پرسش :
مردمی که برای تفریح به روستاها میروند به دلیل عدم آشنایی با مسیرها، گاهی تصور میکنند هر مسیری مسیر عمومی است و خوردن میوهی درختانی که در آن مسیر وجود دارند مجاز است؛ درحالیکه ممکن است وارد مسیر و باغ شخصی شده باشند و درختان میوه هم جزو اموال خصوصی باشد. این مسئله مخصوصاً در مراسم سیزدهبهدر نمود بیشتری دارد. حکم این مسئله چگونه است؟
پاسخ :
پاسخ توسط حجت الاسلام فلاحزاده بر اساس فتاوای حضرت آیت الله العظمی خامنهای مدظلهالعالی:
افراد باید در این مناطق مراعات کنند که بههرحال به زمینهایی که با زحمت محصولی در آن به عمل آمده بدون اجازه وارد نشوند و زمین یا محصولات لطمه نخورد که این کارها حرام است. این زمینها که محصول در آن کاشتهشده است حتی اگر حصار هم نداشته باشد نباید در آن بدون اجازه وارد شد.
اما تصرفات جزئی مثل عبور کردن، نمازخواندن و نشستن در زمینهای وسیعی که چیزی در آن کاشته نشده و حصاری هم ندارد اشکال ندارد و نیاز به اجازه از صاحب آن نیست. بنابراین افراد میتوانند بروند در این زمینها، پای درختان بنشینند و استراحت کنند؛ لطمهای هم به جایی نمیخورد.
دربارهی خوردن میوه ما یک حکم کلی داریم بهعنوان «حق الماره» که در فقه آمده است و در بعضی جاها عرف محل هم همین است که افرادی که در یک راه و مسیری دارند میروند، میتوانند از میوهی درختان آن مسیر بخورند؛ البته شرایطی دارد؛ فرمودند که اینگونه نباشد که افراد به قصد میوهخوردن مسیر را عوض کنند، یعنی در همان مسیر باشد؛ و به شرطی که به درخت، زمین و محصول ضربهای نزنند و همچنین میوهای را همراه خود نبَرند و فقط بخورند؛ آن هم در صورتی که آنجا حصاری نداشته باشد یا منعی از طرف صاحب باغ یا زمین نشده باشد. یکوقت هست تابلویی زده شده که «ورود ممنوع»؛ دیگر کسی نرود عبور کند و وارد شود و میوه بخورد که این کار جایز نیست. همچنین مسیرهایی که معلوم نیست حق الماره در آنها صدق میکند یا خیر، مسیر خصوصی است و کسی برای خودش قرار داده است، در اینجاها هم نمیشود رفت در آنجا و میوه خورد.
اگر هم عرف محل بهگونهای است که زمینها و باغها حصار ندارد ولی ما میدانیم که صاحبانشان راضی نیستند که ما میوهها را بخوریم، در این جاها هم خوردن میوه جایز نیست و بهطورکلی در موارد مشکوک احتیاط خوب است.
منبع: khamenei.ir
پاسخ توسط حجت الاسلام فلاحزاده بر اساس فتاوای حضرت آیت الله العظمی خامنهای مدظلهالعالی:
افراد باید در این مناطق مراعات کنند که بههرحال به زمینهایی که با زحمت محصولی در آن به عمل آمده بدون اجازه وارد نشوند و زمین یا محصولات لطمه نخورد که این کارها حرام است. این زمینها که محصول در آن کاشتهشده است حتی اگر حصار هم نداشته باشد نباید در آن بدون اجازه وارد شد.
اما تصرفات جزئی مثل عبور کردن، نمازخواندن و نشستن در زمینهای وسیعی که چیزی در آن کاشته نشده و حصاری هم ندارد اشکال ندارد و نیاز به اجازه از صاحب آن نیست. بنابراین افراد میتوانند بروند در این زمینها، پای درختان بنشینند و استراحت کنند؛ لطمهای هم به جایی نمیخورد.
دربارهی خوردن میوه ما یک حکم کلی داریم بهعنوان «حق الماره» که در فقه آمده است و در بعضی جاها عرف محل هم همین است که افرادی که در یک راه و مسیری دارند میروند، میتوانند از میوهی درختان آن مسیر بخورند؛ البته شرایطی دارد؛ فرمودند که اینگونه نباشد که افراد به قصد میوهخوردن مسیر را عوض کنند، یعنی در همان مسیر باشد؛ و به شرطی که به درخت، زمین و محصول ضربهای نزنند و همچنین میوهای را همراه خود نبَرند و فقط بخورند؛ آن هم در صورتی که آنجا حصاری نداشته باشد یا منعی از طرف صاحب باغ یا زمین نشده باشد. یکوقت هست تابلویی زده شده که «ورود ممنوع»؛ دیگر کسی نرود عبور کند و وارد شود و میوه بخورد که این کار جایز نیست. همچنین مسیرهایی که معلوم نیست حق الماره در آنها صدق میکند یا خیر، مسیر خصوصی است و کسی برای خودش قرار داده است، در اینجاها هم نمیشود رفت در آنجا و میوه خورد.
اگر هم عرف محل بهگونهای است که زمینها و باغها حصار ندارد ولی ما میدانیم که صاحبانشان راضی نیستند که ما میوهها را بخوریم، در این جاها هم خوردن میوه جایز نیست و بهطورکلی در موارد مشکوک احتیاط خوب است.
منبع: khamenei.ir