سوختگي

10نوع درمان براي سوختگي هاي خفيف

آتش! آتش!
چکار مي کني؟ آتش را خاموش کن!
اين توصيه در مورد سوختگي ها هم مفيد است. هنگامي که دستتان با المنت هاي داغ و سوزان داخل اجاق گاز مي سوزد، آب باتري به سينه اتان مي پاشد، در ظرفي را که در داخل مايکروفر درآورده ايد بر مي داريد و صورتتان با بخار مي سوزد و يا مواد پاک کننده و گندزداي شستشوي حمام و دستشويي به داخل چشمتان مي پرد، بايد هرچه سريع تر اين آتش را خاموش کنيد - عجله کنيد! چگونه؟ به روش هاي زير.

سوختن را متوقف کنيد

دکتر «ويليام برديک» متوقف کردن جريان سوختگي را مهم ترين اقدام توصيف مي کند. مقدار زيادي آب سرد را به مدت 15 تا 30 دقيقه و يا تا زماني که سوزش قطع شود روي محل سوختگي بريزيد. اما از يخ يا مخلوط آب و يخ استفاده نکنيد. زيرا موجب وخيم ترشدن سوختگي مي شوند. اگر سوختگي در اثر تماس با جسم داغي ايجاد شده، محل سوختگي را زير آب سرد بگيريد. چنانچه پاشيده شدن روغن داغ، آب باتري ايجاد شده، محل سوختگي را زير آب سرد بگيريد. چنانچه پاشيده شدن روغن داغ، آب باتري يا سوپ موجب سوختگي شده، ابتدا لباسي را که به ماده سوزاننده آغشته است از بدن خارج کنيد. روغن را از سطح پوست بشوييد و سپس محل سوختگي را در آب سرد فرو ببريد. اگر لباس به محل سوختگي چسبيده است از روي لباس برروي ناحيه سوخته آب بريزيد و سپس به پزشک مراجعه نماييد. در اين صورت سعي نکنيد لباس را خودتان از بدن جدا کنيد. هنگامي که جريان سوزش را متوقف مي کنيد و در حقيقت نيمي از درمان را انجام داده ايد. خنک کردن موضع سوختگي از ادامه ي سوختن و سرايت آن به بافت هاي مجاور جلوگيري کرده و به عنوان يک مسکن موقت عمل مي کند.

کره براي خوردن با نان است!

شما مسلماً هرگز سعي نمي کنيد آتش را با انداختن يک تکه کره در آن خاموش کنيد. اينطور نيست؟ همين مسأله در مورد سوختگي ها هم صدق مي کند. گذاشتن مواد غذايي بر روي سوختگي مي شود. با اين کار حتي امکان بروز عفونت افزايش مي يابد.
هم چنين از هيچيک از درمان هاي قديمي رايج با مواد غذايي نظير سرکه، سيب زميني ورقه ورقه شده يا عسل استفاده نکنيد(1).

تعيين ميزان سوختگي

معمولاً سوختگي هاي درجه يک و دو کوچک تر از يک سکه ي پنجاه ريالي در کودکان يا کوچک تر از يک سکه ي صد ريالي در بالغين را مي توان در خانه درمان کرد. براي درمان سوختگي هاي وسيع تر و نيز درمان سوختگي نوزادان زير يک سال يا افراد بالاي 60سال به پزشک مراجعه نماييد.

پوشاندن سوختگي

پس از خنک و تميز کردن محل سوختگي موضع را با ملايمت به وسيله ي يک پارچه ي خشک و تميز نظير يک گاز ضخيم بپوشانيد.

بعد هيچ کار نکنيد

دست کم براي 24ساعت پس از وقوع سوختگي آن را به حال خود بگذاريد. لازم است به سوختگي جهت شروع روند درمان خود فرصت داده شود.

به بهبود سوختگي کمک کنيد

پس از رها کردن سوختگي به مدت 24ساعت به حال خود، موضع را به آرامي با آب و صابون و يا محلول رقيق شده ي بتادين روزي يک بار شستشو دهيد. لازم است محل سوختگي در فواصل بين شستشو تميز، خشک و پوشيده نگه داشته شود.

تسکين موضع با الکل

دو يا سه روز پس از وقوع سوختگي، يک تکه از گياه صبرزرد را جدا کنيد و از رطوبت شفابخش طبيعي و يا از کرم آن که بدون نسخه به فروش مي رسد براي درمان سوختگي استفاده نماييد. اين گياه و کرم آن هر دو خاصيت ضد درد دارند و زخم را بهبود مي بخشند. در صورت استفاده از داروهاي رقيق کننده ي خون و يا داشتن سابقه ي مشکلات قلبي از اين گياه استفاده نکنيد.

