زندگي علمي الينور استروم

Elinor Ostrom ( متولّد 1933)

استروم در سال 2009 به همراه اوليور ويليامسون (1) به خاطر " تجزيه و تحليل مبحث نظارت اقتصادي به ويژه خطوط مرزي بنگاه "، جايزه نوبل اقتصاد را دريافت کرد.
وي در سال 1933 در لوس آنجلس متولد شد. مدارک کارشناسي، کارشناسي ارشد و دکتراي رشته علوم سياسي را از دانشگاه کاليفرنيا، لوس آنجلس به ترتيب در سال هاي 1954، 1962 و 1965 دريافت نمود. او در حال حاضر صاحب کرسي ( آرتور اف. بنتلي )، استادي رشته علوم سياسي هم چنين استاد امور محيطي و زيستي در دانشگاه اينديانا است. علاوه بر اين، از مديران پايه گذار مرکز مطالعه تنوع نهادي در دانشگاه آريزونا نيز مي باشد.
تحقيقات اثرگذار استروم، پيرامون حاکميت ( رهبري ) منابع طبيعي در سال 1990 در کتابش با نام " حاکميت و منابع عمومي: تکامل نهادها براي انجام اقدامات گروهي " ارائه شد که در آن با به چالش کشاندن خرد جمعي، بهترين اقدام را براي مديريت منابع عمومي يا منابع با دسترسي مشترک ( CPR )، خصوصي سازي يا نظارت بر آنها به وسيله دولت مي داند. همچنين تحقيقات او نشان داد که اصولي نظير تعيين مرزها به صورت آشکار و انجام تلاش هاي دسته جمعي براي نظارت بر رفتار استفاده کنندگان از اين منابع، مي تواند به مديريت موفق منابع عمومي منجر شود. او در مطالعه اي پيرامون آبرساني در کشور نپال، نشان داد که چگونه اعمال انواع سيستم هاي مديريتي مي تواند بر منابع عمومي اثرگذار باشد. تحقيقات استروم بر اين مطلب تأکيد مي کنند که انسان ها چگونه با اکوسيستم در تعامل هستند تا از منابع آن در بلندمدت به صورت پايدار بهره مند شوند.
منابع عمومي يا با دسترسي مشترک شامل جنگل ها، مناطق ماهيگيري، زمين هاي نفتي، مراتع و سيستم هاي آبرساني مي باشند. تحقيقات استروم اين مطلب را در نظر گرفته بود که چگونه جوامع، انواع اقدامات بنيادي را براي مديريت منابع طبيعي خود و پرهيز از ويران کردن اکوسيستم در بسياري موارد وسعت مي بخشند. با اين وجود، برخي اقدامات مذکور قادر به جلوگيري از اتمام منابع طبيعي نبودند. تحقيقات اخير او متمرکز ماهيت چندگانه تعامل انسان و اکوسيستم و به دنبال يافتن نوشدارويي براي حل مشکلات اجتماعي- اکوسيستمي افراد است. استروم در تحقيقات خود، هشت اصل براي مديريت موفق منابع عمومي تعيين کرده است:
1. مشخص کردن مرزها به صورت شفاف ( براي محروم کردن مؤثر افرادي که مجوز ورود به داخل مجموعه را ندارند )؛
2. قوانيني که پيرامون استفاده از منابع عمومي يا بهره برداري آن ها وضع مي شود، با شرايط آن منطقه، سازگاري داشته باشد؛
3. به اکثر استفاده کنندگان از منابع عمومي اجازه داده شود تا در فرايند تصميم گيري مشارکت نمايند؛
4. نظارت مؤثر توسط ناظراني که خود از استفاده کنندگان منابع عمومي به شمار مي روند، صورت پذيرد؛
5. درجاتي از تحريم براي هر يک از استفاده کنندگان منابع که قوانين گروه را زيرپا مي گذارند، وضع شود؛
6. مکانيسم هايي براي حل ناسازگاري ها، تعارض ها وجود داشته باشد، که ارزان و قابل دسترس باشند؛
7. حق استفاده کنندگان براي سازماندگي استفاده از منابع عمومي، توسط دولت و حاکميت به رسميت شناخته شود؛
8. در مواجهه با منابع عمومي بزرگ تر، سازماني در قالب گروه هاي کوچک و محلي، مسئوليت سازماندهي و قانونگذاري دسترسي افراد به منابع عمومي را به عهده بگيرد.
