سندرم رينود

10 روش براي گرم کردن بدن

همه ي شما سندرم رينود را خيلي خوب مي شناسيد. در يخچال را باز مي کنيد و دست هايتان به همان حالت خشک مي شوند. يا هنگامي که کليدها را بر روي صفحه کليد مي فشاريد متوجه تغييراتي در انگشتان مي شويد ناگهان عروق خوني انگشتانتان منقبض مي شوند. (گاهي اوقات اين حالت به انگشتان پا نيز سرايت مي کند). در ابتدا دچار اسپاسم (يا انقباض عضلات) مي شويد. جريان خون در عضو مربوطه کند مي شود و نرسيدن خون حامل اکسيژن به اين عضو باعث رنگ پريدگي آن مي گردد؛ گاهي ممکن است به رنگ آبي روشن درآيد. گاهي اوقات در اثر نرسيدن خون کافي احساس بي حسي مي کنيد و وقتي دوباره خون به انگشتان باز مي گردد قرمزرنگ مي شوند. در مراحل پيشرفته بيماري اختلال در گردش خون انگشتان مي تواند باعث تضعيف آن ها و از بين رفتن حس لامسه گردد. سرما تنها علت اين بيماري نيست. اين بيماري عجيب ولي شايع مي تواند در نتيجه ي آسيب ديدن عروق در اثر لرزش وسايل قوي نظير اره برقي، مته هاي پنوماتيک، حساسيت شديد به داروهايي که بر عروق خوني تأثير مي گذارند و يا اختلال بافت هاي همبندي ايجاد شود. يک علت ديگر سندرم رينود ناشي از اختلال سلول هاي عصبي است. چگونه مي توان از بروز اين سندرم پيشگيري نمود؟ در اين قسمت توصيه هاي کارشناسان را در اين خصوص يادآور مي شويم.
- خود را براي غلبه بر سرما شرطي کنيد
دست هاي خود را با استفاده از تکنيک هاي پيشنهادي محققان ارتش به گونه اي تعليم دهيد که در سرما خود را گرم مي کنند. اتاقي را با دماي مناسب انتخاب کنيد و دست ها را به مدت 3تا 5 دقيقه در ظرف آب گرمي قرار دهيد. سپس به اتاق بسيار سردي برويد و دوباره دست ها را براي مدت 10دقيقه در آب گرم بگذاريد. دماي سرد اتاق طبعاً باعث انقباض عروق محيطي مي شود. از سوي ديگر گرماي آب آن ها را متسع خواهد کرد. با تکرار اين عمل به عروق مي آموزيد که چگونه برخلاف وجود سرما متسع شوند و سرانجام با اين عمل به عروق مي آموزيد که چگونه برخلاف وجود سرما متسع شوند و سرانجام با اين تمرين مي توان به واکنش انقباص عروق حتي بدون استفاده از آب گرم غلبه کرد. اين تکنيک يک روز در ميان، هر بار 3الي 6بار، بر روي 150نفر به مورد آزمايش گذاشته شد. نتايج در مورد 54 نفر رضايت بخش بود. دماي دست اين افراد در سرما 7درجه نسبت به قبل افزايش نشان داد. مسئول بخش تحقيقات ارتش در اين باره مي گويد: «اين روش ها در شهر نيويورک بر روي پشت بام ها، سردخانه ها، مغازه هاي خواروبارفروشي و بيمارستان ها و هتل ها به مردم تعليم داده مي شوند».
- تاب دادن دست ها براي توليد گرما
به گفته ي يکي از پزشکان در واقع مي توان دست ها را با انجام يک تمرين ساده به گرم شدن وادار نمود. تصور کنيد که گيرنده ي توپ بيس بال نرم هستيد. بازوي خود را به سمت پايين و سپس در جهت بالا تقريباً 80بار در دقيقه تاب بدهيد. (اين حرکت آنقدر که به نظر مي رسد سريع نيست. مي توانيد خودتان امتحان کنيد و ببينيد). اين حرکت که شبيه حرکت آسياب است و دکتر «مک اين تاير» آن را از روي يکي از نرمش هاي گرم سازي قبل از اسکي طراحي کرده، خون را از طريق نيروي جاذبه و گريز از مرکز به دست ها هدايت مي کند. انجام اين نرمش براي دست هاي سرد و يخ زده با هر علتي مؤثر است.
