نويسنده: دبورا تکاک
مترجم: مينا اسماعيلي
مترجم: مينا اسماعيلي
19 درمان مؤثر
«جورجيا ماسمن» با ميليون ها بيمار مبتلا به پسوريازيس پنج وجه مشترک دارد:1- پسوريازيس او هم مثل سايرين است از اين جهت که با بقيه متفاوت و منحصر به فرد است.
2- چيزي که براي ديگران مؤثر است ممکن است براي او بي تأثير باشد.
3- چيزي که براي او مؤثر است ممکن است براي ديگران بي اثر باشد.
4- درماني که دفعه ي اول خيلي خوب جواب مي دهد ممکن است بار دوم به آن خوبي نباشد و دفعات بعد به کلي بي اثر باشد.
5- «جورجيا» نمي داند که چرا به اين بيماري مبتلا شده است. يک مقدار علت ناشناخته را با کمي درمان ناشناخته مخلوط کنيد؛ آنچه به دست مي آيد نااميدي و يأس است. فهم اين که چرا پزشکاني مانند دکتر «لارنس ميلر» مي گويند: «علم پزشکي در مورد پسوريازيس کاملاً ناکافي است» دشوار نيست.
پسوريازيس بيماريي است که طي آن سلول هاي پوستي سرکش و مجنون مي شوند. پوست به طور طبيعي هر 30 روز يکبار تعويض مي شود- اين مدت زماني است که سلول هاي جديد براي رساندن خود از عمق به سطح پوست نياز دارند. بدن گويي در بيماري پسوريازيس که طي آن سلول ها تنها ظرف سه روز به سطح مي رسند، ترمز مي برد. نتيجه ي اين وضعيت ايجاد برجستگي هايي به نام پلاک بر روي پوست است که اغلب قرمز و با خارش توأمند. اين سلول ها پس از رسيدن به سطح همانند سلول هاي طبيعي مي ميرند. اما تعداد آن ها بسيار زياد است و با جدا شدنشان از پوست، رنگ برآمدگي ها سفيد مي شود. پسوريازيس معمولاً به صورت دوره اي بوده و اغلب در زمستان عود مي کند. گاهي اوقات براي ماه ها يا سال ها ناپديد مي شود. با افزايش سن ممکن است بهبود يافته يا وخيم تر شود. بدون آن که دليلي داشته باشيم اين بيماري فعلاً فاقد درمان است. اما کارهاي زيادي در اين زمينه مي توان انجام داد. به خاطر داشته باشيد که ممکن است آنچه براي فرد ديگري مفيد و مؤثر بوده در مورد شما بي اثر باشد. هر کس بايد خود روش ها را امتحان کند و در مورد نقشه جنگي خود تصميم گيري نمايد. اينک برخي از اين راهکارها را يادآور مي شويم.
نگرشي تازه
به عقيده ي دکتر «فيليپ آندرسون» مهم ترين مسأله پذيرش اين واقعيت است که به پسوريازيس مبتلا شده ايد و بايد توجه خود را به آموختن روش هاي کنترل آن و نحوه پيشگيري از بدتر شدن آن معطوف سازيد. او مي گويد: «وقت خود را بيهوده صرف توجه بيش از حد به هر يک از برجستگي ها نکنيد. اين کار اصلاً خوب نيست.» دکتر «ميلر» هم با اين عقيده موافق است. وي مي گويد: «من بعضي از بيماران مبتلا به پسوريازيس را فقط دو بار در سال ملاقات مي کنم. هيچ قاعده و قانوني وجود ندارد که بر اساس آن بتوان گفت فرد مبتلا از شر کليه برآمدگي هاي ناشي از بيماري خلاص خواهد شد. دست هايم را 30 سانتي متر از هم دور مي کنم. به فاصله دست هايم اشاره مي کنم و به بيمار مي گويم: «اين قدر تلاش لازم داريد که 80% بيماري را از بين ببريد. بعد دست هايم را تا جايي که مي شود از هم باز مي کنم و براي 20% باقي مانده باز به فاصله دست هايم اشاره مي کنم و مي گويم آنچه لازم است انجام دهيد نيز اين قدر است. هرگز به بيمارانم نمي گويم " بايد ياد بگيريد که با اين بيماري زندگي کنيد." زيرا هنگامي که بيمار فکر کند هيچ راه درماني وجود ندارد، همه رشته ها پنبه مي شوند و بايد دوباره از صفر شروع کنيد.» با اجراي برخي از دستورالعمل هاي زير مي توان خفيف را به طور کامل تحت کنترل در آورد.قالب ها را چرب کنيد!
