آنژين صدري

«اُلي» در حاليکه پرخوري کرده و تا آنجا که جا داشته از غذاي مورد علاقه اش يعني کباب با سيب زميني پخته و خامه ي ترش، بلال کره ماليده ي داغ و پاي سيب خورده، روي کاناپه مي افتد. سيگاري روشن مي کند. اما نمي تواند آرام
پنجشنبه، 16 مرداد 1393
تخمین زمان مطالعه: 18 دقیقه
موارد بیشتر برای شما
آنژين صدري
آنژين صدري

 

نويسنده: دبورا تکاک
مترجم: مينا اسماعيلي



 

17روش متوقف کردن درد

«اُلي» در حاليکه پرخوري کرده و تا آنجا که جا داشته از غذاي مورد علاقه اش يعني کباب با سيب زميني پخته و خامه ي ترش، بلال کره ماليده ي داغ و پاي سيب خورده، روي کاناپه مي افتد. سيگاري روشن مي کند. اما نمي تواند آرام بگيرد. زيرا مشاجره ي شبانه ي بعد از شام او با «يولاما» دارد شروع مي شود- اين دفعه دعوا بر سر اين است که برف ها را کي پارو کند. طولي نمي کشد که «الي» با چهره اي برافروخته و عصباني از کاناپه پايين آمده و در هواي سرد شب ژانويه از خانه بيرون مي رود تا برف ها را پارو کند. چند دقيقه بعد «الي» نفس زنان قفسه ي سينه خود را که در آن درد فشاري شديدي در سمت قلب احساس مي کند، محکم مي فشارد و مي گويد: «آي خداي من». «يولاما»! «يولاما»! اين دفعه ديگر دفعه ي آخر است. اين دفعه حتماً رفتني ام! مي خواهم زنده بمانم! اما خوشبختانه اين بار هم دفعه ي آخر نيست و «الي» راهي آن دنيا نخواهد شد. حال بعد از پنج دقيقه در فروکش کره و او صحبت هاي دکتر«هارتبيست» را که هفته پيش گفته بود به ياد مي آورد. درد او به خاطر حمله قلبي نيست؛ بلکه «الي»، به آنژين صدري مبتلاست. اين نشانه ي آن است که سرخرگ هاي قلب او به وسيله ي چربي ها مسدود شده اند. در نتيجه خون نمي تواند در رگ ها گردش کند و قلب را تغذيه کند. آن غذاي پرچربي و پرنمک و آن مشاجره يا «يولاما» و بعد هم رفتن به هواي سرد و پارو کردن برف ها باعث ناراحتي و آزار «الي» شدند. هر يک از اين عوامل مي توانند به بروز دردهاي قفسه ي سينه در افراد مستعد منتهي شوند. دکتر«هارتِبيست» به او گفته بود: «هر وقت درد احساس کردي مي تواني اين قرص ها را بخوري. اما «الي» دارم به تو هشدار مي دهم اگر روش زندگي ات را عوض نکني حسابي دچارمشکل مي شود». «اُلي» بيچاره و ديگر افرادي که به مشکل او دچارند چه بايد بکنند؟ به توصيه هاي کارشناسان در اين باره توجه کنيد.