- خوردن غذاهاي سرشار از آهن
کمبود آهن مي تواند سوخت و ساز تيروييد را که تنظيم کننده ي دماي بدن است دستخوش تغيير کند. اين مطلب مسأله اي است که محققان مرکز تحقيق تغذيه در آمريکا نسبت به آن ترديد دارند. اين پژوهشگران آهن مصرفي شش تن از زنان سالم را هنگامي که وارد يک اتاق سرد شدند اندازه گيري کردند. اين زنان پس از آن که به مدت 80 روز يک سوم آهن مورد نياز بدن را مصرف نمودند، گرماي بدن خود را در هواي سرد 29 درصد بيشتر از زماني که 114 روز آهن کافي دريافت کردند از دست دادند. غذاهاي سرشار از آهن عبارتند از: مرغ و ماکيان، ماهي، گوشت قرمز بدون چربي، عدس و سبزيجات داراي برگ سبز. آب پرتقال نيز از آن جهت که جذب آهن توسط بدن را افزايش مي دهد مفيد است.
- براي حفظ دماي پايه مرتب و منظم لباس بپوشيد
براي آن که بدن را گرم نگه داريد. لازم است لباس گرم بپوشيد. بله، درست است که عقل سليم نيز همين را مي گويد اما بعضي از افراد سرسري و بدون دقت از دستکش و جوراب و امثال آن بدون توجه به نقش پيشگيرانه ي آن ها در حفظ دماي پايه ي بدن که از اهميت زيادي برخوردار است استفاده مي کنند.
- استفاده از لباس هاي ضد عرق
تعريق حتي بيش از سرما در سرد شدن دست ها نقش دارد. تعريق در واقع به منزله ي سيستم خنک کننده ي بدن است و اگر مراقب نباشيد اين سيستم در هواي سرد نيز مي تواند به کار خود ادامه دهد. به ويژه دست ها و کف پاها بيشتر مستعد تعريق هستند. زيرا بيشتر غدد عرق در کف دست ها، پاشنه ها و زير بغل قرار گرفته اند. به همين دليل است که جوراب هاي پشمي و پوتين هاي داراي آستر پشمي که براي گرم نگه داشتن پاها مي خريد موجب تعريق پاها و سرد شدن آن ها مي گردند.
- پوشيدن جوراب هاي نيمه نخي به جاي تمام نخي
شما به جوراب هايي نياز داريد که عرق را جذب کرده، دور از پا نگه دارند. جوراب هاي تمام نخي تمام عرق را به خود جذب مي کنند. کاملاً خيس مي شوند و باعث سرد شدن پا مي گردند. جوراب هاي نيمه نخي - نيمه اورلون (1) بهتر از ساير جوراب ها هستند.
- پوشيدن لباس هاي آزاد و غير چسبان
هيچ يک از لباس هايتان نبايد تنگ باشند. پوشاک تنگ و چسبان چه جوراب بلند يا جوراب شلواري؛ بند جوراب، شلوار جين و چه کفش تنگ مي توانند موجب قطع جريان خون شده و همچون عايقي مانع از عبور هوا گردند.
- پوشيدن چند لايه لباس
اگر قصد خروج از منزل را داريد بهترين راه براي گرم نگه داشتن بدن پوشيدن چند لباس روي هم است. اين کار هم موجب به دام افتادن گرماي بدن مي شود و هم در صورت افزايش دماي محيط مي توان لايه هاي اضافي را خارج نمود.
لباس هاي زيرين بايد از يکي از الياف مصنوعي جديد نظير پلي پروپيلن که عرق را دور از پوست نگه مي دارد تهيه شده باشند. پوشاک پشمي - ابريشمي نيز براي اين منظور قابل قبولند. لايه ي بعدي بايد به گونه اي باشد که با حفظ گرما از بدن محافظت کند. يک پيراهن پشمي براي اين منظور بهترين است.
- ضد آب کردن بدن
از يک کاپشن ضد آب يا بادگير استفاده نماييد. کفش ها و پوتين هاي Gore-Tex براي گرم و خشک نگه داشتن پاها بهترين انتخابند.
- کلاه گذاشتن
يک نوع پوشاک ديگر که مي توان براي گرم نگه داشتن دست ها و پاها از آن استفاده نمود کلاه است. بيشترين مقدار گرماي بدن از طريق سر تلف مي شود. عروق خوني سر تحت کنترل برون دِه قلبي هستند و نمي توانند عروق دست و پا منقبض شوند. به گفته ي دکتر «جان آبروتزو» براي گرم نگه داشتن دست ها و پاها گذاشتن کلاه نيز به اندازه ي پوشيدن دستکش و جوراب حائز اهميت است.