نرم کننده ها را صدر فهرست داروهاي بدون نسخه پيشنهادي متخصصان پوست قرار دارند. در اثر ابتلا به پوست خشک مي شود و همين امر خود منجر به بدتر شدن بيماري، افزايش ورآمدن پوست و خارش مي شود. نرم کننده ها به حفظ رطوبت پوست کمک مي کنند. نرم کننده هايي نظير روغن هاي گياهي مي توانند مثل روغن هاي بدن غير تحريک کننده و لطيف کننده باشند. تأثير آن ها هنگامي که درست بعد از حمام يعني زماني که پوست هنوز مرطوب است استفاده شوند به حداکثر مي رسد. (براي اطمينان بيشتر از ريختن روغن حمام که وان را مثل يخ سر مي کند بپرهيزيد.) دکتر «ميلر» لوسيون «سارنا» را که حاوي منتول و کافور است جهت تسکين خارش و تحريم توصيه مي نمايد.بهره گرفتن از نور خورشيد
95% از بيماران مبتلا به با قرار گرفتن در معرض آفتاب شديد به طور منظم بهبودي مي يابند. (منطقه ي بحرالميت واقع در اسراييل به داشتن هوايي مناسب براي درمان معروف است؛ بسياري از مردم به نقاط گرمسير و آفتابي مسافرت مي کنند).تأثير هواي زمستان يا آب و هواي متغير و مرطوب بر اين بيماري به قدري است که بايد به فکر مهاجرت به نقطه اي گرم و خشک باشيد. امواج ماوراء بنفش خورشيد با پسوريازيس مبارزه مي کنند و امواج UVB بسيار سريع اثر مي کنند. اين روش يک بدي هم دارد. آنچه باعث آفتاب سوختگي و بالا رفتن خطر ابتلا به سرطان مي شود همين اشعه ي UVB است. به علاوه ممکن است بيماري در نقاط ديگري از بدن که قبلاً سالم بوده اند ظهور کند. اما خوشبختانه يک راه گريز هست: کرم ضد آفتاب. مزيت گرفتن حمام آفتاب، در صورت استفاده از کرم در نقاط سالم و قرار دادن آن نقاط در معرض آفتاب، بيش از خطر ابتلا به سرطان و گسترش پسوريازيس است.
لامپ را روشن کنيد
جهت درمان بيماري يک لامپ آفتابي UVB براي خود خريداري کنيد. نيازهاي درماني هر فرد متفاوت است. پس لازم است قبلاً در اين زمينه با پزشک مشورت نماييد. شايد ترجيح بدهيد از لامپ UVA برنزه کننده اتاق نشيمن استفاده کنيد. اما اين لامپ ها ضعيف ترند و به مدت زمان بيشتري براي گرفتن نتيجه نياز خواهيد داشت.بدون پَر در آوردن، کلاغ سياه شويد!