وي اولين بانويي است که موفق به دريافت جايزه اي در اين حوزه شده است. بنابه گفته آکادمي سلطنتي علوم سوئد، تحقيقات استروم پيرامون مبحث حاکميت اقتصادي نشان مي دهد که اموال را چگونه مي توان به وسيله مصرف کنندگان آن، به درستي مديريت کرد. همچنين بنا به گفته اين آکادمي تحقيقات استروم با نشان دادن اين مطلب که " چگونه منابع عمومي، جنگل ها: مناطق ماهيگيري، مناطق نفتي و مراتع مي توانند به وسيله مصرف کنندگان آنها، بهتر از دولت ها و يا شرکت هاي خصوصي به درستي اداره شوند "، موضوع حاکميت اقتصادي را به کانون توجه دانشمندان سوق داده است. او در اين تحقيق با به چالش کشاندن خرد جمعي نشان داده است که منابع عمومي مي تواند بدون قانونگذاري توسط دولت ها و يا خصوصي سازي به نحوي موفقيت آميز مديريت شوند.
استروم در مطالعات خود نشان مي دهد که چه عواملي در مديريت موفقيت آميز منابع مشترک مؤثرند. برخي از عوامل مورد اشاره وي واضح به نظر مي رسند؛ عواملي نظير اين که قوانين بايد دقيق باشند، يا مکانيزم هاي حل و فصل اختلاف ها بايد به خوبي کار کنند و وظيفه هر فرد براي حفاظت از منبع مورد نظر بايد با منافعي که با استفاده از اين منابع حاصل مي کند، متناسب باشد، اما عوامل ديگر اين قدر بديهي نيستند. مثلاً استروم نشان داده که خود استفاده کنندگان يا کساني که به آن ها پاسخگو باشند، بايد وظيفه نظارت بر استفاده از منبع مشترک و مجازات خاطيان را برعهده بگيرند. يا اين که مجازات ها بايد زماني که تخطي ها تکرار مي شوند، تشديد شوند. استروم هم چنين نشان داد زماني که فرايند تصميم گيري دموکراتيک باشد و دولت ها اختيارات استفاده کنندگان از منابع را به رسميت بشناسند، مديريت اين منابع موفقيت آميزتر خواهد بود. استروم ماليت خصوصي يا دولتي اين منابع را مورد بررسي قرار داده است.
استروم در مورد احساس عامي که در مورد اموال عمومي وجود دارد- اينکه اموال عمومي با بهره وري کمي اداره مي شوند و براي بالا بردن بهره وري يا بايد کاملاً خصوصي شوند يا تحت نظارت مرکزي قرار گيرند- بحث کرده است. بر اساس مطالعاتي که روي تعداد زيادي از اماکن ماهيگيري، چراگاه ها، جنگل ها، درياچه ها و آب هاي زيرزميني که توسط افرادي که آنها را استفاده مي کنند، اداره مي شوند، صورت گرفته، استروم اينگونه نتيجه گيري مي کند که نتايج موجود اغلب بهتر از پيش بيني هايي است که توسط نظريه هاي استاندارد استدلال مي شوند. نوع ديدي که اين نظريه ها دارند به قدري ايستا و ساکن است که نمي تواند تأثير نهادهاي خبره و ماهري را که در فرآيند تصميم گيري و اعمال قانون شرکت مي کنند در مدل اين نظريه ها وارد سازد. با روي آوردن به نظريه هاي جديد که نوعي ديد پويا را وارد مدلسازي هاي خود کرده اند، استروم به اين نتيجه مي رسد که مي توان برخي از نهادها را به عنوان نقطه تعادل بازي هاي تکرار شونده مدل کرد. با اين توضيح ديگر قواعد و نوع رفتارها با استفاده از اين نظريه اندکي دشوار است ولي حداقل تحت اين فرض که همه بازيکنان افراد مادي گرا و خودخواهي هستند و فقط زماني ديگر بازيکنان را تنبيه مي کنند که نفعشان در آن باشد مي توان رفتار اين نهادها را توضيح داد. بررسي ها نشان مي دهد که تمايل افراد براي تنبيه ناسپاسان بيشتر از چيزي است که چنين مدلي پيش بيني مي کند. اين مشاهدات نه تنها از جهت مديريت منابع طبيعي بلکه از جهت مطالعه همکاري انسان ها اهميت دارند.
برخي از کتاب هايي که استروم تأليف نموده يا در تأليف آنها مشارکت داشته عبارتند از: " درک دانش عمومي: از نظريه تا اجرا " 2007، در تنوع نهادها " 2005 "، اقتصاد سياسي کمک هاي توسعه اي " 2005 "، " اعتماد و تقابل: يافته هايي از آزمايشات تجربي " 2003، " تراژدي منابع مشترک " 2002، " مشوق نهادها و توسعه پايدار: چشم انداز سياست هاي زيربنايي " 1993.
براي استفاده بيشتر از افکار و انديشه هاي استروم مي توان به برخي از کتاب ها و مقالات وي به شرح زير مراجعه نمود:

