پرسش :
آيا اين سخن امام حسين ـ عليه السلام ـ به حضرت سکينه که : هر وقت رفتي مدينه سلام به شيعيان برسان و بگو وقت آب نوشيدند ياد لب تشنه من هم بکنند در تاريخ آمده است؟
پاسخ :
سکينه دختر بزرگوار امام حسين ـ عليه السلام ـ که در علم و معرفت، ادب، توجه به حق از نوادر روزگار بود مورد توجه خاص حضرت ابا عبدالله الحسين ـ عليه السلام ـ بود. نام اصلي او را آمنه، امينه يا امامه هم نوشته اند در ماجراي کربلا حضور داشت و از نزديک شاهد شهادت پدر، برادران و اقوام و ياران خويش بود.
روز عاشورا، چون امام حسين ـ عليه السلام ـ هنگام وداع با اطفال و زنان، ديد که دخترش سکينه از زنان کنار گرفته و در حال گريستن است به او فرمود:
سيطول بعدي يا سکينه فاعلمي
منک البکاء اذا الحمام دهاني
سکينه جان: بدان پس از من، آنگاه که مرگ گرفتارم ساخته، گريه تو، طولاني خواهد بود؛ تا جان در بدن دارم، مرا با اشک حسرت بار خود مسوزان، اي بهترين بانوان! هر زمان که کشته شدم تو از هر کس ديگر، به سوگواري من سزاوارتري.[1]
بعد از شهادت امام حسين ـ عليه السلام ـ وقتي که اهل بيت ـ عليهم السلام ـ آن حضرت را به اسارت گرفتند و موقع حرکت کاروان به سوي کوفه به دستور عمر سعد کاروان را از قتلگاه عبور دادند که اهل بيت پيامبر اکرم ـ صلي الله عليه و آله و سلم ـ وقتي عزيزان خود را با وضعي دردآور و آغشته به خون ديدند از کجاوه ها پياده شده هر کدام در کنار جنازه عزيزي به نوحه و سوگواري پرداخت. در برخي از منابع و مقاتل نقل شده است که سکينه دختر امام حسين ـ عليه السلام ـ کنار پيکر بي سر پدرش آمد و ابتدا نشناخت بعد از آن که فهميد جنازه پدرش است که به آن روز افتاده سخت گريست و جنازه را در آغوش گرفت و از شدت گريه حالت غش به وي روي داد و شنيد صدائي مي گويد:
شيعتي ما ان شربتم ماء عذب فاذکروني
او سمعتم بغريب او شهيد فاندبوني[2]
يعني: شيعيانم وقتي آب گوارا نوشيدند مرا ياد کنيد و چون از غريبي يا شهيدي ياد شد، مرا نوحه کنيد.
کفعمي در مصباح نقل مي کند: حضرت سکينه وقتي در قتلگاه پدر را شناخت، بدن او را در آغوش گرفت، و از شدت اندوه، غش کرد. و در عالم غشوه شنيد، پدرش مي فرمايد:
اي شيعيان من هرگاه آب خوش و گوارا نوشيديد، از لب تشنه من ياد کنيد و هرگاه درباره غريب و شهيدي سخني شنيديد، به ياد غربت و شهادت من گريه کنيد. من نبيره پيامبري هستم که بدون گناه مرا کشتند و بعد از کشتن از روي عمد بدنم را پايمال سم ستوران قرار دادند و کوبيدند. اي کاش در روز عاشورا همه بوديد و مي ديديد که چگونه براي کودکم از دشمن آب گرفتم، کودکم را به جاي آب، با خون تير ظلم سيراب کردند...».[3]
آري، شهادت امام حسين ـ عليه السلام ـ و يارانش با تشنگي، چنان داغ و غم سنگيني بر دل هاي مؤمنان نهاد که تا قيامت سزاوار است با ديدن هر آب گوارايي و يا نوشيدن هر آب و شربتي گوارا، از لب هاي عطشان آن حضرت ياد شود، چرا که آب، ياد آور آن عاشوراي عطش ريز و آن لب هاي تشنه عاشورائيان شهيد است؛ امام صادق ـ عليه السلام ـ فرمود: من هرگز آب سرد ننوشم مگر آنکه حسين بن علي را به ياد مي آورم و نيز فرمود: هر که آب بنوشد و حسين ـ عليه السلام ـ ياد کند و قاتل او را لعن نمايد. براي او هزار نيکي نوشته مي شود و هزار گناه از او محو مي گردد.[4] بنابراين اين روايت هم مي تواند تأييدي بر آنچه که از سکينه بنت الحسين ـ عليه السلام ـ نقل شده باشد.