کل تارهاي (1) مجاز بدون نسخه، ضعيف تر از انواع تجويز شده در نسخه هستند. اما مي توانند بر پسوريازيس خفيف مؤثر باشند. مي توانيد تار را مستقيماً بر روي پلاک ها بماليد و يا در وان حاوي تار و روغن حمام غوطه ور شده و سر را با شامپوي تار بشوييد. از آنجا که حتي تارهاي بدون نسخه هم بو دارد و چسبنده هستند، معمولاً طوري ساخته شده اند که بايد پس از مدت معيني شسته شوند. اما بعضي از انواع آن ها را مي توان بر روي پوست باقي گذاشت تا اثر درمان با نور آفتاب يا اشعه UVB را افزايش دهند. دکتر «ميلر» در مورد اين که تار حساسيت به نور خورشيد را افزايش مي دهد و بايد در مصرف آن احتياط نمود هشدار مي دهد. وي هم چنين اشاره مي کند که برخي از تارهاي جديد به شکل ژل و لطيف ترند و از نظر آرايشي قابل قبول تر مي باشند. اين تارها که بوي انواع سابق را نمي دهند، مي توانند روزانه مورد استفاده قرار گيرند و به راحتي شسته شوند. طبق هشدار دکتر «ميلر» در صورت بروز سوختگي يا تحريک بر اثر استفاده از اين محصول بايد از مصرف آن اجتناب نمود. از تار هرگز نبايد بر روي پوست خشک و ناسالم استفاده کرد.کرم و مرطوب کردن پوست
حمام و استخرهاي آب گرم به جهت هموار کردن سطح برآمدگي ها و کاهش ورآمدن پوست، براي درمان پسوريازيس فوق العاده اند. اما آب داغ مي تواند واقعاً باعث بدتر شدن خارش شود.سرد و مرطوب کردن پوست
يک حمام آب سرد و احتمالاً همراه با يک فنجان سرکه ي سيب اضافه شده به آب مي توان براي رفع خارش بسيار مؤثر باشد. يک چيز ديگر نيز که واقعاً تأثير دارد يخ است. کافي است چند تکه يخ را در کيسه پلاستيکي بريزيد و آن را روي قسمت هاي آسيب ديده پوست بگذاريد.استعمال کورتيزون بر روي بعضي از نواحي
کرم هاي کورتيزون موضعي مجاز بدون نسخه ضعيف تر از انواعي هستند که توسط پزشک تجويز مي شوند. اما ارزش امتحان کردن را دارند و براي استفاده بر روي صورت يا ناحيه تناسلي مناسب ترند. دکتر «ميلر» مي گويد: «اگر از اين کرم ها دايماً بر روي نواحي بيمار استعمال کنيد، اثر کمتري خواهند داشت و به محض قطع آن ها، بيماري مجدداً عود خواهد نمود. تنها تا زماني که اثر بخش اند از آن ها استفاده نماييد و سپس به تدريج مصرف آن ها را قطع کنيد.»جلوگيري از عود بيماري
محققان به اين نتيجه رسيده اند که با پوشيدن نواحي آسيب ديده با يک نوار يا پوشش پلاستيکي، به مدت چندين روز يا هفته مي توان پسوريازيس را درمان نمود. به ويژه اگر از کرم کورتيزون نيز استفاده شود. «جورجيا ماسمن» صرف نظر از تأثير اين کار در ازدواجش مي گويد: «مدت ها با کلاه دوش و پوشش Saran خوابيده ام.» دکتر «آندرسون» در توضيح اين مطلب مي گويد: «سلول هاي سطح پوست واقعاً نامنظم و تخريب مي شوند. به نظر مي رسد اين درمان روند تکثير سلولي را کند مي کند. اما فقط براي درمان ضايعات کوچک تر از يک سکه 50 ريالي مناسب است. بايد بسيار احتياط کنيد. زيرا اين کار مي تواند باعث چسبناک و عفوني شدن پوست و در نتيجه بدتر شدن بيماري گردد.پيشگيري از وارد شدن جراحت
به گفته دکتر «آندرسون» ضايعات تازه اغلب بر روي پوست آسيب ديده ظاهر مي گردند. به باور پژوهشگران ضربه به پوست مي تواند بدن را به سوي بروز واکنش هاي غير قابل کنترلي سوق دهد. مثلاً مبتلايان به پسوريازيس نبايد براي چيدن شاه توت بيرون بروند؛ درست همانطور که افراد مبتلا به کمر درد نبايد يک پيانو را حرکت دهند. کفش تنگ، بند ساعت، تيغ کند و مواد شيميايي قوي از جمله مواردي هستند که مي توانند به پوست آسيب بزنند.کاهش وزن در صورت داشتن اضافه وزن
