا نشان دادند.ب: درباره آینده: نگاهی به سال 93
تاکید بر اقتدار ملی
«ملت ایران باید خود را قوی کند؛ اگر ملتی قوی نباشد و ضعیف باشد به او زور خواهند گفت و باجگیران عالم از او باج می خواهند و اگر بتوانند به او اهانت کرده و او را زیر پا لگد می کنند؛ این طبیعت دنیایی است که با افکار مادی اداره می شود»رهبر معظم انقلاب در قسمت نخست صحبت های خود درباره سال 93 ابتدا تاکید کردند که همه صحبت هایشان را می توان در یک جمله خلاصه کرد که «ملت ایران باید خود را قوی کند»؛ این همانا به معنای تاکید بر توجه به داخل به صورت جهادی و مقاومتی است که در شعار سال هم نهفته است؛ از همین رو بود که رهبر معظم انقلاب تاکید کردند که ما در داخل توان فراوانی داریم که قوی باشیم.
از نظر رهبر معظم انقلاب «اقتصاد و فرهنگ با عزم ملی و مدیریت جهادی» می تواند به اقتدار ملی بینجامد. توجه به داخل یکی از محوری ترین نکات این پیام است.
سه عنصر مهم برای قوی بودن: اقتصاد، فرهنگ و علم
رهبر معظم انقلاب تاکید کردند که سه عنصر اقتصاد و فرهنگ و علم هستند که زمینه ساز اقتدار کشور خواهند بود. ایشان تاکید کردند که ما در زمینه علم در 10 – 12 سال گذشته مدام تاکید کردیم و به لطف خدا تا حد زیادی هم به نتیجه رسیده ایم. اما در زمینه اقتصاد و فرهنگ نیاز به همت جهادی است. نیاز به اقتصاد مقاومتی است، تا کاری کرد که اقتصاد مردم و کشور به دیگران وابسته نباشد.و اما اقتصاد مقاومتی:
رهبر معظم انقلاب تاکید کردند سه سوال درباره اقتصاد مقاومتی وجود دارد؛اقتصاد مقاومتی چه هست و چه نیست؟ خصوصیات سلبی آن چیست؟
آیا اقتصاد مقاومتی تحقق پذیر است یا خیالی است؟
اگر تحقق اقتصادی مقاومتی ممکن است الزامات آن چیست؟
ایشان ابتدا تاکید کردند مقصود از اقتصاد مقاومتی، اقتصادی است که مقاوم است و با تکان های دیگران زیر و رو نمی شود.
در نگاه ایشان اقتصاد مقاومتی الگوی مورد نیاز برای کشور ماست اما منحصر به کشور ما نیست. ایشان تاکید کردند این امر دغدغه دیگر کشورها هم هست؛
پاسخ رهبر معظم انقلاب به سوال اول
ویژگی های اقتصاد مقاومتی در نگاه رهبر انقلاب:1. اقتصاد مقاومتی درون زا است یعنی از درون خود ملت ما می‌جوشد و رشد این درخت متکی به داخل است.
2. اما درون گرا نیست؛ یعنی اقتصادمان را محدود به کشور نمی کنیم؛ از این رو گفته ایم برون گرا است؛ یعنی درون زا است و با دیگران تعامل خواهد داشت.
3. دیگر اینکه این اقتصاد مردم بنیاد است و دولتی نیست و با اراده و سرمایه مردم تحقق پیدا خواهد کرد. دولت در این زمینه مسئولیت برنامه ریزی و کمک دارد.
4. اقتصاد مقاومتی دانش بنیان است.
5. عدالت محور است. یعنی تنها به آمارها توجه نخواهد شد و عدالت باید محور باشد.
6. اقتصاد مقاومتی بهترین راه حل مشکلات اقتصادی کشور است؛ این طرح، راهی برای همیشه است و ربطی به شرایط تحریم ندارد.
