دوست عزیز، بچه های ما آنطوری می شوند که هستیم. آنطور نمی شوند که می خواهیم. یعنی بچه ها همانی می شوند که والدین هستند. اینکه ما در سر خود چه آمال و آرزوئی برای بچه ها داریم، تضمینی برای محقق شدن این آرزو نیست. تا وقتی بچه ها به سن 12 سالگی نرسیده اند و تفکر انتزاعی پیدا نکرده اند و برهان و استدلال نمی دانند برای موضوعات مختلف به صورت عینی به نتیجه می رسند یعنی در مورد آنچه می بینند قضاوت می کنند و از آن تقلید می نمایند. پس تا سن 12 سالگی مهمترین عامل یادگیری فرزندان و الگوی تربیتی آن ها کسانی هستند که در اطراف او زندگی می کنند. فرزند شما تا قبل از 12 سالگی رفتارهای اطرافیان خود را ضبط می کند، الگوبرداری می کند و از آنچه می بیند تقلید می نماید. و تمام افراد دور و اطراف او بر شکل گیری شخصیتش مؤثر هستند. والدین برایش منبع عاطفی و قدرت هستند. او عملکرد شما، پدرش و اطرافیانش را عیناً تقلید خواهد کرد. چون شما را منبع علم، قدرت و عاطفه و احساس می داند. در این سنین عملکرد والدین و اطرافیان فرزند را دین دار یا بی دین می کند. پس در درجه ی اول باید دینداری را در خودتان تقویت کنید. دین را از عمق و باطنش بفهمید. البته منظور این نیست که باید در حد یک عالم یا عارف، دین را درک کنید بلکه همان قدر که با دین درگیر هستید این درگیری و انس با دین را در رفتارتان متجلی کنید و آن را خوب بفهمید. هوشیار باشید. فهم نادرست شما از دین بسیار خطرناک است. اگر بچه ها ببینند والدین بد عمل می کنند و رفتارهای ناجوری دارند و هر دم صحبت از دین، خدا و قرآن می کنند، دین در نگاه آن ها خراب و ویران می شود. اگر درست عمل نکنید بدترین ضربه را به دینداری فرزند خود می زنید. پدرهائی که با تعصب (که هیچ خواستگاه دینی ندارد) با فرزندان خود رفتار می کنند. فرزندانشان را از خدا و دین دور می کنند. پس درک خود را از امور دینی بالا ببرید. کتاب های خوب را مطالعه کنید. در جلسات دینی و اعتقادی شرکت نمائید. البته باید از کارشناسی که در خصوص مسائل مذهبی صحبت می کند مطمئن باشید. سپس آنچه از دین فهمیدید خیلی ظریف و با انعطاف اما قاطعانه در زندگی پیاده کنید. عملکرد والدین در خصوص دینداری و وظایف دینی فرزندان 2 گونه است. برخی در مقابل کوتاهی فرزند خود در خصوص نماز بی تفاوت هستند و یا هیچ واکنشی در قبال دروغگویی فرزند خود نشان نمی دهند اما برخی با یک بار قضاشدن یا خواب ماندن فرزند برای نماز صبح او را کتک می زنند. دین به هیچ وجه این دو واکنش را نمی پسندد. آنچه مهم است، این است که شما رفتاری مابین این دو حالت را داشته باشید و قاطعانه عمل کنید. قاطعانه یعنی این که اگر قانونی در خانواده وجود دارد این قانون باید با جدیت پی گیری شود. اما در پی گیری و اجرای این قانون باید با گذشت، ایثار و مهربانی و ظرافت رفتار نمود. فرزند شما وقتی نماز خوان می شود که با چشم خود می بیند مادر یا پدرش، سر ظهر یا سر اذان وضو می گیرد، آرامش دارد، سجاده ای زیبا پهن می کند، با شور و اشتیاق بر سر سجاده می نشیند، عطر می زند، لباس خوب می پوشد، خودش را می آراید و مسواک می زند و با حالی خوش و با شوق و ذوق نماز می خواند. دیدن این حالات او را به نماز مشتاق می کند. اما اگر والدینش را هنگام نماز عصبی، مضطرب، آشفته و ناراحت ببیند با خودش فکر می کند که نماز چه کار بدی است که اینقدر مادرم يا پدرم را ناراحت کرده. اگر شما می خواهید فرزندتان دروغگو نشود، غیبت دیگران را نکند، و عیب جوی دیگران نباشد؛ نباید در مقابل او دروغ بگوئید، یا غیبت کنید و بدگوئی دیگران را بنمائید. اگر می خواهید فرزندتان مؤدب شود باید خودتان در مقابل او مؤدب باشید و با پدرش مؤدبانه صحبت کنید. چه ایرادی دارد وقتی پدرش به منزل می آید در مقابل فرزندان شوهر خود را در آغوش بگیرید و یکدیگر را ببوسید. (البته آغوش یا بوسه نباید جنبه ی تحریک آمیز و شهوانی داشته باشد بلکه باید جنبه ی عاطفی داشته باشد) فرزند خودتان را نوازش کنید و در آغوش بکشید. با این کار عشق و عاطفه و مهارت ابراز آن را به فرزند خود یاد می دهید. فرزند شما این گونه تعاملات را می فهمد و درک می کند و رفتارهای این چنینی الگوهای ثابت رفتاریش می شود. رزق حلال، استفاده از نمادهای دینی نظیر قاب عکس با محتوای مذهبی، خواندن شعر و قصه ی دینی، تلاوت قرآن همه و همه اموری است که در ناخودآگاه فرزندتان ضبط می شود. کتب مفید تربیت کودک را بخوانید. و نقش های پدری و مادری خود را درست ایفا کنید. به پرسش ها و سؤالات او در حد خودش جواب دهید. کتب به بچه ها گفتن و از بچه ها شنیدن (جلد اول)، آموزش مفاهیم اخلاقی به کودکان از آقای دکتر جان بزرگی و عشق برتر از آقای محدثی را بخوانید. این سوال توسط فرهنگسرای پرسش (www.porsesh.ir) پاسخ داده شده است .