با آن که پزشکان در مورد تأثير اضافه وزن بر تشديد پسوريازيس اطمينان ندارند، دکتر «آندرسون» مي گويد: «اين يکي از قابل اعتماد ترين عوامل است. کاهش وزن به خيلي از مبتلايان به پسوريازيس کمک مي کند. اگر از وزن خود بکاهيد و در حد طبيعي نگه داريد به احتمال زياد بيماري بهتر خواهد شد.»اضطراب و نگراني
دکتر «ميلر» مي گويد: «يکي از بيمارانم دختر 13 ساله اي بود که پس از فوت پدر، از سر تا پايش تاول زد.» دکتر «يوجين فاربد» ضمن تأييد اين مطلب مي گويد: «شواهد محکمي دال بر تأثير اضطراب بر شروع اين بيماري وجود دارد.» اگر يک هفته روي نيمکتي در هاوايي دراز بکشيد بهتر خواهيد شد. حتي مراجعه به بيمارستان براي انجام جراحي بر بيماري اثر مثبت دارد. هر چند عمل جراحي اضطراب آور است. اما طي آن آرام شده و از شما مراقبت به عمل مي آيد. هر نوع رهايي از فشار روزانه به هر مدت، در رفع بيماري مؤثر است.رفتن به ماهيگيري
نه. اشتباه نکنيد؛ ماهيگيري ضد اضطراب نيست فقط خواستيم کمي مزاح کنيم و به اين وسيله بگوييم که مقداري کپسول روغن ماهي حاوي اسيد چرب EPA، به رژيم غذايي خود بيافزاييد. دکتر «وينسنت زيبو» نسبت به چيزي که دريافته بسيار علاقه مند شده است. وي مي گويد: «در حدود 60% از افرادي که مورد تحقيق ما واقع شده اند نسبت به مصرف روغن ماهي پاسخ مثبت دادند.» ضخامت و پهناي پلاک ها و هم چنين قرمزي و خارش آن ها کاهش يافتند. اما بايد به موارد هشدار دهنده اي توجه نمود. به گفته دکتر «زيبو» عده ي کمي از مبتلايان به اين درمان پاسخ نمي دهند و عده کمي هم بدتر مي شوند. هيچ تضميني در اين مورد وجود ندارد. مطالعات اوليه او محدود و کوتاه مدت بودند. بنابراين نتايج حاصله فراگير نيستند. تاکنون اثرات نامطلوبي مشاهده نشده. اما در درازمدت ممکن است عوارضي ظاهر شوند. براي مثال روغن ماهي تشکيل لخته را کاهش مي دهد. بنابراين مي تواند اثر رقيق کنندگي داروهاي تجويز شده توسط پزشک را تشديد کند. دکتر «زيبو» هشدار مي دهد قبل از مصرف اين کپسول ها با پزشک مشورت نماييد. هم چنين دکتر «زيبو» اين نکته را يادآور مي شود که همه روغن هاي ماهي يکسان نيستند. وي مي گويد: «ما کپسول هايي را که تجويز مي کرديم بررسي کرديم و متوجه شديم که درصد واقعي اسيد چرب موجود در اين کپسول ها از 1 تا 10 درصد متغير است. اين ميزان بايد حدود 17% باشد. اگر چه بيماران تحت بررسي و مطالعه ي او روزانه 11 تا 14 گرم روغن ماهي مصرف مي نمودند، اما به عقيده او با نصف اين مقدار هم مي توان به نتايج مشابه يا حتي بهتري دست يافت. ولي قبل از هر چيز نظر پزشک خود را جويا شويد. ضمن آنکه خوردن ماهي هاي چرب نظير قزل آلا و ماهي خال مخالي (2) خوب است. اما بايد جهت تأمين 5 گرم اسيد چرب EPA براي بدن، روزانه نيم تا يک کيلو ماهي مصرف کرد.درمان عفونت
شواهد محکم و ارتباط غير قابل توجيهي ميان عفونت و تظاهرات اولين پسوريازيس وجود دارد. هم چنين مي دانيم که پسوريازيس در اثر عفونت وخيم تر مي شود. «جورجيا ماسمن» دچار گزش حشره در قسمت تحتاني پاهاي خود شد. طولي نکشيد که علايم پسوريازيس در پوست سر، آرنج ها و زانوهاي او ظاهر شدند. دکتر «ميلر» مي گويد: «کودکان دو هفته پس از ابتلا به گلودرد چرکي، با پسوريازيس به ما مراجعه مي کنند.» دکتر «آندرسون» مسأله مهم را درمان سريع و مناسب انواع عفونت در صورت ابتلا به پسوريازيس توصيف مي کند.يک پوشش دهنده عالي
هاليوود (يا به عبارت دقيق تر «باربَنک»(3) را به کمک بطلبيد. «موريس اشتاين» متخصص و هنرمند آرايش به مشتريان، پزشکان سراسر کشور و همين طور ستارگاني که مايلند همواره تصويرشان خوب و زيبا باشد کمک مي کند. توصيه هاي وي به قرار زيرند:0 اول اينکه: هيچگاه زخم يا جراحت باز را پوشش ندهيد.