نگاهي تازه به زندگي

دکتر«سيدني اسميت» به شدت به اين مطلب معتقد است که بيماران مبتلا به آنژين بايد راه حلي براي مشکل خود پيدا کنند و برخي تغييرات اساسي و دراز مدت را در نحوه ي زندگي خود اعمال نمايند. وي مي گويد: «همواره يکي از دلايل عمده ي نگراني من آن است که بيماران به خريد داروهاي گران قيمت اقدام مي کنند. ولي هيچ گونه تعهد و الزامي در تغيير نحوه ي زندگي خود احساس نمي کنند و به همين دليل هم دوباره به آنژين گرفتار مي شود. ما گاهي اوقات به دنبال يافتن پاسخي فوري براي مسائل دشوار مي گرديم. يافتن پاسخ به اين صورت در مورد آنژين و بيماري هاي قلبي ميسر نيست». «من مدت زيادي را صرف تحصيل و مطالعه در مورد اين بيماران، علايم اين بيماري، نحوه ي برخورد با آن و اهميت داشتن زندگي سالم کرده ام. اما تنها هنگامي احساس مي کنم وظيفه ي خود را به طور کامل به انجام رسانده ام که بيمار نيز همکاري لازم را داشته باشد. با داشتن افکار مثبت و مساعد و تمايل به داشتن يک زندگي سالم، اعمال تغييرات مورد نياز بسيار آسان تر خواهد بود».

هواي پاکيزه

در مورد عده اي که سيگار مي کشند، ترک اين عادت، مهم ترين اقدامي است که مي توان در اين خصوص انجام داد. اگر اين اقدام را با يک مقياس و ميزان ده تايي بسنجيم، اهميت آن به درجه ي ده مي رسد. سيگار باعث بالا رفتن سطح منوکسيد کربن در خون و جايگزين شدن آن با اکسيژن مي شود. از آنجا که آنژين در حقيقت همان مسدود شدن عروق قلب و نياز مبرم آن ها به اکسيژن است، طبعاً سيگار کشيدن بدترين اقدام ممکن محسوب مي گردد. از طرف ديگر دکتر «بلر» به اين نکته اشاره مي کند که افرادي که سيگار را ترک مي کنند معمولاً کاهش سريعي در تعداد دفعات عود بيماري آنان به چشم مي خورد. مسأله ي مهم تر آن که کشيدن سيگار باعث به هم چسبيدن پلاکت ها(1) و مسدود شدن بيشتر عروق مي شود. آخرين مورد که اهميت آن کمتر از دو مورد ديگر نيست، آن که سيگار اثر داروهاي مصرف شده جهت درمان آنژين را خنثي مي کند. مطالعات نشان مي دهند ميزان مرگ و مير در بيماراني که به سيگار کشيدن ادامه مي دهند دو برابر عده اي است که سيگار کشيدن را ترک مي کنند.

اين چنين فکر کنيد " کمترخوردن هر چيزي بهتر است "

اين مطلب به معني خوردن نمک کمتر، چربي کمتر و نيز کالري کمتر است. خوردن تنها يک وعده غذايي پرنمک و چرب مي تواند به بروز حملات آنژين منجر شود. زيرا به سرعت فشار خون را افزايش مي دهد. به منظور کنترل مقدار چربي مصرفي، اکثر پزشکان و انجمن قلب آمريکا تأمين کمتر از 30% کالري مورد نياز بدن را از طريق خوردن چربي ها توصيه مي کنند. اين بدان معناست که بايد تا حد ممکن از خوردن غذاهايي که در دماي اتاق به صورت جامد باقي مي مانند و حاوي چربي هاي اشباع شده اند- نظيرکره- و نيز غذاهاي حاوي کلسترول پرهيز نمود. در زير به چند روش مفيد اشاره مي کنيم.
0 از مصرف گوشت قرمز، غذاهاي دريايي و يا مرغ و ماکيان بيش از 170گرم در روز بپرهيزيد.
0 تنها از گوشت بدون چربي استفاده نماييد و قبل از پخت حتماً چربي هاي اضافي را از گوشت جدا کنيد. هنگام خريد گوشت گاو به برچسب روي آن که 15% چربي را نشان مي دهد توجه کنيد.
0 در صورت امکان قبل از پختن گوشت مرغ و ماکيان، پوست آن ها را جدا کنيد و در غير اين صورت بعد از پخت پوست را از آن ها جدا نماييد.
0 بياموزيد که چگونه از گوشت قرمز، ماهي و مرغ تا حد امکان کمتر در غذاهاي خود استفاده کنيد. به عنوان مثال مي توانيد مقدار کمي گوشت را در روغن داغ به مدت کوتاهي سرخ کنيد و براي سرخ کردن از روغن هاي اشباع نشده ي ساده (مانند روغن زيتون) و يا روغن هاي اشباع نشده ي مرکب(نظير روغن هاي نباتي) استفاده نماييد و همراه گوشت مقدار زيادي سبزيجات مصرف کنيد.
0 مقدار مصرف روزانه ي تمام انواع روغن را به 5 تا 8 قاشق چاي خوري محدود کنيد و تنها از روغن هاي اشباع نشده ي ساده و مرکب استفاده نماييد.
0 از مصرف غذاهاي حاوي کلسترول زياد نظير جگر، دل و قلوه بپرهيزيد.
0 از محصولات لبني فاقد چربي يا حاوي 1% چربي استفاده نماييد. هنگام خريد پنير دقت کنيد. زيرا برخي از پنيرهاي کم چربي، نمک زيادي دارند.
0 مقدار مصرف روزانه ي ميوه جات و سبزيجات تازه را افزايش دهيد و حبوبات بيشتري از جمله جوي دو سر که به پايين آوردن کلسترول کمک مي کند، مصرف نماييد.

