صنايع دستي ايران

هنر چوقابافي

چوقا يا چوخا، بالاپوش مردان روستايي و عشاير بختياري در غرب ايران است که همواره داراي آستين کوتاه است. اين پوشش در بين مردم شهرنشين اين قوم نيز در مراسم گوناگون رواج دارد و توسط زنان بختياري از موي بز بافته مي شود.
شنبه، 4 مرداد 1393
تخمین زمان مطالعه:
موارد بیشتر برای شما
هنر چوقابافي
 هنر چوقابافي

 

نويسنده: پريسا سيد اخلاقي




 

صنايع دستي ايران

چوقا يا چوخا، بالاپوش مردان روستايي و عشاير بختياري در غرب ايران است که همواره داراي آستين کوتاه است. اين پوشش در بين مردم شهرنشين اين قوم نيز در مراسم گوناگون رواج دارد و توسط زنان بختياري از موي بز بافته مي شود.
چوقا نه پوششي سفيد است و نه سياه، بلکه پوششي ست با دو رنگ سياه و سفيد. معمولاً بلنديِ چوقا بايد به حدي باشد که تا زير زانو برسد.
نقشِ چوقا همواره داراي شکل ثابتي است و در آن خطوط سياه به صورت عمودي وارد خطوط سفيد مي شوند. درباره چراييِ نگاره اين بالاپوش چند نظريه وجود دارد اما هنوز پيشنهاد همه پسندي درباره خاستگاه يا مضمون اين نقش از سوي صاحبنظران انجام نشده است. ترکيب رنگ هاي ديگر چوقا کرم- آبي، کرم - سرمه اي يا کرم- قهوه اي است. آستين کوتاه چوقا بيشتر حالت نمايشي دارد و به عنوان جيب نيز مي توان از آن استفاده کرد.
در شمال شرقي دزفول دهي به نام ليوس وجود دارد که چوقاهاي بافته شده در آن به تدريج به «چوقا ليويسي يا ليواسي» مرسوم شدند و بر همين اساس به اين بالاپوش چوقاليوسي هم مي گويند. تاريخ بافت اين پوشش کمتر از صد سال است. براي بافتِ چوقا از دارِ خوابيده استفاده مي کنند و تکنيک بافت آن نيز مانند تکنيک گليم بافي است با اين تفاوت که خيلي ريز بافت تر است و تار و پود نازک دارد. طول پارچه مخصوص چوقا 2/5 الي 3/5 متر و عرض آن 50 الي 70 سانتيمتر است و با تاري از جنس پنبه(گاه پشم) و پود پشمي بافته مي شود. قطعات را پس از بافتن به اندازه لازم مي برند و کنار هم مي دوزند. پشم به کار رفته بايد کيفيت بالايي داشته باشد.
اين پوشش فقط مخصوص مردان است. مردان در تابستان در زير چوقا پيراهن و در زمستان کت مي پوشند. مردان لر (لرستان و جنوب استان) و مردان بختياري (چهار محال و بختياري و خوزستان و کهگيلويه و بويراحمد، غرب استان اصفهان) اين پوشش را برتن مي کنند. قيمت اين پوشش بستگي به خوش بافت بودن آن دارد.
منبع مقاله :
سيد اخلاقي؛ پريسا، (1389)، دانشنامه کوچک صنايع دستي ايران، تهران: قصيده، چاپ دوم



 

 



ارسال نظر
با تشکر، نظر شما پس از بررسی و تایید در سایت قرار خواهد گرفت.
متاسفانه در برقراری ارتباط خطایی رخ داده. لطفاً دوباره تلاش کنید.
مقالات مرتبط
موارد بیشتر برای شما