به کوشش: محمد کمالي نژاد
نام رايج:
اسفندنام عربي:
حُرملنام هاي ديگر:
اسپند، سپند، اسپنج (شمال کشور)
ماهيت:
نباتي است به قدر ذرعي و از يک تنه چندشاخ مي رويد و برگ آن مايل به تدوير و غلاف دانه هاي آن مدور و مثلث الاضلاع و مخطط به سه خط و به اندک سرخي و تخم آن سياه به قدر خردل و ثقيل الرايحه.طبيعت:
در سوم گرم و در دوم خشکافعال و خواص:
لطيف و جالي سينه و شش از رطوبت لزجه و محلل رياح امعاء و مواد غليظه، مبهي و مسمن و مدر شير و بدل و حيض و مسهل سودا و بلغم غليظ و حب القرع، آشاميدن جرم آن جهت صرع و فالج و جنون و نسيان و سائر امراض بارده دماغيه و عصبانيه و تسخين اعضاي دماغ و سائر بدن و رفع استسقاء و يرقان و سدد و قولنج و عرق النساء نافع و آشاميدن نقوع آن جهت تحليل مواد سوداويه و تصفيه خون و نرم داشتن طبع و چون با تخم کتان و عسل سرشته بدان مداومت نمايند جهت رفع ضيق النفس بي عديل و نطول آب مطبوخ آن جهت تقويت اعضاء و سياه کردن موي و ازاله خدر و سعوط آب مطبوخ آن جهت نزله و سرخي چشم
بدل:
قردمانا - تخم سدابمضر:
مضر محرورين و مصدع و مغشيمصلح:
ربوب ميوه هاي ترش و سکنجبين و ترشيها - کتيرامقدار شربت:
تا 1 مثقالقوت:
تا 4 سالحرمل بلغم و سودا براند *** زنان را حيض آوردن تواند
کليم يوسفي
منبع مقاله :
کمالي نژاد، محمد، (1390)؛ برگ کهن، تهران: چوگان، چاپ اول