هشدار پزشکي

علايم خطر و مشکل جدي

به پزشک مراجعه مي کنيد و تشخيص پزشک ابتلا به آنژين است - يعني حملاتي در قفسه ي سينه که در نتيجه ي نرسيدن خون کافي به قلب بروز مي کنند - و شما مي دانيد چه عواملي منجر به بروز حمله شده و چگونه بايد از اين اتفاق پيشگيري نمود. به علاوه مي دانيد که در صورت بروز حمله چه بايد کرد. اما آيا مي دانيد اين علايم چه موقع خبر از مشکل ديگري مي دهند و چه موقع مسأله کاملاً جدي است؟ در اين جا به ذکر مواردي مي پردازيم که در صورت مواجهه با آن ها بايد هرچه سريع تر به پزشک مراجعه کنيد.
0 چنانچه با انجام مقدار معيني ورزش دچار آنزين نمي شده ايد ولي اکنون مي شويد، مراجعه به پزشک ضروري است.
0 اگر کمتر از قبل ورزش مي کنيد ولي با اين حال به آنژين دچار مي شويد، بايد به نزد پزشک برويد.
0 چنانچه قبلاً حملات آنژين نظم و ثبات خاصي داشته اند (مثلاً در صورت جنب و جوش و فعاليت زياد عارض مي شده اند) ولي اکنون الگوي خاصي ندارند (و در هر زمان مانند استراحت کردن رخ مي دهند) بايد هرچه زودتر با پزشک خود مشورت نماييد. همه اين علايم ممکن است حاکي از آن باشند که انسداد عروق که بر جريان خون قلب تأثير مي گذارد و مانع از رسيدن خون کافي به آن مي شود، در حال وخيم تر شدن است.
يکي ديگر از علايم هشداردهنده دردي است که بيش از 15تا 20دقيقه طول بکشد. اين علامت ممکن است نشانه ي حمله قلبي يا آنچه به نارسايي کرونري معروف است و شديدترين فرم آنژين ناپايدار است، باشد. نارسايي کرونري موجب درد طولاني مي شود با اين تفاوت که آسيب ناشي از آن مانند حمله ي قلبي برگشت ناپذير نيست. اما تشخيص اين مسأله از عهده ي بيمار خارج بوده و لازم است بيمار هرچه سريع تر به مراکز درماني مراجعه نمايد.