- پوشيدن دستکش يک انگشتي
دستکش هاي يک انگشتي (داراي يک قسمت براي شست و يک قسمت براي چهار انگشت ديگر) گرم تر از دستکش هاي پنج انگشتي اند. زيرا دماي تمام دست را حفظ مي کند.
- به پاها پودر بزنيد
لباس تنها راه خشک ماندن نيست. پودرهاي جاذب رطوبت مخصوص پا نيز بسيار مؤثرند. اما دکتر «مارک برنر» در خصوص مصرف اين پودرها توسط افرادي که مشکل يخ کردن شديد پا در آنان ناشي از مرض قند و بيماري هاي عروق محيطي است، هشدار مي دهد. بهتر است اين افراد به جاي اسپري هايي که ذراتشان در هوا معلق مي ماند از پودر پاش استفاده کنند. زيرا رطوبت حاصل از اسپري ها مي تواند واقعاً به سرد شدن پاها منجر گردد.
- سيگار نکشيد
سيگاري ها هنگامي که سيگار روشن مي کنند خود را براي يخ کردن دست ها و پاها آماده مي کنند. دود سيگار به دو طريق موجب کاهش دماي بدن مي شود. اولاً دود سيگار به تشکيل پلاک هايي در سرخرگ ها کمک مي کند و ثانياً نيکوتين حتي قبل از تشکيل پلاک ها، موجب بروز اسپاسم عروق و در نتيجه تنگ شدن رگ هاي ظريف و کوچک مي گردد. اين اثرات ممکن است به ويژه در افراد مبتلا به سندرم رينود شديدتر باشند. اين بيماران حتي نسبت به دود سيگار افراد ديگر نيز حساسند.
- خونسرد باشيد تا گرم شويد
خونسردي و آرامش ممکن است به برخي افراد در گرم ماندن کمک کند. چرا؟ اضطراب همان واکنش را در بدن ايجاد مي کند که سرما مي کند. در اين حالت مسأله "بجنگ يا فرار کن" مطرح است. يعني خون از دست ها و پاها به سمت مغز و اندام هاي داخلي بدن کشيده مي شود تا قادر باشيد فکر کنيد و هرچه سريع تر واکنش نشان دهيد. روش هاي آرام سازي اين اثر را محدود مي کنند بعضي از اين روش ها مانند شل کردن پيشرونده - که طي آن بايد تمام عضلات را منقبض نموده و سپس آن ها را يک به يک از پيشاني تا دست ها و پاها شل کرد - در هر زمان و مکاني قابل انجامند.
- خوردن يک غذاي گرم و مفصل
عمل خوردن، خود موجب بالا رفتن دماي پايه در بدن مي گردد. پس قبل از ترک خانه چيزي بخوريد تا مشعل بدن افروخته شود! براي آن که شعله ي اين مشعل را بيشترکنيد غذاي داغ بخوريد. خوردن يک کاسه جوي داغ قبل از پياده روي صبحگاهي، يک مقدار سوپ به عنوان ميان وعده يا يک ناهار داغ به شما در گرم نگه داشتن دست و پاها حتي در هواي سرد کمک مي کند.
- بنوشيد
طي دهيدراسيون به واسطه ي کم شدن حجم خون، لرز و سرمازدگي تشديد مي گردد. با اين احساس سرما و لرز از طريق نوشيدن مقدار زيادي مايعات از قبيل آب سيب داغ، چاي هاي گياهي يا آبگوشت مقابله نماييد.
- اما قهوه ننوشيد
قهوه و ساير نوشيدني هاي حاوي کافئين رگ هاي خوني را تنگ مي کنند. آخرين اقدام در مورد اين سندرم، مداخله در کار گردش خون است.
- از مصرف مشروبات الکلي بپرهيزيد
اشتباه نکنيد و فريب نوشيدن يک مشروب داغ را نخوريد. الکل موقتاً دماي دست و پاها را افزايش مي دهد. اما اثرات زيان آور آن نسبت به اثر آن در گرم کردن دست و پاها مي چربد. الکل گردش خون را در پوست افزايش مي دهد و بلافاصله موجب احساس گرما مي شود. اما اين گرما به سرعت به هوا منتقل شده و از بين مي رود و به اين ترتيب دماي پايه ي بدن کاهش مي يابد. به تعبير ديگري مي توان گفت الکل در واقع بدن را سردتر مي کند. مصرف مقدار زيادي الکل و قرار گرفتن در معرض يک سرماي ناگهاني و به درازا کشيدن افت دما - که خود مي تواند به سرما زدگي منجر شود - خطرناک است.

پي نوشت :

1. Orlon.