نويسنده: علي محمد رفيعي محمدي
1. انس و آرامش
يکي از آثار ارزشمند ازدواج دست يابي به يک گمشده ي روحي؛ يعني، موهبت الهي آرامش و سکينه است. خداوند در قرآن مي فرمايد:(وَ مِنْ آيَاتِهِ أَنْ خَلَقَ لَکُمْ مِنْ أَنْفُسِکُمْ أَزْوَاجاً لِتَسْکُنُوا إِلَيْهَا)(1)
يکي از آيات لطف الهي آن است که براي شما از جنس خودتان جفتي آفريدتا با يکديگر آرامش يابيد و انس گيريد.
مرحوم فيض کاشاني، درکتاب شريف «محجّة البيضاء» مي فرمايند:
«در انس با زنان، آرامش و راحتي وجود دارد؛ به شکلي که سختي ها را زايل مي کند و قلب را زنده مي گرداند و سزاوار و شايسته است نفوس اهل يقين، براي خود تفريحات وامور آرامش بخش داشته باشند.»(2)
2. کسب استقلال
دختر و پسر، قبل از ازدواج، جزء خانواده ي پدر ومادر و تابع آنها محسوب مي شوند و طبعاً خواهان استقلالند؛ اما از اين حق مشروع محرومند. غالباً محصول کسب و کارشان صرف خانواده اي مي شود که خود نيز از آن ارتزاق مي نمايند. در تصميم گيري ها استقلال ندارند وناچارند از قوانين و ضوابطي که به وسيله ي والدين بر خانواده حاکميت دارد، پيروي نمايند. ليکن به وسيله ي ازدواج زندگي دختر و پسر دگرگون مي شود و شکل جديدي به خود مي گيرد و استقلال مي يابد؛ زندگي هدفدار مي شود و محصول کسب و کار به واحد خانواده ي جديد تعلّق مي گيرد.3. تکميل دين
پيامبر (صلي الله عليه و آله) فرمودند:«اِذا تَزّوج العَبدُ فَقَدِ استکمَلَ بنصف الدين فَليتَق الله في النصف الباقي.»(3)
هر گاه بنده ازدواج کند، نصف دين را کامل کرده است و براي حفظ نصف ديگر بايد تقواي الهي پيشه کند.
پس ازدواج مکمّل امر دين داري است.
4. ارتقاي ضريب عبادات
امام صادق(عليه السلام) مي فرمايند:«دو رکعت نمازي که مردِ زن دار بخواند، بهتر است از عبادت مرد مجرّدي که شب را به عبادت سپري کند و روز را به روزه داري بگذارند.»(4)
5. پيروي از سنّت رسول اکرم(صلي الله عليه وآله)
پيامبر (صلي الله عليه و آله) فرمودند: ازدواج کنيد پيامبر (صلي الله عليه و آله) فراوان مي فرمودند: هر که دوست دارد از سنّت من پيروي کند، ازدواج کند، زيرا ازدواج سنّت من است.6. تکريم شخصيّت
در جامعه، شخصيّت متأهّل بيشتر از مجرّد گرامي داشته مي شود.7. به کار گيري استعدادهاي نهفته:
انسان متأهّل، براي خوشبخت کردن همسر و فرزندان خود بيشتر مي کوشد و استعدادهاي نهفته ي خود را شکوفاتر مي سازد.(5)8. توليدوتکثير نسل
يکي از ثمرات بزرگ ازدواج، وجود فرزند و توليد و ابقاي نسل آدمي است. توليد وتکثير نسل را نبايد کوچک و بي اهمّيّت شمرد، زيرا هدف آفرينش جهان، وجود انسان و پرورش و تکامل او مي باشد. تولّد و پرورش انسان هاي خدا پرست و موحّد ونيکوکار و صالح، مطلوب خداي جهان آفرين است. از ديدگاه اسلام وجود فرزند صالح، براي پدر ومادر يک عمل صالح محسوب مي شود که در سعادت دنيا و آخرت آن ها مؤثّر خواهد بود.(6)9. سلامت و امنيّت اجتماعي
ازدواج و تأسيس کانون خانوادگي، براي سلامت و امنيّت و سعادت اجتماعي نيز سودمند وضروري است. اگر بنياد خانواده مستحکم باشد و جوان ها به موقع ازدواج کنند وبه کانون گرم خانواده دلسته باشند، به طور محسوس از فسادها، ولگردي ها، بي بند و باري ها، طغيان ها، قتل، سرقت ها، جنايت ها، ناامني ها، تجاوزها، انحراف ها، اعتيادها و خودکشي ها، کاسته خواهد شد.(7)10. ارضاي حس محبّت کردن و محبوب شدن