با ورزش خود را از آنژين رهايي دهيد

بسياري از بيماران مبتلا به آنژين بر اين باورند که ورزش حتي ارزش فکر کردن و بحث کردن راجع به آن را هم ندارد. چرا که ورزش فعاليت قلب را افزايش مي دهد و افزايش کار قلب مساوي است با بروز علايم آنژين و از اين رو بايد از ورزش اجتناب نمود. اما دکتر «بلر» معتقد است اين طرز فکر صحيح نيست. دکتر «جوليان ويتاکر» اطلاعات تازه و دست اولي درمورد اهميت ورزش درمورد بيماران مبتلا به آنژين دارد. وي مايل به بازگو کردن شرح حال گروهي از بيماران است که منتظر پيوند قلب بوده و جهت تقويت قلب خود قبل از عمل جراحي به ورزش مي پرداختند. او در مورد اين عده مي گويد: «ظرف چند ماه عملکرد قلب برخي از بيماران چنان بهبود يافت که نيمي از آن ها ديگر به عمل جراحي نياز نداشتند». وي همچنين مي افزايد: «اين امر تقريباً عادي است که هنگامي که بيماران ورزش را آغاز مي کنند در ابتداي هر جلسه دچار آنژين شوند. ولي آنژين دليل موجهي براي ورزش نکردن نيست». افراد مبتلا به آنژين لازم است با بدن خود هماهنگ شوند. اگر احساس مي کنيد حمله ي آنژين در شرف وقوع است، بايد بدانيد که اگر آهسته تر به ورزش کردن ادامه دهيد، بدون آن که مجبور به متوقف کردن کامل حرکات ورزشي شويد، حمله فروکش خواهد کرد. شايد از خود بپرسيد چرا نقش ورزش تا اين حد مهم است؟ به گفته ي دکتر«بلر» اولاً ثابت شده که ورزش يکي از عوامل کاهنده ي اضطراب و فشار روحي است. ثانياً ورزش به کاهش وزن کمک مي کند. فشار روحي و اضافه وزن هر دو از عوامل ضد سلامت قلب به شمار مي روند. ورزش هم چنين موجب کاهش ضربان قلب و پايين آمدن فشار خون مي شود. که اين امر خود نياز به مصرف دارو را کاهش مي دهد. تمامي اين تغييرات در نتيجه ي انجام ورزش حاصل مي شوند. زيرا ماهيچه هاي هر فرد ورزشکار قادرند اکسيژن بيشتري را از سرخرگ ها دريافت و جدب کنند. اين مسأله موجب مي شود قلب به فعاليت کمتري جهت رساندن اين مقدار اکسيژن به ماهيچه ها نياز داشته باشد. دکتر«بلر» و «ويتاکر» هر دو بر اين باورند که ورزش به تنهايي چاره ي کار نيست. بلکه ورزش و انتخاب يک رژيم غذايي مناسب توأم با هم است که مؤثر واقع مي شود. قبل از اقدام به ورزش با پزشک خود مشاوره نماييد و تست ورزش انجام دهيد. به اين ترتيب به ميزان محدوديت خود در انجام ورزش پي مي بريد و از طرف ديگر بر اعتماد به نفس شما افزوده مي گردد. لازم است با پزشک خود گفتگويي داشته باشيد. تا دريابيد دقيقاً منظور از درد قابل تحمل و درد غير قابل تحمل چيست. همواره قبل از ورزش به ويژه اگر مي خواهيد در هواي سرد و خارج از منزل به ورزش بپردازيد، نرمش کنيد و بدن خود را گرم سازيد(2).

چگونگي آرام شدن و تمدد اعصاب را بياموزيم

توصيه ي دکتر «بلر» در اين باره چنين است: «چه به انجام ورزش هاي شل سازي مي پردازيد و چه تمرکز مي کنيد، بايد بياموزيد که چگونه به جاي آنکه احساسات، شما را تحت کنترل درآورند شما بر آن ها فايق شويد». وي مي گويد: «بيماراني دارم که هرگز دچار حملات آنژين نمي شوند. مگر در مواقعي که با همسر خود مشاجره دارند. اين افراد با ورزش کردن دچار هيچ گونه مشکلي نمي شوند».
«سعي کنيد به حل و فصل اختلافات بپردازيد. تأثير اين کار بر آنژين درست به اندازه ي مصرف داروي بيشتر است».

