نویسنده: فرود حمیدیان
ترک اعتیاد به اینترنت(2)
انکار چیست و چگونه بر آن غلبه کنیم؟
«این فقط یه گفت و گوی ساده و معمولی با استفاده از کامپیوتره، و نه رابطه ای بد.»زمانی که من صرف اینترنت می کنم از وقت های آزادمه و تأثیری در زندگیم نداره.»
«اعتیاد و وابستگی در کار نیست، وقتی که از اتاق چت بیرون بیام همه چیز تموم شده.»
این ها همه جلوه هایی از انکار و کوچک شمردن وابستگی به اینترنت است. یعنی آن که مشکلی را نبینیم (و به عبارت بهتر: خودمان را به ندیدن بزنیم) و یا آن را کوچک و کم اهمیت جلوه دهیم، در حالی که به واقع، مشکل بزرگ و مهم است. اولین قدم برای حل هر مشکلی، پذیرش و به رسمیت شناختن آن است. وقتی آن را انکار می کنیم یعنی هر گونه تلاش برای حل مشکل در همان قدم اول شکست خورده است. انکار، نوعی فرار و طفره رفتن از مشکلات به حساب می آید و روش مواجهه ی سالم و آگاهانه ای محسوب نمی شود. به علاوه مانند تابلوی هشدار و چراغ خطری که به یک دره و گودال کمی آن طرف تر اشاره می کند، انکار نیز نشانه ای است که به ترس ها و ضعف های اساسی و زمینه ای در شخصیت فرد دلالت دارد. افرادی که وابستگی به اینترنت و یا عادت نامناسب شان مثل پورنوگرافی را انکار می کنند معمولاً پذیرش راه حل عملی برای رفع این عادت را هم ندارند. اگر خواست باطنی شما کنترل وابستگی و رفع عادت است، لطفاً به صدای خودتان در انکار مشکل گوش فرا دهید.
زمان آن لاین بودن خود را ارزیابی و الگوی استفاده را مشخص کنید.
ابتدا یک شرح روز به روز و واقعی از فعالیت های اینترنتی خود در مدت یک هفته بنویسید. در این شرح دقیقاً مشخص کنید که چه روزهایی از هفته آن لاین می شوید، چه زمانی از شبانه روز شروع می کنید، هر بار حضورتان در اینترنت در یک جلسه ی معمولی چقدر طول می کشد، کجا (منزل، محل کار، دانشگاه و...) از کامپیوتر استفاده می کنید؟سپس یک برآورد کلی از مدت زمانی که در یک هفته صرف استفاده از اینترنت می کنید داشته باشید. به علاوه، نوع استفاده را نیز مشخص کنید:
اتاق های چت: چند ساعت در هفته صرف آن شده؟ فهرستی از اتاق های چت مختلفی که در طول هفته به آن ها سر می زنید تهیه کنید.
بازی ها: چند ساعت در هفته؟ همراه با ذکر نام بازی های مختلفی که انجام می دهید.
ایمیل ها: چند ساعت در هفته صرف ایمیل (فرستادن و چک کردن) می کنید؟ تعداد ایمیل هایی را که در طول یک هفته فرستاده اید و دریافت کرده اید مشخص کنید.
گروه های خبری: چند ساعت در هفته؟ فهرستی از گروه های مختلفی که در آن ها شرکت می کنید تهیه کنید.
سایت های گوناگون (www ها): چند ساعت در هفته؟ موضوع سایت های مورد علاقه تان را مشخص کنید.
سایر کاربردهای اینترنت: آیا کاربردهای دیگری هم برای شما داشته؟
کشف های تازه تان در اینترنت چه بوده؟ نام ببرید و ساعت هایی را که در هفته صرف آن ها کرده اید محاسبه کنید.
چنین فعالیتی به شما کمک می کند که مشکل را عیان تر و بهتر ببینید و کمتر آن را انکار کنید. ضمناً برای برنامه ریزی بعدی به برآورد دقیق میزان مصرف و جهت و نوع فعالیتی که زمان صرف آن کرده اید نیاز دارید.
موضوع را با نزدیکان خود در میان بگذارید و از آن ها نظر و راه حل بخواهید.
بسیار سخت است که بخواهید به وابستگی خود و مشکلات حاصل از آن اعتراف کنید. اما این اعتراف نیرو و شهامت شما را در کنترل عادت، مضاعف خواهد کرد. این کار چه خاصیتی دارد؟ اول از همه آن که با انکارِ مشکل از طرف خودتان که بزرگ ترین مانع آغاز راه است جنگیده اید. اعتراف، نقطه ی مقابل انکار است و لازمه ی شروع تغییر عادت. به علاوه، اطرافیان هم می توانند انعکاس خوبی از مشکل و عوارض آن به شما بدهند. شاید آن ها از بیرون، مواردی را ببینند که شما خوب ندیده اید، بدین وسیله از عمق مشکل آگاه تر می شوید. این کار فایده ی دیگری هم دارد: این که به آن ها فرصت تخلیه ی نگرانی ها و احساسات شان را درباره ی عادت غلط تان داده اید. شاید شنیدن سرزنش و ملامت از جانب عزیزان، سخت و ناگوار باشد اما در نهایت به نفع تان خواهد بود. با در میان گذاشتن مشکل، احساس تنهایی تان (که هم شاید علت عادت باشد و هم کار را درک عادت سخت کند) کمتر خواهد شد و به نحوی دیگران را نیز در حل مشکل سهیم و همراه خواهید کرد. شما در این راه به حمایت دیگران (هر چند با کمی مداخله و سرزنش) نیاز دارید.
یکی از مشکلات شما این است که دنیای اینترنتی شما با دیوارهایی، از دنیای واقعی بیرونی جدا شده است. با طرح مشکل با افراد معتمد و دلسوز، قدم اول را در فرو ریختن این دیوارها برداشته اید. مشکل را با همسر و یا پدر و مادر در میان بگذارید و آماده ی شنیدن سرزنش و احساسات آن ها هم باشید. آن ها یا از قبل عادت بد شما و تبعاتش را می دانند و یا به زودی راز شما با عوارضی گسترده تر فاش خواهد شد و گیر می افتید. طبیعی است که ممکن است مثلاً اگر همسرتان از عادت شما به چت مطلع شود (یا از پورنوگرافی) احساس مورد بی وفایی واقع شدن کند و خشمگین شود. اما در نهایت، گفتن این مسئله به نفع شما خواهد بود. شهامت و آمادگی خود را برای تغییر، با اعتراف خود به نمایش بگذارید.
منبع مقاله :
حمیدیان، فرود، (1387)، اعتیاد به اینترنت و موبایل(بررسی عوارض وابستگی به اینترنت، موبایل و بازی های کامپیوتری)، تهران: نشر قطره، چاپ دوم
