واسطه قرار دادن ائمه (ع)

پرسش :

خداوند در آیه ى شریفه مى فرماید: (والّذین یدعون من دون الله لا یخلقون شیئاً وهم یخلقون)(نحل/20) و در آیه ى دیگر مى فرماید: (والذین اتخذوا من دونه أولیاء ما نعبدهم إلاّ لیقربونا إلى الله زلفى)(زمر/30)، آیا واسطه قرار دادن ائمه، بااین آیات منافات ندارد؟

پاسخ :
بسمه تعالى: جمله«یدعون» در آیه (والّذین یدعون من دون الله) به معناى «یعبدون» است، نه به معناى دعوت و خواندن. بنابراین، آیه درباره ى مشرکان است که بت ها را عبادت مى کردند و خداوند در مقام انتقاد از اندیشه آنان مى فرماید: (والّذین یدعون من دون الله لا یخلقون شیئاً)؛ یعنى کسانى را که جز خدا مى پرستید آفریننده ى چیزى نیستند، بنابراین، آیه ارتباطى به درخواست حاجت از پیامبر و امام ندارد، زیرا درخواست حاجت عبادت نیست. به گواه این که از زنده نیز درخواست انجام کار مى کنیم و اگر درخواست حاجت از «میت» شرک باشد، باید از زنده نیز شرک محسوب شود. مضمون آیه ى دوم این است که آنها مدعى بودند عبادت بتان فقط و فقط براى این است که از طریق عبادت آنها مى توان به خدا نزدیک شد. درباره این آیه باید گفت: اوّلاً: احدى از مسلمانان، نبىّ وامام را عبادت نمى کند تا کار او مثل کار مشرکان باشد؛ این یک تفاوت، ثانیاً: ذیل آیه حاکى است که اینها در این ادعا (پرستش بتها فقط براى تقرب جویى به خدا است) دروغگو بودند، بلکه آنها را مؤثر در زندگى خود مى دانستند. آنها بت ها را مایه عزت (لیکون لهم عزّاً)(1) و مایه نصرت در جنگ (واتخذوا من دون الله آلهة لعلهم ینصرون)(2) مى دانستند و در آخر آیه به دروغگو بودن در این ادعا اشاره مى کند و مى فرماید: (انّ الله لا یهدى من هو کاذب کفار).(3) والله العالم

پی نوشت‌ها:
1 . سوره مریم، آیه 81.
2 . سوره یس، آیه 74.
3 . براى توضیح بیشتر به کتاب‌های 1. آیین وهابیت و 2. وهایت مبانى فکرى و کارنامه عملى، مراجعه کنید.

منبع: استفتائات، آیت ‌الله العظمى سبحانى (دام ظله)، جلد اول، قم: مؤسسه امام صادق علیه‌ السلام، 1389.