روزي يک آسپيرين مصرف کنيد

برخي از پزشکان معتقدند مصرف آسپيرين مي تواند در مورد افرادي که به آنژين ناپايدار مبتلايند (يعني افرادي که بدون افزوده شدن فعاليت قلب، مثلاً حين استراحت يا خوابيدن نيز دچار حمله مي شوند) نجات دهنده ي زندگي آنان باشد. به گفته ي دکتر «بلر» آسپيرين از فعال شدن اوليه ي مکانيسم انسداد عروق جلوگيري مي کند. لخته ي خون در مورد افرادي که خون آن ها به راحتي لخته مي شود، قادر به عبور از شريان هايي که تنگ شده اند نخواهد بود و همين امر عاملي براي بروز حمله ي قلبي است. طي تحقيقي که در يکي از بيمارستان هاي کانادا صورت گرفت مشخص شد مصرف روزانه ي 4 عدد قرص آسپيرين پوشش دار احتمال بروز حمله ي قلبي را در بيماران تا 51% کاهش مي دهد. در نتيجه ي اين تحقيق و مطالعات مشابه ديگر، بسياري از پزشکان مصرف روزانه يک قرص آسپيرين را به منظور داشتن حداقل تأثير توصيه مي کنند. با اين حال لازم است کليه ي بيماران قبل از اقدام به مصرف آسپيرين با پزشک خود گفتگو نمايند. هرچند آسپيرين جزء داروهايي است که بدون نسخه به فروش مي رسد، اما مي تواند عوارض جانبي به دنبال داشته باشد. به علاوه آسپيرين با برخي از داروهاي ديگر تداخل مي کند.

شيب دادن به تخت قبل از خواب

اگر شب هنگام دچار حمله ي آنژين مي شود، با شيب دادن به قسمت بالاي تخت به ميزان 7/5 الي 10 سانتي متر مي توانيد از احتمال بروز حملات آنژين بکاهيد. خوابيدن در اين وضعيت سبب مي شود خون بيشتري در پاها جمع شده و در نتيجه خون کمتري در عروق تنگ شده قلب جريان يابد. با اين کار هم چنين لزوم مصرف نيتروگليسيرين کاهش مي يابد.

گذاشتن پاها بر روي زمين

چنانچه شب هنگام دچار حملات آنژين مي شويد، دکتر « ساکس » روش ديگري را به جاي مصرف نيتروگليسرين توصيه مي کند. کافي است لب تخت بنشينيد و پاهاي خود را بر روي زمين قرار دهيد. اثر اين کار معادل ميزان تأثير قرص هاي نيتروگليسرين است. اگر با اين کار علايم به سرعت برطرف نشدند در آن صورت مي توانيد از دارو استفاده نماييد.

