نویسنده: دکتر علی زاده محمدی
در ذات و ساختار هنر خصوصاً هنرهای تجسمی از جمله نقاشی شاخصه های مختلفی وجود دارد که قابلیت های بالقوه ای برای درمان فراهم می کند. اولین خاصیت از نظر هنر درمانگران این است که هنر به هیچ وجه تهدیدکننده نیست و نسبت به سایر روش های روان درمانی بسیار آرام بخش است و فضاهای امنی برای فعالیت ایجاد می کند. دومین خاصیت از نظر هنردرمانگران این است که هنر فضای ناخودآگاهی دارد که فشار خودآگاه را کاهش می دهد. شکل نمادین و سمبلیک هنر سبب می شود تا پیام ها کم تر خودآگاهانه درک شود، در نتیجه استرس کم می شود. دیگر این که هنر به راحتی عواطف دردناک و سرکوب شده یا رازهای خانوادگی را آشکار می کند، بدون آن که ترس از طرد شدن یا احساس گناه از آشکارسازی کلامی در فرد به وجود آید. از سوی دیگر هنر کمک می کند با کم ترین فشار شکاف بین هشیاری و ناهشیاری توازن و تعامل پیدا کند و اتحادی بین این دو پدید آید.
برخی معتقدند هنر کمک می کند روان مجال پیدا کند و خود به طور خودکار در فعالیت های هنری ممتد و ناهشیار زخم ناخودآگاه را ترمیم کند. خاصیت دیگر این که هنر می تواند بحث را متمرکز کند و راه حل های خلاقانه را افزایش دهد، در حالی که در دیگر روش های روان درمانی کم تر فرصت آن پیش می آید. موضوع دیگر این که هنر می تواند از مشکل و چگونگی حل آن بازنمایی تصویری ایجاد کند که این نوعی گفت و گوی درونی مراجعان با خودشان در حین آفرینش کارهای هنری است و از طرف دیگر گفت و گوی بیرونی میان مراجع و درمانگر برقرار است، در حالی که درمان های کلامی، کم تر از هنر می تواند آسیب های کشف نشده ی گذشته را آشکار کند، برای مثال افراد می توانند با نقاشی هدایت شده فهم جدیدی از رفتارشان به دست آورند، دنیای ذهنی خویش را گسترش دهند، نگاهی تازه به مشکلات شان بیندازند و راه حل های جایگزین را برای مشکلات شان کشف کنند. مهم تر این که فضای سمبلیک و نمادین هنر ورود بیمار به ناخودآگاه را آسان تر می کند و دستیابی به احساسات و تأثیر بر ناخودآگاه را سهولت می بخشد و با از بین بردن زمان لازم برای غلبه بر مقاومت ها که شاید چندین و چند جلسه طول بکشد زمان درمان را به حداقل کاهش می دهد.
از نکات دیگر این که هنر فرصت هایی به وجود می آورد که انجام کار و درمان گروهی را ساده می کند، در واقع کار با گروه های مختلف بسیار آسان می شود و هرکس با هر بیماری و هر سنی می تواند در سطحی از فعالیت های هنردرمانی و فعالیت های فردی و گروهی شرکت کند. برخی از هنردرمانگران هم به تأثیر شفابخش هنر معتقدند و آن ها می گویند هنر فضاهایی را به وجود می آورد که در اثر آن روان فرصت مناسبی برای شفای خود پیدا می کند و راحت تر انرژی شفابخش را آزاد می کند و اجزای وجودی فرد، کلیت و یکپارچگی پیدا می کند.
منبع مقاله :
زاده محمدی، علی؛ (1388)، هنردرمانی: مقدمه ای بر هنردرمانی ویژه ی گروه ها، تهران: نشر قطره، چاپ اول
