ایا پیامبران معصوم هستند؟یا فقط 14 معصوم داریم؟عصمت و معصوم چه فرقی داره؟؟؟؟ پاسخ: پرسشگر گرامی با سلام و سپاس از ارتباط تان با این مرکز. فرق عصمت ومعصوم مثل فرق علم و عالم است . هرگاه کسی به صفت علم آراسته شود،به او عالم گفته می شود. عصمت و معصوم نیز شبیه همین است ؛یعنی کسی که متصف به صفت عصمت است، معصوم نامیده می شود، زیرا گوهر اصلی انسان که نفس ناطقه‌ اوست، به گونه ای آفریده شده که اگر بخواهد، با تامین برخی شرایط به آسانی می تواند به قله بلند عصمت برسد، زیرا نفس انسان با حرکت جوهری و تکامل معنوی از قوه به فعلیت رسیده و می تواند از آفت‌های سهو، نیسان، غفلت، جهالت و هر گونه ناپاکی مصون باشد، چون محدوده ای نفوذ شیطان تنها محصور به مراحل وهم و خیال است که وابسته به نشئه طبیعت انسان است، اما مراتب عقل و قلب کاملا از قلمرو و نفوذ شیطان مصون است . سهو، نسیان، غفلت و جهل و هر ناپاکی دیگر در آن ساحت قدسی راه نمی‌یابد. بنابراین چون شوون هستی انسان محدود به مراتب طبیعی، خیالی وهمی نیست، اگر کسی به مرتبه عقل خالص و قلب سلیم راه یافت ،می تواند همچون فرشتگان از گزند لغزش های علمی و عملی مصون بماند. (1) عصمت اختصاص به چهارده معصوم ندارد ،بلکه سایر انبیا نیز دارای مقام عصمت اند . همه آنان از نظر عصمت در یک سطح نیستند ،زیرا روح انسان به لحاظ سیر تکامل و حرکت جوهری می‌تواند از مرتبه آغازین تجرد به عالی‌ترین درجه تجرد راه یابد . درجه تجرد هر روحی به اندازه سیر و حرکت جوهری‌اش در تحصیل مراتب کمال و تجرد بستگی دارد. هر مقدار روح کامل‌تر شود ،درجة متعالی‌‌تری پیدا می‌کند . کمالات و ملکات نورانی کامل‌تری نصیب او می‌شود. یکی از کمالات، ملکه عصمت است. هر گاه ملکه نورانی عصمت به حد نصاب لازم برسد و روح انسان به لحاظ جنبة عقل نظری و عقل عملی کامل شود، از هر گونه گرایش ناپسند دوری می‌کند . پیوسته جهت تحصیل ارزشی‌های انسانی و الهی می‌کوشد. پس از دستیابی روح به ملکه عصمت به اندازه صفا و نورانیت و درجه وجودی روح، ملکه عصمت او نیز متفاوت خواهد بود، پس ملکه عصمت دارای درجات است . انسان‌های معصوم با این که همگی از مرتبه لازم عصمت بهره‌مندند، مراتب و درجات عصمت‌شان متفاوت است.(2) بنابر این تمام انبیا(ع) دارای عصمت‌اند . همه آن ها به لحاظ عصمت در یک مرتبه نیستند. انبیای اوالوالعزم که در نبوت و رسالت درجه کامل‌تری دارند، در عصمت هم از سایر انبیا برترند. خاتم انبیا که در همه کمالات وجودی از همه پیامبران برتر است ،در عصمت نیز از همه کامل‌تر و به گفته امام خمینی(ره) دارای عصمت مطلقه است . ائمه به دلیل آن که طینت‌شان برگرفته از طینت خاتم انبیا و پرتوی از نور وجود او است ،مثل پیامبر دارای عصمت مطلقه هستند. به همین جهت پیامبر اسلام نه تنها از گناه معصوم است ،بلکه از آنچه اصطلاحاً ترک اولى نام دارد ، نیز معصوم است ، در حالی که بعض معصومین از انبیا ، صاحب عصمت مطلقه نیستند.3 بر اساس مبانی اعتقادی چون پیامبر و ائمه ـ علیهم السّلام ـ معصوم‌‌اند، پس از هرگونه نقص و عیب مصون هستند، زیرا هدف از بعثت انبیاء و خلافت ائمه ـ علیهم السّلام ـ هدایت و راهنمایی انسانها است و در حقیقت انبیاء و اوصیاء الهی خلیفه خدا در میان بشرند و مأمور ابلاغ دین خدا می‌باشند، اگر خود آنان گرفتار نقص و عیب از نظر عمل به دستورات‌دینی چه در بخش عمل به احکام و چه در بخش اخلاق و امور دیگر باشند، نمی‌توانند مأموریت الهی خود را به انجام برسانند. لذا دراین باره گفته شده: از نظرشیعه پیامبران و ائمه ـ علیهم السّلام ـ از هرگونه گناه و معصیت چه کبیره و چه صغیره پاک و منزه هستند و حتی اموری که با مروت و وقار منافات دارد انجام نمی‌دهند. از دیدگاه شیعه پیامبر (ص) و امامان معصوم ـ علیه السلام ـ حتی قبل از رسالت و امامت از زمان تولد از هرگونه عیب و نقص منزّه هستند4] در قرآن کریم درباره منزه بودن پیامبر و اهلبیت آن حضرت به صراحت آمده: «انّما یرید الله لیذهب عنکم الرجس اهل البیت و یطهرکم تطهیراً»؛[5] یعنی خداوند فقط می‌خواهد پلیدی و گناه را از شما اهلبیت دور کند و کاملاً شما را پاک سازد. از این آیه به روشنی به دست می‌آید که حضرت پیامبر و ائمه ـ علیهم السّلام ـ از هرگونه نقص و عیبی منزه هستند. لذا برخی از بزرگان اهل تفسیر در ذیل این آیه گفتند ‌به نظر می‌رسد که (رجس) در آیه فوق به خاطر مطلق بودن، معنی وسیع و گسترده‌ای دارد و هرگونه گناه و شرک و بخل و حسد و آلودگی‌های ظاهری و باطنی و حالات و اخلاق نفرت‌انگیز را شامل می‌شود و در واقع اهلبیت پیامبر ـ صلی الله علیه و آله ـ از همه این امور به اراده پروردگار پاک بوده‌اند. بدون شک این آیه مسأله را در شخص پیامبر ـ صلی الله علیه و آله ـ و خاندانش ثابت می‌کند. زیرا اراده خداوند تخلف‌ناپذیر است، وقتی او اراده کرده، پلیدی را از این خاندان دور کند، مفهومش آن است که هرگونه عیب و نقص را از آن دور کرده است6 (3) پی‌نوشت‌ها: 1. جوادی آملی، وحی و نبوت در قرآن ص 201،نشر مرکز اسرا ،قم،1381 ش. 2. پیامبر اعظم در نگاه عرفانی امام خمینی، ص 48،نشر مؤسسه آثار امام خمینی، 1386ش. 3. همان، ص 50. [4] . مسجدی جامعی، علی رضا، معارف امامیه، نشر وزارت ارشاد اسلامی، 1380 ش، ج 1، ص 403 ـ 406. [5] . احزاب /33. [6] . مکارم شیرازی، ناصر، پیام قرآن، تهران، نشردار الکتب الاسلامیه، چاپ چهارم، 1377 ش، ج 1، ص 89. Tags: پرسش و پاسخ ها برای ارسال نظرات وارد شوید 1391 خوانده