طرح آموزش مجازی بعد از آموزش های راه دور و استفاده روزافزون از سیستم های نرم افزاری و به ویژه اینترنت پا به عرصه سیستم های آموزشی کشورهای جهان گذاشت و امروزه در اکثر مناطق جهان من جمله کشور خودمان ایران در حد بسیار بالایی مورد استفاده قرار می گیرد . تاریخچه ای کوتاه در مورد آموزش مجازی : بعد از گذر از آموزش های راه دور که به صورت ارسال آموزش ها درب منزل دانش آموزان به صورت هفتگی یا ماهیانه صورت می گرفت و همه گیر شدن استفاده از اینترنت آموزش های مجازی نیز شروع به کار کردند . کلمه آموزش مجازی یا vitrual learning و یا به عبارت دیگر آموزش الکترونیکی elearning خیلی زود در سایت های مختلف جا افتاد و افراد زیادی از این سیستم برای انتقال دانش خود استفاده کردند . این آموزش ها در ابتدا به صورت سایت های ساده html ساخته می شد و در اختیار کاربران قرار می گرفت ، ولی رفته رفته وبلاگ های شخصی امکان ساخت فضای رایگان را در اختیار عموم قرار دادند و افراد زیادی با استفاده از این وبلاگ ها آموزش های خود را ساخته و در اختیار دیگران قرار می دادند . در همین زمان آموزش هایی با استفاده از نرم افزارهای مجموعه آفیس مانند ورد و پاورپوینت نیز توسط اساتید ساخته می شد و در اختیار کاربران بر روی سایت قرار می گرفت . کم کم با بهتر شدن سرعت انتقال اطلاعات صوت و تصویر نیز به آموزش ها افزوده شد و سایت های آموزشی با مکمل هایی چون متن و صدا وارد عرصه آموزش مجازی شدند . این آموزش ها نسبت به قبل کامل تر و جامع تر بودند و به کاربران امکان استفاده از آموزش بصری را می دادند . از آن جایی که ۷۵ درصد آموزش از روش بصری امکان پذیر است این روش بهتر از روش قبلی بود و به خوبی در میان سایت های آموزشی جا افتاد . بعد از این مرحله قسمت هایی کوتاه به صورت انیمیشنی با نرم افزارهای مختلف مانند فلش نیز به آموزش ها افزوده شد و یا عکس هایی که حالت متحرک داشتند . این انیمیشن ها کوتاه و کاملا ساده بودند اما برای انتقال مباحث آموزشی بسیار مفید تر از تو سیستم قبلی عمل می کردند . در کنار پیشرفت های بصری ، بحث تعامل یا انتراکتیویتی نیز کم کم در آموزش ها گنجانده شد و به دانش آموزان کمک می کرد که بتوانند با آموزش ها تعامل برقرار کنند ، البته تا این زمان میزان این تعامل ها در حد جواب دادن به سوالات چند گزینه ای بر روی سایت ها بود . با پیشرفت تکنولوژی بحث به سمت ساخت دروس مجازی به صورت کاملا انیمیشنی (فلشی) تغییر مسیر داد ، این آموزش ها به خوبی می توانستند حرکت های انیمیشنی را ایجاد کردند ، این آموزش ها طی سال های اخیر در کشور ما نیز به کرات مورد استفاده قرار گرفته اند و برای دروس تئوری بهترین وسیله آموزشی می باشند . اما برخی دروس همچنان برای آموزش دادن نیاز به پیشرفت بیشتری داشتند ، دروس فلش فول اینتراکتیو یا کاملا تعاملی بعد از این زمان پا به عرصه آموزش مجازی گذاشته و کاملا بحث آموزش مجازی را دگرگون کردند . این آموزش ها در واقع محیط های نرم افزاری و سخت افزاری را شبیه سازی می کنند و کاربر را وادار می کنند تا با آموزش تعامل داشته باشند . آینده آموزش ها نیز به سمت آموزش های سه بعدی و کاملا شبیه سازی شده پیش خواهند رفت . سبک های آموزش های مجازی موجود : ۱٫ آموزش به صورت صفحات وبی : این نوع آموزش کاملا کم هزینه بوده و برای ساخت آن نیاز به دانش فنی خیلی بالایی نیست اما زمان تولید این گونه آموزش ها معمولا زیاد بوده و حجم اطلاعاتی را که به دانش آموزان انتقال می دهند بسیار کم هستند . ۲٫ آموزش به صورت فایل های فلش ساده : این گونه آموزش ها در واقع متن ها و عکس ها را به صورت انیمیشنی و متحرک همراه با صدا به کاربر ارائه می دهند و امکانات بسیار زیادی را در اختیار کاربر قرار می دهند ، تولید آن ها هزینه ای متوسط دارد و برای ساخت دروس