انسان به طور غريزي دوست دارد به ديگران محبّت کند و مورد محبّت قرار گيرد و همسر، گزينه ي مناسبي براي ارضاي اين غريزه است.11. عامل دوري از وسوسه هاي شيطاني
پيامبر (صلي الله عليه و آله) فرمودند:«هيچ جواني نيست که در دوره ي جواني خود ازدواج کند، مگر آن که شيطان فرياد بر آورد: واي بر او، واي بر او، دو سوم دينش را از گزيند من حفظ کرد.»(8)
12. ازدواج نجات از تنهايي
پيامبر (صلي الله عليه و آله) فرمودند:«هر که برادر مؤمن خود را زن دهد تا زن همدم ومايه ي پشت گرمي و آسايش او باشد، خداوند اورا از حورالعين بهشت زن دهد.م(9)
پس وجود زن در زندگي مشترک، باعث نجات از تنهايي و مايه ي پشت گرمي مرد است.
13. تقويت اخلاق
ازدواج يکي ازعوامل مهم تکميل وتقويت مباني اخلاق و آداب در انسان مي باشد. ازدواج، بسياري از صفات شايسته ي اخلاقي را براي انسان معني و بسياري از خطاها و گناهان را براي او بي معنا مي کند و راه ارتکاب آن را بر او مي بندد و به انسان هنر معاشرت، وارتباط سالم وحسن خلق مي بخشد.(10)پيامبر (صلي الله عليه و آله) فرمودند:
«مردان عزب خود را زن دهيد؛ چرا که با اين کار، خداوند اخلاق آنان را نيکو مي گرداند.»(11)
14. تقويت و روابط اجتماعي و روابط خانوادگي
امام رضا (عليه السلام) مي فرمايند:«اگر در باره ي ازدواج ودامادي آيتي محکم و سنّتي پيروي شده هم نبود، باز موضوع نيکي به خويشاوند و مأنوس شدن با بيگانه که خداوند در اين امر قرار داده است. انگيزه اي بود که خردمند صاحبدل به ازدواج رغبت کند وعاقلان و درست انديشان به آن بشتابند.»(12)
15. منطقي تر شدن و واقع گرايي و پختگي
يکي از آثار مثبت ازدواج، واقع گرايي ونجات از موهومات، افسانه گرايي و افکار رمانتيک است. همچنين [ازدواج عامل] رهيدن از روحيات بچّگي و عبور از مراحل آن و به دست آوردن صفات مردانگي و زنانگي مثبت است.(13)16. تقويت بنيه ي اقتصادي و ثروت
پيامبر (صلي الله عليه و آله) فرمودند:«اِتّخذوا لاَهلِ فَاَنهُ اَرزَقُ لکم.»(14)
زن بگيريد؛ چرا که ازدواج کردن روزي شما را بيشتر مي کند.
17. خروج از خود پرستي وخود دوستي
شهيد مطهّري (رحمه الله)، مي فرمايند:«چرا در اسلام ازدواج يک امر مقدّس و يک عبادت تلقّي شده با اين که از مقوله ي لذّات و شهوات است؟ يکي از علل آن اين است که ازدواج اوّلين قدمي است که انسان از خود پرستي و خود دوستي به سوي غير دوستي برمي دارد. تا قبل از ازدواج فقط يک من وجود داشت و همه چيز براي من بود. [ازدواج] اوّلين مرحله اي که [با آن] اين حصار شکسته مي شود.»(15)
18. رسيدن به سعادت
پيامبر (صلي الله عليه و آله) فرمودند:«از خوشبختي مرد مسلمان اين است که فرزندش شبيه او باشد و زني زيبا و متدين، مرکبي راهوار و مسکني وسيع داشته باشد».(16)
امام صادق(عليه السلام) مي فرمايند:
«سه چيز از خوشبختي است:
1. همسر سازگار؛ 2 فرزند نيکوکار؛ 3. در آمدي که روز هنگام، آن را به دست آورد و شب با آن نزد خانواده اش برگردد.»