از اين روز، شيعه هنگام نوشيدن آب، بر حسين بن علي ـ عليه السلام ـ سلام مي دهد.
سلام الله علي الحسين و اصحاب الحسين ـ عليه السلام ـ که امامان بزرگوار نيز هنگام نوشيدن آب از امام حسين ـ عليه السلام ـ ياد مي کردند.
معرفي منابع جهت مطالعه بيشتر:
1ـ فرهنگ عاشورا، جواد محدثي.
2ـ وسائل المحبين، محمد حسين شريعتمداري.
3ـ فرهنگ سخنان امام حسين (ع)، علي مؤيدي.
پی نوشتها:
[1]. ابو مخنف، لوط بن يحيي، مقتل الحسين (ع)، قم، کتابخانه مرعشي نجفي، 1398ش، ص194.
[2]. طريحي، فخر الدين، المنتخب، قم، انتشارات شريف رضي، 1413ق، 307.
[3]. کفعمي، ابراهيم بن علي، المصباح، قم، انتشارات رضي، 1405ق، ص741، اين مطلب، هم چنين در منابع معالمي السبطين، ج2، ص55، ريا حسين الشريعه، ج3، ص275 آمده است، و خصايص الحسينيه، ص99.
[4]. کليني، محمد بن يعقوب، اصول کافي، تهران، دارالکتب الاسلاميه، 1365ش، ج6، ص391.
منبع: اندیشه قم
سکينه دختر بزرگوار امام حسين ـ عليه السلام ـ که در علم و معرفت، ادب، توجه به حق از نوادر روزگار بود مورد توجه خاص حضرت ابا عبدالله الحسين ـ عليه السلام ـ بود. نام اصلي او را آمنه، امينه يا امامه هم نوشته اند در ماجراي کربلا حضور داشت و از نزديک شاهد شهادت پدر، برادران و اقوام و ياران خويش بود.
روز عاشورا، چون امام حسين ـ عليه السلام ـ هنگام وداع با اطفال و زنان، ديد که دخترش سکينه از زنان کنار گرفته و در حال گريستن است به او فرمود:
سيطول بعدي يا سکينه فاعلمي
منک البکاء اذا الحمام دهاني
سکينه جان: بدان پس از من، آنگاه که مرگ گرفتارم ساخته، گريه تو، طولاني خواهد بود؛ تا جان در بدن دارم، مرا با اشک حسرت بار خود مسوزان، اي بهترين بانوان! هر زمان که کشته شدم تو از هر کس ديگر، به سوگواري من سزاوارتري.[1]
بعد از شهادت امام حسين ـ عليه السلام ـ وقتي که اهل بيت ـ عليهم السلام ـ آن حضرت را به اسارت گرفتند و موقع حرکت کاروان به سوي کوفه به دستور عمر سعد کاروان را از قتلگاه عبور دادند که اهل بيت پيامبر اکرم ـ صلي الله عليه و آله و سلم ـ وقتي عزيزان خود را با وضعي دردآور و آغشته به خون ديدند از کجاوه ها پياده شده هر کدام در کنار جنازه عزيزي به نوحه و سوگواري پرداخت. در برخي از منابع و مقاتل نقل شده است که سکينه دختر امام حسين ـ عليه السلام ـ کنار پيکر بي سر پدرش آمد و ابتدا نشناخت بعد از آن که فهميد جنازه پدرش است که به آن روز افتاده سخت گريست و جنازه را در آغوش گرفت و از شدت گريه حالت غش به وي روي داد و شنيد صدائي مي گويد:
شيعتي ما ان شربتم ماء عذب فاذکروني
او سمعتم بغريب او شهيد فاندبوني[2]
يعني: شيعيانم وقتي آب گوارا نوشيدند مرا ياد کنيد و چون از غريبي يا شهيدي ياد شد، مرا نوحه کنيد.