پاسخ سوال دوم:
پاسخ سوال دوم به نظر رهبر معظم انقلاب این است که این اقتصاد قطعا ممکن است و علت هم ظرفیت های فراوان کشور است؛ در نگاه رهبر معظم انقلاب یکی از بزرگترین ظرفیت ها، ظرفیت نیروی انسانی کشور است. ایشان اشاره ای به جمعیت نیروی تحصیلکرده کشور داشتند و آن را به ظرفیتی عظیم برای پیشرفت کشور تعریف کردند.رهبر انقلاب، دفاع مقدس را یک الگوی استفاده از ظرفیت نیروی انسانی در کشور معرفی کردند. ظرفیت و توان داخلی دیگر کشور، منابع طبیعی و مخصوصا نفت و گاز کشور است. موقعیت جغرافیایی کشورمان و همسایگی با 15 کشور، ظرفیت های نرم افزاری (اصل 44 و اصول اقتصاد مقاومتی) و ظرفیت های سخت افزاری، از جمله توان های دیگر کشور است.تلاش دشمنان برای انحراف اقتصاد مقاومتی
رهبر معظم انقلاب تاکید کردند دشمنان که فهمیده اند راه سعادت ملت ما در زمینه اقتصاد، همین اقتصاد مقاومتی است در جهت انحراف در آن چه به لحاظ تئوریک و چه نظری تلاش می کنند.چرا در اقتصاد، پیشرفت نکردیم؛ چشم مان به دیگران نباشد
رهبر معظم انقلاب تاکید کردند که چرا در زمینه های دیگر مانند علم و هسته ای و ... پیشرفت کردیم ولی در اقتصاد نتوانسته ایم؟ در این زمینه باز هم ایشان بر اراده ملی تاکید کردند و بر این عقیده بودند که نباید نگاهمان به دشمن باشد و اینکه چه وقت قرار است فلان تحریم را بردارد؛ تاکید ایشان بر اقتصاد داخلی دقیقا این نکته است که توان مان را در داخل افزایش دهیم که برایمان تحریم ها اثر نداشته باشد و مهم نباشد.پاسخ سوال سوم:
مسئولان باید از تولید ملی حمایت کنند که تولید ملی اساس پیشرفت است. صاحبان سرمایه هم باید به تولید ملی اهمیت بدهند و بهره وری را افزایش بدهند. صاحبان سرمایه فعالیت تولیدی را بر سایر فعالیت ها ترجیح دهند. مردم هم در همه سطوح تولید ملی را ترجیح بدهند. این نیاز به توجه همه ملت است و آن مصرف تولیدات داخلی است.در همین جا هم مسئولیت مدیران کشور بیش از بقیه است. بسیاری از ولنگاری ها هم به خاطر رفتار مدیران کشور است
فرهنگ از اقتصاد هم مهم تر
باز هم رهبر معظم انقلاب به تعبیر گذشته خود درباره فرهنگ اشاره کردند که فرهنگ مانند هواست و اگر این هوا پاک باشد ثمرات مثبت خواهد داشت و اگر آلوده باشد همان تاثیر آلودگی را خواهد داشت. ایشان تاکید فراوانی بر اهمیت فرهنگ در بسیاری از مقولات اجتماعی و مشکلات به صورت مصداقی اشاره کردند که اگر جهت گیری فرهنگی غلط باشد به همان بلاهایی مبتلا خواهیم شد که کشورهای ویران کننده خانواده به همان سرنوشت دچار خواهیم داشت.تمرکز دشمنان بر فرهنگ بیش از سایر نقاط است و آن هم به خاطر تاثیر فراوان فرهنگ است. هدف آنان نیز ایمان و باور مردم است و مسئولان فرهنگی هم باید مراقب رخنه های فرهنگی باشند. ایشان تاکید کردند که همه ایرادات فرهنگی به خاطر بیگانگان نیست و خود ما و مسئولان هم مقصر هستیم.
