احکام شرکت | تصرف در مال شرکت: سوال پنج

پرسش :

زمین لم یزرعى مال سه نفر است به نحو مشاع. یکى از این سه نفر قسمتى از آن را آباد کرده و بقیه آن به صورت لم یزرع باقى است، آیا آن دو نفر دیگر از قسمت آباد شده با بودن قسمت آباد نشده سهمى دارند یا خیر؟ و تکلیف این دو نفر نسبت به آباد کننده چیست؟

پاسخ :
در فرض مسأله، اگر زمین را قبل از تقسیم آباد کرده باشد، همه شرکا کما فى السابق در آن شریک مى باشند. در نهایت اگر با اذن آنها آباد کرده حق الزحمه آباد کردن سهم آنها را طلب دارد و اگر بدون اذن آباد کرده حق الزحمه را طلب ندارد و اگر شرکا اذن داده اند که این قسمت را آباد کن براى خود بدون تقسیم، فعلا مى توانند از اذن برگردند و بگویند همه باید تقسیم شود. ولى حق الزحمه آباد کردن را باید بدهند و آنچه اشجار و زراعت و بنا ایجاد کرده مال خود آباد کننده است. ولى اگر اذن داده اند براى خود احداث بنا و غرس اشجار نماید. تا هنگامى که از اذن خود برنگشته اند حق مطالبه چیزى ندارند و هروقت از اذن خود برگردند از آن موقع به بعد براى بقاى بنا و اشجار در زمین، حق مطالبه اجرت المثل زمین را نسبت به سهم خودشان دارند و چنانچه نزاع موضوعى در بین باشد، لازم است به دادگاه مراجعه شود.

​​​​​​​​​​​​​​منبع: جامع المسائل، استفتائات آیت الله العظمی محمد فاضل لنکرانی (ره)، جلد اول، قم: امیر العلم، 1383.