کفعمي در مصباح نقل مي کند: حضرت سکينه وقتي در قتلگاه پدر را شناخت، بدن او را در آغوش گرفت، و از شدت اندوه، غش کرد. و در عالم غشوه شنيد، پدرش مي فرمايد:
اي شيعيان من هرگاه آب خوش و گوارا نوشيديد، از لب تشنه من ياد کنيد و هرگاه درباره غريب و شهيدي سخني شنيديد، به ياد غربت و شهادت من گريه کنيد. من نبيره پيامبري هستم که بدون گناه مرا کشتند و بعد از کشتن از روي عمد بدنم را پايمال سم ستوران قرار دادند و کوبيدند. اي کاش در روز عاشورا همه بوديد و مي ديديد که چگونه براي کودکم از دشمن آب گرفتم، کودکم را به جاي آب، با خون تير ظلم سيراب کردند...».[3]
آري، شهادت امام حسين ـ عليه السلام ـ و يارانش با تشنگي، چنان داغ و غم سنگيني بر دل هاي مؤمنان نهاد که تا قيامت سزاوار است با ديدن هر آب گوارايي و يا نوشيدن هر آب و شربتي گوارا، از لب هاي عطشان آن حضرت ياد شود، چرا که آب، ياد آور آن عاشوراي عطش ريز و آن لب هاي تشنه عاشورائيان شهيد است؛ امام صادق ـ عليه السلام ـ فرمود: من هرگز آب سرد ننوشم مگر آنکه حسين بن علي را به ياد مي آورم و نيز فرمود: هر که آب بنوشد و حسين ـ عليه السلام ـ ياد کند و قاتل او را لعن نمايد. براي او هزار نيکي نوشته مي شود و هزار گناه از او محو مي گردد.[4] بنابراين اين روايت هم مي تواند تأييدي بر آنچه که از سکينه بنت الحسين ـ عليه السلام ـ نقل شده باشد.
از اين روز، شيعه هنگام نوشيدن آب، بر حسين بن علي ـ عليه السلام ـ سلام مي دهد.
سلام الله علي الحسين و اصحاب الحسين ـ عليه السلام ـ که امامان بزرگوار نيز هنگام نوشيدن آب از امام حسين ـ عليه السلام ـ ياد مي کردند.
معرفي منابع جهت مطالعه بيشتر:
1ـ فرهنگ عاشورا، جواد محدثي.
2ـ وسائل المحبين، محمد حسين شريعتمداري.
3ـ فرهنگ سخنان امام حسين (ع)، علي مؤيدي.
پی نوشتها:
[1]. ابو مخنف، لوط بن يحيي، مقتل الحسين (ع)، قم، کتابخانه مرعشي نجفي، 1398ش، ص194.
[2]. طريحي، فخر الدين، المنتخب، قم، انتشارات شريف رضي، 1413ق، 307.
[3]. کفعمي، ابراهيم بن علي، المصباح، قم، انتشارات رضي، 1405ق، ص741، اين مطلب، هم چنين در منابع معالمي السبطين، ج2، ص55، ريا حسين الشريعه، ج3، ص275 آمده است، و خصايص الحسينيه، ص99.
[4]. کليني، محمد بن يعقوب، اصول کافي، تهران، دارالکتب الاسلاميه، 1365ش، ج6، ص391.
منبع: اندیشه قم