تئوری بهترین گزینه محسوب می شوند . ۳٫ آموزش به صورت فایل های فلش تعاملی : این سری از آموزش ها به صورت فایل های متحرک بوده و در خلال درس کاربر را وادار به تعامل می کند ، در واقع بحث های آموزشی ضمن درس از کاربران پرسیده شده و منتظر پاسخ او می شوند . به این ترتیب آموزش ها با تمرین همزمان همراه بوده و گزینه مناسبی برای شبیه سازی محیط های نرم افزاری و سخت افزاری می باشند . مزایای آموزش مجازی : ۱٫ امکان دسترسی دانش آموزان در هر زمان و هر مکان ۲٫ هزینه پایین نسبت به دانشگاه های واقعی ۳٫ امکان ساخت دروس توسط اساتید در هر زمان و هر مکان ۴٫ امکان حضور در کلاس های آنلاین ۵٫ امکان برقراری ارتباط با استاد و دیگر دانش آموزان ۶٫ امکان استفاده از کلاس های به تعداد نامحدود معایب آموزش مجازی : ۱٫ عدم حضور فیزیکی در کلاس و ارتباط مستقیم ۲٫ سرعت پایین ارتباط اینترنتی در برخی اوقات ۳٫ عدم دسترسی عموم به سیستم های رایانه ای و اینترنت در حال حاضر موارد گفته شده در بالا در واقع توضیحات مربوط به محتوای آموزش مجازی بود ، در مورد بخش های دیگر آموزش مجازی نیز در ادامه صحبت خواهیم کرد . دانشگاه مجازی : بر خلاف دانشگاه های واقعی دانشگاه های مجازی محل فیزیکی ندارند و دانشجویان می بایست از طریق وب سایت به این دانشگاه ها مراجعه نموده و دروس را به صورت آنلاین مطالعه نمایند . این ویژگی باعث شده تا به راحتی و با هزینه بسیار پایین بتوان دانشگاه های مجازی را ایجاد نمود . استاد مجازی در این گونه سیستم ها استاد به صورت فیزیکی حضور نداشته و در واقع دو نوع استاد داریم که هر دو مجازی هستند. دسته اول اساتیدی هستند که در نوشتن متون آموزشی برنامه سازان دانشگاه های مجازی را یاری می دهند و گروه دوم اساتیدی هستند که به عنوان استاد راهنمای هر درس انتخاب شده و در واقع در اکثر مواقع به صورت آنلاین پاسخ گوی کاربران و دانش آموزان هستند . همچنین این گروه از اساتید در مدت زمان برگزاری دوره به سوالاتی که در انجمن ها مطرح می شود پاسخ گو هستند . کلاس مجازی کلاس مجازی که به تازگی در بسیار از دانشگاه های آنلاین و مجازی برگزار می شود در واقع یک فضای مجازی است که در آن در ساعات های خاص استاد راهنما و کلیه دانش آموزان حضور داشته و با هم تبادل نظر و اطلاعات می کنند ، می توانند تصویر یک دیگر را دیده ، هر یک با دیگری و یا با کل جمع صحبت کنند . این ویژگی به دانش آموزان کمک می کند تا بتوانند با سرعت بیشتر و بدون نیاز به جابجایی با کلیه دانش آموزان مجازی دیگر در ارتباط باشند . امکان ارسال عکس ، چت تکی و گروهی ، امکان برقراری تماس صوتی و تصویری آنلاین و … از امکانات فوق العاده این سیستم بوده و در واقع کلیه امکانات حقیقی را به صورت مجازی در اختیار دانش آموزان قرار می دهد . در ضمن با استفاده از این سیستم اساتید می توانند محیط کار خود را برای کلیه کاربران به نمایش گذاشته و یا اینکه عکس و متن خاصی را برای کلیه دانش آموزان ارسال نمایند . دانشجو مجازی همانطور که در مورد بقیه موارد دانشگاه مجازی تعریف خاصی وجود دارد ، دانشجوی مجازی نیست به فردی گفته می شود که بدون حضور فیزیکی در کلاس های درس تحصیل می کند ، این فرد بایستی اطلاعات اولیه کار با سیستم های کامپیوتری و همچنین آشنایی متوسط با اینترنت و سایت های اینترنتی داشته باشد ، تجهیزات و امکانات مورد نیاز برای این گونه دانش آموزان معمولا به راحتی در دسترس بوده و نیاز به هزینه زیادی ندارد . آزمون های مجازی بعد از ارائه دروس مختلف و برای اینکه بتوان کاربران را سنجش نمود از آزمون های آنلاین و اصطلاحا مجازی استفاده می شود به این ترتیب که دانش آموزان در ساعت معین و مدت زمان معین در یک آزمون شرکت کرده و کلیه مباحثی را که در دانشگاه های مجازی مطالعه کردند را در این روزامتحان خواهند داد .