روشي متفاوت

آيا مي توان در تمام طول عمر از خوردن کره، خامه، کيک پنير و تخم مرغ امتناع کرد؟ آيا مي توان از غذاهاي چرب مثل گوشت دنده، غذاهاي پرنمک مانند غذاهاي سرخ شده پرهيز نمود و تمام مدت به خوردن سبزيحات، ميوه جات و غلات پرداخت؟ دکتر «مونرو رُزنتال» معتقد است که بله مي شود. زيرا هزاران نفر تاکنون توانسته اند اين کار انجام دهند و در نتيجه قلب آنان تا حدود زيادي سلامتي خود را بازيافته است. دکتر «رزنتال» رژيمي را پيشنهاد مي کند که در آن 10% از کالري مورد نياز توسط چربي ها تأمين شود. پس براي اين منظور نبايد روزانه بيش از 100گرم ماهي، مرغ و ماکيان يا گوشت فاقد چربي استفاده کرد. از آنجا که در رژيم غذايي هر آمريکايي 50% از کالري از طريق چربي ها تأمين مي گردد، اين کار به يک باره کاهش شديدي در مصرف چربي ايجاد مي کند. قطعاً پيروي از چنين رژيمي دشوار است. بعضي از مردم اين رژيم را به کار مي گيرند و با کاهش وزن مواجه مي شوند. اما اين روش يکي از جايگزين هاي مهم جراحي « باي پَس » قلب(3) است و در غير اين صورت بايد در هر لحظه و با انجام کوچک ترين کارها نگران عود دردهاي قفسه ي سينه بود. پيروي از اين نوع رژيم غذايي نياز به مقداري احساس تعهد، نگرش مثبت نسبت به آن و اندکي تلاش دارد. در عوض اين رژيم مي تواند نتايج بسيار مثبت و بزرگي در پي داشته باشد. با رعايت اين رژيم، فشارخون و ميزان کلسترول خون کاهش مي يابد، احتمال بروز دردهاي قفسه سينه کم مي شود و علايم باليني بهبود مي يابند. به علاوه اغلب مي توان مصرف برخي از داروها را نيز به کلي حذف نمود. طي يک تحقيق بر روي 893بيمار، کلسترول افراد تنها پس از چهار هفته رعايت رژيم، به طور متوسط 25% کاهش يافت و 62% از دردهاي قفسه ي سينه بدون مصرف دارو برطرف شدند و نياز بسياري از افراد به مصرف دارو پس از به اتمام رسيدن يک دوره رژيم، ورزش و آموزش کاهش يافت. حال تأمين 10% از کالري مورد نياز از طريق چربي ها تا چه حد به واقعيت نزديک است؟ دکتر «سيدني اسميت» معتقد است دستيابي به اين نتيجه در 10% از افراد ميسر است. بنابراين پيشنهاد انجمن قلب آمريکا مبني بر مصرف داروهاي رايج و تأمين 30% از کالري از طريق چربي ها واقعي تر و معقول تر به نظر مي رسد. راهکار اخير مؤثرتر و قابل دسترسي توسط عده ي بيشتري از مردم مي باشد. اما دکتر «اسميت» اضافه مي کند که اميد آن را دارد که روزي مقدار مجاز کالري تأمين شده از طريق چربي ها از مقدار فعلي آن کمتر شود. او رژيم غذايي پيشنهادي خود را بسيار جدي تر و سخت تر از رژيم توصيه شده توسط انجمن آمريکا توصيف کرده و حتي دستورات غذايي پيشنهادي خويش را در زندگي خود نيز به کار مي گيرد. به نظر دکتر « رزنتال » اين رژيم تنها يک رژيم غذايي نيست. بلکه روشي است براي زندگي کردن.

پي نوشت ها :

1. عده اي ازسلول هاي خوني که وظيفه ي آن ها عمل انعقاد خون است. «ويراستار پزشکي»
2. مجدداً تأکيد مي شود که درباره ي نوع و ميزان ورزش حتماً با پزشک مشورت کرده و سپس اقدام به انجام آن نماييد. «ويراستار پزشکي».
3. در جراحي «باي پس» يکي از رگ هاي ديگر بدن (معمولا سياهرگ ساق پا) را به جاي رگ مسدود شده قلبي و در واقع به موازات آن پيوند مي کنند تا يک راه «کنار گذر» براي رگ بسته ايجاد شود. اين کار علايم آنژين و خطر سکته را کم مي کند. «ويراستار پزشکي»

منبع مقاله :
تکاک، دبورا، (1388) درمان هاي خانگي، مترجم: مينا اسماعيلي، ويراستار پزشکي: نويد محمدي، تهران: گلبرگ، چاپ پنجم



 

 



ارسال نظر
با تشکر، نظر شما پس از بررسی و تایید در سایت قرار خواهد گرفت.
متاسفانه در برقراری ارتباط خطایی رخ داده. لطفاً دوباره تلاش کنید.
مقالات مرتبط