تهيه ي محلول هاي تسکين دهنده

هنگامي که سوختگي روبه بهبودي است يک کپسول ويتامين E را باز و مايع داخل آن را بر روي پوست بماليد. ويتامين E باعث بهتر شدن زخم و مانع از به جاي ماندن آثار آن مي شود. مي توانيد از کرم هاي مخصوص آفتاب سوختگي استفاده نماييد.

استفاده از پمادهاي آنتي بيوتيک

پک پماد آنتي بيوتيک مجاز بدون نسخه که حاوي «پلي ميکسين ب سولفات» و «باسيتراسين» است، مي تواند از عفوني شدن زخم پيشگيري کرده و به بهبود آن کمک نمايد.

به تاول ها دست نزنيد

حباب ها يا تاول هايي که بر روي پوست ايجاد مي شوند خود بهترين پانسمان طبيعي هستند. پس به آن ها دست نزنيد. در صورت ترکيدن تاول ها آن محل را با آب و صابون تميز کنيد. سپس مقداري پماد آنتي بيوتيک بر روي آن ماليده، روي موضع را بپوشانيد.

هشدار پزشکي

چه موقع به تنهايي نمي توان از عهده ي درمان سوختگي برآمد؟
بنا به گفته ي پزشکان اکثر سوختگي هاي درجه يک و دو را مي توان در منزل معالجه کرد. اما سوختگي هاي درجه ي سه نياز به مراقبت به توجه پزشکي دارند. با استفاده از روش هاي زير مي توان به درجه ي سوختگي پي برد.
0 سوختگي هاي درجه ي يک مانند آفتاب سوختگي و سوختگي با آب جوش، قرمز و دردناکند.
0 سوختگي هاي درجه ي دو نظير آفتاب سوختگي شديد و سوختگي هايي که در اثر تماس با المنت اجاق گاز عارض مي شوند، تاول زده، ترشح مي کنند و دردناکند.
0 سوختگي هاي درجه ي سه سياه و سفيد يا کرم رنگند. اين سوختگي ها در نتيجه ي تماس مواد شيميايي با پوست، جريان برق، يا تماس طولاني پوست با سطوح داغ ايجاد مي شوند. اين نوع سوختگي ها اغلب دردناک نيستند. زيرا پايانه هاي عصبي در اثر سوختگي تخريب مي گردند. ولي درمان آن ها بايد توسط پزشک انجام گيرد.
ديگر سوختگي هايي که درمان آن ها نياز به توجه و مراقبت فوري پزشک دارند عبارتند از:
0 سوختگي صورت، دست ها، پاها، لگن و ناحيه ي تناسلي و يا چشم ها.
0 هر نوع سوختگي که نسبت به درجه يک يا دو بودن آن ترديد وجود داشته باشد.
0 سوختگي هايي که با علايم عفونت همراهند. از جمله سوختگي هايي که در آن ها تاول هاي ايجاد شده از مايعي سبز يا قهوه اي رنگ پر شده اند و يا سوختگي هايي که دوباره ادامه پيدا مي کنند و قرمز مي شوند.
0 هر نوع سوختگي که پس ده روز يا 2هفته بهبود نيابد.
اگر قصد داريد براي درمان سوختگي به پزشک مراجعه کنيد موضع را بشوييد. ولي از پماد، مواد ضد عفوني کننده يا اسپري استفاده نکنيد. با اين وجود مي توانيد با باندي خشک و استريل آن را پانسمان نماييد.
توضيح ويراستار: در مواردي که دست يا انگشتان بر اثر تماس با بخار کتري يا قابلمه ي غذا و يا بر اثر تماس با جسمي داغ، احساس سوختگي دارد مسلماً اولين و بهترين کار گرفتن انگشت زير شير آب سرد است. ولي قبل از رسيدن به شيراب انگشتان را به نرمه ي گوشتان بچسبانيد چون احتمالاً سردترين و نزديک ترين نقطه ي ممکن است. نرمه ي گوش به دليل کم بودن نسبي رگ هاي خوني در آن، نسبت به ساير نقاط بدن سردتر مي باشد.

پي نوشت :

1. خمير دندان هم هيچ فايده اي در بهبود سوختگي ندارد و نبايد استفاده شود. «ويراستار پزشکي»

منبع مقاله :
تکاک، دبورا، (1388) درمان هاي خانگي، مترجم: مينا اسماعيلي، ويراستار پزشکي: نويد محمدي، تهران: گلبرگ، چاپ پنجم