A.Book:

1. Governing the Commons: The Evolution of Institutions for Collective Action Ostrom, Elinor, Cambridge University Press, 1990.
2. Institutional Incentives and Sustainable Development: Infrastructure Policies in Perspective Ostrom, Elinor, and Schroeder, Larry, and Wynne, Susan, Oxford: Westview Press, 1993.
3. Rules, Games, and Cmmon Pool Resources Ostrom, Elinor, and Gardner, Roy and
Walker, James, Editors, Ann Arbor, University of Michigan Press, 1994.
4. A Behavioral Approach to the Rational Choice Theory of Collective Action: Presidential Address, American Political Science Association, 1997. The American Political Science Review 92(1), 1-22.1998.
5. Trust and Reciptocity: Interdisciplinary Lessons for Experimental Research, Volume VI in the Russell Sage Foundation Series on Trust, Elinor Ostrom and James Walker, Editors, Russell( Sage Foundation, 2003.
6. Understanding Institutional Diversity Ostrom, Elinor, Princeton, Princeton University Press. 2005.
7. Understanding Knowledge as a Commons: From Theory to Practice Ostrom, Elinor and Hess, Charlotte, Editors, The MIT Press, Cambridge, Massachusetts, 2006.
8. Linking the Formal and Informal Economy: Concepts and Policies, edited withBasudeb Guha-Khasnobis and Ravi Kanbur (Oxford, UK: Oxford University Press, 2006; Paperback published in 2007)

b. Articles:

1. Wai Lam & Elinor Ostrom, 2010. "Analyzing the dynamic complexity of development interventions: lessons from an irrigations experiment in Nepal", Policy Sciences, Springer, vol.43(l), Page 1-25, March
2. Krister Andersson & Elinor Ostrom, 2008, "Analyzing decentralized resource regimes from a polycentric perspective, 'Policy Sciences, Springer, vol. 41(1 ),n pages 71-93, March.
3. William Blomquist & Elinor Ostrom, 2008, 'Deliberation, learning, and institutional
change: the evolution of institutions in judicial settings", Constituional Political Economy, Springer, vol, 19(3) , Pages 180-202, Septermber.
4. Ostrom, Elinor, 2007, "Challenges and growth: the development of the interdiscilinary
field of institutional analysis", Journal of Institutional Economics, Cambridge University Press, vol. 3(03), Pages 239-264, December.
5. Ostrom, Elinor, 2004, 'Panarchy: understanding transformations in human and natural
systems: Lance H. Gunderson and C.S.Holling (Eds.), Island Press, Washington, DC, 2002, ISBN: 1559638575, 450pp", Ecological Economics, Elsevier, vol. 49(4), pages 488-491, August.
6. Ostrom, Elinor, 2002, 'The evolution of norms within institutionsxommernts on paul
R. Ehrlich and Anne H. Ehrlich’s", Environment and Development Economics, Cambridge University Press, vol. 7(01), pages 171-190, February.
7. Ostrom,, Elinor, 2000, 'Titles, Conflict, and Land Use: THe Development of Property
Rights and Land Reform on the Brazilian Amazon Fmmtier, By Lee J. Alston, Gary D. Libecap, Cambridge University Press, vol 60(04), pages 1149-1150, December.

پي‌نوشت‌ها:

1. Oliver williamson ( متولّد 1932 )

منبع مقاله :
قنادان، محمود؛ (1391)، جوايز نوبل اقتصاد، تهران: مؤسسه انتشارات دانشگاه تهران، چاپ اول