فرهنگ و آزادی؟ تناقض؟
«آزادی بدون ضابطه معنا ندارد»ایشان تاکید کردند این که قرار باشد به بهانه آزادی اجازه بدهیم با هنر یا پول یا موارد دیگر ایمان و فرهنگ مردم توهین و تمسخر شود، چنین نخواهیم کرد. ایشان اشاره ای هم به ماجرای هولوکاست و نگاه ویژه غربی ها به آن داشتند و گفتند که آنها اجازه نمی دهند کسی درباره این ماجرا حتی حرف بزند ولی بازهم ادعای آزادی می کنند.
پاسخ صریح به مدعیات روشنفکران غربزده
«اگرکسانی روح استقلال ملی را نشانه می روند و استقلال کشور را مسخره می کنند و وابستگی را تئوریزه می کنند، نمی شود در مقابل آنان بی تفاوت ماند»ایشان اشاره ای به تمسخر و توهین هایی که به مقدسات مردم و ویژگی های ملی کشورمان داشتند و به مقایسه ای با برخورد مخالف در ایران و کشورهای مدعی آزادی داشتند. «آن کسانی که ملت ایران و خلقیات ایرانی را تحقیر می کنند؛ آن کسانی که مبانی دینی را در ذهن ها متزلزل می کنند؛ آن کسانی که شعارهای انقلاب را در ذهن ها بی معنی نشان می دهند» هنوز در جامعه ما وجود دارند. رهبر معظم انقلاب تاکید کردند که حضور دشمن در مسائل فرهنگی را نمی توان فراموش کرد.
احساس خطر در ناحیه فرهنگ
از مجموع بیانات رهبر معظم انقلاب در زمینه فرهنگی و برخی مدعیان فرهنگی اینگونه برداشت می شود که ایشان از تخریب های فرهنگی که از سوی عده ای در کشور صورت می گیرد احساس خطر می کنند و احساس خطر ایشان در زمینه فرهنگ بیش از زمینه اقتصاد است. اینکه عده ای در تلاش هستند به جای عزت ملی، حقارت و ذلت ملی را ترویج می کنند و به جای ایمان دینی، بی ایمانی را تقویت می کنند باید با آنها مقابله شود.نباید از هوچی‌گری ها هراس داشت
رهبر معظم انقلاب تاکید کردند که نباید نهادهای فرهنگی کشور از هوچی گری رسانه های دشمن، و رسانه هایی که حرف های دشمن را می زنند هراس داشته باشند و تحت تاثیر قرار بگیرند و از اقدام انقلابی پرهیز کنند.نقطه مهم فرهنگ: خطاب به جوانان انقلابی
رهبر معظم انقلاب خطاب به جوانانی که فعالیت های خودجوش فرهنگی در سراسر کشور را آغاز کردند، فرمودند این ها هر چه می توانند کار را به طور جدی ادامه دهند. گسترش کار فرهنگی نقش مهمی دارد و علاوه بر این ها مراجع فرهنگی (علما، اساتید؛ روشنفکران انقلابی، هنرمندان متعهد) باید نگاه متعهدانه خود به ماجرای فرهنگ داشته باشند. باید نقاط منفی و مثبت فرهنگی کشور را به رخ ما مسئولان بکشند و این همان عزم ملی و جهادی است.نکته آخر: واقعیات جامعه جهانی طبق خواست امریکا پیش نمی رود
ایشان در فراز پایانی سخن خود تاکید کردند آن چیزی را که دشمن امید به تحقق آن بسته ناکام مانده است؛ از نقشه ای که برای فلسطینی ها کشیده اند، سوریه، عراق، افغانستان و پاکستان ، هیچ کدام تحقق پیدا نکرد، حتی در اروپا هم چنین شد. در ایران هم به نتیجه ای نرسیده اند و نخواهند رسید. آنها قصد داشتند با تحریم انقلاب را ریشه کن کنند؛ اما نتیجه این شد که در سال 92 پاسخ شان را گرفتند؛ هم در انتخابات و هم راهپیمایی 22 بهمن./ج