19. رهايي از وسواس هاي فکري
در دل فرد مجرّد وعزب، افکار مزاحم و وسواس شيطاني وجود دارد. ازدواج راهي است براي رهايي از اين وسواس هاي شيطاني،پيامبر (صلي الله عليه و آله) فرمودند:
«بدترين شما، عزب هاي شمايند و فرومايه ترين مردگان شما، عزب هاي شمايند.»(17)
20. تأمين نياز جنسي
انسان داراي مجموعه اي از نيازها و غرايز است که عدم ارضا و يا نقص در ارضاي هر کدام از اين غرايز، عامل ايجاد تزلزل و شخصيّت را موجب مي گردد. يکي از نيرومندترين غرايز انسان غريزه ي جنسي است. که تأمين اين نياز بر اثر ازدواج، در مسير طبيعي و سالم خود قرار مي گيرد و زن و مرد را از انحراف وگناه مصون مي دارد؛ بنابراين تنها وسيله ي طبيعي و مشروع ارضاي اين غريزه، ازدواج و تشکيل خانواده است که حضرت حق ابراز و کشش و جاذبه ي آن را در زن و مرد قرار داده است.مقام معظم رهبري (مدّظله العالي) مي فرمايند:
«اسلام غريزه ي جنسي را پشتوانه ي بقاي خانواده قرار داده است.»(18)
21. تأمين نياز رواني
يکي از نيازهاي انساني، نياز به هم صحبت شدن با ديگران است. ازدواج دو نفر با هم، اين زمينه را فراهم مي کند که زن و مرد، در کنار هم، با صحبت کردن، يکديگر را تخيله رواني نمايند. در مواردي که مرد اب زن به صورت مجرّد به زندگي خود ادامه داده باعث شده در او اختلالات رواني ايجاد گردد و مبتلا به افسردگي شود. حتّي در بعد از ازدواج هم اين مسأله وجود دارد. اگر خانمي با مردي ازدواج کند که درون گرا باشد وکمتر صحبت کند و يا خانمي همسرش را از دست بدهد و يا طلاق بگيرد وهم صحبت، همراز و همدل نداشته باشد، احساس ناامني خواهد کرد. پس وجود همسر عامل آرامش روان است.پي نوشت ها :
1- سوره ي روم، آيه 21.
2- مهدي نيلي پور، مديريّت خانواده، ج1، چاپ سوم، ص 34.
3- محمّدي ري شهري، ميزان الحکمه، ح. 7807.
4- محمّدي ري شهري، ميزان الحکمه، ح 7810.
5- حسين دهنوي، گلبرگ زندگي، چاپ چهل و دوم، ص 22.
6- ابراهيم اميني، انتخاب همسر، چاپ هفتم، ص 26.
7- همان، ص 29.
8- محمّدي ري شهري، ميزان الحکمه، ح 7807.
9- همان، ح 7807.
10- مهدي نيلي پور، مديريّت خانواده، ص 28.
11- محمّدي ري شهري، ميزان الحکمه، ح 7814.
12- همان، ح 7826.
13- مهدي نيلي پور، مديريّت خانواده، ج1، چاپ سوم، ص 36.
14- محمّدي ري شهري، ميزان الحکمه، ح 7813.
15- مرتضي مطهري، تعليم و تربيت دراسلام، چاپ هفتم، ص 397.
16- محمّدي ري شهري، ميزان الحکمه، ح 8562.
17- همان، ح 7823.
18- هنگام قرائت خطبه ي عقد، 1380/12/9.
رفيعي محمدي، علي محمد، (1392)، انتخاب همسر، قم: انتشارات رسول اعظم(ص)، چاپ اول