0 وي مي گويد: «کرم مجاز بدون نسخه بسيار خوبي موجود است که مي توان آن را با اسفنج استعمال نمود و هم چنين مي توان براي پوشاندن پوسته هاي پوست سر از آن کمک گرفت.» البته ابتدا نظر پزشک خود را جويا شويد. نام اين محصول «کووِر»(4) است و براي مثال به رنگ هاي سياه، قهوه اي تيره، متوسط، روشن و يا خاکستري يافت مي شود. اين کرم به همرنگ شدن پوست سر و موها کمک مي کند.
0 «اشتاين» مخلوطي از خاک هندي و يک نرم کننده دلخواه را براي آرنج و زانو و استعمال آن به کمک اسفنج آرايشي بر روي پلاک ها توصيه مي کند. خاک هندي پودر شده را مي توان از سالن هاي زيبايي، فروشگاه هاي بزرگ، دراگ استورها يا فروشگاه هاي مواد و داروهاي گياهي خريداري نمود. مقدار کمي از اين خاک- به اندازه يک سکه 20 ريالي- براي پوشش کل بدن کافي است. نرم کننده پلاک ها را مرطوب نگه مي دارد و خاک هندي ظاهر آن ها را غلط انداز مي کند. اگر اين قسمت ها در تماس با لباس قرار مي گيرند، ابتدا اضافه خاک را از روي پوست تکان دهيد.
0 اگر نتوانستيد خاک هندي پيدا کنيد، مواد آرايشي حاوي رنگدانه زياد را جايگزين آن نماييد. بهترين مکان براي پيدا کردن و امتحان اين محصولات آرايشگاه است.
روشي متفاوت
زوستريکس: يک ماده ي داغ براي پسوريازيس
از آنجا که درماني براي پسوريازيس وجود ندارد، مردم کره زمين را براي يافتن درمان جستجو مي کنند و همه چيز را از جمله داروهايي که براي ساير بيماري ها تجويز مي شوند، امتحان مي کنند. يک نمونه خوب از اين داروهاي مجاز بدون نسخه که براي درمان زونا مصرف مي شود زوستريکس است. دکتر «جوئل برنشتين» مخترع (و صاحب امتياز) زوستريکس است. اين دارو از فلفل قرمز و کپساي سين که به واژه تند، معني واقعي مي بخشد تهيه مي شود. اين دارو براي درمان پسوريازيس نيز مورد آزمايش قرار گرفته. اما تنها جهت درمان زونا مورد تأييد سازمان غذا و دارو واقع شده است. دکتر «برنشتين» مي گويد: «اين دارو بدون ترديد مؤثر است. نگراني خود من از اين است که اين دارو کمي گول زننده است. در واقع اگر زماني مصرف اين دارو براي پسوريازيس تأييد شود، احتمالاً بدون نسخه به فروش نخواهد رسيد.» زوستريکس به اين صورت عمل مي کند که تمامي ذخاير ماده P- يک نوع ماده شيميايي که تصور مي شود عامل التهاب است و هم چنين در پلاک هاي پسوريازيس هم يافت مي شود- را از بدن خارج مي کند. بنابراين اين کرم مانع از ساخت بيشتر ماده P توسط بدن مي گردد و نيز از ازدياد عروق خوني مورد نياز براي تغذيه سلول هاي پوست در پلاک هاي پسوريازيسي جلوگيري مي کند.از زوستريکس نمي توان به طور گاه به گاه و بي قاعده استفاده کرد. تا زماني که به طور منظم و مداوم حداقل براي سه هفته مورد استفاده قرار نگيرد مؤثر واقع نخواهد شد. در مورد مصرف اين دارو نکته اي وجود دارد: زوستريکس ايجاد سوختگي مي کند و بهتر است خود را براي آن آماده کنيد. اين دارو انگشتان، پلاک ها و حتي صورت را- در صورت فراموش کردن شستن دست و تماس آن با صورت - مي سوزاند. اما اين سوختگي در صورت مراقبت و درمان کمتر شده و يا از بين مي رود.
و حالا توصيه ما: از اين دارو تنها با تأييد و تحت نظر پزشک استفاده نماييد.
پي نوشت ها :
1- Coal Tar
2- Mackerel
3- Burbank
4- Couvre
تکاک، دبورا، (1388) درمان هاي خانگي، مترجم: مينا اسماعيلي، ويراستار پزشکي: نويد محمدي، تهران: گلبرگ، چاپ پنجم
